رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی – بازار کار و درآمد آن

رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی از مجموعه رشته های زیرگروه ۵ علوم تجربی بوده و برای ورود به آن  باید در کنکور سراسری تجربی شرکت کنید. هدف رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی آموزش متخصصان آگاه در زمینه تولید، برنامه‌ریزی محلی و تحقیقات بوده تا بتوانند در امور مربوط به کشاورزی و باغ داری مفید واقع شوند. بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی را می توان در مکان هایی که به گیاهان مرتبط است مانند باغ های میوه، گلخانه ها و … جستجو نمود. در ادامه این مقاله به معرفی رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی و بررسی بازار کار و درآمد و گرایش ها و دانشگاه ها و ادامه تحصیل آن پرداخته ایم. با ما همراه باشید.

قبلاً هم در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک به بررسی رشته های دانشگاهی دیگری نیز پرداخته شده است : رشته هایی همچون : رشته دانشگاهی علوم و مهندسی محیط زیست، رشته دانشگاهی علوم و مهندسی شیلات، رشته دانشگاهی علوم و مهندسی جنگل، رشته دانشگاهی علوم و مهندسی خاک، زیست شناسی جانوری، زیست شناسی سلولی و مولکولی و … اشاره شده است.

معرفی رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی

اساسي ترين نياز هر جامعه تأمين نيازهای غذايي آن می باشد. با توجه به اینکه منابع آب و زمین برای جوامع رو به رشد محدود است، بايد حداکثر برداشت محصول از اراضی زير کشت به دست آید. محصولات باغباني در دنيا، علاوه بر تأمين غذاي انسان ها، در تأمين سلامتي انسان نیز جايگاه ويژه اي دارند، توليد گل ها و گياهان زينتي سبب ایجاد حس شادي شده و روح انسان را تقويت و جلا می بخشد. پرورش گياهان و درختان ميوه به صورت تخصصی، به استفاده بهينه از ابزار و امکانات و استعدادهاي جوان نیاز دارد که توسط رشته مهندسی باغبانی آموزش می بینند.

هدف از رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی آموزش مهندسانی است که بتوانند به عنوان کارشناس در زمینه های مختلف تولیدی، برنامه ریزی منطقه ای و مدرس در مراکز آموزش کشاورزی مشغول به کار شوند. این مهندسان می توانند در واحد های تولیدی، تعاونی و خصوصی بخش کشاورزی و فضای سبز مجری بسیاری از طرح های راهبردی شوند.

دروس دانشگاهی رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی چیست ؟

گیاه‌شناسی ۱و۲، شیمی آلی، آمار و احتمالات در کشاورزی، خاک‌‌شناسی عمومی، ژنتیک، بیوشیمی عمومی، نقشه برداری، حاصلخیزی خاک و کود، اصول باغبانی، هوا و اقلیم ‌شناسی، اکولوژی، اقتصاد کشاورزی، سبزی‌‌کاری عمومی و خصوصی، بیماری‌های گیاهی، طرح آزمایشات کشاورزی، مبانی کشت بافت گیاهی، علف‌های هرز و کنترل آن‌ها، میوه ‌های معتدله، میوه‌های گرمسیری و نیمه ‌گرمسیری و میوه ‌های ریز، حشره ‌شناسی و دفع آفات، فیزیولوژی پس از برداشت، گلکاری و درختان و درختچه‌های زینتی، چمن و گیاهان پوششی، عملیات کشاورزی، ازدیاد نباتات، اصول اصلاح عمومی و اصطلاح گیاهان باغی، آبیاری عمومی، ماشین‌های کشاورزی و مکانیزاسیون، مدیریت گلخانه، آشنایی با قوانین خود اشتغالی، گیاهان دارویی، میکروبیولوژی عمومی، خشک میوه ‌ها، طراحی باغ و پارک، پرورش (قارچ‌) های خوراکی، کاربرد GIS و عکس‌های هوایی، چای و چای کاری، مبانی تولید محصولات ارگانیک.

نکته

رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی افراد را برای پذیرش واقعیت ‌ها و علم کشاورزی تربیت می کند. دانشجو در این رشته یاد می گیرد که چطور به تحقیق و ایده پردازی روی آورد. البته شرکت در مجامع علمی و طرح های پژوهشی می تواند تا حدودی دانشجو را برای بازار کار آماده کند اما از او یک تولیدکننده ماهر و با تجربه نمی‌سازد. برای اینکه یک مهندس خوب تربیت شود باید به طور مستقیم وارد محیط کار شده و آموزش کاملی ببیند تا بتواند درآینده به حل مشکلات باغبانی به صورت علمی کمک کند.

دانشجویان در دانشگاه تعداد زیادی واحد عملی در کنار واحد ‌های تئوری می گذرانند اما این واقعاً کافی نیست. دانشجو باید با مشکلات تولید، مدیریت باغ، گلخانه و واحد تولیدی از نزدیک آشنا شود تا بتواند تجربه کسب کند.

درواقع برای پرورش یک مهندس تولیدکننده، باغبان و کشاورز، دانشجو باید دو برابر وقتی که در دانشگاه می گذراند در مزرعه خود یا در مزرعه دیگران زیر نظر متخصص برای به دست آوردن تجربه کار کند. این‌گونه با به دست آوردن علم و تجربه می تواند در آینده بازار کار خوبی به دست آورد. تولیدکنندگان و مشاورین باغبانی که جایگاه بزرگ و بازار پرسودی دارند تلاش فراوانی برای کسب مهارت و تجربه نموده اند.

دانشگاه های رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی چیست ؟

• دانشگاه صنعتی اصفهان
• دانشگاه فردوسی مشهد
• دانشگاه ارومیه
• دانشگاه تبریز
• پردیس کشاورزی دانشگاه شیراز
• پردیس کشاورزی دانشگاه تهران واقع در کرج
• پردیس ابوریحان دانشگاه تهران واقع در پاکدشت
• پردیس دانشگاه تربیت مدرس واقع در وردآورد
• دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
• دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی ساری
• پژوهشکده گیاهان دارویی دانشگاه شهید بهشتی
• پردیس کشاورزی دانشگاه تهران واقع در کرج
• دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

ادامه تحصیل در رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی چگونه است ؟

به دلیل بزرگ شدن جوامع بشری و نیاز بیشتر به مواد غذایی برای این رشته تحصیلی در کشور های مختلف جایگاه ویژه ای باز شده است. امکان ادامه تحصیل در این رشته چه در داخل ایران و چه در خارج از کشور فراهم شده است. دانشگاه‌های کشورهای اروپایی مانند آلمان، در زمینه رشته‌های علوم جدید مانند بیوتکنولوژی قوی عمل کرده و اهمیت ویژه ای برای آن قائلند. دانشگاه‌های کشور ایتالیا نیز در زمینه میوه‌کاری اقدام به جذب دانشجو می کنند. با ادامه تحصیل در کشورهای پیشرفته ای همچون کانادا و ایالات متحده امریکا و انگلستان هم فرصت تحصیل پیدا نموده و هم می توانید پس از پایان تحصیل وارد بازار کار شوید.

کشور های آسیایی مانند چین هم اهمیت زیادی برای پرورش علمی گیاهان قائل است و در این زمینه بسیار فعال است. در کل طیف وسیعی از دانشگاه‌هایی که پذیرای دانشجویان باغبانی هستند وجود دارد و دانشجویان این رشته بنا بر علایق و سلایق خود می توانند به ادامه تحصیل بپردازند.

بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی چگونه است ؟

یکی از نکات مهمی که در رابطه با آینده شغلی و بازار کار رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی مورد توجه قرار دارد این است که هر فرد با توجه به میزان سرمایه و وقتی که برای این رشته می گذارد می تواند کسب درآمد کند. علاقه‌مندان به این رشته می توانند محیط های شغلی خصوصی برای خود ایجاد نمایند و پس از کسب تجربه و مهارت در آن شغل خود را گسترش دهند. فارغ‌التحصیلان این رشته در صورت داشتن تخصص کافی، علاقه و سرمایه می توانند به راحتی بازار کار و آینده شغلی خوبی را برای خود ایجاد کنند.

باید توجه شود که مطالعه دروس دانشگاهی تئوری و عملی برای ورود به بازار کار رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی کافی نبوده و باید از تجارب کشاورزی هم برخوردار بود. متخصص این رشته باید بتواند مدیریت یک مزرعه را به عهده گرفته و موجبات پیشرفت آن را فراهم نماید. مشاغلی که می تواند برعهده بگیرد :

• مدیر یا مجری واحد های تولیدی دولتی، تعاونی و مراکز خصوصی کشاورزی
• در زمینه های مختلف باغبانی در واحدهای اجرایی نظیر جهاد کشاورزی، سازمان های فضای سبز و پارک ها به عنوان کارشناس متخصص کشاورزی
• در مراکز آموزش کشاورزی به عنوان مدرس
• همکاری در امور تحقیقات در مراکز تحقیقاتی
• در مراکز آموزشی و تحقیقاتی به عنوان کارشناس

توانایی‌ها و مهارت های رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی چیست ؟

• قدرت و توانایی جسمی مناسب
• داشتن صبر و حوصله
• علاقه به کار در محیط‌ های طبیعی و کشاورزی
• آشنایی با محیط زیست
• دقت زیاد
• علاقه به یادگیری و کسب تجربه

دروس مورد نیاز برای قبولی در رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی چیست ؟

برای اینکه در این رشته تحصیلی وارد شوید ابتدا باید در کنکور سراسری شرکت نمایید. این رشته در زیر گروه ۵ علوم تجربی قرار داشته و درس ریاضی با ضریب ۳ در کنکور سراسری مهم ترین درس این رشته تحصیلی بشمار می آید. پس از آن دروس زیست شناسی، فیزیک و شیمی با ضریب ۲ در کنکور اهمیت دارند. درس زمین شناسی با ضریبی برابر با ۱ از کمترین اهمیت در بین دروس دبیرستانی برای قبولی در این رشته برخوردار می باشد.

درآمد رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی چقدر است ؟

آمار وزارت جهاد کشاورزی نشان می‌دهد که بیش از ۹۰ درصد کشاورزان تحصیلات دانشگاهی ندارند و یا اینکه تحصیلات مرتبط با کشاورزی را ندارند. این آمار نشان‌دهنده بازار کار و درآمد خوب برای این رشته است البته اگر مهندس با ذکاوت و با مهارت باشد.

این موضوع که کشاورزان زیادی اطلاعات کشاورزی ندارند از یک جهت بد است و از جهتی خوب. بدی آن این است که ممکن است بازار کار کم شده و اشباع گردد. اما اگر فعالیت در این رشته به صورت گسترده باشد، یک متخصص می تواند با دارا بودن علم روز در این رقابت جایگاه خود را پیدا کند.

درآمد رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی تا حد زیادی بستگی به محل کار دارد، اینکه مزرعه یا باغ خصوصی خودش باشد و یا اینکه در مزرعه دیگران شروع به کار نموده باشد بر میزان درآمد مؤثر خواهد بود.

گرایش های رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی چیست ؟

علاقه‌مندان به این رشته دانشگاهی می توانند تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری ادامه دهند. برخی از گرایش های این رشته تحصیلی در ادامه آورده شده است.

گرایش میوه کاری :

در این گرایش دروسی مانند : میوه های معتدله، میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری و میوه های ریز به دانشجویان آموخته شده و اصول کاشت، داشت و برداشت تمامی میوه ها مورد بررسی قرار می گیرد.

گرایش سبزی کاری :

در این گرایش دروسی در ارتباط با سبزی های برگی، صیفی‌جات و قارچ‌ها آموزش داده شده و طیف وسیعی از محصولات باغبانی را در بر می گیرد. در این گرایش نیز دانشجو با اصول کاشت، داشت و برداشت سبزی ها آشنا شده و می تواند به تحقیق و تولید این محصولات در آینده بپردازد.

گرایش گیاهان زینتی:

این گرایش باغبانی یکی از جذاب ترین و پردرآمدترین گرایش های این رشته بشمار می آید. گرایش گیاهان زینتی به آموزش دروسی مثل گل‌کاری، درختان و درختچه های زینتی، چمن و گیاهان پوششی و حتی دروس اختیاری مانند طراحی فضای سبز می پردازد. تمرکز این گرایش بر روی تکثیر و اصلاح گیاهان زینتی بوده و از خلاقیت بالای دانشجو را می‌طلبد.

ادامه گرایش ها

گرایش گیاهان دارویی :

گیاهان دارویی توجه زیادی را در افراد جوامع مختلف بخصوص ایران که طب سنتی در آن رواج دارد به خود اختصاص داده است.  بنابراین گرایش گیاهان دارویی این رشته می تواند در کشور ما ایران بازار کار و آینده شغلی خوبی را در پیش رو داشته باشد. در کارشناسی ارشد رشته دانشگاهی علوم و مهندسی باغبانی این گرایش، جزء گرایش های پرطرفدار می باشد. دانشجو در این رشته با تولید و فرآوری گیاهان دارویی آشنا یی پیدا نموده و در پاره ای موارد اقداماتی جهت اصلاح آن انجام می دهد.

دانش سلولی و ژنتیکی:

این گرایش در ارتباط با تمام گرایش های باغبانی بوده و در گرایشی به نام بیوتکنولوژی بر زیست مولکولی گیاهی، تولید و تکثیر بهره‌وری در مقیاس سلولی با استفاده از علم روز متمرکز می باشد.

بیوتکنولوژی از گرایش های شناور بوده و بین رشته های زراعت و باغبانی و زیست شناسی گیاهی قرار دارد. دانشجویان این گرایش اطلاعات ژنتیکی و مولکولی را به خوبی فرا می گیرند.

مدیریت گلخانه :

با توجه به اقلیم خشک ایران و احداث گلخانه با پیشنهاد جهاد کشاورزی گرایشی به نام مدیریت گلخانه به گرایش های رشته علوم و مهندسی باغبانی افزوده شده است که با گرایش سبزی کاری شباهت دارد. در این گرایش دانشجو برای احداث و مدیریت واحدهای گلخانه ای آمادگی پیدا می کند.

سخن آخر

برای انتخاب رشته تحصیلی که یکی از مهم ترین انتخاب های زندگی بشمار می آید چند نکته اساسی و مهم وجود دارد. یکی از این نکات توجه به علایق و استعداد های تحصیلی می باشد. نکته بعدی بازار کار و آینده تحصیلی رشته انتخابی می باشد. همواره رشته تحصیلی را انتخاب کنید که بازار کار خوبی داشته باشد تا در آینده پشیمان نشوید. نکته بعدی توجه به روحیات است. ابتدا روحیات خود را بشناسید و سپس به انتخاب رشته تحصیلی بپردازید.