تفاوت ها و شباهت های سوربیتول و مانیتول چیست؟

امروزه با افزایش چاقی و معضلاتی که به دنبال دارد، کاربرد الکل قند ها به جای قند و شکر (ساکارز) رواج زیادی یافته است. الکل قندها از ترکیبات شیرین کننده‌ای هستند که انواع مختلفی دارند. این ترکیبات هم به صورت طبیعی و هم به شکل صنعتی تولید می‌شوند. سوربیتول و مانیتول ترکیباتی هستند که در دسته الکل قندها قرار داشته و در صنایع مختلف کاربرد دارند. سوربیتول و مانیتول شباهت ها و تفاوت هایی با هم دارند که تعیین کننده موارد استفاده از آنهاست. هر دو این ترکیبات کم کالری و در عین حال شیرینند. از شباهت های سوربیتول و مانیتول می توان به کاربرد های دارویی آن ها اشاره نمود. اما در نحوه استفاده های دارویی سوربیتول و مانیتول تفاوت وجود دارد. قیمت سوربیتول و مانیتول نیز متفاوت خواهد بود.

نشریه علم جهان شیمی فیزیک به بررسی انواع قندها پرداخته است. سوربیتول، سوربیتول در لاغری، ساکارز، گلوکز و… قبلا بررسی شده اند. در ادامه این مقاله به بررسی تفاوت ها و شباهت های سوربیتول و مانیتول می پردازیم. با ما همراه باشید.

سوربیتول و مانیتول را بشناسید

از سوربیتول چه می دانید

سوربیتول نوعی کربوهیدرات بوده و با نام الکل قند یا پلی ال نیز شناخته می شود. کالری سوربیتول یک سوم کمتر از قند بوده و ۶۰ درصد نیز شیرین است. سوربیتول را می توان به طور طبیعی در انواعی از توت و میوه مانند سیب و توت سیاه یافت. به دلیل میزان تقاضای بالا برای سوربیتول در صنایع مختلف تولید صنعتی آن نیز صورت می پذیرد. سوربیتول رایج ترین الکل قند مورد استفاده در کشور پیشرفته ای مانند ایالات متحده به حساب می آید.

 

 

ایمنی مصرف سوربیتول را سازمان بهداشت جهانی نیز تأیید کرده است. البته توجه شود که مقدار مصرف روزانه این ماده نیز توسط سازمان بهداشت جهانی اعلام شده و نباید بیش از آن مقدار مصرف گردد. سوربیتول اگر به مقدار زیاد خورده شود، ناراحتی های دستگاه گوارش را ایجاد می کند.

سوربیتول از ترکیبات محلول در آب بوده و در بسیاری از میوه ها و سبزیجات به طور طبیعی وجود دارد. از سوربیتول می توان برای تهیه شیرینی و ایجاد بافت بهتر و نگهداری رطوبت نیز استفاده نمود. سوربیتول و مانیتول هر دو می توانند به عنوان ملین عمل کنند. بنابراین نام این ترکیبات باید در محصولاتی که از آن ها استفاده کرده اند، ذکر گردد.

مانیتول چیست

قند مانیتول نیز در دسته الکل‌ های قندی قرار دارد. مانیتول در واقع ایزومر سوربیتول است. وزن مولکولی و فرمول شیمیایی هر دو ترکیب مشابه است. اما منابع، کاربرد ها و برخی خواص مانند نقاط ذوبشان متفاوت است. سوربیتول و مانیتول در جهت گیری گروه هیدروکسیل روی کربن دوم متفاوت هستند. هر دو این ماده فرمول شیمیایی یکسانی دارند. از شباهت های سوربیتول و مانیتول می توان به این اشاره کرد که هر دو پودرهای بی بو با رنگ سفید هستند. سوربیتول و مانیتول را می توان توسط  ساکارید های هیدروژنه کننده تهیه نمود.

از خواص مانيتول این است که دارویی با اثر دیورتیک است. این ماده می تواند در درمان ادم مغزی و افزايش فشار داخل جمجمه و فشار داخل چشم، تسريع دفع مواد سمی از ادرار و پیشگیری از آسيب های كليوی ناشی از آن ها و نارسايی حاد کلیوی استفاده شود. بنابراین مانیتول یک الکل قند با خواص دارویی ویژه است که از آن جهت درمان های تخصصی تر استفاده می شود.

شباهت سوربیتول و مانیتول چیست

سوربیتول و مانیتول از فروکتوز مشتق می شوند. متابولیسم سوربیتول و مانیتول به گونه ای است که در بدن کالری کمتری آزاد می کنند. جذب سوربیتول و مانیتول در بدن و نحوه متابولیسم آن‌ها به آرامی صورت می پذیرد. سوربیتول و مانیتول شاخص گلایسمی پایینی دارند و بنابراین برای استفاده در بیماران مبتلا به دیابت بسیار مفید عمل می کنند. کاربرد سوربیتول و مانیتول باعث ایجاد حفره و پوسیدگی دندانی نمی شود.

تفاوت سوربیتول و مانیتول چیست

تفاوت سوربیتول و مانیتول می تواند به نحوه تولید و کاربرد های متفاوتشان مرتبط باشد. سوربیتول را از شربت ذرت تولید می کنند. اما تولید مانیتول به طور عمده بوسیله فروکتوز هیدروژنه کننده نشاسته یا ساکارز تولید می گردد.

تفاوت در نقاط ذوب از تفاوت های دیگر سوربیتول و مانیتول است. نقطه ذوب سوربیتول می تواند بین ۲۰۱ تا ۲۰۸ درجه فارنهایت باشد. اما نقطه ذوب مانیتول بین ۳۲۷ تا ۳۳۶ درجه فارنهایت است. سوربیتول و مانیتول از لحاظ تراکم نیز متفاوت هستند. درواقع سوربیتول متراکم تر است. شیرینی سوربیتول تقریبا نصف شکراست، این در حالی است که مانیتول ۰٫۷ برابر شیرین تر است. سوربیتول و مانتیول از لحاظ میزان کالری نیز تفاوت هایی دارند.  سوربیتول ۲٫۶ کالری در هر گرم دارد، در مقابل مانیتول ۱٫۶ کالری در هر گرم خود داراست.

کاربرد های پزشکی سوربیتول و مانیتول چیست

کاربرد های پزشکی سوربیتول

سوربیتول و کاربرد در لاغری

سوربیتول در مواد غذایی می تواند به عنوان جایگزین قند مورد استفاده قرار گیرد. این ماده ۶۰% شیرینی ساکارز را دارد و میزان کالری آن یک سوم کمتر است. افراد دارای اضافه وزن از این ماده برای کاهش وزن بهره می برند. اما توجه شود که سوربیتول در دسته ترکیبات مغذی قرار داشته و کالری دارد، اما کالری آن کمتر از شکر است. پس زیاده روی در مصرف آن می تواند برای لاغری مضر باشد. مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث اثرات سو گردد.

کاربرد الکل های قندی در بسیاری از افراد می توانند مفید باشند. این ترکیبات میزان کالری تولیدی کمی دارند و می توانند در افراد چاق استفاده شوند. کاربرد سوربیتول در افراد چاق می تواند موجب کاهش وزن گردد. این محصول در رژیم های لاغری نقش موثری دارد.

سوربیتول و کاهش دیابت

شاخص گلیسمی سوربیتول پایین است بنابراین برای استفاده در افراد مبتلا به دیابت می تواند مفید واقع شود. البته باید طبق نظر پزشک مصرف گردد. مانند الکل قند های دیگر سوربیتول نیز حاوی کالری به شکل کربوهیدرات است. سوربیتول به صورت ناقص و به آرامی در روده کوچک جذب می شود. در ادامه باقیمانده سوربیتول به روده بزرگ انتقال می یابد. بازده متابولیسمی سوربیتول در روده بزرگ پایین تر بوده و بنابراین کالری کمتری آزاد می گردد. بنابراین با مصرف سوربیتول به جای شکر می توان ترشح انسولین در بدن را کاهش داد. این فرآیند موجب کاهش سطح گلوکز خون خواهد شد. بنابراین سوربیتول می تواند یک شیرین کننده مفید برای بیماران مبتلا به دیابت باشد.

سلامت دهان

سوربیتول برای سلامت دهان مفید است. سوربیتول ماده ای غیر کاریوژنیک است. البته میزان مقاومت سوربیتول در مقابل رشد باکتری ها به اندازه الکل قند های دیگر نیست. اما میزان پوسیدگی دندان در مقایسه با این ماده نسبت به شکر بسیار ناچیز است. به دلیل اثرات مفید سوربیتول در سلامت دهان و دندان کاربرد این ماده در این زمینه توسط FDA مفید شناخته شده است.

خواص ضد یبوست سوربیتول

سوربیتول می تواند با رساندن آب به روده ها به عنوان یک ملین در بدن عمل کند. البته مقدار مصرف سوربیتول برای رفع یبوست باید توسط پزشک تعیین گردد و از مصرف بیش از حد آن خودداری گردد.

سوربیتول برای پوست

حفظ رطوبت از خواص مطلوب سوربیتول است. بنابراین از این ماده در تولید مواد آرایشی بهداشتی و مراقبت شخصی به طور گسترده ای استفاده می شود. سوربیتول در محصولات مراقبت شخصی استفاده می شود تا وظیفه حفظ رطوبت و جلوگیری از خشکی پوست را بر عهده گیرد. استفاده از سوربیتول در ساخت انواع مرطوب کننده، صابون، شوینده و پاک کننده ها صورت می پذیرد.

کاربرد های پزشکی مانیتول

کاربرد های پزشکی مانیتول نسبت به سوربیتول قدری تخصصی تر بوده و مانیتول برای درمان های تخصصی تری به کار می رود. در ادامه این مقاله به کاربرد های درمانی مانیتول پرداخته شده است. با ما همراه باشید.

درمان ادم مغزی

این دارو برای کاهش ادم (تورم) مغزی استفاده می شود. مانیتول با کاهش فشار داخل جمجمه ای ادم مغزی را کاهش می دهد.

الیگوری

مانیتول با افزایش تولید ادرار می تواند در درمان الیگوری مورد استفاده قرار گیرد.

کاهش فشار داخل چشم

از خواص مانیتول می توان برای کاهش فشار چشم در بیماران مبتلا به این مشکل، استفاده نمود.

درمان با مانیتول

• در پیشگیری و یا درمان فاز کم ادراری در نارسایی های حاد کلیه ای از مانیتول استفاده می شود.
• مانیتول به عنوان دارو قادر است خیز مغزی و افزایش فشار داخل جمجمه را درمان کند.
• با تسریع دفع ادرار، مواد سمی و آسیب های کلیوی ناشی از آن‌ها را پیشگیری می‌کند.
• مانیتول به عنوان دارو در همولیز و افزایش هموگلوبین آزاد خون در عمل های جراحی حذف پروستات استفاده می شود.

عوارض مصرف سوربیتول و مانیتول

سوربیتول و مانیتول با تمام کاربرد هایی که دارند می توانند عوارضی را هم در پی داشته باشند. سوربیتول و مانیتول در کاربرد و ساختار شباهت ها و تفاوت هایی دارند. در ادامه این مقاله می خواهیم به عوارض های مصرف سوربیتول و مانیتول بپردازیم. همراه ما باشید.

عوارض سوربیتول

سوربیتول و مانیتول می توانند علاوه بر فواید دارای مضراتی نیز باشند. سوربیتول عوارض چندانی ندارد. بیشترین گزارش های مربوط به عوارض سوربیتول، اسهال است. گرفتگی و درد شکم  و حالت تهوع نیز گزارش شده است. این دارو اگر تحت نظر پزشک مصرف گردد، عوارض کمی خواهد داشت.

مصرف زیاد سوربیتول و مانیتول می تواند باعث نفخ و اسهال شود. البته این عارضه سوربیتول برای کسانی که از آن جهت درمان یبوست استفاده می کنند می تواند مفید هم باشد.

سوربیتول ماده ای ملین است که نسبت به ملین های دیگر خطرات کمتری دارد. زیرا غیر تحریک کننده است. این ماده با جذب مایعات به سمت روده بزرگ همراه است. بنابراین مصرف آن باید به تجویز پزشک صورت گیرد. این دارو به هیچ وجه نباید در اشخاصی که دچار انسداد روده هستند مصرف گردد.

البته سوربیتول برای یبوست یک درمان امن است و استفاده از آن طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی بی خطر است.

عوارض مانیتول

مانیتول به عنوان یک دارو تخصصی استفاده شده و بنابراین می تواند عوارض بیشتری نسبت به سوربیتول برای بدن ایجاد نماید. در ادامه به برخی از عوارض مانیتول اشاره شده است.

• افزايش دفع ادرار
• سردرد و درد های موضعی
• تب و تشنج
• افزايش بار گردش خون
• ادم ريوی
• افت فشار خون در حالت ايستاده
• افزايش یافتن يا كاهش یافتن فشار خون
• تاری ديد
• تشنگی
• تهوع، استفراغ و اسهال
• خشكی دهان
• عدم تعادل مايعات و الكتروليت های بدن
• مسموميت با آب و همچنین از دست رفتن آب
• كهير و نكروز پوستی و لرز

مصرف سوربیتول و مانیتول در بارداری

مانیتول در دسته دارو های گروه D برای مصرف در بارداری قرار گرفته است. مطالعات و نتایج حاصل از آن نشان داده است که مصرف داروهای گروه D در بارداری برای جنین انسان ایجاد خطر می کنند. این دارو ها تنها زمانی می توانند مصرف شوند که مصرفشان برای زنان باردار اجتناب‌ ناپذیر بوده و خطرات احتمالی توسط پزشک و بیمار پذیرفته شده باشد.

در مورد مصرف یا عدم مصرف سوربیتول در دوران بارداری و شیردهی اطلاعات کافی وجود ندارد. اما به طور کلی مصرف آن برای استفاده متوسط در این دوران بی ضرر فرض می شود. البته اگر بی ضرر بودن آن توسط پزشک متخصص تایید گردد. در دوران بارداری و شیردهی به دلیل آسیب های احتمالی به جنین و نوزاد نباید هیچ دارویی را خود سرانه مصرف نمود.

قیمت خرید و فروش سوربیتول و مانیتول

خرید و فروش سوربیتول و مانیتول در بازار جهانی بسیار صورت می پذیرد. تقاضا برای این محصولات در صنعت بسیار زیاد بوده و با قیمت های مختلفی به فروش می رسند. این ترکیبات به دلیل تفاوت در کاربرد از قیمت های مختلفی برخوردارند. برای خرید و فروش سوربیتول و مانیتول می توان به صورت حضوری و آنلاین اقدام نمود. توجه شود که این محصولات را تنها از مراکز فروش معتبر خریداری نمایید.

سخن آخر

در این مقاله به شباهت ها و تفاوت های سوربیتول و مانیتول پرداختیم. شباهت در ساختار این ترکیبات به خوبی بررسی شد. تفاوت سوربیتول و مانیتول در ساختار و عملکرد و کاربرد نیز به خوبی توضیح داده شد. عوارض و سوربیتول و مانیتول می تواند متفاوت باشد، اما مانیتول به دلیل خواص دارویی تخصصی تر ممکن است عوارض جدی تری داشته باشد. قیمت سوربیتول و مانیتول نیز به عوامل مختلفی مانند انواع، خلوص، شرکت تولید کننده، نرخ ارز و… وابسته است.