روغن شی باتر روغنی سرشار از خواص سلامتی و زیبایی
شی باتر چیست ؟ خیلی از افراد حتی تا به حال نام آن را هم نشنیده اند؟ شی باتر در حقیقت نوعی چربی است که از دانه ی درخت شی به دست می آید. این روغن به رنگ سفید کدر است. خواص روغن شی شامل اغلب خواصی که برای سلامتی بدن و پوست و مو لازم است ، می باشد . از این روغن به دلیل داشتن خاصیت مرطوب کنندگی ، ضد پیری و ضد التهابی مدت هاست که در صنایع دارویی ، آرایش و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه مقاله از نشریه علمی جهان شیمی فیزیک ما را همراهی کنید تا شما را با خواص فوقالعاده روغن شی باتر برای زیبایی پوست صورت آشنا کنیم.
گیاه شناسی شی باتر :
درخت شیا یا درخت روغن قلم (Vitellaria paradoxa) بومی کشور های مرکزی قاره آفریقا است . نام علمی این درخت ویتلاریا پارادوکسا است . درخت شیا در محدوده سنی ۱۰ تا ۱۵ سال آغاز به باروری میوه می کند و دارای میوه آجیلی است . شی باتر یا کره شیا از درخت روغن قلم استخراج می شود .
خاستگاه شی باتر :
درخت شی به طور طبیعی در مناطق خشک رشد می کند . ساوانا در کمربند آفریقای غربی که از سنگال در غرب شروع می شود و به سودان در شرق ختم می شود ، رشد می کند. این درخت دامنه کوههای مرتفع اتیوپی نیز یافت می شود.
ترکیب شی باتر :
کره شیا یک ترکیب چربی پیچیده ای است که از اسید های چرب زیر تشکیل شده است .
اسید اولئیک (۴۰–۶۰%)
اسید استئاریک (۲۰–۵۰%)
اسید لینولئیک (۳–۱۱%)
اسید پالمیتیک (۲–۹%)
اسید لینولنیک (<1٪)
آراشیدیدیک (<1%)
اسید لینولئیک
انواع کره شیا یا شی باتر :
دونوع کره شیا یا شی باتر وجد دارد که این دسته بندی براساس منطقه جغرافیایی انجام می شود .
۱ ) کره شیا شرقی ( متعلق به اوگاند )
این نوع شی باتر در منطقه اوگاندا یافت می شود . از کره شیا غربی نرم تر است و رایحه شیرین تری دارد . کره شیا شرقی در دمای اتاق نیمه جامد است و مصرف آن بسیار آسان تر است ولی به دلایلی مانند ناآرامیهای منطقهای در کشورهای اوگاندا و سودان ، تولید آن کمتر شده است.
۲ ) کره شیا غربی (متعلق به غنا)
کره شیا غربی (Vittelaria Paradoxa) که متعلق به غنا است ، در دمای حدود ۱۸ درجهی سانتیگراد ذوب میشود ، و اگر در حالت نیمه جامد باشد ، به سرعت سفت خواهد شد .
شی باتر چگونه به دست می آید؟
ابتدا مغز هسته میوه در خت شی را جدا کرده و آن راپودر می کنند و در آب می جوشانند . روغن آن جدا می شود و بالای آب قرار می گیرد . هنگامی که آب سرد شد کره جامد و به رنگ سفید در می آید.
خواص روغن شی باتر برای سلامتی بدن :
ویژگیهای ضدالتهابی :
بر اساس تحقیقات نشان داده شده است که این روغن دارای خواص ضد التهابی است و به کاهش تورم و قرمزی پوست کمک می کند . این روغن روی سیتوکینها و سایر سلولهای التهابی تأثیر می گذارد و از التهاب زایی آن ها جلوگیری می شود . این روغن هم چنین از التهاب ناشی از عوامل محیطی مثل هوای خشک جلوگیری می کند و آن رابه حداقل می رساند.
ویژگیهای نرمکنندگی :
روغن نیمه جامد شی باتر ، در دمای اتاق ذوب می شود و روی پوست جذب بالایی دارد. مواد مفید موجود در روغن شی باتر خاصیت رطوبت زایی دارد و پوست را نرم و لطیف می کند . خاصیت رطوبت زایی این روغن تا چندین ساعت ادامه دارد و مانند بعضی از مرطوب کننده ها زود خاصیت خود را از دست نمی دهند.این روغن دارای اسید چرب های مهمی هستند که نقش مهمی در مرطوب کردن پوست دارند.
خواص روغن شی باتر برای پوست سر و موها :
روغن شی باتر و جلوگیری از ریزش مو :این روغن دارای مواد معدنی ، ویتامین ، چربی های لازم برای رشد مو است و منبع تغذیه خوبی برای مو به حساب می آید و از ریزش مو جلوگیری می کند.
کاهش شوره سر :روغن شی باتر دارای مواد مؤثری است که باعث از بین رفتن خشکی مو می شود . خشکی مو از دلایل شوره سر و ایجاد پوسته سر می باشد . هم چنین وجود اسید های چرب در این ترکیب نقش مهمی را در حفظ رطوبت ریشه مو بازی می کند.
مرطوب کننده :وجود اسیدهای چرب مثل استئاریک اسید و پالمیتیک اسید و لینولئیک اسید و اولئیک اسید باعث رطوبت زایی و استحکام پوست می شود و مقاومت آن را در برابر خشکی افزایش می دهد .
موخوره :روغن شی باتر تار های مو را مقاوم می کند و از شکستگی آن پیشگیری می کند چرا که روغن شی باتره حاوی ویتامین های A و E است .
خواص روغن شی باتر برای پوست صورت :
ضدپیری : این روغن دارای اولئیک اسید ، لینولئیک اسید و استِئاریک اسید است . اسید های چرب با استرس اکسیداتیو که در اثر سموم محیط برروی پوست ایجاد شده اند ، مبارزه می کند و باعث تولید سلول های جدید می شود. این روغن با حفظ رطوبت ، کلاژن سازی ، نرم کردن پوست و دارا بودن ویتامین E از روند پیرشدن پوست جلوگیری می کند.
ازبینبردن جای زخم و سلولیت پوست :سلولیت عارضه بالینی خطرناک و جدی به حساب نمی آید ولی باعث ایجاد ظاهر نامطلوبی می شود . چگونه می توان از سلولیت و خطوط روی پوست پیشگیری کرد؟ بعضی افراد تنها راه خلاص شدن از این عارضه را لیزر و رتین-آ می دانند . اما یکی از مؤثرترین راه های طبیعی ، استفاده از روغن شی باتر است . با ماساژ این روغن روی پوست موجب بهبود این موارد روی پوست بشود.
دیگر خواص مؤثر بر مو :
کمک به افزایش تولید کلاژن : وجود ماده تریپن در روغن شی باتره باعث تحریک کلاژن سازی پوست می شود. این ماده هم چنین باعث تولید فیبر کلاژن که در رگ های خونی ، قرنیه، استخوان وجود دارند ، می شود.
ضد آفتاب : شی باتر با خواصی که دارد مانند ضد آفتاب اثر می کند و از پوست در برابر آشعه مضر ماوراء بنفش محافظت می کند . این روغن برخلاف سایر ضد آفتاب های موجود در بازار عاری از مواد شیمیایی است . موادشیمیایی که در ترکیبات کرم های ضد آفتاب وجود دارند باعث التهاب و مشکلات متعدد در بدن می شود. SPF شی باتر برابر ۶ است . بنابراین از آن می توان به عنوان یک ضد آفتاب طبیعی و عالی استفاده کرد.
ضد جوش : روغن شی باتر خاصیت ضدعفونی کنندگی و ضد باکتریایی دارد و از ایجاد جوش جلوگیری می کند. این روغن دارای اسید های چرب مختلف است که باعث تعادل در پوست شده و از جوشزدن جلوگیری می کند.
ضد لکه : آنتی اکسیدان و مقادیر قابل توجهی ویتامین A و E سلول های پوست را از رادیکالهای آزاد و لکه دار شدن محافظت می کند .
جلوگیری چین و چروک صورت : با افزایش کلاژن سازی و احیای سلول های آسیب دیده و تولید سلول های جدید از چین و چروک صورت جلوگیری می کند.
خواص روغن شی باتر بر کاهش درد آرتروز :
بیماری آرتروز هیچ درمانی وجود ندارد ولی با مصرف دارو یا روش های غیر دارویی و سایر کارهای جانبی می توان به کاهش درد کمک کرد . از راه های درمانی خانگی و مؤثر استفاده از روغن شی باتر است . این روغن خاصیت ضد التهاب دارد و برای بهبود دردهای موضعی همچون زانو درد و آرتروز موثر است . بهتر است هفته ای دوبار از این روغن در ناحیه درد ماساژ دهند.بعد از گذشت مدتی می توانید شاهد کاهش درد باشید .
براساس تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۶ نشان داده شده است که این روغن با فرایند کاهش التهاب از مفاصل محافظت می کند. اگر چه این تحقیقات بر روی مفاصل زانو انجام شده است . اما خاصیت این روغن برای مناطق مختلف بدن سازگار است.
ازبینبردن تحریکات پوستی نوزادان دراثر استفاده از پوشک :
روغن شی باتر دارای خواص ضد قارچ و ضد التهابی است . این روغن می تواند برای از بین بردن تحریکات پوستی نوزادان مناسب باشد. این ماده با تقویت گردش خون و بازسازی و ترمیم سلول های آسیب دیده گزینه مناسب برای محافظت از پوست لطیف کودکان در برابر آسیب های پوستی است . این روغن طبیعی با خاصیت کلاژن سازی جایگزین خوبی برای مواد شیمیایی گوناگون برای رفع این مشکلات پوستی است.
خاصیت ضد قارچی روغن شی باتر :
روغن شی باتر از عفونت های پوستی که منشأ قارچی دارند ، جلوگیری می کند . این روغن به عنوان عنصری قدرتمند از عفونت پوستی مانند درماتوفیت که منشأ قارچی دارد ، جلوگیری می کند. بیماری درماتوفیت یک عارضه شایع پوستی است که بین انسان ، سگ و گربه مشترک است.
جلوگیری از ایجاد زخم و جای جوش بر روی پوست :
آکنه و جوش خود یک مشکل است و ماجرای جای آنها مشکلی دیگری است. معمولاً آکنه و جای جوش با گذشت زمان ، خود به خود خوب می شوند . اما احتمال دارد که جای جوش و آکنه به راحتی محو نشود. البته امروزه با پیشرفت علم، درمان های جدیدی برای درمان آناه وجود دارد. اما اگر به دنبال یک راه طبیعی برای درمان جای جوش و آکنه هستید ، روغن شی باتر بهترین گزینه موجود می باشد.
از مزایای این روغن جلوگیری از تولید فیبروبلاستهای کلوئیدی است که مانع ازدیاد کلوئید می شود. این روغن رشد سلول های سالم را افزایش میدهد و باعث بهبود جای جوش و زخم می شود.روغن شی باتر با بازسازی بافت ها و کاهش التهاب و داشتن اسید چرب های مختاف و مفید به بهبودی زخم ها کمک میکند.
کمک به درمان سوختگیهای درجه ۱ :
براساس تحقیقات انجام شداده ، نشان داده شده است روغن شی باتر نقش مؤثری در بهبود سوختگی پوست دارد . این روغن قرمزی و التهاب را کاهش می دهد و اسید های چرب به پوست آسیب دیده کمک می کنند ، زودتر بهبود یابد.
کاهش التهاب نیش حشرات :
تورم حاصل از نیش حشرات ، مشکلی شایع است که بیشتر آنها بی خطر هستند . التهام و ورم جای نیش ممکن است چند ساعت یا چند روزه خوب شود. البته برای بهبودی زودتر می توان از روغن شی باتر استفاده کرد . این روغن ضد التهاب و ضد عفونی کننده است و به بهبود درمان نیش زنبور و دیگر حشرات کمک می کند.
کمک به رفع گرفتگی ماهیچه :
گرفتگی ماهیچه یک انقباض غیر ارادی است که به راحتی آزاد نمی شود. اساساً این نوع گرفتگی ها به شدت دردناک هستند. مصرف موضعی این روغن بروی عضلات باعث کاهش درد و التهاب گرفتگی های عضلانی می شود.
کمک به رفع گرفتگی بینی :
روغن شی باتر با خواص و مواد مغذی غنی که دارد باعث درمان سرماخوردگی ، سینوزیت و آلرژِ ی می شود. استفاده قطره ای از این ماده گرفتگی بینی را بهبود می بخشد.
مراقبت از پوست لب :
جهت جلوگیری از از ترک و خشک شدن لب در تمام فصول گرم و سرد سال از آن به عنوان یک مرطوب کننده قوی و طبیعی می توان استفاده کرد .
شیوهی استفاده از شی باتر :
برای استفاده از شی باتر ابتدا باید صورت خود را کاملاً بشویید و تمیز کنید . باید دقت کنید قبل از این که از ایت روغن استفاده می کنید ، صورت خود را بخور ندهید ، چون ممکن است ، این روغن در منافذ پوست شما گیر کند و منافذ را پر کند. روغن شی باتر را می توانید با روغن های دیگر ترکیب کنید و خواص آن را تقویت کرد.
برای ساخت ماسکی برای پوست میتوانید به این موارد توجه کنید:
- ۱ قاشق غذاخوری عسل خام
- ۳ تا ۴ قطره روغن دانهی انگور
- ۱ قاشق غذاخوری روغن شی باتر
این موا را به خوبی باهام ترکیب کنید و به آرامی روی پوست خود ماساژ دهید . به مدت ۱۰ تا ۱۲ دقیقه اجازه دهید روی پوست تان باقی بماند و سپس آن را بشویید .
عوارض جانبی و خطرات شی باتر
به طور کلی شی باتر ماده ای بی خطر محسوب می شود و نسبت به دانه های خوراکی درختی حساسیت کمتری دارند به این علت که شی باتر حاوی سطح مشابهی از پروتئین نیست و نمی تواند موجب حساسیت و تحریکات پوستی شود.
حالت کرم مانند این ماده نشان می دهد قابلیت مسدود شدن منافذ پوستی را دارد . به ویژه اگر پوست شما مستعد ایجاد آکنه باشد. درنتیجه برای جلوگیری از آکنه ، باید آن را با رقیق کرد و بعد از مصرف ، صورت خودرا بشویید.
تاکنون هیچ گزارشی از آلرژی موضعی از این ماده وجود نداشته است. در صورت مشاهده حتما مصرف آن را قطع و به پزشک مراجعه کنید.
طرز نگهداری از شی باتر :
این روغن را باید در جای خنک و تاریک ، به دور از نور خورشید نگهداری شود. زیرا نور خورشید از کیفیت روغن و خواص آن می کاهد .