از تاثیر جیوه در بدن چه می دانید و چه اثرات مخربی دارد؟

تاثیر جیوه در بدن به عوامل مختلفی دارد زیرا جیوه یک نوروتوکسین است و می تواند سلامتی فرد را به اشکال مختلف تحت تاثیر قرار دهد.

تاثیر جیوه در بدن به نوع جیوه به عنوان مثال مواجهه با متیل جیوه یا جیوه عنصری ، مقدار جیوه ای که در معرض آن قرار گرفته اید و همچنین سن فرد در معرض و مدت زمان مواجهه بستگی دارد.

علائم با توجه به موارد فوق ممکن است شامل ضعف عضلانی ، عدم هماهنگی ، بی حسی دست و پا ، بثورات پوستی ، اضطراب ، مشکلات حافظه ، تکلم ، شنوایی یا بینایی باشد. نمک های غیر آلی جیوه برای پوست ، چشم و دستگاه گوارش خورنده هستند و در صورت بلع ممکن است باعث مسمومیت کلیه شود. اختلالات عصبی و رفتاری نیز ممکن است پس از استنشاق ، بلع یا قرار گرفتن در معرض پوستی ترکیبات مختلف جیوه مشاهده شود. در ادامه در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می شود.

جیوه به طور طبیعی در پوسته زمین  وجود دارد. این ماده از فعالیت های آتشفشانی ، هوازدگی سنگ ها و در نتیجه فعالیتهای انسانی در محیط آزاد می شود.

 

 

فعالیت های انسانی علت اصلی آلودگی جیوه ، به ویژه در نیروگاههای  زغال سنگی ، استفاده از زغال سنگ برای گرم کردن و پخت و پز ، فرآیندهای صنعتی ، زباله سوزها و فرآیندهای استخراج جیوه ، طلا و سایر فلزات است.

تاثیر و اثرات جیوه بر جنین در بارداری

قرار گرفتن در معرض جیوه معمولاً زمانی اتفاق می افتد که افراد انواع ماهی ها و صدف هایی را می خورند که مقادیر زیادی متیل جیوه در بافت هایشان وجود دارد. تقریباً همه افراد حداقل مقدار کمی متیل جیوه در بدن خود دارند که نشان دهنده حضور گسترده متیل جیوه در محیط است. داده های مراکز کنترل و پیشگیری بیماری های ایالات متحده (CDC) نشان می دهد که سطح جیوه خون بیشتر افراد کمتر از سطحی است که با عوارض سلامتی مرتبط  است. با این وجود متیل جیوه یک نوروتوکسین قدرتمند است و افرادی که در معرض سطوح بالای آن قرار دارند ممکن است دچار عوارض مختلفی شوند.

جنین انسان نیز می تواند در معرض متیل جیوه قرار بگیرد وقتی مادران آنها ماهی و صدف حاوی متیل جیوه مصرف می کنند. اثرات جیوه بر جنین در بارداری می تواند شامل تاثیر بر رشد مغز و سیستم عصبی جنین باشد. این سیستم ها ممکن است بیش از مغز و سیستم عصبی بزرگسالان در معرض متیل جیوه باشند. این فلز سمی بر تفکر شناختی ، حافظه ، توجه ، زبان ، مهارت های حرکتی و مهارت های فضایی – بینایی جنین تاثیر می گذارد.

 

تاثیر و اثر جیوه بر پوست

علاوه بر مواجهه مستقیم پوستی با جیوه این ترکیب در بسیاری از محصولات روشن کننده پوست ارزان قیمت مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه محصولات روشن کننده پوست می تواند لکه های تیره روی پوست شما را محو کرده و از بین ببرند اما برخی از آنها خطرات جدی برای سلامتی دارند.

اگر ماده روشن کننده پوست شما حاوی جیوه باشد بدون اینکه شما از آن مطلع شوید می تواند به کلیه های شما آسیب برساند. این ترکیب همچنین می تواند منجر به آسیب اعصاب ، بی حسی دائمی یا گزگز کردن دست و پا یا اطراف دهان شود.

اگر محصول روشن کننده پوست شما حاوی جیوه باشد ، شوهر شما نیز می تواند در معرض مشکلات جدی بهداشتی قرار بگیرد. او می تواند دچار مسمومیت با جیوه شود که باعث تحریک پذیری ، حالت ترس و لرزش شود. مسمومیت با جیوه همچنین می تواند منجر به مشکلات بینایی ، شنوایی یا هر دو شود.

قرار گرفتن در معرض سطح بالای متیل جیوه به عنوان بیماری میناماتا شناخته می شود. قرار گرفتن در معرض متیل جیوه در کودکان ممکن است منجر به آکروودینیا (بیماری صورتی) شود که در آن پوست صورتی رنگ شده و لایه برداری می شود.  عوارض طولانی مدت و تاثیر جیوه در بدن شامل مشکلات کلیوی و کاهش هوش می باشد. اثرات طولانی مدت قرار گرفتن در معرض دوز پایین متیل جیوه نامشخص است.

تاثیر جیوه بر خون

مسمومیت با جیوه نتیجه قرار گرفتن در معرض بیش از حد جیوه یا از طریق رژیم غذایی یا محیط زیست است. جیوه فلزی سنگین است که برای انسان بسیار سمی است. مصرف مواد غذایی حاوی جیوه شایعترین علت مسمومیت با جیوه است. مسمومیت با جیوه می تواند علائم شدیدی ایجاد کند و بدن را در معرض خطر قرار دهد که با اندازه گیری سطح جیوه در خون مشخص خواهد شد.

مسمومیت با فلزات سنگین معمول نیست و تشخیص آن نیز دشوار است ، زیرا علائم و نشانه های آن مشابه با بسیاری از بیماری ها است. با وجود این حقایق ، غربالگری مسمومیت با فلزات سنگین در همه بیماران با علائم مسمومیت انجام می شود زیرا غربالگری نسبتاً ساده است و درمان آن در دسترس است و عوارض طولانی مدت آن را کاهش می دهد.

برای تعیین قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین از جمله جیوه می توان از آنالیز خون ، ادرار و مو استفاده کرد. مقدار جیوه موجود در خون و ادرار با درجه سمیت ارتباط دارد ، در حالی که تجزیه و تحلیل مو می تواند قرار گرفتن  جزئی در معرض جیوه را نشان دهد.

غلظتهای طبیعی جیوه در خون کمتر از ۱۰ میکروگرم در لیتر است. سطوح بالاتر یا مساوی ۵۰ میکروگرم در لیتر برای قرار گرفتن در معرض متیل جیوه قابل توجه در نظر گرفته می شود ، در حالی که سطوح بزرگتر یا مساوی با ۲۰۰ میکروگرم در لیتر برای جیوه معدنی یونیزه ، Hg2 +  قابل توجه است.

بیماران در معرض سطوح بالای جیوه می توانند به سندرم نفروتیک و نفروپاتی غشایی مبتلا شوند که با افزایش دفع آلبومین و ترانسفرین در ادرار همراه است.

اثرات و تاثیر مخرب جیوه بر محیط زیست

یک عامل بسیار مهم در رابطه با تأثیرات جیوه بر محیط زیست توانایی تجمع آن در بدن موجودات زنده و در امتداد زنجیره غذایی است. اگرچه تمام اشکال جیوه می تواند تا حدی مجتمع شود ولی متیل جیوه نسبت به سایر اشکال تمایل بیشتری به تجمع دارد. جیوه غیر آلی نیز می تواند جذب بدن شود ، اما به طور کلی با سرعت کمتری و با کارایی پایین تری از متیل جیوه جذب می شود.

تجمع زیستی متیل جیوه تأثیر قابل توجهی بر حیوانات و انسانها دارد. به نظر می رسد ماهی ها به شدت متیل جیوه را جذب می کنند ، تقریباً ۱۰۰ درصد جیوه ای که در ماهی های تجمع زیستی دارد ، متیل جیوه است. بیشتر متیل جیوه موجود در بافت ماهی به طور کووالانسی به گروه های سولفیدریل پروتئین ها متصل می شوند. این اتصال منجر به نیمه عمر طولانی برای (حدود دو سال) می شود.

در مقایسه با سایر ترکیبات جیوه ، حذف متیل جیوه از ماهی بسیار کند است. با توجه به غلظت های ثابت محیطی ، غلظت جیوه در یک گونه ماهی خاص با افزایش سن افزایش می یابد که نتیجه آن کاهش دفع متیل جیوه و افزایش مصرف به دلیل تغییر در موقعیت تغذیه ای است که اغلب با رشد ماهی به اندازه های بزرگتر صورت می گیرد. بنابراین ، ماهیهای مسن به طور معمول غلظت جیوه بیشتری در بافتهای خود نسبت به ماهیان جوان همان گونه دارند و به راحتی انسان ها از طریق تغذیه می توانند در معرض این فلز قرار بگیرند.

علائم وجود جیوه در بدن

جیوه یک ماده طبیعی است که می تواند عواقب جدی و جبران ناپذیر جسمی، شناختی و عصبی داشته باشد. بسیاری از مردم از طریق مصرف غذاهای دریایی و صدف‌ها در معرض متیل جیوه قرار می‌گیرند که می‌تواند به ویژه برای زنان باردار خطرناک باشد. قرار گرفتن در معرض عنصر جیوه می تواند ناشی از ظروف، محصولات و دستگاه های قدیمی باشد که برخی از آنها در خانه ها رایج بوده و جیوه را به صورت بخار آزاد می کند. برخی از شایع ترین علائم عبارتند از:

تغییرات عاطفی و نوسانات خلقی

از آنجایی که جیوه یک سم عصبی است، می تواند باعث ایجاد مشکلات عاطفی و روانی متعددی در افراد در معرض آن شود. قرار گرفتن در معرض جیوه می تواند باعث نوسانات خلقی، افسردگی، اضطراب، توهم، سردرگمی، پرخاشگری و تعدادی از مسائل دیگر شود. اگر به طور ناگهانی احساس گیجی کردید یا احساسات یا ذهن شما از کنترل خارج شد، ممکن است علامتی از قرار گرفتن مداوم در معرض جیوه باشد.

کاهش عملکرد شناختی و حرکتی

اگر شروع به تجربه از دست دادن حافظه، گیجی، لرزش، یا مشکل در انجام وظایف از نظر فیزیکی یا عصبی کردید، ممکن است علامت مسمومیت با جیوه باشد. البته، اینها علائم نسبتاً رایجی برای تعدادی از مسائل سلامتی هستند، بنابراین در صورت شروع تجربه هر یک از این مشکلات عملکردی برای تعیین علت دقیق و جلوگیری از بدتر شدن علائم، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

مشکلات ریوی

از آنجایی که جیوه اغلب به صورت بخار استنشاق می شود، بسیاری از علائم اولیه مسمومیت با جیوه به ریه ها مربوط می شود. جیوه می تواند باعث تعدادی از اختلالات تنفسی مزمن از جمله آسم، برونشیت، احتقان قفسه سینه، تنگی نفس، سرفه های مداوم و بوی بد دهان شود. اگر شروع به تجربه هر یک از این علائم، به ویژه همراه با سایر علائم ذکر شده در بالا کردید، باید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.