پودر مالتودکسترین چیست؟ – ویژگی و تولید آن

پودر مالتودکسترین پودری سفید رنگ است که نقش مواد افزودنی را در صنایع غذایی بر عهده دارد. پودر مالتودکسترین یک پلی ساکارید است و از ذرت، برنج، نشاسته سیب زمینی یا گندم به دست می آید. این ماده به عنوان افزودنی ایمن شناخته شده است و شیرینی کمتر از شکر معمولی دارد.

در این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک به معرفی پودر مالتودکسترین، ویژگی و کاربردهای آن می پردازیم.

تولید پودر مالتودکسترین

این پودر، تولید شده از ذرت، نشاسته سیب زمینی، برنج و گاهی گندم است. هرچند مالتودکسترین از مواد طبیعی به وجود می آید ولی بسیار فرآوری شده است. تولید آن نیز بدین شکل است که در مرحله اول نشاسته ها را پخته و سپس اسیدها یا آنزیم هایی مانند آلفا آمیلاز باکتریایی در برابر حرارت به آن افزوده شده تا به تجزیه آن کمک کند. پودر به دست آمده محلول در آب و با طعم خنثی است.

ارزش غذایی پودر مالتودکسترین

مالتودکسترین به ازای هر گرم، ۴ کالری و به همان میزان کالری، ساکاروز یا شکر معمولی دارد. سرعت هضم این ماده بسیار بالاست و برای کسانی که نیاز به افزایش کالری و انرژی در مدت زمان کمی دارند، مفید است.

همچنین این ماده دارای شاخص هیپوگلیسمی بالایی نسبت به قند بوده و سطح قند خون را به سرعت افزایش می دهد.

فواید و خواص پودر مالتودکسترین

این پودر می تواند منبعی سرشار از انرژی باشد. بدن ما توانایی هضم سریع مالتودکسترین را دارد و همین مسئله موجب می شود تا انرژی و کالری به راحتی در اختیار بدن قرار گیرد. این ماده کربوهیدراتی است با شاخص گلیسمی بالا که می تواند سطح قند خون را افزایش دهد.

مالتودکسترین برای غلیظ کردن و حجیم کردن غذاهای فرآوری شده کاربرد دارد. همچنین از این ماده به عنوان نگهدارنده در غذاهای بسته بندی شده استفاده می شود. از آنجایی که تولید این ماده با هزینه کمتر و به راحتی صورت می گیرد بنابراین به عنوان غلیظ کننده به پودینگ فوری و ژلاتین و انواع سس ها کاربرد دارد.

در محصولاتی همچون میوه های کنسرو شده، دسرها و نوشیدنی های پودری نیز از این پودر به عنوان شیرین کننده استفاده می شود.

بدنسازان و ورزشکاران ورزش های استقامتی، از این پودر جهت انرژی رسانی به سلول هایشان به کار می گیرند.

موارد منع مصرف پودر مالتودکسترین

مالتودکسترین دارای شاخص گلیسمی بالایی است که به سرعت قند خون را افزایش دهد. افرادی که دیابت یا مقاومت به انسولین دارند و یا کسانی که مستعد ابتلا به دیابت هستند با به حداقل رساندن و یا خودداری از مصرف آن، از افزایش خطر آن جلوگیری می کند.

طی پژوهش های انجام گرفته پودر مالتودکسترین می تواند ترکیب باکتری های روده را دستخوش تغییر کند. این عمل موجب توقف رشد پروبیوتیک ها در دستگاه گوارش می شود. پروبیوتیک ها به بهبود سیستم ایمنی کمک می کنند.

مالتودکسترین می تواند چسبندگی باکتری به سلول های اپیتلیال روده را افزایش داده و همچنین باعث افزایش چسبندگی E.coli که اختلالات خود ایمنی را تحت تاثیر قرار می دهد، شود.

عوارض جانبی مصرف مالتودکسترین

مصرف بیش از اندازه ی این ماده می تواند منجر به علائم گوارشی چون غرغر شکم، گاز، نفخ و اسهال شود. از دیگر عوارض حساسیت زای این ماده می توان به سوزش پوست و گرفتگی اشاره داشت.

مزیت مصرف مالتودکسترین

به دلیل سریع الهضم بودن این ماده به عنوان یک کربوهیدرات، در نوشیدنی ها و تنقلات ورزشی برای ورزشکاران کاربرد دارد. بدنسازان پس از تمرین برای دریافت هرچه سریع تر انرژی و کالری از این ماده استفاده می کنند.

برطبق پژوهش های صورت گرفته در سال ۲۰۱۵ مالتودکسترین می تواند باعث توقف تومور سلول های سرطانی روده بزرگ شود. بیماران سرطانی روده بزرگ این ماده را به عنوان مکمل غذایی مصرف می کنند.

همان طور که می دانیم مالتودکسترین باعث افزایش سطح قند خون می شود و این برای کسانی که قند خون پایینی دارند، می تواند اثربخش باشد.