شربت سکنجبین چیست و از خواص فوق العاده آن چه می دانید؟
شربت سکنجبین یک نوشیدنی ایرانی فوق العاده مفید و خوشمزه است که از سرکه و عسل یا شکر درست می شود و به اشکال مختلفی مصرف می شود. در قرن دهم، ابن سینا دانشمند و پزشک معروف ایرانی در کتاب قانون پزشکی به فواید دارویی سکنجبین اشاره کرده است. در طب سنتی از شربت سکنجبین برای تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود عملکرد دستگاه گوارش استفاده می شود.
شربت سکنجبین از دوران باستان تا قرون وسطی به عنوان یک نوشیدنی با خواص دارویی مورد استفاده قرار گرفته است و امروزه نیز بسیار استفاده می شود. این شربت بیشتر به همراه کاهوی ترد، به عنوان یک میان وعده سبک و با طراوت سرو می شود. همچنین برخی از مصرف کنندگان از آن بیشتر به عنوان یک نوشیدنی خنک استفاده می کنند.
این نوشیدنی به طور سنتی در تابستان سرو می شود و طعم ترش و شیرینی دارد. شما به راحتی می توانید این شربت را در منزل درست کنید و در فصل های گرم سال استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شربت سکنجبین، لطفا تا انتها با ما در این مقاله از نشریه جهان شیمی فیزیک همراه باشید.
روش تهیه شربت سکنجبین
خوشبختانه سنت درست کردن این شربت در ایران، همچنان ادامه دارد و حتی رشد نیز کرده است. بسیاری از خانواده ها این شربت را در منزل خود تهیه کرده و برای دورهمی های خود سرو می کنند. طرز تهیه این شربت بسیار ساده است و شما به مواد اولیه کمی نیاز دارید. روش تهیه شربت سکنجبین در ادامه برای شما ارائه شده است.
برای تهیه این شربت ابتدا آب و عسل یا شکر را با هم ترکیب کنید. برای این کار با یک قاشق چوبی مخلوط را به خوبی هم بزنید و عسل را کاملا در آب حل کنید. مایع را به جوش آورده و به آرامی به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه بجوشانید. سرکه را به آرامی به محلول در حال جوش اضافه کنید و ۳۰ دقیقه یا بیشتر بجوشانید تا شربت کمی غلیظ شود. در ۵ دقیقه آخر می توانید برای بهبود طعم، مقداری نعنای تازه را نیز اضافه کنید.
حداقل یک ساعت اجازه دهید شربت خنک شود. شربت را در یک بطری خشک و استریل شده بریزید و در جای تاریک و خنک نگهداری کنید. شرایط نگهداری مناسب به شما اجازه می دهد شربت سکنجبین را به مدت یک سال ذخیره سازی کنید.
یکی دیگر از مشکلاتی که افراد هنگام تهیه انواع شربت با آن مواجه می شوند این است که شربت ها بعد از گذاشتن در یخچال متبلور می شوند. اگرچه احتمال کریستال شدن در شربت سکنجبین به دلیل وجود سرکه بسیار کم است، اما دلیل این امر این است که شربت را یا با حرارت زیاد درست کرده اید یا بسیار غلیظ است. برای جلوگیری از این امر کافی است کمی آب جوش و چند قطره آبلیمو به آن اضافه کنید و بگذارید شکر روی حرارت ملایم حل شود. مشاهده خواهید کرد که شکرهای متبلور شده درون شربت حل می شوند.
شربت سکنجبین آماده را چگونه مصرف کنیم
سکنجبین که به سرکه عسل نیز معروف است، ترکیبی از سرکه و عسل است. این نوشیدنی در طول سالیان متمادی گونه های مختلفی پیدا کرده است که تعداد آنها در برخی منابع تا ۱۰۰۰ عدد ذکر شده است که هر کدام خواص و ویژگی های خاص خود را دارند. اما اساس همه این دستور العمل ها عسل و سرکه یا شکر است.
سکنجبین را می توان به چند روش سرو کرد. برای سرو شربت سکنجبین به صورت نوشیدنی (مخلوط با آب) یک سوم لیوان را با این شربت و بقیه را با آب پر کنید. سکنجبین را می توان با کاهو به صورت غلیظ نیز سرو کرد. در فصل گرم بهتر است سکنجبین را با آب سرد میل کنید.
اگر قصد دارید این نوشیدنی را برای مجالس درست کنید، توصیه می شود آن را با خیار امتحان کنید. برای این کار می توانید پس از مخلوط کردن شربت سکنجبین با آب، یک عدد خیار نیز روی آن رنده کنید. در فصل سرد نیز برای تهیه نوشیدنی، کمی نعنا به آن اضافه کنید.
خواص شربت سکنجبین
این شربت خواص بسیار زیادی برای سلامتی به همراه دارد. در فصل های گرم سال مصرف این شربت باعث خنک شدن بدن و برطرف شدن سریع تشنگی می شود. در طب سنتی این نوشیدنی برای درمان و بهبود تب های مربوط به بیماری یرقان بسیار توصیه می شود. این نوشیدنی همچنین میزان بلغم در بدن را کاهش می دهد و عملکرد کیسه صفرا را بهبود می بخشد.
این شربت سنتی بیشتر از عسل و سرکه تهیه می شود. عسل و سرکه فواید بسیار زیادی برای سلامتی دارند. برخی از این فواید شامل بهبود جذب مواد مغذی، کاهش التهابات در بدن، افزایش ادرار، دفع سموم، ملین بودن، بهبود زخم معده و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن است.
نام «سکنجبین» نسخه عربی شده واژه اصلی فارسی «سرکنگبین» است که ترکیبی از دو واژه فارسی «سرکه» و «انگبین» (شربت، شیرینی) است که در لغت به معنای سرکه عسلی است. این شربت نه تنها در میان ایرانیان محبوبیت بسیار زیادی دارد، بلکه توسط یونانیان و رومیان باستان نیز بسیار محبوب بوده است و با نام oxymel شناخته می شود. فواید شربت سکنجبین از موادی که از آن تهیه می شود، سرچشمه می گیرد. این ترکیبات عبارتند از:
نعناع
نعناع بومی آفریقا، اوراسیا، استرالیا و قاره آمریکا، هزاران سال است که برای انسان جذاب بوده است. این روزها مردم اغلب از یک شاخه نعناع برای تزئین نوشیدنی های خود استفاده می کنند. نعناع علاوه بر طعم تازه و رایحه نشاط بخش، می تواند عملکرد دستگاه گوارش را تقویت کند، سردردهای تنشی را تسکین دهد و نفس را تازه و خوشبو کند.
عطر انرژی بخش نعناع برای روزهای تابستانی که احساس گرما و تنبلی می کنید، بسیار عالی است. هنگام تهیه شربت سکنجبین، معمولا از نعناع معمولی (Mentha spicata) استفاده می شود که شیرین تر و ملایم تر از نعناع فلفلی (Mentha x piperita) است.
سرکه
مردم برای هزاران سال است که سرکه را به صورت های مختلف مصرف می کنند. اغلب از سرکه برای سالم کردن آب برای نوشیدن، حفظ گیاهان دارویی و میوه های فصلی استفاده می شود. اسید استیک موجود در سرکه می تواند به بدن در جذب مواد معدنی ضروری از غذاهایی که می خوریم، کمک کند. طعم ترش آن نیز می تواند تولید بزاق را تحریک کرده و تشنگی را رفع کند.
خیار
انواع خیار که از حدود ۹۵ درصد آب تشکیل شده اند، وقتی در غذاها یا نوشیدنی ها استفاده می شوند، خاصیت آبرسانی، خنک کنندگی و طراوت را ارائه می دهند. خیار (Cucumis sativus) از هند منشا گرفته است و بیش از ۳۰۰۰ سال است که در آنجا کشت می شود. در حال حاضر خیار یکی از محبوب ترین میوه هایی است که در باغ های سرتاسر جهان رشد می کند و انواع زیادی از آن به صورت های مختلف مصرف می شود.
فواید استفاده از کاهو و سکنجبین در طب سنتی
در طب سنتی در فصل تابستان مصرف کاهو و شربت سکنجبین بسیار توصیه می شود. شربت سکنجبین طبعی گرم و خشک دارد و ممکن است باعث گرمی بیش از حد در برخی از افراد شود. به همین دلیل توصیه می شود این شربت سنتی با کاهو سرو شود. کاهو طبعی خنک و سرد دارد و اثرات این شربت را تا حدودی خنثی می کند.
مصرف کاهو و سکنجبین با یکدیگر فواید بسیار زیادی برای سلامتی به همراه دارد. اگر کاهو به تنهای و به مقدار زیاد مصرف شود، ممکن است رطوبت و سردی آن روی افراد مسن یا دارای اضافه وزن اثرات نامطلوبی بگذارد. اما اگر با سکنجبین مصرف شود، این عوارض را نخواهد داشت. مصرف کاهو و سکنجبین برای کسانی که مشکلات صفراوی دارند، نیز بسیار توصیه می شود.
شربت سکنجبین با گلاب
این شربت سنتی ایرانیان به تنهایی خواص بسیار زیادی برای سلامتی به همراه دارد. در برخی موارد این شربت با گلاب مخلوط می شود و علاوه بر بهبود طعم و عطر، فواید آن نیز تقویت می شود. گلاب محصولی است که از گلبرگ های گل محمدی تهیه می شود و از دوران قدیم تا به امروزه برای درمان بسیاری از مشکلات سلامتی از جمله مشکلات عصبی استفاده می شود. گلاب همچنین به دلیل داشتن ترکیبات مفید باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود مشکلات پوستی می شود. ترکیب شربت سکنجبین با گلاب باعث تقویت خواص این محصولات برای سلامتی می شود.
عوارض جانبی مصرف شربت سکنجبین
این شربت سنتی عوارض جانبی برای سلامتی به همراه ندارد. اما اگر به مقدار زیاد مصرف شود ممکن است باعث بروز عوارض جانبی مانند افزایش قند خون، کاهش فشار خون، سردرد و مشکلات گوارشی شود. توصیه می شود از مصرف بیش از حد شربت سکنجبین به اشکال مختلف، برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی اجتناب کنید.
همچنین توصیه می شود کسانی که دارای مشکلاتی از جمله بیماری های عصبی، مشکلات دفع ادرار و مثانه، افراد مبتلا به زخم معده، مبتلایان به سرما خوردگی و آنفولانزا هستند، از مصرف این شربت اجتناب کنند. در صورت داشتن بیماری های زمینه ای، توصیه می شود قبل از مصرف شربت سکنجبین با پزشک خود مشورت کنید.
قیمت شربت سکنجبین
شربت سکنجبین امروزه توسط بسیاری از تولید کنندگان تهیه و به بازار عرضه می شود. شما در بازار می توانید این شربت را با برند های مختلف و قیمت های متفاوت یافت کنید. برای اطلاع از قیمت این شربت سنتی شما می توانید به سایت های فروش محصولات غذایی یا عطاری های محل خود مراجعه کنید.
شربت سکنجبین را از کجا تهیه کنیم
امروزه شما به راحتی می توانید شربت سکنجبین را از طریق سایت های اینترنتی فروش محصولات غذایی خریداری کرده و درب منزل تحویل بگیرید. همچنین می توانید با مراجعه به عطاری ها یا فروشگاه های مواد غذایی این شربت را خریداری کنید. توصیه می شود شربت سکنجبین را از فروشگاه های معتبر خریداری کنید و از طبیعی بودن آن اطمینان حاصل کنید.