آیا ضایعات تخریب ساختمانی قابل بازیافت هستند؟
ضایعات تخریب ساختمانی دورریزهایی حال از تخریب اماکن، ساخت و ساز، نوسازی، تعمیرات، گودبرداری و حفاری هستند که همه ما آنها را در نقاط مختلف شهر می بینیم. ضایعات تخریب ساختمانی اگرچه طلای کثیف نامیده می شوند ولی یکی از آلاینده های مهم زیست محیطی در سراسر جهان هستند.
اهمیت ضایعات تخریب ساختمانی به عنوان یک منبع ارزشمند کارشناسان صنعت ساختمان و فعالان این حوزه را بر آن داشت تا راهی برای استفاده مجدد و بازیافت این نخاله ها بیابند.
از نظر آماری حجم نخاله های ساختمانی حدود ۱۳ تا ۲۹ درصد کل زباله های دنیا را تشکیل می دهد که آمار بالایی محسوب می شود. علاوه بر این آمار منتشر شده نشان داده است ضایعات تخریب ساختمان ها حدود ۲۳ تا ۳۳ درصد کل زباله های خشک شهری را تشکیل می دهد که با بازیافت آنها می توان مقدار زیادی از زباله های شهری را کاهش داد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه با ما در نشریه جهان شیمی فیزیک همراه باشید.
نخاله های ساختمانی حاصل از احداث، تعمیر، نوسازی یا تخریب سازه های مختلف از جمله ساختمان ها، مجتمع های مسکونی، اداری، تجاری و غیره هستند که شامل آجر ، شیشه ، پلاستیک ، فلزات و بسیاری از مواد دیگر می باشند.
دلایل بازیافت ضایعات تخریب ساختمانی
حجم بالای نخاله های تولید شده در شهرها و اشغال فضای زیاد برای دور ریختن آنها و همچنین افزایش تصاعدی هزینه ها و انرژی مصرف شده برای تولید مجدد آنها از مهم ترین دلایلی است که لزوم بازیافت این نخاله ها را نشان می دهد . علاوه براین آسیب جبران ناپذیر این زباله ها به محیط زیست و بد نما کردن مناظر شهری دلیل دیگری است که هر کسی را به فکر استفاده مجدد از این ضایعات می اندازد.
بر همین اساس برخی افراد با عنوان خریدار ضایعات تخریب ساختمانی شروع به فعالیت در این زمینه کرده اند و این نخاله ها را از محل تخریب و ساخت و ساز بطور مستقیم خریداری می کنند تا هزینه جابجایی آنها را کاهش دهند.
خرید و فروش ضایعات تخریب ساختمانی در حال حاضر در کل دنیا و همچنین در برخی نقاط ایران از جمله تهران ، مشهد ، اصفهان ، کرج ، تبریز ، ساری ، اراک و.. انجام می شود تا بتوان از این منابع ارزشمند مجددا استفاده کرد و هزینه های ساخت و ساز را بدین ترتیب کاهش داد.
قیمت روز هر کیلو از این ضایعات تابعی از قیمت جهانی ضایعات تخریب ساختمانی و قیمت دلار در ایران است و می تواند زمینه اشتغال بسیاری از افراد را فراهم کند.
طبقه بندی انواع ضایعات تخریب ساختمانی
نخاله های ساختمانی برحسب نوع سازه ، تخریب یا ساخت و ساز ، انواع مختلفی دارند که می توان آنها را به صورت زیر طبقه بندی کرد:
- بتن، شیشه، فلزات آهنی، فلزات غیر آهنی، آجر و کاشی، مواد قیری، ضایعات گچ و متفرقه.
- عایق، میخ، سیم برق، میلگرد ، کنده درختان و قلوه سنگ ها به عنوان ضایعات حاصل از آماده سازی پروژه ساخت و ساز
- آجر، بتن ، سنگ ساختمانی ، قطعات گچی، چوب، پلاستيک و فلزات.
- خاک، شیشه، گچ ، سرامیک، سیمان ، قیرگونی
کاربرد ضایعات تخریب ساختمانی
در بسیاری از کشورهای پیشرفته استفاده مجدد و به عبارتی بازیافت نخاله های ساختمانی به دلیل مشکلات زیست محیطی مانند کمبود منابع و کمبود محل دفن همواره مورد توجه بوده است و کشورهای مختلف بر اساس نیاز خودشان از این ضایعات به اشکال گوناگون استفاده می کنند.
تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد که استفاده مجدد از نخاله های ساختمانی باعث صرفه جویی قابل توجه در منابع انرژی ، آب و همچنین مواد معدنی خواهد شد و بطورکلی هزینه های ساخت مجدد را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد. از رایج ترین کاربردهای ضایعات تخریب ساختمانی می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- تولید بتن
- محوطه سازی
- راه سازی
- زیرسازی راه ها و جاده ها
- ایجاد پارک ها و فضای سبز شهری
بازیافت ضایعات تخریب ساختمانی در ایران
اگرچه ۹۵ درصد از نخاله های تولید شده در ساخت و ساز معمولی قابل بازیافت است ولی هر کشوری برای بازیافت یا دفن این ضایعات قوانین مخصوص به خود را دارد. متاسفانه در کشور ما آمار رسمی در این رابطه وجود ندارد ولی بررسی ها خیلی امید بخش نیست و نشان می دهد میزان بازیافت نخاله های ساختمانی طی سال های گذشته در کشور ما کمتر از یک درصد بوده است که توجه بیشتری را می طلبد.
طبق بررسی های صورت گرفته ۸۵ درصد ضایعات ساختمانی در کشور ما شامل بتن، انواع بلوک و آجر، خاک، ملات و گچ هستند که می توان با بازیافت آنها علاوه بر فراهم کردن زمینه های اشتغال زایی ، هزینه های تولید این مواد اولیه را بطور محسوس کاهش داد.
