خواص سمنو چیست؟ فواید، مضرات و طرز تهیه آن

سمنو یا سمنک غذایی چسبنده و شیرینی است که از جوانه گندم و آرد تهیه می شود. آثار قدیمی نشان می دهد که منشا این دسر به خراسان امروزی باز می گردد. سمنو به برکت زمین معروف است و معمولاً در اولین ماه بهار آن را در سفره هفت سین قرار می دهند.
مصرف سمنو به دلیل اینکه دارای کلسیم و پتاسیم است، معمولا به افراد مسن و مبتلا به پوکی استخوان توصیه می شود. فسفر موجود در آن برای بهبود عملکرد مغز کودکان و خانم های شیرده مفید است.
آهن، اسید فولیک و ویتامین‌های گروه ب در خون سازی وتنظیم هورمون ها بسیار موثر بوده است و می تواند برای آرامش اعصاب و رفع خستگی موثر باشد.
سمنو یکی از دسرهای سنتی و خوشمزه ایرانی است که برای تهیه آن وقت زیادی صرف می شود. در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی فیزیک درباره سمنو، خواص وطبع و روش تهیه آن صحبت می کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.

ارزش غذایی سمنو

برای اینکه از خواص سمنو بیشتر بدانید، در ابتدا ارزش غذایی و کالری آن راباید در نظر بگیرید.برای این موضوع می توانید از جدول زیر کمک بگیرید. ۱۰۰ گرم سمنو انرژی برابر ۳۰۰ کیلوکالری به بدن می دهد. اگر بخواهیم واضح تر توضیح دهیم ، خوردن یک لیوان سمنو ، ۱۸۰ کیلوکالری انرژی برای بدن فراهم کرده اید. برای سوزاندن این مقدار انرژی باید ۱ ساعت پیاده روی کنید.

ارزش غذایی ۱۰۰ گرم سمنو مقدار موجود
انرژی (کالری) ۳۰۰ کیلو کالری
کربوهیدرات ۵۲ گرم
پروتئین ۱۶ گرم
چربی ۳.۵ گرم
آهن ۱۳ میلی گرم
اسید فولیک ۷۷ میکرو گرم
کلسیم ۴۰ میلی گرم
پتاسیم ۲۰۷ میلی گرم

طبع سمنو

طبیعت سمنو در طب سنتی گرم و معتدل بیان شده است. برای متعادل کردن طبع سمنو می توانید از مصلح آن استفاده کنید. مواردی مانند آب کاسنی یا شربت نعناع فلفلی بهترین مصلح سمنو هستند.

ویتامین ها و مواد معدنی موجود در سمنو

ویتامین A

وجود ویتامین A باعث رشد سلولی و تقویت چشم ها می شود. این ویتامین با خواص آنتی اکسیدانی که دارد، سیستم ایمنی را تقویت می کند.

ویتامین K

ویتامین K1 به طور معمول به عنوان یک انعقاد خون شناخته می شود و در بدن به فرایند انعقاد خون کمک می کند. ویتامین k2 پروتئینی را در بدن فعال می‌کند که به آن استئوکلسین گفته می‌شود. که فعالیت آن اطمینان از ساخت استخوان و ترمیم استخوان است. ویتامین k2 حتی پروتئینی به نام پروتئین ماتریکس گلا را تحریک می کند. این پروتئین با جلوگیری از چسبیدن کلسیم به دیواره شریان را سالم نگه می دارد.

پوکی استخوان

تحقیقات نشان داده است که استفاده از k2 در افراد مبتلا به پوکی استخوان نقش اساسی در حفظ و بهبود تراکم استخوان دارد.

سلامت قلب و عروق

ویتامین k2 برای حفظ سلامت بدن و به ویژه جلوگیری از کلسیفیکاسیون و پیر شدن شریان های بدن بسیار مهم است.
دیابت: مطالعات نشان داده است که مصرف ویتامین k2 به مدت ۴ هفته باعث بهبود حساسیت به انسولین و جلوگیری از دیابت می شود.

سرطان ها

در حال حاضر مطالعات زیادی روی ویتامین k و خواص ضد سرطانی آنها انجام می شود. ویتامین k2 می تواند از رشد و حمله بیشتر سلول های سرطانی به کبد، پانکراس و ریه ها جلوگیری کند.

ویتامین های گروه B

تیامین: این ویتامین ها به سلول ها کمک می کنند که کربوهیدرات ها به راحتی به انرژی تبدیل شوند.
نیاسین: این ماده در بسیاری از واکنش های شیمیایی شرکت می کند که شامل فرآیندهایی است که DNA در آنها مشترک است. کمبود این ماده می تواند باعث خستگی،سردرد، کم خونی و زخمی شدن پوست یا دهان می شود.
اسید پانتوتنیک: ویتامین B5 نقش مهمی در واکنش با آنزیم ها و سوخت و ساز کربوهیدرات ها، چربی و پروتئین ها دارد. کمبود این ویتامین عوارضی مانند خستگی، تحریک پذیری یا اختلال در خواب ایجاد می کند.
متیل کوبالامین یا سیانوکوبالامین: ویتامین B12 نقش موثری در سوخت و ساز کربوهیدرات ها، پروتئین ها و لیپید ها و همچنین عملکرد DNA دارد.

فسفر

فسفر چهار عملکرد حیاتی را در چارچوب انجام می دهد:
باعث رشد و ترمیم بدن می شود.
با کمک به متابولیسم چربی و نشاسته، بدن نیروی خود را به دست می آورد.
درد حاصل از ورم مفاصل را کاهش می دهد.
در سلامت مینای دندان و لثه ها بسیار تاثیر گذار است.

کربوهیدرات ها

کربوهیدرات ها منبع اصلی تامین نیرو در بدن انسان ها هستند و کربوهیدرات های موجود در بدن انسان هم مستقیماً به انرژی تبدیل می شوند . تمام کربوهیدرات ها از ۳ عنصر کربن، هیدروژن و اکسیژن ساخته شده اند.

سلنیوم و منیزیم

سلنیوم و منیزیم در جوانه گندم، در پیشگیری از انواع سرطان تاثیر بسزایی دارد.جوانه گندم به اعتقاد برخی متخصصان پوست، مو و زیبایی، در درمان ریزش مو، شوره سر و انواع جوش های پوستی موثر است.افرادی که دچار یبوست،بی حالی و خستگی ودردهای عضلانی شده‌اند نیز باید از سمنو کمک بگیرند.
اگر در تهیه و تزیین سمنو از بادام استفاده کنید علاوه بر ریز مغذی های نام برده، فیبر، پروتئین و منگنز هم به آن اضافه می شود. اگر از گردو استفاده شود ، امگا ۳ و سدیم به فهرست ریز مغذی های بالا اضافه می شود .
گاهی هم تزیین کردن سمنو با پسته و بادام انجام می شود، باعث می شود پتاسیم و تیامین به ریز مغذی های سمنو اضافه می شود.

خواص و فواید سمنو برای سلامتی بدن

خواص سمنو برای تقویت استخوان ها

مصرف سمنو سلامتی بدن به ویژه استخوان ها را تقویت می کند، زیرا سمنو منبع غنی از کلسیم و پتاسیم است و باعث جلوگیری از پوکی استخوان می شود، درنتیجه افراد مسن که در معرض پوکی استخوان هستند. می توانند با مصرف سمنو استخوان های خود را تقویت کنند.

سمنو مفید برای درمان سرطان

سمنو از نظر آنتی اکسیدان غنی است، بنابراین مصرف آن باعث کاهش ابتلا به سرطان می شود.

خواص سمنو برای کودکان

سمنو از آرد و شیره جوانه گندم ساخته می شود و ارزش غذایی آن نسبت به برنج و سایر حبوبات بسیار بیشتر است وبنابراین برای رشد کودکان و نوجوانان مفید است. ویتامین های موجود در سمنو به رشد جسمی و ذهنی کودکان کمک می کند و از استخوان های آنها محافظت می کند مقادیر بالای کلسیم موجود در سمنو برای تقویت و افزایش رشد استخوان ها در کودکان مفید است. سمنو برای درمان یرقان و زردی در نوزادان مفید می باشد.

خواص سمنو برای بانوان

خواص سمنو برای زنان باردار و جنین

سمنو برای زنان باردار به ویژه در سه ماهه اول بارداری برای رشد دستگاه عصبی جنین حیاتی است و از نقص دستگاه عصبی جنین جلوگیری می کند. مصرف سمنو در دوران بارداری باعث رشد خوب جنین و تقویت استخوان های جنین می شود. سمنو از نظر آهن غنی است و مصرف آن برای خانم های باردار برای درمان کم خونی آنها مفید است. مصرف سمنو در تمام دوران بارداری باعث درمان یبوست در زنان باردار می شود و دفع آنها را آسان می کند.

خواص سمنو برای کمک به ناباروری

ویتامین ها یE و B و سایر ریز مغذی های سمنو به درمان ناباروری کمک می کنند.

فواید سمنو برای زنان یائسه

سمنو علاوه بر این که در دوران یائسگی برای خانم ها فواید زیادی دارد ، آنها را در برابر عوارض دوران یائسگی و پوکی استخوان محافظت می کند.

خواص سمنو برای پوست و مو

ویتامین E فواید زیادی برای سلامت پوست و مو دارد . سمنو دارای مقادیر زیاد ویتامین E است که باعث می شود که چین و چروک های پوست کاهش یابند و پوست صورت را جوان می کند.

سمنو برای درمان آکنه و جوش صورت

در سمنو مقادیر بالایی از ویتامین های گروه B وجود دارد که برای تقویت و رشد مو و درمان ریزش مو و شوره سر موثر است.

لاغری و کاهش وزن

سمنو حاوی مقادیر زیادی فیبر است که اشتها را کاهش داده و با کاهش پرخوری به افراد امکان کاهش وزن را می دهد.

پرورش اندام و بدنسازی

ورزشکارانی که بدنسازی و ورزش می کنند هر روز مکمل های زیادی مصرف می کنند تا به بهبود وضعیت و قدرت بدنی خود کمک کنند. این مکمل ها به دلیل منشاء غیرطبیعی ، پیامدهایی را در مصرف کنندگان ایجاد می کنند
. سمنو با داشتن خواص های و ریزمغذی های فراوان می تواند جایگزینی عالی برای مکمل های بدنسازی باشد که به تقویت عضلات بدن کمک زیادی می کنند. علاوه بر این سمنو به دلیل داشتن قند فراوان می تواند انرژی زیادی را در هنگام تمرین برای ورزشکاران ایجاد کند و از خستگی مفرط جلوگیری کند.
این غذا بسیار مقوی و انرژی زا است و از آن به عنوان یکی از غذاهای عالی قبل از ورزش یاد می شود. سمنو هم چنین از انقباض عضلانی پیشگیری می کند.

معده درد، زخم معده و دستگاه گوارش

مقدار زیاد فیبر موجود در سمنو باعث بهبود هضم و سوء هاضمه می شود و درمان موثری برای معده درد و زخم معده است.این ماده غذایی باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش می شود.

یبوست

مقادیر بالای فیبر موجود در سمنو تحرک روده را بهبود می دهد و برای درمان یبوست استفاده می شود.

سرماخوردگی

سمنو دارای مقادیر بالای ویتامین C دارد که باعث تقویت سیستم ایمنی می شود و برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی مفید است.

خواص چاق کننده سمنو

مصرف زیاد سمنو به دلیل وجود آرد در ترکیب آن می تواند چاق کننده باشد اما مصرف متعادل آن مانعی ندارد.

سمنو مفید برای دیابتی ها

در طی مراحل جوانه زنی گندم برای تهیه سمنو، مواد مغذی و معدنی گندم افزایش یافته و کالری و کربوهیدرات آن کاهش می یابد. پروتئین ها بیشتر هضم و جذب می شوند و مقدار ویتامین C افزایش می یابد. در این مرحله اگر گندم جوانه زده را مزه کنید ، متوجه شیرینی آن می شوید.
وقتی گندم جوانه نمی زند، شیرین نیست و قندهای آن به شکل نشاسته ذخیره می شود، اما در طی جوانه زنی، نشاسته به واحد های کوچک تری که به آن مالتوز گفته می شود، تجزیه می شود و شیرینی سمنو ظاهر می شود.

طرز تهیه سمنو

با دانستن خواص این دسر خوش طعم، یادگیری طرز تهیه آن ضروری است. با این حال باید در نظر داشته باشید که روش پخت سمنو زمان بر است و باید حوصله کرد. به همین دلیل مراحل زیر باید طی شود:
۱. دانه های گندم را به اندازه دلخواه در یک کاسه بزرگ خیس کنید
۲. بعد از یک روز، آنها را در سینی های بزرگ که پارچه را روی آن انداختید، پخش کنید
۳. همچنین باید پارچه نخی تمیز و مرطوب را روی آنها پهن کنید (به هیچ وجه نباید آنها را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید زیرا سبز می شوند)
۴. باید برای رشد جوانه های گندم، ۳ روز به آن زمان دهید. اما در طول آن ۳ روز باید پارچه ها را مرطوب نگه دارید و روی آنها آب بپاشید (در مواردی که جوانه گندم سریع رشد کند. و به اندازه یک بند انگشت رشد کند می توانید زودتر از این ۳ روز آنها را بردارید )
۵. مقدار آبی که اسپری می کنید نباید باعث کپک زدن آنها شود ، زیرا می تواند کاملاً روی عطر و طعم سمنو تأثیر بگذارد.
۶. بعد از اینکه جوانه ها به اندازه یک بند انگشت بزرگ شدند یا نقره ای شدند، باید آنها را له کنید.
۷. می توانید این کار را از طریق کوبیدن یا استفاده از چرخ گوشت انجام دهید
۸. پس از آن، باید جوانه های له شده را از صافی عبور دهید تا فقط، آب جوانه ها باقی بماند (در مواردی که جوانه ها با این وجود شهد دارند، بهتر است که آب به آنها اضافه شود و دوباره آنها را بکوبید و از صافی رد کنید. ).
نه. حالا باید مایع به دست آمده را در قابلمه مناسبی بریزید و روی حرارت قرار دهید و باید هم بزنید.
۱۰. هم زدن باید تکرار شود تا رنگ سمنو قهوه ای شود و حالت کشسانی پیدا کند.
۱۱. برای خواص سمنو، می توانید بادام را در پایان به آن اضافه کنید.
۱۲. بعد از قوام سمنو، آن را روی حرارت کاملا کم قرار دهید و درب آن را حدود یک ساعت بگذارید تااستراحت کند
۱۳. بعد از انجام این مراحل می توانید این دسر خوش طعم و مقوی را نوش جان کنید.

عوارض و مضرات سمنو

مصرف زیاد سمنو باعث چاقی وافزایش وزن می شود. مصرف بی رویه سمنو باعث ایجاد نفخ در برخی افرادمی شود.

برای مطالعه بیشتر:دانستنی هایی جذاب در رابطه با روغن جوانه گندم