خواص مصرف قرص سلنیوم در دوران بارداری
سلنیوم به عنوان یک ماده ضروری برای بدن ایفای نقش می کند. خواص سلنیوم موجب شده تا وظایف مختلفی در بدن داشته باشد. یک مزایا مهم کاربرد سلنیوم در بارداری است. قرص سلنیوم در بارداری مصارف گسترده ای دارد. کاربرد سلنیوم در بارداری بخصوص برای مردان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از خواص سلنیوم در بارداری می توان به رشد بهتر جنین اشاره نمود. از دیگر خواص سلنیوم در بارداری خاصیت آنتی اکسیدانی آن است. این خواص بی نظیر سلنیوم در بارداری می تواند به پاکسازی بدن منجر شده و شرایط بهتری برای تغذیه و رشد جنین فراهم آورد. عوارض سلنیوم در بارداری می تواند با مصرف سرخودانه این قرص و یا مصرف بیش از حد مجاز آن رخ دهد. کمبود سلنیوم در بارداری می تواند منجر به سقط جنین گردد. در ادامه این مقاله با بررسی فواید سلنیوم در بارداری همراه ما باشید.
در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک بسیاری از دارو های گیاهی و شیمیایی و همین‌طور مکمل های غذایی بررسی شده اند. مانند سلن پلاس، شربت ایمیونس، یونی زینک و… . در ادامه با بررسی خواص و کاربرد سلنیوم در باروری با ما همراه باشید.
سلنیوم در بارداری
سلنیوم یک مکمل غذایی است که موجب افزایش قدرت باروری می گردد. سلنیوم به عنوان یک آنتی اکسیدان شناخته می شود. کمبود سلنیوم در بارداری ممکن است به ناباروری در مردان و احتمال سقط جنین در زنان منجر شود. از دیگر خواص سلنیوم در بارداری محافظت از تخریب DNA است. بنابراین مصرف سلنیوم در بارداری موجب رشد و محافظت بهتر از جنین خواهد شد. مقدار مجاز مصرف روزانه برای سلنیوم بین ۶۰ – ۷۵ میکروگرم متغیر است. درواقع میزان سلنیوم دریافتی به مقدار سلنیوم موجود در خاک منطقه بستگی دارد.
برخی از خاک ها از نظر دارا بودن این ماده غنی هستند. خاک ایالات متحده امریکا نسبت به خاک انگلستان از نظر میزان سلنیوم غنی است. کشور برزیل در جهان از نظر سلنیوم، غنی ترین خاک را داراست. بنابراین مصرف فقط تنها دو عدد از مغز های برزیلی، مقدار مورد نیاز روزانه به سلنیوم را تامین می نماید. از منابع تامین سلنیوم در بارداری می توان به غذاهای دریایی، جوانه گندم، تخم آفتاب گردان و تخم مرغ نیز اشاره نمود. در خاک های غنی از سلنیوم نیز آرد گندم کامل، منبع خوب تامین این ماده است.
خواص سلنیوم در بارداری
سلنیوم از آنتی اکسیدان های بسیار خوب بدن بشمار می آید. همه ما در طول روز با رادیکال آزاد در تماس هستیم. اگر این رادیکال های آزاد در بدنمان خنثی نشوند، بدن به سمت به طرف استرس اکسیداتیو سوق پیدا می کند. وجود آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین سی، ویتامین E و سلینوم می توانند رادیکال های آزاد را از بین ببرند. سلنیوم می تواند سرب، آرسنیک، کادمیوم را که فلزات سنگین هستند، از بدن دفع کند. بنابراین مصرف سلنیوم در بارداری به اندازه کافی می تواند مشکلات زیادی را رفع کرده و به سلامت مادر و جنین کمک کند.
کاربرد سلنیوم در بارداری
کاربرد سلنیوم در باروری امروزه توجه ویژه ای را به خود جلب نموده است. زیرا نیاز به سلنیوم از دوران جنینی شروع شده و تا سالمندی نیز ادامه دارد. مصرف و کاربرد سلنیوم در بارداری در تکامل قلب و ریه جنین نقش دارد. در صورتی که ذخیره سلنیوم به اندازه کافی در بدن نباشد، نوزاد با مشکلات کمبود سلنیوم در بارداری مواجه می‌شود.
یکی دیگر از کاربرد های سلنیم تاثیر بر عملکرد طبیعی غدد تیروئید است. در واقع در کنار ید، کمبود سلنیوم هم باعث کم کاری تیروئید می‌شود. بنابراین کمبود سلنیوم در باروری می تواند عوارض جبران ناپذیری را بر جنین تحمیل کند. این ماده در ایمنی سلولی و ایمنی همورال نیز نقش دارد و کمبود آن با بروز انواع سرطان، دیابت، آرتریت، روماتوئید و ناباروری در مردان نیز همراه است. برخی بیماری‌های مغر و اعصاب که با کمبود سلنیوم مرتبط است. از آن جمله می‌توان به اوتیسم و آلزایمر اشاره نمود.
منابع غذایی جذب سلنیوم در بارداری
کمبود این آنتی اکسیدان مفید در کشورمان ایران به چشم می خورد. در واقع سلنیم از طریق خاک جذب گیاه می‌شود. اما خاک کشور ما از نظر منابع سلنیوم فقیر است. بنابراین گیاهانی که در این خاک رشد می کنند، سلنیوم کمتری از طریق خاک جذب می‌کنند. اگر دام و طیور از گیاهانی که سلنیوم دارند تغذیه کنند، سلنیوم گیاه وارد شیر، گوشت و تحم مرغ خواهد شد. تغذیه مناسب در دوران حاملگی یکی از مهم ترین عوامل سلامت جنین است.
دسته بندی منابع مصرف سلنیم در بارداری به ترتیب شامل ماهی، انواع دانه ها و مغز ها، غلات کامل و حبوبات است. توجه شود که عدم مصرف آب گوشت و مرغ باعث دور ریختن املاح موجود در آن مانند سلنیوم می‌شود. بنابراین به مصرف غذا ها در دوران باردای باید توجه ویژه ای شود. زیرا کمبود املاح مانند زینک و آهن و سلنیوم در حاملگی می تواند عوارض جبران ناپذیری را به جنین وارد کند.
با ویژگی سلنیوم در بارداری آشنا شوید
کمبود سلنیوم شاید به اندازه کمبود ویتامین های شناخته شده مانند ویتامین B و D مورد توجه نباشد. اما باید توجه شود که کمبود سلنیوم در بارداری به اندازه املاح دیگر مهم است. درواقع این ماده مغذی به اندازه دیگر ویتامین ها و مواد مغذی برای حفظ سلامت بدن اهمیت دارند. خواص سلنیوم در عملکردهای مختلف بدن شناسایی شده است. برخی از عملکرد های تحت تاثیر این ماده در ادامه اشاره شده است.
- سنتز DNA
- تولید مثل
- سیستم ایمنی
- غدد درون ریز
- فرآیند های متابولیک
- سیستم قلبی عروقی
خطرات کمبود سلنیوم در بارداری
کاهش قدرت عضلانی
افرادی که با کمبود سلنیوم مواجه هستند، با اختلالات اسکلتی عضلانی و ضعف عضلات قلبی مواجه می شوند. از این بیماری به عنوان بیماری کشان (Keshan Disease) نام برده می شود.
خستگی
کمبود های متعدد از جمله کمبود سلنیوم در بارداری موجب خستگی می شود. کمبود سلنیم موجب افت عملکرد تیروئید شده که این مورد نیز با خستگی همراه است.
مغز مه آلود
به واسطه کمبود سلنیم ممکن است مشکل مغز مه آلود تجربه شود. این مشکل اغلب با علائم دیگر همراه می شود. پژوهش ها مشخص کرده اند که افراد مسن با سطوح کم سلنیم عملکرد ضعیفی در تست های شناختی دارند.
اختلال در عملکرد سیستم ایمنی
بیماری های عفونی و پاتوژن های مضر می توانند به واسطه کمبود سلنیم در بارداری به بیماری هایی خطرناک تبدیل شوند. از جمله جدی‌ترین علائم می توان به نارسایی کلیوی، دشواری در تنفس و مشکلات قلبی اشاره نمود. بنابراین استفاده از خواص سلنیوم در بارداری برای پیشگیری از بسیاری از بیماری ها برای مادر و جنین ضروری است.
کنترل فشار خون با خواص سلنیوم در بارداری
مطالعات نشان داده است که سطح مناسب سلنیم و منگنز در رژیم های غذایی مادران در دوران حاملگی ممکن است فرزندان آن ها را در برابر فشار خون بالا محافظت کند. این کار اهمیت تغذیه و قرار گرفتن در معرض محیط رحمی را برای سلامت قلب و عروق کودک برجسته می‌کند. با تحقیقات بیشتر در نهایت می توان منجر به بروزرسانی دستورالعمل های تغذیه ای و قوانین زیست محیطی با اهداف پیشگیری از بیماری شد.
یکی از مهم ترین فاکتور های پر خطر قابل اصلاح برای سایر بیماری های ناتوان کننده و کشنده فشارخون بالا است. فشار خون بالا در بیماری هایی از جمله بیماری های قلبی، سکته مغزی، نارسایی کلیه و بیماری آلزایمر بسیار موثر است. فشارخون بالا به فشار خون سیستولیک بالا تر از ۱۳۰ میلی متر جیوه یا فشار خون دیاستولیک بالای ۸۰ میلی متر جیوه گفته می شود. بنابراین با کاربرد فواید سلنیوم در بارداری ممکن است بتوان در آینده از بسیاری از بیماری ها که سلنیوم در آن دخیل است، جلوگیری نمود.
فواید کاربرد سلنیوم در بارداری
یکی از خواص سلنیوم این است که با شرکت در ساختمان آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز از اسپرم های تکامل نیافته محافظت می نماید. کاربرد سلنیوم در بارداری باعث افزایش طول عمر و تحرک اسپرم ها می شود. همچنین قدرت باروری آن ها را نیز افزایش می دهد. آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز با تاثیر بر خون و مایع فولیکولی تخمک در افزایش شانس باروری خانم ها نیز موثر است.
بنابراین تغذیه قبل از بارداری برای مرد و زن اهمیت دارد. درواقع تغذیه مناسب از جمله مهم ترین اقدامات قبل از بارداری است. البته لازم است مردان نیز باید برای افزایش قدرت باروری، رژیم قبل از بارداری را رعایت کنند.
توصیه شده است که مردان حداقل ۳ ماه قبل از حاملگی همسرشان، مصرف مولتی ویتامین ها، روی و سلنیم را آغاز کنند. این املاح باعث افزایش تحرک، تعداد و کیفیت اسپرم می شوند. در نتیجه مصرف سلنیم، قدرت باروری مرد نیز افزایش می یابد.
کاربرد سلنیوم در بارداری با تقویت سیستم ایمنی بدن
از خواص و فواید سلنیم در حاملگی خاصیت آنتی اکسیدانی است. این ماده باعث افزایش عملکرد و تعداد گلبول های سفید خون خواهد شد. بنابراین کاربرد سلنیم در باروری با تقویت سیستم ایمنی بدن همراه خواهد بود. کمبود سلنیم در حاملگی می تواند منجر به بیماری زایی و تکثیر ویروس ها شود.
حفاظت از قلب و عروق با خواص سلنیوم
یکی از فواید و کاربرد سلنیوم محافظت چربی ها از اکسیداسیون آن‌هاست. این ماده از اکسیداسیون LDL ممانعت کرده و مانع رسوب کلسترول در عروق می شود. بنابراین مصرف سلنیم در باروری به حفظ سلامت قلب و عروق کمک کرده و در سلامت مادر و جنین نقش دارد. از دیگر کاربرد سلنیم می توان به محافظت از ویتامین های C و E اشاره نمود. سلنیم منجر به کاهش هموسیستئین در خون می شود. از این رو مصرف این ماده در پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی موثر است.
دیگر فواید مصرف سلنیوم
- بهبود حافظه و پیشگیری از زوال عقل
- کاهش علائم بیماری آسم
- جلوگیری از پیشرفت بیماری اچ آی وی
- کاهش خطر سقط جنین
عوارض سلنیوم
عوارض کمبود سلنیوم بر سلامتی
کمبود سلنیوم با عوارضی مانند ابتلا به بیماری کشان (Keshan) مرتبط است. این بیماری نوعی بیماری قلبی است.
کمبود سلنیوم در بارداری نیز نقش دارد. حتی با ناباروری در مردان نیز همراه است.
از دیگر عوارض کمبود سلنیوم بروز بیماری Kashin-Beck، نوعی رماتیسم با اثرگذاری روی مفاصل به شمار می رود.
عوارض دوز بالای مصرف سلنیوم در بارداری
- ایجاد بوی بدن دهان
- بروز حالت تهوع
- بروز اسهال
- بروز بثورات پوستی، کهیر و خارش
- تحریک پذیری
- ایجاد طعم فلزی در دهان
- ایجاد تغییر رنگ در دندان ها
- مو و ناخن شکننده
- ریزش مو
میزان مصرف سلنیوم
میزان مصرف این ماده معدنی به سن، وضعیت بدن و شدت کمبود و یا عدم این ماده معدنی در بدن وابسته است. اما به‌طورکلی پزشکان نیاز بدن افراد سالم به این ماده معدنی را در طول روز به صورت زیر تعیین کرده اند:
- ۱۰ تا ۲۰ میکرو گرم در روز برای از بدو تولد تا ۳ سالگی
- ۲۰ میکرو گرم در روز برای ۳ سالگی تا ۶ سالگی
- ۳۰ میکرو گرم در روز از ۶ سالگی تا ۱۰ سالگی
- ۴۰ تا ۷۰ میکرو گرم در روز برای آقایان بزرگسال
- ۴۵ تا ۵۵ میکرو گرم در روز برای زنان بزرگسال
انواع سلنیوم
انواع سلنیوم در کشور ما ایران با قیمت های مختلف در دسترس است. این مکمل در انواع ایرانی و خارجی در دسترس مصرف کنندگان قرار داده شده است. سلنیم به صورت قرص، کپسول، سافت ژل، آمپول و… در بازار خرید و فروش دارو عرضه می شود.
مصرف سلنیوم در بارداری
در دوران بارداری مصرف این ماده معدنی بسیار توصیه می شود. مصرف سلنیم در حاملگی نقش بسیار مهمی در تکامل قلب و ریه جنین دارد. درواقع کمبود این ماده معدنی در بدن زنان باردار سبب بروز مشکلات قلبی و ریوی در بدن نوزادان می‌شود. نیاز بدن زنان به این ماده معدنی در دوران بارداری به صورت زیر تعریف شده است.
- زنان باردار: ۶۵ میکروگرم در روز
- مادران شیرده: ۷۵ میکروگرم در روز
تداخل دارویی مصرف همزمان قرص سلنیوم
تاثیر سلنيوم توسط ويتامين E و مواد آنتي اكسيدان ديگر افزايش مي يابد.
جذب سلنيوم با مصرف همزمان دوز بالاي ويتامين C و روي و فلزات سنگين كاهش مي يابد.
سخن آخر
کارشناسان سلامت همواره به این موضوع تاکید دارند که بهترین روش برای جلوگیری از کمبود انواع ویتامین ها و مواد معدنی در بدن کاربرد سبک زندگی و رژیم غذایی سالم است. در صورت عدم دسترسی به رژیم غذایی سالم، باید مصرف انواع مکمل ها را البته با نظر پزشک آغاز نمود. مصرف انواع مکمل ها باید همراه با آزمایش خون و تعیین سطح این ماده معدنی در خون شروع شود. زیرا تجمع بیش از حد مواد معدنی در بدن باعث بروز مشکلات فراوان می شود. در واقع همان قدر که کمبود سلنیوم موجب آسیب می شود، مصرف بیش از حد آن نیز می تواند به بدن آسیب هایی را وارد نماید.
نشریه علمی جهان شیمی فیزیک سعی نموده است تا با معرفی بسیاری از دارو ها و مکمل ها به افزایش آگاهی کمک نماید. برای آشنایی با دارو ها و مکمل های غذایی مختلف می توانید به سایت نشریه علمی جهان شیمی فیزیک مراجعه نمایید.
