علائم بیماری قارچ سیاه چیست ؟ چه ارتباطی با کرونا دارد ؟

بیماری قارچ سیاه همان‌طور که از نامش پیداست یک بیماری قارچی بوده و برخلاف آنچه شایع شده، مسری نیست. عوارض بیماری قارچ سیاه ناشناخته نبوده، اما به دلیل درگیری تعداد زیادی از بیماران کرونا به این بیماری، رعب و وحشت زیادی در اجتماع ایجاد نموده است. اینکه بیماری قارچ سیاه واگیردار است، از اطلاعات غلطی است که توسط فضای مجازی و افراد غیرمتخصص در جامعه شایع شده است. افرادی که دچار نقص سیستم ایمنی هستند به این بیماری مبتلا می‌شوند. درمان بیماری قارچ سیاه پس از تشخیص باید بلافاصله آغاز گردد. در بیماران مبتلا به ویروس کرونا به دلیل تزریق کورتون و کاهش سیستم ایمنی در درگیری‌های حاد ریوی، این بیماری هم شایع شده است. از علائم بیماری قارچ سیاه می‌توان به تب، ضایعات سیاه رنگ روی پل بینی یا درون دهان و درنهایت کوری اشاره کرد.

نشریه علمی جهان شیمی فیزیک در ادامه این مقاله به بررسی عوارض و راه های درمان بیماری قارچ سیاه و داروهای مؤثر در آن پرداخته است. در ادامه با ما همراه باشید. در این نشریه داروهایی مانند : آمفوتریسین بی، آمفوتریسین بی لیپوزومال، پوساکونازول و… در این نشریه معرفی شده‌اند.

بیماری قارچ سیاه چیست ؟

با گسترش بیماری کرونا در جهان و افزایش نوع حاد این بیماری، برخی از بیماری های نادر، دوباره شروع به گسترش نموده اند. بیماری قارچ سیاه در هند جان بسیاری از همنوعان را به مخاطره انداخته و درگیر نموده است. بیماری قارچ سیاه در ایران نیز گزارش شده و افراد مبتلا به نوع حاد کووید ۱۹ را درگیر نموده است. موکورمایکوزیس یک عفونت قارچی جدی ولی نادر است که عامل ایجاد آن گروهی از قارچ‌ها به نام موکورمایست می باشد. این قارچ در سراسر محیط زندگی می‌کند و معمولاً افرادی که دارای مشکلات سلامتی بوده و یا از داروهایی مصرف می‌کنند که توانایی بدن در مبارزه با میکروب ها و بیماری ها را کاهش می دهند، دچار آن می گردند.

این بیماری می تواند با تنفس هاگ های قارچی از هوا وارد بدن شده و سینوس ها یا ریه ها را تحت تأثیر قرار دهد. بریدگی ها ، سوختگی ها و یا سایر انواع آسیب های پوستی هم می توانند عامل نفوذ این بیماری بر روی پوست

علائم انواع بیماری قارچ سیاه چیست ؟

اینکه قارچ در کجای بدن در حال رشد باشد، بر علائم بیماری قارچ سیاه مؤثر خواهد بود. در صورت داشتن علائم قارچ سیاه در بدن به‌ویژه بدن بیماران مبتلا به کرونا حتماً با پزشک تماس گرفته شود.

• علائم بیماری قارچ سیاه مربوط به سینوس و مغز :

ایجاد تورم در یک طرف صورت

ایجاد سر درد

ایجاد احتقان بینی یا سینوسی

ایجاد ضایعات سیاه روی پل بینی یا قسمت بالای دهان که به سرعت نیز تشدید می گردد.

ایجاد تب

• علائم بیماری قارچ سیاه ریوی

ایجاد تب

ایجاد سرفه

احساس درد در قفسه سینه

تنگی نفس

توجه :

این بیماری می تواند شبیه تاول یا زخم هم باشد و ناحیه آلوده را سیاه نماید. علائم دیگر این بیماری شامل درد، گرمی، قرمزی بیش از حد یا تورم در نواحی اطراف زخم می باشد.

• علائم گوارشی این بیماری

ایجاد درد شکم

ایجاد تهوع و استفراغ

ایجاد خونریزی در دستگاه گوارش

ارتباط بیماری قارچ سیاه با کرونا چیست ؟

این بیماری یک بیماری قارچی بوده و وابسته به بیماری کرونا نیست، اما در بیماران کرونایی با درگیری های حاد ریوی به دلیل کاهش سیستم ایمنی بدن و یا تزریق انواع داروهای کورتون، این بیماری بروز نموده است. درواقع ابتلا به بیماری کرونا و شرایط محیطی موجب فعال شدن یک پدیده مرموز در بدن خواهد شد. این پدیده مرموز طوفان سیتوکین نامیده می شود. طی این پدیده سیستم ایمنی بدن مختل شده و علاوه بر حمله به سلول ‌های عفونی، به سلول‌های سالم نیز حمله می‌کند.

جهت کاهش حملات سیستم ایمنی، پزشکان ناگزیر به تجویز استروئید می شوند. اما تجویز استروئید تضعیف قدرت دفاعی بدن را در پی داشته و در مقابل سطح قند خون نیز افزایش می یابد. به این ترتیب محیط مناسبی برای رشد قارچ ‌ها در بدن فراهم خواهد شد.

بیماران مبتلا به دیابت که قند خون زیادی دارند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. از دلایل شیوع بالای بیماری قارچ سیاه در هند این بوده که برخی پزشکان برای بیماران بیش از حد لازم استروئید تجویز کرده ‌اند و برخی بیماران نیز بدون مشاوره با پزشک، دارو‌ های حاوی استروئید را در خانه مصرف نموده اند.

طبق گزارش‌هایی که از بیمارستان ها ارائه شده، تمام موارد شناخته شده این بیماری مبتلایان به کرونای دلتا بوده‌ اند. بیشتر بیماران دارای بیماری دیابت بوده و با درگیری حاد بیماری کرونا دلتا به این قارچ نیز مبتلا گردیده اند. معمولاً هیچ فردی بدون بیماری زمینه‌ای به این بیماری دچار نخواهد شد. افراد دارای ضعف سیستم ایمنی که سال ها از داروی ‌های ضد التهاب استفاده نموده اند، بیش تر در معرض این عفونت قرار دارند.

توجه

در ادامه به گروهی از افراد که بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار گرفته اند اشاره شده است.

• افراد مبتلا به دیابت
• افراد مبتلا به سرطان
• افرادی که پیوند عضو انجام داده اند
• افرادی که سلول های بنیادی پیوند کرده اند
• افراد مبتلا به نوتروپنی (کاهش تعداد گلبول های سفید خون)
• استفاده طولانی مدت از کورتیکو استروئید ها
• استفاده از داروهای تزریقی
• وجود آهن زیاد در بدن
• آسیب پوستی در اثر جراحی، سوختگی یا زخم
• نارس بودن و وزن کم نوزاد در هنگام تولد می تواند ایجاد قارچ سیاه گوارشی در نوزادان نماید.

پیشگیری از بیماری قارچ سیاه چگونه است ؟

قارچ هایی که قارچ سیاه را ایجاد می کنند در محیط شایع هستند، بنابراین اجتناب از تنفس هاگ های قارچی دشوار است. از طرفی واکسنی هم برای جلوگیری از قارچ سیاه وجود ندارد. در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، روش هایی برای کاهش احتمال ابتلا به این بیماری پیشنهاد می گردد. ذکر این نکته ضروری است که این اقدامات توصیه می شوند، اما در پیشگیری از این بیماری قطعی نبوده ولی امکان ابتلا را کاهش می دهند.

این افراد باید از خود محافظت کرده و از مناطقی با گرد و غبار زیاد مانند محل ساخت و ساز و حفاری دوره نمایند. در صورت حضور در این مناطق از ماسک تنفسی N95 استفاده کنند.

بعد از طوفان و بلایای طبیعی از تماس مستقیم با ساختمان هایی که توسط آب و سیل آسیب دیده‌اند، خود داری نمایند.

از فعالیت هایی که در تماس نزدیک با خاک یا گرد و غبار هستند مانند کار در حیاط یا باغبانی خودداری نمایید. در صورت عدم امکان، هنگام این فعالیت ها از کفش، شلوار بلند و پیراهن آستین بلند استفاده نموده و هنگام دست زدن به موادی مانند خاک، خزه یا کود از دستکش استفاده کنند.

جهت کاهش احتمال عفونت های پوستی، صدمات پوستی به‌خوبی با آب و صابون شستشو داده شود. به‌ویژه اگر این نواحی در معرض خاک یا گرد و غبار قرار گرفته باشند.

راه های درمان بیماری قارچ سیاه چیست ؟

درمان باید بلافاصله پس از تشخیص این بیماری و با دارو‌های ضد قارچ آغاز شود. دارو، مانع رشد قارچ شده و  آن را نابود  و عفونت را کنترل می‌کند. در ادامه به دارو‌های بیماری قارچ سیاه اشاره شده است :

• آمفوتریسین بی
• ایزاوکونازول
• پوساکونازول

دارو‌های اشاره شده در بالا باید از طریق تزریق درون سیاهرگی وارد بدن شوند. همچنین از این داروها به صورت قرص نیز موجود بوده و می تواند استفاده گردد. روند درمان توسط پزشک با دوز‌ های بالا از طریق تزریق درون سیاهرگی آغاز شده و تا زمانی که عفونت کنترل شود، درمان تا چند هفته ادامه دارد. سپس روند درمان می تواند به استفاده از قرص تغییر یابد. اگر بیمار دارای عوارض جانبی مشکل ‌ساز مانند معده درد، سوزش سردل، یا دشواری در تنفس باشد، باید به پزشک اطلاع دهد.

در موارد شدید این بیماری، پزشک ممکن است برای برداشتن بافت عفونی یا مرده به منظور پیشگیری از گسترش قارچ عمل جراحی را توصیه کند. لازم به ذکر است که این جراحی شامل برداشتن بخشی از بینی یا چشم بیمار شده که می‌تواند تأثیرات بسیار بدی بر زیبایی فرد بگذارد. این درمان برای درمان عفونتی که زندگی را ممکن است تهدید کند، بسیار مهم است.

بیماری قارچ سیاه در ایران !

اخیراً خبر‌های زیادی در مورد دیده شدن این بیماری در بین بیماران کرونایی ایران نیز گزارش شده و ذهن بسیاری از مردم را درگیر نموده است. عفونت قارچی در ایران برای بیماران مبتلا به کرونا، به دنبال مصرف کورتون یا دگزامتازون به وجود آمده است. این روز ‌ها این دارو ها به عنوان درمان انتخابی ضد التهابی برای بیماران مبتلا به کرونا در سراسر جهان استفاده می گردد.

البته این بیماری، عارضه شایعی نبوده و در صورت کنترل به موقع عوارض خاصی ندارد. اما لازم به ذکر است که اگر در جوامع عفونت قارچی مهاجم فراگیر شود منجر به مرگ و میر خواهد شد. درست مانند کشور هندوستان که این روز‌ها درگیر واریانت خطرناک کرونا دلتا شده و موارد ابتلا به بیماری کرونا نیز در آن افزایش شدیدی داشته است. باید توجه شود که قارچ سیاه در پی مصرف و تجویز بی‌رویه کورتون و دگزامتازون ایجاد شده و باید در مقدار تجویز این دارو ها در بیماران با مشکلات حاد تنفسی در کشورمان ایران جدا خودداری شود. با شیوع بیماری کرونا دلتا در ایران و درگیری های حاد تنفسی در بین افراد و تجویز کورتون به این بیماران، بیماری قارچ سیاه نیز در حال گسترش بوده و باید در کنترل و پیشگیری از آن بسیار دقت نمود.

لازم به ذکر است که تشخیص علائم این بیماری در کشور ما ایران به سادگی برای پزشکان امکان‌پذیر و درمان آن نیز در داخل کشور وجود موجود است. قبل از گسترش پاندمی کرونا در کشور نیز برخی از بیماران مبتلا به دیابت ‌های پیشرفته، بیمارانی با شیمی درمانی طولانی مدت، بیماران با پیوند عضو و بیماران مبتلا به سرطان‌های بدخیم، به این بیماری نیز مبتلا می‌شدند که در بسیاری از موارد از پیش روندگی این بیماری پیشگیری می شد.

بیماری قارچ سیاه تا چه اندازه خطرناک است ؟

از آنجایی که این عفونت تهاجمی است، بنابراین باید هرچه سریع ‌تر از بین برود و بافت ‌های مرده نیز از بدن جدا شوند. به همین دلیل است که گاهی پزشکان مجبور به برداشتن بینی، چشم یا حتی فک بیماران مبتلا می شوند تا بتوانند از رسیدن عفونت به مغز جلوگیری کرده و جلوی آن را بگیرند.

باید توجه نمود که نرخ متوسط مرگ و میر توسط این عفونت ۵۴ درصد است. افرادی که به این عفونت آلوده می‌شوند ممکن است در صورت عدم درمان صحیح، ظرف چند روز جان خود را از دست بدهند. اما لازم به ذکر است که این بیماری مسری نیست و هند نیز به‌طور معمول سالانه با ده ‌ها مورد از این بیماری رو به رو می‌شود.

سخن آخر

بیماری کرونا با شیوع در جهان، منجر به بیدار شدن بیماری ها و مشکلات دیگری در جوامع گوناگون شده است. ویروس کرونا مدام در حال جهش بوده و در هر مرحله از پیشرفت این ویروس در جهان، سویه های جدیدی از این بیماری کشف می شوند. سویه های کرونا دلتا و کرونا لامبدا نیز اخیراً معرفی شده‌اند که می توانند افراد را با سرعت بیشتری درگیر این ویروس منحوس کنند.

باید توجه نمود که تنها راه کنترل این اپیدمی، تزریق واکسن سراسری بوده و در تزریق واکسن کرونا و جلوگیری از شیوع بیماری هایی مانند قارچ سیاه، باید واکسیناسیون از افراد دارای بیماری های زمینه ای آغاز شده و به سرعت گسترش یابد. بسیاری از کشور های جهان با واکسیناسیون سراسری توانسته‌اند آمار ابتلا و مرگ و میر در کشورشان را کاهش دهند.

امید است در کشور ما ایران نیز واکسیناسیون سراسری علیه بیماری کرونا به سرعت انجام شده و با کنترل این بیماری همه گیر، شور و نشاط سلامتی مردم کشورمان دوباره به ارمغان آید. امروزه ثابت شده است که تنها راه مبارزه با این بیماری و ریشه کن نمودن آن، واکسیناسیون سراسری مردم جهان است.