رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر چیست ؟ بازار کار و درآمد آن

رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر از مجموعه رشته های ریاضی فیزیک بوده و برای قبولی در آن می توان از طریق کنکور سراسری ریاضی فیزیک اقدام نمود. هدف از رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر ایجاد ارتباط بین علم ریاضی و کامپیوتر و بهترین روش حل مسائل در زمان کم و با دقت بالا می باشد. امروزه بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر را می توان تقریباً در تمامی مراکز دولتی و خصوصی جستجو نمود زیرا وجود کامپیوتر در جهان پیشرفته امروزی برای هر شرکت و محیط کار الزامی می باشد. درآمد رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر می تواند مقادیر مختلفی را شامل شود و به عوامل گوناگونی وابسته است که در ادامه مقاله بررسی می شود. در ادامه این مقاله به معرفی رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر و بررسی دانشگاه ها و دروس و گرایش ها و… آن می پردازیم.

نشریه علمی جهان شیمی فیزیک قبلاً به بررسی رشته های دانشگاهی دیگری نیز پرداخته است. رشته های دانشگاهی همچون : مهندسی نفت، مهندسی انرژی، مهندسی اپتیک و لیزر، مهندسی برق، مهندسی معدن، مهندسی پزشکی و… .

معرفی رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر

آغاز ساخت رایانه‌های الکترونیک را می توان اواخر سال ۱۹۳۰ میلادی دانست، اما سرچشمه ‌های این دانش را می توان در روش ‌های محاسباتی کهن با سوابق هزار ساله جستجو نمود. در بسیاری از روش ‌های محاسباتی بابلیان، الگوریتم ‌هایی استفاده می شدند که هنوز هم رایج هستند.

در سال ۱۹۶۰ برای اولین بار علوم رایانه به صورت یک رشته تحصیلی مستقل تأسیس و با مدارک معتبر در دانشگاه‌ها ارائه گردید. از زمانی که رایانه‌ها در دسترس عموم قرار گرفتند، برنامه‌های کاربردی مختلفی در زمینه های مختلف علمی ارائه شده است و دانشجویان و کارمندان و دانش آموزان و … می توانند از این علم نوین استفاده های زیادی در پیشبرد علم ببرند. علم کامپیوتر شامل موضوعات گسترده ای می باشد، از مطالعات نظری روی الگوریتم‌ ها و محاسبات گرفته تا سخت‌افزار و نرم‌افزار همه و همه در حوزه علوم کامپیوتر جای گرفته اند.

به مجموعه ای از مطالعات که به زیربناهای نظری، روش‌های طراحی و ساخت و چگونگی استفاده از رایانه می‌پردازد علم رایانه (Computer science) گفته می‌شود. درواقع علوم رایانه با رویکردی علمی و عملی به محاسبات و کاربردهای رایانه ای می پردازد. این علوم بر مبنای کسب، نمایش، پردازش، ذخیره‌سازی، ارتباط و دسترسی به اطلاعات به مطالعه سیستماتیک محاسبات الگوریتمی خواهد پرداخت.

دروس لازم برای پذیرش رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر چیست ؟

این رشته دانشگاهی در مجموعه ریاضی فیزیک و در زیر گروه ۱ مجموعه رشته های آن قرار دارد. برای قبولی رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر باید به دروس دبیرستانی به خوبی مسلط بود. پذیرش رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر در دانشگاه های سراسری و دانشگاه آزاد امکان پذیر می باشد. مهم ترین درس برای قبولی در این رشته، درس ریاضی با ضریب ۴ می باشد. درس مهم دیگر درس فیزیک است که در کنکور سراسری این رشته ضریبی برابر با ۳ داراست. درس شیمی هم از دروس لازم برای قبولی در این رشته بوده و ضریبی برابر با ۲ داراست.

توانایی ها و مهارت های رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر برای ورود چیست ؟

علاقمندی : علاقه به علم کامپیوتر و کار با آن از ویژگی های مهم داوطلبان ورود به این رشته است.

هوش تحصیلی و قدرت حل مسئله : هوش و استعداد تحصیلی در این رشته و رشته های دانشگاهی مشابه مانند انواع مهندسی ها از ملزومات ورود به این رشته است.

کنجکاو و جستجوگر بودن : یکی دیگر از ویژگی های مهم ورود به این رشته دانشگاهی می باشد. این رشته حیطه کاری چالش برانگیزی داراست.

به روز بودن : این ویژگی یکی از مهم ترین ویژگی های داوطلبان ورود به علوم کامپیوتر می باشد. درواقع علوم کامپیوتر رشته ای است که مدام در حال پیشرفت بوده و علوم مرتبط با آن با تغییرات مداوم و رشد فراوان همراه است، فارغ التحصیلان این رشته باید زبان ها، برنامه ها، نرم افزارها و ویرایشگر های جدید را همواره مطالعه نموده تا بتوانند به موفقیت در این رشته برسند.

خلاقیت : این رشته دانشگاهی نیاز به کد نویسی و برنامه نویسی های مختلفی دارد و در واقع متخصصین این رشته باید خلاقیت لازم را داشته باشند تا بتوانند برنامه های کاربردی متنوع خلق کنند.

قوی بودن در دروسی مانند ریاضیات: داوطلبان این رشته باید در دروسی مانند ریاضی و فیزیک قوی باشند. زیرا در دانشگاه سروکار زیادی با این دروس خواهند داشت.

دارا بودن قدرت تجزیه و تحلیل : هدف اصلی علوم کامپیوتر شناخت مشکل و ارائه راه حل فناوری برای رفع آن می باشد. دارا بودن قدرت تجزیه و تحلیل موجب می شود تا مسائل را درک کرده و راه حل های مختلف را ارزیابی نمایید.

وظایف رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر چیست ؟

• ساده سازی و توسعه الگوریتم ها
• گسترش و ایجاد زبان های محاسباتی نوین
• تعیین روش های جدید برای کار با کامپیوتر
• آزمایش نمودن سیستم ها و طرح های جدید
• توسعه مدل ها و تئوری ها جهت حل مسائل موجود در این زمینه
• انتقال یافته های جدید به جوامع علمی
• بهبود بخشیدن به عملکرد سخت افزارهای کامپیوتری
• افزایش بهره وری نرم افزارهای رایانه ای و همچنین سخت افزار ها

دروس دانشگاهی رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر چیست ؟

پس از قبولی رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر، برای اخذ مدرک کارشناسی، دانشجویان موظفند تا واحد های درسی متعددی را بگذرانند. این واحد های درسی شامل دروس عمومی و پایه و تخصصی می باشد که به برخی از آن ها در ادامه اشاره شده است.

دروس عمومی : ادبیات فارسی، اخلاق اسلامی، مبانی نظری اسلام، زبان عمومی، انقلاب اسلامی، تربیت بدنی ۱، تاریخ و تمدن اسلامی، تربیت بدنی ۲، آشنایی با منابع اسلامی.

دروس پایه : ریاضی‌ عمومی‌، فیزیک‌ پایه‌، آمار و احتمال‌، اصول‌ کامپیوتر، اصول‌ سیستم‌های‌ کامپیوتری‌، جبر خطی‌ عددی‌، ریاضیات‌ گسسته‌، آنالیز عددی‌، ساختمان‌ داده‌ها و الگوریتم‌ها، نظریه‌ اتوماتا و زبان‌ها،  نظریه‌ محاسبات‌، اصول‌ طراحی‌ نرم‌افزار، منطق‌، ذخیره‌ و بازیابی‌ اطلاعات‌، پایگاه‌ داده‌ها، اصول‌ سیستم ‌های‌ عامل‌، شبیه‌سازی‌ کامپیوتری‌، زبان‌های‌ برنامه‌سازی‌، اصول‌ مدیریت‌، مبانی‌ اقتصاد.

دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ محاسبات‌ علمی : برنامه‌ریزی‌ خطی‌، برنامه‌ریزی‌ غیرخطی‌، نرم‌افزار ریاضی‌، آنالیز عددی‌، طراحی‌ هندسی‌ کامپیوتری‌.

دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ نظریه‌ الگوریتم‌ها : برنامه‌ریزی‌ پویا، نظریه‌ گراف‌، بهینه‌سازی‌ ترکیبی‌ و آنالیز شبکه‌ها، نظریه‌ کدگذاری‌، سیستم‌های‌ صفی‌ و مدل‌های‌ کارآیی.‌

دروس تخصصی‌ گرایش‌ سخت‌افزار : مدارهای‌ منطقی‌، معماری‌ کامپیوتر، ریزپردازنده‌، دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ سیستم‌ های‌ اطلاعاتی، تحلیل‌ و طراحی‌ سیستم‌های‌ اطلاعاتی‌، متدولوژی‌ ساخت‌ سیستم‌های‌ اطلاعاتی‌، مدیریت‌ پروژه‌های‌ نرم‌افزاری‌، سیستم‌های‌ اطلاعاتی‌ مدیریت‌.

معرفی دانشگاه های رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر

دانشگاه های متعددی در کشور ما ایران اقدام به جذب دانشجو در این رشته دانشگاهی می کنند. در ادامه به برخی از دانشگاه هایی که در این رشته دانشگاهی دانشجو جذب می کنند اشاره شده است.

دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه تهران، دانشگاه خوارزمی – تهران (محل تحصیل واحد کرج)، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه قم، دانشگاه اصفهان، دانشگاه تبریز، دانشگاه الزهرا (س) – تهران (ویژه خواهران)، دانشگاه کوثر (ویژه خواهران) – بجنورد، دانشگاه کاشان، دانشگاه کردستان – سنندج (محل تحصیل دانشکده علوم پایه فنی و مهندسی بیجار)، دانشگاه بجنورد، دانشگاه دامغان، دانشگاه رازی – کرمانشاه، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان – تبریز، دانشگاه صنعتی بیرجند، دانشگاه صنعتی سیرجان، دانشگاه صنعتی کرمانشاه، دانشگاه علم و فنّاوری مازندران – بهشهر، دانشگاه فسا، دانشگاه گلستان – گرگان، دانشگاه سلمان فارسی – کازرون، دانشگاه سمنان، دانشگاه سیستان و بلوچستان – زاهدان، دانشگاه شاهد – تهران، دانشگاه شهرکرد، دانشگاه شهید باهنر – کرمان، دانشگاه شهید چمران – اهواز.

این رشته تحصیلی تأثیرات مثبت زیادی در جهان گذاشته است، به گونه ای که زندگی بدون وجود این علم مختل می شود. بسیاری از دانشگاه های جهان اقدام به پذیرش دانشجو در علوم کامپیوتر نموده و در این زمینه پیشرفت روزافزون این علم تلاش می کنند. برخی از دانشگاه های معتبر خارجی در این رشته عبارتند از :

• دانشگاه کالیفرنیا
• دانشگاه آکسفورد
• موسسه فناوری ماساچوست
• دانشگاه استنفورد
• دانشگاه کارنگی ملون

ادامه تحصیل و گرایش های رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر چگونه است ؟

امکان ادامه تحصیل رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر در مقاطع بالاتر از کارشناسی نیز، هم در کشور ما ایران و هم در کشورهای خارجی وجود دارد. علاقه‌مندان به این رشته می توانند تحصیلات خود را در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری این رشته ادامه دهند. برخی از گرایش های رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر در ادامه آورده شده است.

گرایش های کارشناسی ارشد

• سیستم‌های هوشمند
• محاسبات علمی
• سیستم ‌های کامپیوتری
• نظریه محاسبه

گرایش های دکتری

• نظریه محاسبه
• نظریه سیستم ‌ها
• محاسبات نرم و هوش مصنوعی
• محاسبات علمی
• زبان‌های رسمی

تفاوت علوم کامپیوتر با مهندسی کامپیوتر در چیست ؟

علوم کامپیوتر به‌طورکلی بیشتر شامل روش‌ های نظری می‌باشد، اما آموزش های مهندسی کامپیوتر به عمل نزدیک‌تر است. دانشگاه های مختلف عملکرد مختلفی در آموزش رشته‌ دانشگاهی علوم کامپیوتر دارند که ممکن است تفاوت هایی در بخش آموزش با هم داشته باشند. در دانشگاه های شریف و شهید بهشتی این رشته دانشگاهی در دانشکده‌ علوم ریاضی ارائه می‌شود.

تفاوت در محتوا : در مهندسی روش‌های پیاده کردن الگوریتم ‌ها و یا ساختن نرم‌ افزار‌ها آموزش داده می‌شود، اما در علوم کامپیوتر توانایی الگوریتم ‌ها، بهینه‌سازی و مدل‌ های محاسباتی‌ آموزش داده می شوند.

تفاوت در فرصت‌های شغلی : فرصت‌های شغلی این دو رشته خیلی متفاوت نمی‌باشد بخصوص در شرکت‌های متوسط، اما فرصت‌های شغلی در شرکت‌های بسیار قوی ‌و گسترده مانند گوگل معمولاً موقعیت‌های شغلی این دو رشته در بعضی از بخش ها از هم جدا خواهد شد.

بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر چگونه است ؟

بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر را در بسیاری از مراکز می‌توان جستجو نمود و درواقع فرصت‌های شغلی رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر گستره می‌باشد. امروزه با ورود به دوران انقلاب دیجیتال و گسترش اطلاعات نیاز به کارشناسان این رشته بیشتر شده و آینده شغلی مناسبی در پیش روی این کارشناسان قرار خواهد داشت.

توسعه‌دهنده‌ نرم ‌افزار: این متخصصان برای انواع پلتفرم‌ ها برنامه ‌های نرم افزاری تولید می‌کنند. برنامه‌های تولید شده بر اساس نیاز کاربران بوده و کاربردهای مختلفی را پوشش می‌دهند. کارشناسان علوم کامپیوتر باید بتوانند با خلاقیت خود نیاز کاربران را شناسایی و جهت برطرف کردن آن برنامه‌ریزی کنند.

نکته

اشتغال به عنوان مدیر پایگاه‌ داده: این کارشناسان تجزیه و تحلیل و ارزیابی نیازهای کاربران را بر عهده دارند. متخصصان علوم رایانه منابع ذخیره و بازیابی اطلاعات را توسعه می ‌بخشند. این کارشناسان با دارا بودن قدرت حل مسئله، هرگونه مشکل در منابع پایگاه داده را برطرف نموده و  برای تغییر سیستم ‌ها و راهکارهای موجود برنامه ریزی به عمل می آورند.

اشتغال به عنوان تحلیل‌گر سیستم ‌های کامپیوتری: کارشناسانی که در این بخش فعالیت می کنند، جهت بهینه شدن و افزایش کارایی سیستم ‌های سازمانی، آن‌ها ارزیابی و تغییرات لازم در سخت‌افزار و نرم‌افزار را انجام می دهند. این متخصصان همواره ارتباط منظمی را با مدیران و کارکنان برقرار می‌کنند. تحلیل گران سیستم در مورد تکنولوژی و سیستم‌های به روز و پیشرفته به صورت مداوم در حال تحقیق و یادگیری هستند.

اشتغال به عنوان مدیر پروژه ‌های نرم ‌افزاری: مدیریت فعالیت ‌های تیم برنامه ‌نویسی و تحلیل‌گران برای تکمیل پروژه و هماهنگی از وظایف این شغل بشمار می آید. مهارت‌ های حل مسئله و آشنایی کامل با فناوری و داشتن مهارت‌ ارتباطی قوی برای رفع  نیازهای کاربران و… از خصوصیات افراد شاغل در این حیطه است.

درآمد رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر چیست ؟

درآمد رشته دانشگاهی علوم کامپیوتر می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار داشته باشد. اشتغال در مراکز خصوصی و دولتی در میزان حقوق و درآمد کارشناسان این رشته مؤثر هست. فارغ‌التحصیلان رشته دانشگاهی مهندسی کامپیوتر که در مراکز دولتی مشغول به کار می‌شوند طبق قانون کار و حقوق تعیین شده در سازمان مربوطه حقوق دریافت می کنند. اما فارغ التحصیلانی که در مراکز خصوصی مشغول به کارند می توانند با توجه به مهارت و تجربه خود درآمدهای متفاوت‌تری داشته باشند. شرکت ها و مراکز خصوصی حقوقی بر پایه تجربه و مهارت شخص پرداخت می کنند. بنابراین متخصصان این رشته با کسب مهارت و علم روز دنیا می توانند در بازار کار رقابتی این رشته پیروز شده و به درآمد های خوبی نیز دست یابند.

از طرفی این کارشناسان می توانند شرکت ها و مراکز کامپیوتری شخصی تأسیس نموده و به درآمدهای بسیار خوبی دست پیدا کنند.

سخن آخر

انتخاب رشته دانشگاهی همواره یکی از مهم ترین انتخاب های هر شخص در زندگی به شمار می آید. عواملی مانند علایق و استعداد های شخصی و روحیات فردی باید در انتخاب رشته دانشگاهی مورد توجه قرار گیرد. از عوامل مهم دیگر شناخت درست رشته های دانشگاهی می باشد. درواقع باید در رابطه با آینده شغلی و درآمد و گرایش ها و انتخاب رشته و… به خوبی تحقیق نمود تا یک انتخاب اشتباه در آینده منجر به پشیمانی نشود.