رشته دانشگاهی مهندسی برق چیست ؟ بازار کار و درآمد آن
رشته دانشگاهی مهندسی برق از مجموعه رشته های گروه ریاضی فیزیک بوده و برای قبولی در آن باید از طریق کنکور سراسری این رشته اقدام نمود. هدف رشته دانشگاهی مهندسی برق مطالعه و کاربردهای الکتریسیته، الکترومغناطیس و الکترونیک می باشد. رشته دانشگاهی مهندسی برق به دلیل نیاز بیشتر جامعه به انتقال و پردازش سریع اطلاعات به یکی از مهم ترین حوزه های مهندسی و صنعت تبدیل شده است. بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی مهندسی برق را می توان در بسیاری از مراکز و سازمان های دولتی و خصوصی و صنعتی جستجو نمود. درآمد رشته دانشگاهی مهندسی برق می تواند به عوامل مختلفی وابسته بوده و مقادیر گوناگونی را شامل شود. در ادامه این مقاله به معرفی رشته دانشگاهی مهندسی برق و بررسی میزان درآمد، آینده شغلی، گرایش ها و دروس و… آن می پردازیم.
قبلاً هم نشریه علمی جهان شیمی فیزیک رشته های دانشگاهی دیگری را نیز بررسی نموده است. رشته های دانشگاهی مانند : مهندسی معدن، مهندسی نفت، شیمی کاربردی، شیمی محض، نانو شیمی، فیتوشیمی و … .
معرفی رشته دانشگاهی مهندسی برق
از اوایل قرن هفدهم، الکتریسیته به عنوان یکی از موضوعات جذاب علمی شناخته شد. ویلیام گیلبرت، اولین وسیله اندازه گیری الکتریسیته (الکتروسکوپ) را طراحی نمود و به عنوان اولین مهندس برق شناخته شد. او نام اختراع خود را ورسوریوم (versorium) نهاد. ویلیام گیلبرت اولین شخصی بود که توانست به طور واضح تمایز بین مغناطیس و الکتریسیته ساکن را تشخیص دهد.
مباحث مربوط به الکتریسیته و کاربردهایش تا قبل از دهه ۱۸۸۰، زیرمجموعه‌ای از فیزیک به‌حساب می آمد. برای اولین بار بعد از تجاری سازی تلگراف، تلفن و توزیع برق و استفاده از آن ها، در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی، این رشته به عنوان یک شغل شناخته شده در اجتماع و صنعت مطرح گردید.
دانشگاه ها و مؤسسات فناوری مانند دانشگاه کرنل و موسسه فناوری ماساچوست از سال ۱۸۸۵ رشته کارشناسی مهندسی برق را تأسیس نمودند. البته لازم به ذکر است اولین دانشگاهی که در سال ۱۸۸۲ دانشکده مهندسی برق را ایجاد کرد، دانشگاه فنی دارمشتات بود و پس از آن دانشگاه کرنل و دیگر دانشگاه ها این رشته را ارائه نمودند.
نکته
رشته دانشگاهی مهندسی برق (Electrical engineering) درواقع شاخه ای از علوم مهندسی بوده که الکتریسیته، الکترومغناطیس و الکترونیک را بررسی نموده و کاربرد آن‌ها در صنعت را مطالعه می نماید. می توان این رشته را می توان به دو حوزه عمده تقسیم نمود:
- بررسی و طراحی نمودن سیستم های انتقال و تبدیل انرژی الکتریکی، یعنی از الکتریسیته برای انتقال انرژی استفاده می کنند.
- بررسی و طراحی سیستم های الکترونیکی برای پردازش و انتقال اطلاعات، نظیر کامپیوتر ها، سامانه های مخابراتی، مدار های مجتمع، رادارها و نظایر آن، یعنی از الکتریسیته برای پردازش اطلاعات استفاده می کنند.
مهندسی برق به دلیل گسترش استفاده از انرژی الکتریکی و افزایش نیاز به انتقال و پردازش سریع اطلاعات، امروزه یکی از مهم ترین زمینه های مهندسی و صنعت بشمار می آید.
دروس رشته دانشگاهی مهندسی برق برای قبولی چیست ؟
این رشته دانشگاهی از رشته های ریاضی فیزیک بوده و در زیر گروه ۱ این رشته قرار گرفته است. پذیرش رشته دانشگاهی مهندسی برق در دانشگاه های دولتی و روزانه امکان پذیر می باشد. مهم ترین درس برای قبولی در این رشته درس ریاضی با دارا بودن ضریبی برابر با ۴ در کنکور سراسری می باشد. درس مهم دیگر درس فیزیک با دارا بودن ضریب ۳ در کنکور می باشد. درس شیمی هم با دارا بودن ضریب ۲ در کنکور سراسری از دیگر درس های مورد نیاز برای قبولی در این رشته دانشگاهی بشمار می آید. لازم به ذکر است که دروس ریاضی و فیزیک پس از قبولی در این رشته نیز جز دروس بسیار مهم بشمار آمده و داوطلب باید به خوبی به این دروس مسلط باشد.
توانایی ها و مهارت های رشته دانشگاهی مهندسی برق چیست ؟
داشتن علاقه یکی از مهم ترین عوامل ورود به این رشته است. زیرا سختی های مربوط به خود را داشته و داوطلبانی که علاقه‌مند به این رشته هستند برای موفقیت در آن باید بسیار تلاش و کوشش کنند.
داوطلبانی که این رشته دانشگاهی را انتخاب می کنند باید پیش زمینه ای قوی در دروسی همچون : ریاضی و فیزیک داشته باشند.
این رشته دانشگاهی هوش محاسباتی بالایی را طلبیده و افرادی که به آن وارد می شوند باید از قدرت تجزیه و تحلیل بالایی برخوردار باشند.
داوطلبان این رشته دانشگاهی باید با کار به کامپیوتر آگاهی داشته و با مهارت های هفتگانه کامپیوتری و زبان برنامه نویسی آشنایی داشته باشند.
دروس دانشگاهی رشته دانشگاهی مهندسی برق چیست ؟
پس از قبولی در این رشته، دانشجویان برای اخذ مدرک کارشناسی موظف به گذراندن ۱۴۰ واحد درسی می باشند. این واحد ها شامل : ۲۲ واحد دروس عمومی، ۲۶ واحد دروس پایه، ۵۱ واحد دروس اصلی، ۲۳ واحد دروس تخصصی اصلی و ۶ واحد نیز دروس اختیاری می باشد.
دروس عمومی : ادبیات فارسی، تربیت بدنی ۱و۲، زبان خارجی مقدماتی، اخلاق اسلامی ۱، معارف اسلامی ۱ و ۲، قرائت متون اسلامی، تاریخ اسلام، انقلاب اسلامی و ریشه های آن.
دروس پایه: معادلات دیفرانسیل، برنامه نویسی کامپیوتر، ریاضی عمومی ۱ و ۲، محاسبات عددی، آمار و احتمال مهندسی، فیزیک ۱ و ۲، آز فیزیک ۱ و ۲، کارگاه عمومی.
دروس اصلی: ریاضی مهندسی، مقدمه ای بر مهندسی برق، کارگاه برق، زبان تخصصی برق، مدارهای الکتریکی ۱ و ۲، اندازه گیری الکتریکی، آزمایشگاه مدار و اندازه گیری، الکترونیک ۱ و ۲، آزمایشگاه الکترونیک ۱ و ۲، الکترومغناطیس، اخبار و سیستم ها، ماشین های الکتریکی ۱ و ۲، آزمایشگاه ماشین های الکتریکی، مخابرات، بررسی سیستم های قدرت، کنترل سیستم های خطی، مدار های منطقی، آزمایشگاه مدار های منطقی، نقشه کشی صنعتی، ساختار و زبان ماشین، کارآموزی.
معرفی دانشگاه های رشته دانشگاهی مهندسی برق
دانشگاه صنعتی شریف – تهران، دانشگاه شهید بهشتی – تهران، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی – تهران، دانشگاه علم و صنعت ایران – تهران، دانشگاه شهید چمران – اهواز، دانشگاه گیلان – رشت، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان – تبریز، دانشگاه صنعتی سهند – تبریز، دانشگاه شیراز، دانشگاه صنعتی اراک، دانشگاه صنعتی ارومیه، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه صنعتی امیرکبیر – تهران، دانشگاه صنعتی بابل، دانشگاه صنعتی جندی شاپور – دزفول، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء(ص) – بهبهان، دانشگاه صنعتی سیرجان، دانشگاه صنعتی شاهرود، دانشگاه صنعتی شیراز، دانشگاه صنعتی قم، دانشگاه صنعتی کرمانشاه، دانشگاه صنعتی همدان، دانشگاه علم و فنّاوری مازندران – بهشهر، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه فسا، دانشگاه قم، دانشگاه کاشان، دانشگاه کردستان – سنندج ، دانشگاه لرستان – خرم آباد، دانشگاه مازندران – بابلسر، دانشگاه محقق اردبیلی – اردبیل، دانشگاه ملایر، دانشگاه نیشابور، دانشگاه ولایت – ایرانشهر.
وظایف رشته دانشگاهی مهندسی برق چیست ؟
- طراحی و توسعه ابزارها و تجهیزات الکترونیکی در صنایع مختلف را انجام دهد.
- فعالیت های تکنسین ها و کارگران را هماهنگ و مدیریت نماید.
- برنامه های صنعتی را برنامه ریزی نموده و بر اجرای آن ها نظارت می کند.
- دستگاه ها را بازرسی نموده و در صورت نیاز تعمیر می کند.
- جدید ترین تکنولوژی ها و نوآوری‌های حوزه برق را بررسی می نماید.
- در فرآیندهای تولید، تجهیزات ساخت و مونتاژ قطعات الکتریکی را طراحی و اصلاح می نماید.
- نیازهای مشتری را برای توسعه تولیدات محصولات الکتریکی مطالعه و بررسی می کند.
- قوانین و مقررات را در جریان اجرای پروژه ها کنترل می کند.
- هزینه های مربوط به پروژه ها را تخمین زده و اعلام می کند.
ادامه تحصیل و گرایش های رشته دانشگاهی رشته دانشگاهی مهندسی برق چگونه است ؟
این رشته دانشگاهی دارای ۴ گرایش اصلی می باشد:
۱) برق مخابرات : این گرایش سیستم های مخابراتی را به صورت سیستمی و مغناطیسی مورد مطالعه قرار می دهد. همچنین این گرایش انتقال اطلاعات و نحوه مخابره در سیستم های مخابراتی را نیز مطالعه می کند.
۲) برق قدرت : برق قدرت از قدیمی ترین گرایش های این رشته بشمار می آید. بررسی سیستم های انتقال و توزیع برق از وظایف این گرایش بوده و می‌توان گفت که شناخت کامل نحوه انتقال و توزیع برق از منبع (نیروگاه ها) به قسمت های مختلف از وظایف مهندسان این گرایش است.
۳) برق کنترل : این گرایش به بررسی نحوه کنترل سیستم ها می پردازد. طراحی سیستم هایی که بتواند یک سیستم برقی را به خوبی کنترل نموده و با توجه به نیاز سیستم الکتریکی و الکترونیکی پایدار بماند، از وظایف این گرایش محسوب می شود.
۴) برق الکترونیک : این گرایش پلی بین تمام گرایش های مهندسی برق محسوب شده و به بررسی و طراحی و ساخت مدارات الکترونیکی می پردازد. مهندسین الکترونیک ماهر برای موفقیت در شغل خود، باید با نرم افزارهای مختلف در زمینه طراحی مدارات، آشنایی داشته باشند.
نکته
امکان ادامه تحصیل رشته دانشگاهی مهندسی برق در کشور ما ایران و هم در کشور های دیگر برای علاقه‌مندان به این رشته امکان پذیر می باشد. فارغ التحصیلان کارشناسی این رشته می توانند در مقاطع :کارشناسی ارشد و دکتری تحصیلات خود را ادامه دهند. فارغ التحصیلان کارشناسی می توانند برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد با شرکت در آزمون کارشناسی ارشد در یکی از گرایش های زیر ادامه تحصیل دهند :
- برق – الکترونیک
- برق- قدرت
- برق- مخابرات (که خود شامل گرایش هایی نظیر : میدان، سیستم، موج و رمز می باشد)
- برق – کنترل
- مهندسی پزشکی (گرایش بیوالکتریک)
- مهندسی هسته ای (گرایش های مهندسی راکتور و مهندسی پرتو پزشکی)
- مهندسی کامپیوتر (گرایش های معماری کامپیوتر، هوش مصنوعی، رباتیک)
بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی مهندسی برق چگونه است ؟
بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی مهندسی برق در کشور ما ایران نسبتاً خوب پیش بینی می شود، زیرا صنعت برق در کشورمان رو به رشد است. این رشته دانشگاهی گرایش های متعددی داشته و بنابراین فرصت های شغلی گوناگونی برای فارغ التحصیلان آن وجود خواهد داشت.
البته باید این مطلب را نیز در نظر گرفت که هرچه مهارت و تجربه کاری فارغ التحصیلان رشته مهندسی برق بیشتر باشد، آینده شغلی و درآمد بیشتری هم در انتظار این دانش آموختگان قرار می گیرد. برخی از مشاغلی که دانش آموختگان این رشته می توانند در آن مشغول به کار شوند در ادامه اشاره شده است.
- سازمان ها و شرکت های خصوصی و دولتی مانند : نیروگاه ها، سازمان انرژی هسته ای و…
- اشتغال در کارخانه هایی مانند : کارخانه های خودرو سازی، ذوب آهن، تولید محصولات الکتریکی و … .
- اشتغال در سازمان های در ارتباط با مخابرات و زیرساخت های مخابراتی
- اشتغال در صنایع نظامی و دفاعی کشور
- اشتغال به عنوان کارشناسان وزارت دادگستری
درآمد رشته دانشگاهی مهندسی برق چیست ؟
میزان حقوق و درآمد رشته دانشگاهی مهندسی برق تا حد زیادی وابسته به محل اشتغال می باشد. کسانی که در این حوزه مشغول به کار هستند، در بخش های دولتی مطابق حقوق مصوب وزارت کار حقوق دریافت می کنند. اما افرادی که در بخش خصوصی شاغل می شوند حقوقی متناسب با کار و مهارت، محل اشتغال و به صورت توافقی حقوق دریافت می نمایند. در واقع در این رشته دانشگاهی داشتن مهارت و تجربه بسیار هم بوده و فارغ التحصیلانی که مهارت و علم بالاتر و به روز تری دارند، راحت تر فرصت های شغلی یافته و به درآمد بالاتری نیز خواهند رسید.
سخن آخر
انتخاب رشته دانشگاهی به عنوان مهم ترین و اساسی ترین انتخاب های زندگی هر فردی محسوب می شود، زیرا تأثیر مستقیمی بر آینده و اشتغال فرد خواهد داشت. توجه به علایق و استعدادهای ذاتی و روحیات فردی از عوامل مهم و مورد توجه در انتخاب رشته دانشگاهی بشمار می آید. از نکات مهم دیگر تحقیق و بررسی اصولی رشته های دانشگاهی می باشد. بررسی آینده شغلی و ادامه تحصیل و بازار کار و دروس و میزان درآمد از موارد مهمی است که باید در رابطه با رشته های دانشگاهی بررسی گردد تا یک انتخاب نادرست منجر به پشیمانی و اتلاف وقت در آینده نگردد. برای اطلاع از رشته های دانشگاهی و بررسی موارد مهم مربوط به آن‌ها می توانید به نشریه علمی جهان شیمی فیزیک مراجعه نمایید.
