خواص و فواید روغن خردل چیست و چه کاربردهایی دارد ؟
روغن خردل روغنی است که از دانه های گیاه خردل به دست می آید و قدمت استفاده از آن به بیش از ۵۰۰۰ سال می رسد . این روغن به دلیل عطر و طعم ویژه ای که دارد در آشپزی مورد استفاده قرار می گیرد . افرادی که به غذاهای تلخ و تند علاقه دارند مشتاق استفاده از روغن خردل هستند . به همین دلیل این روغن در هندوستان طرفداران بسیاری دارد .
افرادی که در مناطق گرم و خشک زندگی می کنند بیشتر از غذاهای تند استفاده می کنند . زیرا مصرف غذاهای تند میزان تعریق بدن را افزایش می دهد . این امر به خنک شدن بدن کمک فراوانی می کند .
روغن خردل منبعی غنی از اسید های چرب امگا ۳ ، امگا ۶ ، چربی های اشباع ، چربی های غیر اشباع ، آنتی اکسیدان ، ویتامین ها ، آهن ، کلسیم و منیزیم می باشد . طعم تلخ و تند این روغن به دلیل وجود آلیل ایزوتیوسیانات است .
این روغن به دلیل ترکیباتی که دارد دارای خاصیت ضد التهابی ، ضد قارچی و ضد باکتریایی است . از این رو ، استفاده ی آن در پیشگیری از ابتلا به بیماری هایی مانند سرما خوردگی ، سرطان روده ، مشکلات قلبی و عروقی ، مشکلات مفصلی و … بسیار موثر است .
در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی فیزیک سعی داریم به معرفی بیشتر و بهتر این روغن بپردازیم تا با مطالعه آن شناخت کامل تری نسبت به روغن خردل پیدا کنید . در ادامه به موارد زیر می پردازیم :
- روغن خردل چه طبعی دارد ؟
- طرز تهیه روغن خردل چگونه است ؟
- مهم ترین ترکیبات موجود در روغن خردل چیست ؟
- از چه خواص درمانی برخوردار است ؟
- به چه روش هایی می توان استفاده کرد ؟
- چه عوارضی دارد ؟
- ویژگی های گیاه شناسی گیاه خردل
روغن خردل چه طبعی دارد ؟
طبیعت غذاهایی که مصرف می کنیم نقش اساسی در تعیین طبع بدن ما دارد . زیاده روی در مصرف یک گروه غذایی بدون توجه به طبعی که دارند می تواند باعث ابتلا به بیماری های مختلفی شود . توصیه طب سنتی این است که با شناختن طبع غذاهای مورد استفاده تعادلی در طبع بدن ایجاد کنیم . این کار به تقویت و حفظ سلامت بدن کمک فراوانی می کند .
روغن خردل طبع گرمی دارد و مصرف آن به درمان بیماری هایی که در اثر طبع سرد به وجود می آیند مانند ام اس و روماتیسم کمک می کند .
طرز تهیه روغن خردل چگونه است ؟
روغن خردل به دلیل داشتن اسید های چرب مفید و چربی های اشباع نسبت به سایر روغن های گیاهی از ارزش غذایی بالاتری برخوردار است . همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره شد این روغن از دانه های گیاه خردل به دست می آید . روغن خردل به دو روش تهیه می شود که در ادامه توضیح می دهیم :
- در یک روش دانه های خردل را تحت فشار بسیار بالایی قرار می دهند و به این ترتیب روغن آن را به طور مستقیم استخراج می کنند . روغن خردل به دست آمده به رنگ زرد تیره است و طعمی تلخ و تند دارد .
- در روش دیگر ابتدا دانه های خردل را شستشو داده سپس مقداری آب به آن اضافه کرده و حرارت می دهند . پس از مدتی بخار ایجاد شده را به وسیله تقطیر جدا و به مایع تبدیل می کنند . روغنی که به این روش به دست می آید نسبت به روش مستقیم چربی کمتری دارد .
مهم ترین ترکیبات موجود در روغن خردل چیست ؟
روغن خردل سرشار از چربی های اشباع و غیر اشباع ، اسید های چرب امگا ۳ و امگا ۶ ، آلیل ایزوتیوسیانات ، گلوکزینولات و آنتی اکسیدان های مفیدی مانند اسید اولئیک و اسید لینولئیک است .
نکته :
چربی غیر اشباع حدود ۶۰ درصد و چربی اشباع حدود ۱۲ درصد از روغن خردل را تشکیل می دهند . هر قاشق غذاخوری از این روغن معادل ۱۲۴ کالری است .
از چه خواص درمانی برخوردار است ؟
در جلوگیری از مشکلات قلب و عروق موثر است
همان طور که گفته شد روغن خردل حاوی مقدار زیادی از اسیدهای چرب مفید مانند امگا ۳ و امگا ۶ است . این اسید های چرب کلسترول بد خون را کاهش و کلسترول خوب را افزایش می دهند . این عامل از تجمع چربی در دیواره رگ ها جلوگیری کرده و به حفظ سلامت قلب و عروق کمک فراوانی می کند . به این ترتیب می تواند ابتلا به بیماری های قلبی را تا حدود ۵۰ درصد کاهش دهد .
در پیشگیری از سرطان بسیار مفید است
روغن خردل به دلیل ترکیبات مفیدی که دارد باعث تقویت عملکرد سیستم گوارش می شود . اسید لینولئیک موجود در روغن به اسید چرب امگا ۳ تبدیل می شود . این اسید چرب به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی علاوه بر کاهش مشکلات ناشی از سندرم روده تحریک پذیر ، مانع از ایجاد سرطان های معده و روده می شود .
نکته :
روغن خردل منبعی غنی از گلوکوزینولات است که در جلوگیری از ابتلا به سرطان های سینه ، معده و روده نقش پر رنگی دارد .
در تسکین درد های مفصلی موثر است
ایجاد التهاب در مفاصل سبب بروز درد و بیماری هایی مانند آرتروز می شود . این التهابات توان حرکتی بیمار را تا حد زیادی کاهش می دهد .
امگا ۳ موجود در روغن خردل خاصیت ضد التهابی دارد . اگر محل درد با این روغن به صورت موضعی ماساژ داده شود گردش خون افزایش یافته و التهاب کاهش می یابد . به این ترتیب برای کاهش درد های مفصلی و روماتیسمی بسیار موثر است .
به حفظ سلامت دندان کمک می کند
امروزه بهداشت دهان و دندان مقوله ای پر هزینه است و بار مالی فراوانی به بیمار تحمیل می کند . از این رو تمایل به استفاده از مواد طبیعی و شیوه های سنتی روز به روز افزایش می یابد .
روغن خردل در تسکین درد دندان بسیار موثر است . مانع از ایجاد بوی بد دهان شده و به صورت طبیعی دندان ها را سفید می کند . علاوه بر این ، مصرف این روغن سبب تقویت لثه و دندان ها می شود . پلاک های دندانی را می توان تا حد زیادی با استفاده از روغن خردل کاهش داد
تاثیر فوق العاده ای در درمان سرماخوردگی و سرفه دارد
روغن خردل به دلیل خاصیت ضد التهابی به رفع گرفتگی بینی و سینه کمک می کند . این روغن با تحریک غدد عرق و افزایش تعریق ، باعث کم شدن دمای بدن شده و میزان تب را کاهش می دهد . علاوه بر این ، برای درمان آسم و سینوزیت هم بسیار موثر است .
برای درمان مشکلات پوستی بسیار پرکاربرد است
پوست اولین سد دفاعی بدن در برابر عفونت ها و باکتری ها می یاشد . به همین دلیل در جلوگیری از ابتلا به بیماری های عفونی و باکتریایی نقش مهمی دارد . داشتن پوست زیبا تنها با حفظ سلامت پوست امکان پذیر است . داشتن پوست سالم ، شفاف و با طراوت در افزایش اعتماد به نفس فرد بسیار موثر است .
روغن خردل که خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی دارد مانع از ایجاد جوش ، آکنه و عفونت های پوستی می شود . این ویژگی از ایجاد خشکی و خارش پوستی نیز جلوگیری می کند .
این روغن مقدار زیادی ویتامین E دارد . این ویتامین موجب آب رسانی پوست می شود . همچنین به عنوان یک لایه محافظ از پوست در برابر اشعه ماورا بنفش حفاظت می کند و مانع از ابتلا فرد به انواع سرطان های پوستی می شود . بنابراین می توان از روغن خردل به عنوان یک ضد افتاب عالی و طبیعی استفاده کرد .
ویتامین E با ایجاد نرمی و لطافت پوست که ناشی از آب رسانی است مانع از ایجاد چین و چروک شده و روند پیری پوست را کند می کند .
موجب درخشندگی مو می شود
شوره سر ، خشکی و شکنندگی از جمله عواملی هستند که همواره سلامت مو را تهدید می کنند . استفاده از ماسک روغن خردل روی پوست سر گردش خون را افزایش داده و به تقویت فولیکول های مو کمک می کند .
این روغن سرشار از بتاکاروتن ، ویتامین ها و مواد معدنی نظیر آهن ، کلسیم و منیزیم است . این ترکیبات سبب آب رسانی به مو و پوست سر شده و از ایجاد خشکی و شکنندگی آن جلوگیری می کنند .
استفاده از ترکیب روغن خردل و روغن نارگیل علاوه بر رفع شوره سر موجب نرمی و لطافت موها شده و ظاهری زیبا و درخشان به آن می بخشند .
این روغن به طور طبیعی در تیره نگه داشتن رنگ موها موثر است . بنابراین توصیه می شود برای مدتی مشخص هر شب موها را به روغن آغشته کرده و شاهد تاثیر فوق العاده ی آن بود .
در بهبود عملکرد مغز نقش بسیار موثری دارد
این روغن با داشتن مقادیر زیادی از اسیدهای چرب باعث بهبود عملکرد مغز می شود . هر چه مغز از عملکرد بالاتری برخوردار باشد حافظه و عملکرد شناختی بهتری دارد .
روغن خردل به افزایش اشتها کمک می کند
هر چقدر میزان سوخت و ساز بدن انسان بیشتر باشد تمایل بیشتری به غذا خوردن دارد . روغن خردل یک محرک طبیعی هضم غذا است . هضم خوب به دستگاه گوارش کمک می کند تا دفع نیز به خوبی انجام گیرد . به این ترتیب مواد سمی و بیماری زا به راحتی از بدن خارج می شوند .
توجه :
علاوه بر موارد گفته شده این روغن در رفع خشکی لب ، بهبود عملکرد بدن ، تقویت سیستم تنفسی ، تحریک اندام ها و ماهیچه های بی حس موثر است .
نکته :
مردم هندوستان برای دور نگه داشتن حشرات از روغن خردل استفاده می کنند . از این رو ، مقداری روغن خردل را روی پوست خود می مالند .
به چه روش هایی می توان استفاده کرد ؟
همان طور که در بالا اشاره شد از این روغن برای درمان بیماری های مختلفی استفاده می شود . شیوه استفاده از این روغن متناسب با نوع بیماری متفاوت است .
- برای تسکین درد های مفصلی بهتر است ۳ تا ۴ حبه سیر را در ۲ قاشق غذا خوری روغن خردل گرم کنیم . سپس ترکیب خمیری به دست آمده را روی مفصل دردناک بمالیم .
- شستشوی روزانه دندان ها و لثه با ترکیبی از نصف قاشق چایخوری روغن خردل ، نصف قاشق چایخوری نمک و یک قاشق چایخوری زرد چوبه تاثیر فوق العاده ای در حفظ سلامت دهان و دندان دارد .
- برای درمان سرماخوردگی توصیه می شود چند قاشق غذا خوری از این روغن و دانه زیره سیاه را به آب جوش اضافه کرده و بخار آن را استشمام کنیم .
- برای تاثیر گذاری روغن خردل روی پوست بهتر است از آن در تهیه ماسک استفاده کنیم . برای این منظور یک قاشق چای خوری ماست، چند قطره آبلیمو، روغن خردل و آرد نخود چی را با هم مخلوط می کنیم . ترکیب به دست آمده را روی پوست صورت و گردن به خوبی ماساژ می دهیم . پس از حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه صورت را با آب سرد شستشو می دهیم . تکرار این کار به صورت منظم ، هفته ای سه بار و به مدت چند ماه نتیجه بی نظیری را به دنبال خواهد داشت .
چه عوارضی دارد ؟
استفاده نادرست و غیر اصولی از مواد غذایی طبیعی هم می تواند اثرات جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد . در ادامه به برخی از عوارض آن می پردازیم :
- استفاده بیش از حد از روغن خردل باعث آسیب به عضلات قلبی شده و نارسایی قلبی ایجاد می کند .
- اگر این روغن برای مدتی طولانی مورد استفاده قرار گیرد به سیستم تنفسی آسیب وارد می کند . ایجاد مشکل در قسمت بالایی سیستم تنفسی می تواند موجب بروز سرطان ریه شود .
- آلیل ایزوتیوسیانات موجود در روغن خردل می تواند باعث ایجاد التهاب در ریه ، روده و سایر بخش های دستگاه گوارش شود . علاوه بر این ، آلیل ایزوتیوسیانات حساسیت ، عصبانیت و التهاب مزمن ایجاد می کند .
- از استفاده موضعی روغن خردل در کودکان و نوزادان به شدت پرهیز شود . ماساژ طولانی مدت بدن با این روغن می تواند آسیب های جدی به پوست وارد کند . روغن خردل از طریق فرایند اپیدرم ، آب سلول های پوستی را کاهش داده و لکه های کوچک سطحی ایجاد می کند .
- در برخی افراد سبب بروز حساسیت های پوستی مانند التهاب ، قرمزی ، خارش ، خشکی پوست و ترک خوردگی می شود .
- مصرف روغن خردل توسط زنان باردار اکیدا ممنوع است زیرا سبب سقط جنین می شود .
ویژگی های گیاه شناسی گیاه خردل
گیاه خردل با نام علمی Sinapis alba به خانواده Brassicaceae تعلق دارد . این گیاه علفی و یک ساله بومی مناطق مدیترانه ای است . ارتفاع سا قه ها از ۲۰ تا ۶۰ سانتیمتر متغیر است . برگ های گیاه خردل به رنگ سبز و پوشیده از کرک است .
گل های خردل به رنگ زرد هستند . میوه گیاه ابتدا سبز رنگ است اما پس از رسیدن کامل به رنگ قهوه ای در می آید . درون میوه های خردل بذر هایی وجود دارد که از آن برای کاشت گیاه و تولید فرآورده های غذایی و دارویی استفاده می شود .
گیاه خردل از تنوع گونه ای بسیار بالایی برخوردار است . به طوریکه حدود ۴۰ گونه زراعی و بیش از ۴۰۰ گونه وحشی و خودرو دارد . این گیاه در زمین های پست و حاشیه رودخانه ها به صورت خودرو می روید .
