رشته دانشگاهی بینایی سنجی چیست ؟ معرفی و بازار کار آن
رشته دانشگاهی بینایی سنجی از رشته های علوم تجربی بوده و در زیرگروه یک این رشته قرار دارد. برای قبولی رشته دانشگاهی بینایی سنجی باید در کنکور سراسری علوم تجربی شرکت کنید و موفق به کسب رتبه آن شوید. معرفی رشته دانشگاهی بینایی سنجی به عنوان یک رشته موفق و محبوب علوم تجربی شناخته شده و متقاضیان زیادی دارد. بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی بینایی سنجی به دلیل کاربرد های فراوانش در بینایی و مراقبت از چشم بسیار خوب پیش بینی می شود. البته این آینده شغلی مناسب در رشته دانشگاهی بینایی سنجی می تواند به دلیل پذیرش کم دانشجو و اشباع نشدن این رشته باشد.
به دلیل علاقه مندی بسیاری از متقاضیان کنکور سراسری به این رشته در ادامه این مقاله به بررسی، میزان درآمد، آینده شغلی، ادامه تحصیل و گرایش های رشته دانشگاهی بینایی سنجی می پردازیم. شایان ذکر است در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک قبلاً رشته های دانشگاهی دیگری نظیر : بهداشت محیط، بهداشت عمومی، علوم آزمایشگاهی، رادیولوژی، علوم و مهندسی صنایع غذایی، هوشبری و … پرداخته شده است. در ادامه با ما همراه باشید.
معرفی رشته دانشگاهی بینایی سنجی
چشم پزشکی و بینایی سنجی دو شاخه مختلف از علم بینایی بشمار می آیند. رشته دانشگاهی بینایی سنجی به بررسی و فعالیت در بینایی و مراقبت از آن و بهداشت می پردازد. متخصصان رشته دانشگاهی بینایی سنجی در زمینه های مختلفی فعالیت دارند که می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- برای نیمه بینایان وسایل کمک بینایی تهیه و تجویز می کنند.
- مطابق با استاندارد های علمی روز دنیا به ساخت و ارائه عینک طبی می پردازند.
- تشخیص عیوب انکساری و ارجاع به پزشک
- تشخیص تنبلی چشم کودکان و ارجاع به پزشک و کمک به درمان.
- تجویز و ارائه لنز های تماسی طبی و غیر طبی با شرایط استاندارد
- تشخیص و بررسی انحرافات چشمی و کمک به اصلاح انحرافات و ارجاع به پزشک.
در بسیاری از موارد گفته شده در بالا متخصص رشته دانشگاهی بینایی سنجی اطلاعات بیشتری نسبت به یک پزشک می تواند داشته باشد و به درمان سریع تر و بهبودی بیمار کمک نماید. بازار کار رشته دانشگاهی بینایی سنجی بسیار خوب بوده به نحوی که در کشور پیشرفته ای همچون انگلیس ۵ برابر تعداد چشم پزشکان، متخصصان این رشته وجود دارند.
یک اپتومتریست (کارشناس بینایی سنجی) چه توانایی های دارد ؟
درک مفاهیم ریاضی و علمی و داشتن دقت و توجه زیاد به جزئیات از مهم ترین مهارت های یک اپتومتریست می باشد. از دیگر توانایی هایی که برای ورود به این رشته و ادامه تحصیل و آینده شغلی نیاز است می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- سازگاری و آشنایی کامل با تکنیک ها و ابزار های جدید
- بتواند بر روی کارهای تکراری تمرکز کرده و تمرکز خود را از دست ندهد.
- بتواند به راحتی با افراد ارتباط و تعامل پیدا کند.
- بتواند به بیماران مضطرب روحیه بدهد و ذهنشان را آرام کند.
- بتواند با کودکان ارتباط برقرار نموده و دستورالعمل های لازم را به کودکان بدهد.
- مهارت های سازمانی و مدیریتی خوبی داشته باشد.
آیا رشته دانشگاهی بینایی سنجی همان چشم پزشکی است ؟
قبل از هرچیزی باید بدانیم یک چشم پزشک چه می کند، چشم پزشکان علاوه بر اینکه معاینات چشمی، تجویز عینک، تجویز لنز های تماسی را تجویز می کنند، انواع عمل های چشمی و جراحی چشم را نیز انجام می دهند. مثلاً عمل های حذف عینک، عمل های آب مروارید و … که بیماری های چشم درمان می شود. اما یک اپتومتریست قادر به انجام عمل های جراحی نبوده و تنها نقش مراقبتی ایفا می کند تا درمان. پزشک متخصص در حوزه جراحی چشم می تواند بیماری های دیگری مانند : گلکوم و جراحی استرابیسم را نیز درمان نماید.
آینده شغلی رشته دانشگاهی بینایی سنجی چیست ؟
بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی بینایی سنجی خوب بوده و فارغ التحصیلان این رشته بعد از گذراندن طرح این رشته می توانند مرکز بینایی سنجی خود را تاسیس نمایند. ویژگی مثبتی که این رشته دارد این است که با داشتن مدرک کارشناسی آن می توان اقدام به تأسیس مرکز بینایی سنجی نمود و برای این کار نیاز به ادامه تحصیل در مقاطع علمی بالاتر نمی باشد.
این رشته تحصیلی همواره به دلیل ارتباط با درمان مورد توجه و استقبال متقاضیان کنکور بوده است و به دلیل پذیرش کم این رشته در دانشگاه های کشور هنوز اشباع نشده و آینده شغلی خوبی در پیش رو خواهد داشت.
در کشور ما ایران بینایی‌سنج موقعیت کاری خوبی داشته و بیش از ۸۰ درصد از فارغ التحصیلان این رشته جذب بازار کار خواهند شد. بینایی سنج ها تنها کسانی هستند که عینک های طبی رفع عیوب انکساری را ارائه داده و به طور آکادمیک تخصص آن را گذرانده اند.
امروزه اپتومتریست ها به عنوان مشاور در مورد بهداشت چشم و مشکلات آن در مکان های مختلفی مانند شبکه های بهداشت، مدارس، مهد کودک ها، صنایع و … فعالیت می کنند.
اپتومتریست ها در امور استخدامی و نظامی و مجوز دریافت گواهینامه می توانند بینایی افراد را بررسی نمایند.
حضور اپتومتریست حتی در اورژانس بیمارستان ها و مراکز درمانی چشم، برای انجام کمک های اولیه نیز تا رسیدن پزشک مربوطه می تواند مفید واقع شود.
بازار کار و درآمد رشته دانشگاهی بینایی سنجی چگونه است ؟
همانطور که اشاره شد، به دلیل کم بودن تعداد فارغ التحصیلان این رشته، بازار کار رشته دانشگاهی بینایی سنجی نسبتاً خوب می باشد. قبولی در این رشته نیاز به رتبه بسیار خوب در کنکور سراسری بوده و دانشگاه های زیادی در ایران اقدام به جذب دانشجو در این رشته نمی کنند.
درآمد رشته دانشگاهی بینایی سنجی تا حد زیادی وابسته به محل اشتغال است اگر در مراکز دولتی مشغول بکار شوید از حقوق معمول آن بهره‌مند خواهید شد. اما اشتغال در مراکز خصوصی متفاوت بوده و تا حد زیادی به مکان اشتغال و مهارت و تجربه شخص بستگی خواهد داشت. مراکز بینایی سنجی خصوصی هم که توسط خود شخص اپتومتر تأسیس می گردد، می تواند درآمد بالایی برای اپتومتر ایجاد کند. اپتومتر هایی که در مراکز خصوصی خود فعالیت می کنند باید ۳ ویژگی مهم داشته باشند :
- روابط عمومی بالا
- ارتباط خوب با چشم پزشکان، زیرا چشم پزشکان بیمار را به اپتومتر مورد اطمینان خود ارجاع می دهند.
- داشتن دانش کافی و رسیدن به معروفیت
یکی دیگر از بازار کار های این رشته تدریس در دانشگاه هاست که با ادامه تحصیل میسر خواهد شد. با کسب دکتری تخصصی این رشته و طی مدارج علمی می توان عضو هیئت علمی دانشگاه شده و از درآمد آن بهره برد.
معرفی دروس و گرایش های رشته دانشگاهی بینایی سنجی
تحصیل در این رشته دانشگاهی به مدت ۴ سال طول می کشد که مقطع کارشناسی آن شامل ۱۴۶ واحد درس می باشد. واحد های درسی شامل :
- دروس عمومی ۲۳ واحد
- دروس پایه و اصلی ۴۲ واحد
- دروس اختصاصی ۷۳ واحد
- پایان نامه و کارآموزی ۸ واحد
این رشته تحصیلی در مقطع کارشناسی گرایش خاصی نداشته و در دفترچه آزمون سراسری با نام بینایی سنجی شناخته می شود.
گرایش کارشناسی ارشد این رشته نیز گرایش خاصی نداشته و به صورت عمومی ارائه می شود.
گرایش دکتری این رشته می تواند به چندین گرایش تقسیم بندی شود :
- درمان دید کم
- بینایی سنجی کودکان
- بینایی سنجی مرتبط با پیری
- بینایی سنجی رفتاری
- نورو-اپتومتری
دروس اختصاصی و پایه این رشته چیست ؟
- دروس پایه و اصلی:
اورژانس های چشم، آسیب شناسی عمومی، میکروب‌شناسی، داروشناسی، علائم چشمی در بعضی از بیماری‌های داخلی، ژنتیک و چشم، تشریح و بافت‌شناسی چشم، فیزیولوژی چشم، فیزیک نور، شیمی عمومی، بیوشیمی، فیزیولوژی عمومی، تشریح عمومی و اعصاب، آمار حیاتی ، کمک‌های اولیه، اپتیک هندسی و فیزیکی، لابراتوار اپتیک، فیزیولوژی اپتیک، مقدمات اپتومتری، تاریخچه اپتومتری و علوم بینایی، زبان تخصصی، اپتومتری، بینایی محیطی.
- دروس تخصصی:
اپتومتری کودکان، اپتومتری افراد مسن و نیمه بینایان، اپتومتری مشاغل و بهداشت چشم، عدسی های تماسی، آسیب شناسی چشم، اپتومتری چشم، مکانیسم دید دو چشمی، درمان آنومالی های دو چشمی، آنالیز مشاهدات کلنیکی، پایان نامه و در نهایت کارآموزی.
وظایف رشته دانشگاهی بینایی سنجی چیست ؟
- انجام تست های بینایی و تجزیه و تحلیل نتایج آن
- تشخیص مشکلات بینایی مانند نزدیک بینی یا دور بینی
- تجویز عینک و لنزهای تماسی و سایر کمک های بینایی
- انجام جراحی های جزئی برای اصلاح و یا درمان مشکلات بینایی یا سلامت چشم
- بینایی درمانی یا توان بخشی کم بینایی.
- مراقبت های قبل و بعد از عمل جراحی چشم در بیماران
- کنترل بیمار قبل از عمل و پی بردن به شرایط بیمار و بیماری های زمینه ای مانند: دیابت و فشار خون.
- کنترل بیماران بعد از عمل های جراحی چشم و راهنمایی جهت مراقبت بعد از عمل.
- مشاوره به بیماران جهت سلامت عمومی چشم ها
در چه دانشگاه هایی می توان اقدام به تحصیل این رشته نمود ؟
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
- دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
- دانشگاه علوم پزشکی مشهد
مزایا رشته دانشگاهی بینایی سنجی چیست ؟
- کار این رشته به اصطلاح تمیز بوده مانند و رشته های بالینی با خون و مریض بدحال سر و کار ندارد.
- برخورد و دیدن بیماری های عفونی و معلولیت در این رشته وجود نخواهد داشت.
- استرس های شغل های بالینی در این شغل بسیار کمتر خواهد بود.
- مانند برخی مشاغل نظیر پرستاری و مامایی، شیفت شب هم نداشته و روزهای تعطیل می توانید در اختیار خود باشید که کار انجام بدهید یا ندهید.
معایب رشته دانشگاهی بینایی سنجی چیست ؟
در واقع برای این شغل نمی توان معایب خاصی را معرفی نمود. اما پذیرش محدود در دانشگاه های کشور می تواند یکی از معایب این رشته تحصیلی بشمار آید. به دلیل محدودیت پذیرش در این رشته و متقاضی زیاد، قبولی در آن نیز مشکل بوده و نیاز به کسب رتبه خوب در کنکور سراسری علوم تجربی را دارد.
از دیگر معایب این رشته وجود آن تنها در چند دانشگاه کشور است که علاقه‌مندان به این رشته مجبورند تنها در همان دانشگاه ها اقدام به ادامه تحصیل نمایند، ممکن است بعضی از داوطلبان به دلیل شرایط دوری از محل سکونت نتوانند در این رشته تحصیل کنند.
سخن آخر
همواره یکی از مهم ترین دغدغه های متقاضیان کنکور سراسری انتخاب رشته مناسب است. در واقع انتخاب رشته تحصیلی می تواند تأثیر مستقیم بر آینده شخص داشته باشد، یک انتخاب غلط می تواند باعث پشیمانی در آینده شود. برای اینکه پس از انتخاب رشته تحصیلی از ادامه تحصیل در آن پشیمان نشوید ابتدا در مورد آن تحقیق نموده و توجه کنید که این شغل با روحیات شما تا چه حد سازگاری خواهد داشت. در گام دوم اگر پی بردید که رشته ای برایتان مناسب است و به آن علاقه مند شدید باید ببینید که بازار کار و آینده شغلی و درآمد آن چگونه است. آیا می تواند نیاز های شما از اشتغال را برآورده نماید یا خیر؟ علاقه‌مند بودن به رشته ای که بازار کار ضعیفی دارد قطعاً در آینده شما را پشیمان می کند مگر آنکه جنبه مالی شغل آینده برایتان مهم نباشد.
