سونوگرافی چیست و چه کاربردی در درمان بیماری ها دارد؟
سونوگرافی یک آزمایش پزشکی است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ثبت تصاویر زنده از داخل بدن شما استفاده می کند. این فناوری مشابه سونار و رادار است که در ارتش برای کشف هواپیماها و کشتی ها استفاده می شود. سونوگرافی به پزشك شما اجازه می دهد بدون نیاز به ایجاد برش مشكلات اندام ها ، رگ ها و بافت های داخلی را ببیند.
برخلاف سایر تکنیک های تصویربرداری ، در سونوگرافی از اشعه و مواد شیمیایی استفاده نمی شود. به همین دلیل یک روش ترجیحی برای مشاهده جنین در حال رشد در دوران بارداری است. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.
سونوگرافی چگونه انجام می شود؟
سونوگرافی از امواج صوتی برای کمک به پزشک برای مشاهده اندام های داخل بدن استفاده می کند. این روش به سادگی با حرکت دادن یک مولد امواج صوتی – که مبدل نامیده می شود – بر روی پوست شما باعث می شود که امواج صوت از بدن شما عبور کنند. وقتی امواج صوتی به بافت ، مایع یا استخوان برخورد می کنند به سمت مبدل برمی گردند. سپس آنها را به تصاویری تبدیل می کند که پزشک می تواند روی مانیتور ببیند.
پزشکان دوست دارند از سونوگرافی استفاده کنند زیرا بی خطر و موثر است. همچنین می تواند انواع مختلفی از تصاویر را ایجاد کند. سونوگرافی بدون درد است و نیازی به آماده سازی خاصی ندارد.
چرا سونوگرافی انجام می شود؟
بیشتر افراد اسکن سونوگرافی را با بارداری مرتبط می دانند. این اسکن ها می تواند به مادر آینده کمک کنند فرزند متولد نشده اش را ببیند. با این حال ، این روش کاربردهای دیگری نیز دارد. اگر درد ، تورم یا علائم دیگری دارید که نیاز به نمای داخلی اعضای بدن دارد ، ممکن است پزشک سونوگرافی را برای شما تجویز کند. این روش می تواند نمایی از موارد زیر ارائه دهد:
- مثانه
- مغز (در نوزادان)
- چشم ها
- كيسه صفرا
- کلیه ها
- کبد
- تخمدان
- لوزالمعده
- طحال
- تیروئید
- بیضه ها
- رحم
- رگ های خونی
سونوگرافی برای چه مواردی انجام می شود؟
برای بارداری
تصاویر سونوگرافی می تواند اطلاعات زیادی در مورد بارداری شما به پزشک ارائه دهد. این موارد شامل سن کودک در حال رشد ، موقعیت کودک و سلامت کلی کودک است. با این روش قبل از تولد می توان جنسیت کودک را نیز تشخیص داد. سونوگرافی سنتی یک تصویر دو بعدی است. نوع جدیدتر تصاویر بیشتری را می گیرد. مثلا یک تصویر سه بعدی یا ۴D را به تصاویر اضافه می کند.
برای مشکلات رگ های خونی
سونوگرافی داپلر با استفاده از امواج صوتی تصاویری از خونی را که از طریق رگ ها یا عروق عبور می کند ، ارائه می دهد. پزشک شما ممکن است این نوع سونوگرافی را برای یافتن لخته خون یا انسداد در سیستم گردش خون شما تجویز کند. اگر رگ خونی خود را جراحی کرده اید ، ممکن است پزشک از این روش استفاده کند تا مطمئن شود جریان خون به حالت طبیعی بازگشته یا خیر.
برای مشکلات شکمی
اگر شکم درد ، نفخ یا تورم دارید ، سونوگرافی شکم می تواند به پزشک کمک کند تا دلیل آن را بفهمد. تصاویری که ایجاد می کند به پزشک اجازه می دهد کلیه ها ، کبد ، کیسه صفرا ، لوزالمعده ، طحال و رگ های خونی شکم شما را ببیند. همچنین ، فناوری جدید کمک می کند در صورت چاقی یا دشواری اسکن به دلایل دیگر به تصاویر شکمی بهتر دست پیدا کنید. اکنون تکنسین ها می توانند عمق سیگنال سونوگرافی را کنترل کنند تا اسکن ها تصاویر با کیفیت بهتری را برای بررسی پزشک تولید کنند.
برای کودکان
از آنجا که سونوگرافی بدون درد است و هیچ اشعه مضر ندارد ، گزینه بسیار خوبی برای استفاده در کودکان است. اگر کودک شما شکم درد دارد ، ممکن است اولین آزمایشی باشد که پزشک کودک دستور می دهد. این روش ممکن است به عنوان مثال ، در یافتن علت استفراغ به پزشک کودک کمک کند. پزشک همچنین می تواند در مورد جریان خون در شکم ، بازوها ، پاها ، گردن و مغز اطلاعات کسب کند. دو دلیل متداول در تصویربرداری با سونوگرافی در کودکان ، ارزیابی آسیب ها و تشخیص آپاندیسیت است.
برای نمونه برداری
ممکن است پزشک شما در انجام بیوپسی به سونوگرافی اعتماد کند. بیوپسی نمونه برداری از بافت برای بررسی زیر میکروسکوپ است. این روش می تواند به عنوان یک راهنما عمل کند. تصویر به پزشک شما می گوید که دقیقاً کجا را نمونه برداری کند.
بیوپسی یکی از راه های تشخیص سرطان است. نمونه متداول نمونه برداری از سینه است. تصویر سونوگرافی از توده پستان به پزشک نشان می دهد که برای حذف سلول ها سوزن را در توده قرار دهد. بنابراین پزشک نیازی به ایجاد برش ندارد. پزشکان همچنین از این روش برای راهنمای نمونه برداری برای تشخیص توده های تیروئید یا ندول ها استفاده می کنند.
برای بررسی قلب
اگر علائمی از بیماری قلبی دارید ، ممکن است پزشک معاینه سونوگرافی بنام اکوکاردیوگرام را برای شما تجویز کند. مانند سایر معاینات، اکوکاردیوگرام بدون درد است و نیازی به آماده سازی ندارد. مبدل به سادگی بر روی سینه شما حرکت می کند. با اکوکاردیوگرام می توانید اطلاعاتی در مورد اندازه قلب و هرگونه مشکل دریچه های قلب به پزشک بدهید. این روش می تواند نشان دهد که قلب شما چقدر خوب پمپ می کند. در دوران بارداری ، اکوکاردیوگرام جنین می تواند نشان دهد که آیا کودک نقص قلبی دارد یا خیر.
چگونه می توان برای سونوگرافی آماده شد؟
اقداماتی که برای آماده سازی سونوگرافی انجام خواهید داد به ناحیه یا اندامی که تحت معاینه است بستگی دارد. پزشک ممکن است به شما بگوید قبل از بررسی هشت تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید به خصوص اگر شکم شما قرار است معاینه شود. زیرا غذای هضم نشده می تواند امواج صوتی را مسدود کند و در نتیجه به دست آوردن تصویر روشن را برای تکنسین مشکل می کند.
برای معاینه کیسه صفرا ، کبد ، لوزالمعده یا طحال ، ممکن است به شما گفته شود که عصر قبل از آزمایش یک وعده غذایی بدون چربی بخورید و سپس تا زمان انجام آزمایش ناشتا باشید. با این حال ، می توانید به نوشیدن آب ادامه دهید و هر دارو را طبق دستورالعمل مصرف کنید. برای معاینات دیگر ، ممکن است از شما خواسته شود که مقدار زیادی آب بنوشید و ادرار خود را نگه دارید تا مثانه شما پر و بهتر تجسم یابد.
درباره داروهای تجویز شده ، داروهای بدون نسخه یا مکمل های گیاهی که قبل از آزمایش مصرف می کنید حتما به پزشک خود بگویید. مهم است که دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید و هر سوالی را که ممکن است قبل از عمل داشته باشید بپرسید.
سونوگرافی حداقل خطرات را به همراه دارد. برخلاف اشعه ایکس یا سی تی اسکن ، در سونوگرافی ها از هیچ گونه اشعه ای استفاده نمی شود. به همین دلیل ، آنها روش ترجیحی برای بررسی جنین در حال رشد در دوران بارداری هستند.
نحوه انجام سونوگرافی
قبل از انجام آزمایش شما لباس بیمارستان می پوشید و به احتمال زیاد روی میز دراز می کشید و بخشی از بدن برای آزمایش بررسی می شود. یک تکنسین سونوگرافی یک ژل مخصوص روان کننده را بر روی پوست شما قرار می دهد. این ژل از اصطکاک جلوگیری می کند بنابراین آنها می توانند مبدل سونوگرافی را به راحتی روی پوست شما بمالند. مبدل ظاهری مشابه میکروفون دارد. این ژل به انتقال امواج صوتی نیز کمک می کند.
مبدل امواج صوتی با فرکانس بالا را از طریق بدن شما ارسال می کند. امواج در اثر برخورد با جسمی متراکم مانند اندام یا استخوان ، پژواک می گیرند. سپس این پژواک ها دوباره به کامپیوتر منعکس می شوند. امواج صوتی بیش از حد بلند هستند که گوش انسان آنها را بشنود. آنها تصویری را تشکیل می دهند که توسط پزشک قابل تفسیر است.
اقدامات بعد از سونوگرافی
پس از معاینه ، پزشک تصاویر را بررسی کرده و هرگونه ناهنجاری را بررسی می کند. آنها برای گفتگو در مورد یافته ها یا تعیین قرار ملاقات بعدی با شما تماس می گیرند. اگر در بررسی اتفاق غیر طبیعی رخ دهد ، ممکن است لازم باشد روش های تشخیصی دیگر مانند CT اسکن ، MRI یا نمونه بیوپسی از بافت را بسته به منطقه مورد بررسی ، انجام دهید. اگر پزشک شما بتواند مشکل شما را بر اساس سونوگرافی تشخیص دهد ، ممکن است بلافاصله درمان شما را شروع کنند.
بسته به منطقه مورد بررسی ، ممکن است نیاز به تغییر موقعیت داشته باشید تا تکنسین بتواند دسترسی بهتری به اندام های داخلی داشته باشد. بعد از انجام این روش ، ژل از روی پوست شما پاک می شود. کل این روش بسته به منطقه مورد بررسی ، معمولاً کمتر از ۳۰ دقیقه طول می کشد. بعد از اتمام کار شما آزادانه می توانید فعالیت های عادی خود را انجام دهید.
ایمنی سونوگرافی
اکثر انواع سونوگرافی ها غیرتهاجمی هستند و از هیچ تابش اشعه یونیزانی استفاده نمی شود. اعتقاد بر این است که این روش بسیار ایمن است. با این حال ، از آنجا که خطرات طولانی مدت آن مشخص نیست ، اسکن های غیر ضروری در دوران بارداری توصیه نمی شوند. سونوگرافی در دوران بارداری فقط در موارد پزشکی توصیه می شود. اگر به لاتکس حساسیت دارد باید به پزشک خود اطلاع دهید تا از تکنیسین از لاتکس استفاده نکند.
