عفونت هلیکوباکتر پیلوری چیست و چگونه درمان می شود؟
عفونت هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) یکی از دلایل عمده بیماری زخم معده در جهان است. هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori ) نام باکتری است که می تواند باعث ایجاد عفونت و زخم در معده شود. این باکتری می تواند مخاط معده را آلوده کرده و فیلم مخاطی را که از محتوای بسیار اسیدی معده محافظت می کند را از بین ببرد. این مسئله باعث درد و سوزش معده می شود. هلیکوباکتر پیلوری شایع ترین عفونت باکتریایی در انسان است و بیشتر عفونت ها قبل از پنج سالگی رخ می دهند.
زخم معده ناحیه ای موضعی از معده می باشد که دچار فرسایش شده است. این زخم در پوشش معده یا دوازدهه (ابتدای روده کوچک) ایجاد می شود و منجر به شکم درد ، خونریزی احتمالی و سایر علائم گوارشی می شود. اکثر افراد در سنین جوانی به این باکتری مبتلا می شوند ولی علائمی ندارند و علائم این بیماری معمولاً در بزرگسالی بروز می کند. علائم و نشانه های زخم معده می تواند ثابت یا پراکنده باشد و روند بیماری در افراد متفاوت است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه در ادامه مقاله با ما در نشریه جهان شیمی فیزیک همراه باشید.
آیا عفونت هلیکوباکتر پیلوری قابل درمان است؟
اگر هلیکوباکتر پیلوری علت زخم معده باشد ، علائم تا زمانی که عفونت درمان نشود در بیمار باقی می مانند. برخی از افراد مبتلا به زخم معده هیچ علائمی ندارند ، در حالی که دیگران ممکن است سوزش و درد نسبتا شدیدی داشته باشند.
در مورد بیماری زخم معده مرتبط با هلیکوباکتر پیلوری ، عفونت را می توان با مصرف آنتی بیوتیک با موفقیت درمان کرد و با رعایت اصول بهداشتی نظیر شستن دست ها با آب و صابون قبل از تهیه غذا و پس از دست زدن به پوشک کثیف کودکان یا استفاده از دستشویی ، می توانید خطر ابتلا به هلیکوباکتر پیلوری را کاهش دهید .
برای علائم جدی این بیماری مانند درد شدید یا مداوم در شکم ، مدفوع خونی (بافت ممکن است قرمز ، سیاه یا قیر مانند باشد ) ، یا استفراغ خون یا مواد سیاه سریعا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
علائم عفونت با هلیکوباکتر پیلوری چیست؟
این باکتری (H pylori) باعث تحریک ، التهاب و آسیب به پوشش معده می شود که ممکن است منجر به تعدادی از علائم در فرد مبتلا شود و شدت این علائم در افراد مختلف ، متفاوت است. برخی از علائم رایج این عفونت باکتریایی که ممکن است روزانه یا هر چند وقت یکبار آن را تجربه کنید و در بعضی از مواقع ، هر یک از این علائم شکمی می تواند بسیار شدید باشد ، عبارتند از :
- سوزش و درد در معده
- آروغ زدن مکرر
- حالت تهوع با استفراغ یا بدون استفراغ
- اشتهای ضعیف
- نفخ معده
- لاغری ناخواسته
در بعضی موارد ، عفونت هلیکوباکتر پیلوری می توانند زندگی را تهدید کنند و اگر شما یا کسی که با او در ارتباط هستید ، هریک از علائم زیر را مشاهده کردید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید ، این علائم تهدید کننده زندگی عبارتند از :
- مدفوع خونی (ممکن است بافت آن قرمز یا سیاه رنگ باشد)
- درد شدید یا مداوم در شکم
- استفراغ خون یا مواد سیاه
چه عواملی باعث عفونت با هلیکوباکتر پیلوری می شود؟
عفونت هلیکوباکتر پیلوری ناشی از این باکتری است که در مدفوع ، استفراغ و بزاق افراد آلوده وجود دارد. وقتی مواد غذایی یا منابع آب به مدفوع حاوی این باکتری آلوده می شوند ، نوشیدن از این آب یا منابع غذایی باعث ورود باکتری به بدن و مبتلا شدن به این عفونت می شود.
هلیکوباکتر پیلوری همچنین ممکن است با اقدامات بهداشتی ضعیف مانند لمس مدفوع آلوده انسان بدون شستشوی مناسب دست منتشر شود و همچنین می تواند در میان افرادی که از نزدیک با بزاق افرادی که قبلاً آلوده شده اند تماس داشته باشند در شخص ایجاد شود.
ریسک فاکتور ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری چیست؟
تعدادی از عوامل خطر ابتلا به این عفونت را افزایش می دهند ولی همه افرادی که دارای عوامل خطر هستند این باکتری را دریافت نمی کنند . عوامل خطر هلیکوباکتر پیلوری عبارتند از:
- زندگی در مناطق شلوغ و پرازدحام
- رژیم های غذایی با محتوای نمک بالا
- کمبود آب گرم برای اطمینان از شرایط بهداشتی زندگی
- زندگی در یک خانه با یک فرد آلوده
- شرایط زندگی غیر بهداشتی
چگونه عفونت با هلیکوباکتر پیلوری درمان می شود؟
درمان عفونت این باکتری با جستجوی مراقبت های پزشکی توسط شما آغاز می شود و برای تعیین اینکه آیا شما به این باکتری مبتلا شده اید یا نه ، ارائه دهنده خدمات بهداشتی از شما می خواهد آزمایش های تشخیصی مورد نیاز را انجام دهید. بعضی از این آزمایشات عبارتند از :
تست تنفس: این آزمایش میزان دی اکسید کربن آزاد شده در تنفس فرد بیمار را قبل و بعد از نوشیدن محلول آزمایش اندازه گیری می کند. سطح بالای دی اکسید کربن پس از نوشیدن محلول به معنی وجود هلیکوباکتر پیلوری در فرد است.
آزمایش مدفوع : این آزمایش به دنبال شواهدی از این باکتری در بدن فرد بیمار می باشد.
آندوسکوپی فوقانی : یک لوله انعطاف پذیر از گلو وارد معده می شود و یک نمونه بافت کوچک از پوشش معده یا روده برای آزمایش وجود این باکتری از معده جدا می کند.
درمان های آنتی بیوتیکی برای عفونت هلیکوباکتر پیلوری
آنتی بیوتیک ها درمان اساسی این بیماری می باشند و برای جلوگیری از عفونت مجدد یا عود این بیماری ، رعایت دقیق رژیم آنتی بیوتیکی بسیار مهم است. به طور معمول ، دو آنتی بیوتیک برای ۱۴ روز برای فرد بیمار تجویز می شود. نمونه هایی از درمان های آنتی بیوتیکی برای این عفونت باکتریایی عبارتند از:
- آموکسی سیلین ( Amoxicillin )
- کلاریترومایسین ( Clarithromycin )
- مترونیدازول ( Metronidazole )
- تتراسایکلین ( Tetracyclin)
سایر داروها برای درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری
داروهایی مانند مهار کننده های پمپ پروتون و آنتاگونیست های گیرنده هیستامین – H2 ( histamine H2-receptor antagonists ) ، که میزان اسید معده را کاهش می دهند نیز می توانند درمان های موثری برای زخم معده ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشند. مهار کننده های پمپ پروتون که در درمان زخم معده موثر هستند عبارتند از:
- اسومپرازول (Esomeprazole)
- لانزوپرازول (Lansoprazole)
- امپرازول (Omeprazole)
- پنتوپرازول (Pantoprazole)
- رابپرازول (Rabeprazole)
آنتاگونیست های گیرنده هیستامین – H2 که در درمان زخم معده موثر هستند عبارتند از:
- سایمتیدین (Cimetidine)
- فاموتیدین (Famotidine)
- نازاتیدین (Nizatidine)
- رانیتیدین (Ranitidine)
اگر اسهال و استفراغ دارید ، جبران مایعات و الکترولیت ها نیز یکی از مولفه های درمان موفقیت آمیز در این عفونت باکتریایی است.
عوارض احتمالی عفونت با هلیکوباکتر پیلوری چیست؟
بدون درمان مناسب ، عفونت هلیکوباکترپیلوری می تواند منجر به خونریزی زخم معده ، که یک عارضه جدی و حتی تهدید کننده زندگی می باشد. شما می توانید با پیروی از برنامه درمانی طراحی شده توسط پزشک که مخصوص شماست ، خطر ابتلا به عوارض جدی این بیماری را به حداقل برسانید. عوارض باکتری هلیکوباکتر پیلوری شامل موارد زیر است:
- التهاب پوشش معده ( ورم معده )
- زخم سوراخ شده ، که می تواند منجر به خونریزی شود
- لنفوم بدخیم ( Malignant lymphoma )
- سرطان معده
- زخم معده
چه ارتباطی بین عفونت هلیکوباکتر پیلوری و سرطان معده وجود دارد؟
اگر به هلیکوباکتر پیلوری مبتلا باشید ، احتمال ابتلا به سرطان معده در اواخر زندگی نیز افزایش می یابد. اگر سابقه خانوادگی قوی در مورد سرطان معده و همچنین سایر عوامل خطر سرطان را دارید ، حتی اگر علائم زخم معده را نداشته باشید ، پزشک شما ممکن است آزمایش آنتی بادی های هلیکوباکتر پیلوری را برای شما توصیه کند.
علاوه بر غربالگری و درمان ، پزشک شما ممکن است برخی از تغییراتی در سبک زندگی مانند قرار دادن میوه ، سبزیجات و فیبر بیشتر در رژیم غذایی را نیز به شما پیشنهاد دهد. معاینات منظم و پیروی از توصیه های پزشک می تواند خطر ابتلا به سرطان معده را بسیار کاهش دهد.
