گیاه کاکوتی چیست و چه مصرف و کاربردی دارد ؟
کاکوتی گیاهی از تیره ی نعنائیان می باشد. گیاه کاکوتی به عنوان گیاهی با خواص دارویی شناخته می شود و خواص درمانی فراوانی دارد. گیاه کاکوتی گیاهی ست چند ساله و ارتفاع بوته های پرپشت آن معمولا به ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر می رسد. گیاه کاکوتی در نواحی کوهستانی در منطقه ی خراسان شمالی رویش دارد و به نام های دیگری مانند : کاکاتو، آویشن خراسانی و آنخ در مناطق مختلف شناخته می شود و دارای طبیعتی گرم و خشک است. خواص عرق کاکوتی موجب شده تا از آن در صنایع غذایی هم به عنوان انواع طعم دهنده و هم به عنوان درمان برخی امراض استفاده شود.
تولید عرق گیاه کاکوتی به دلیل استفاده ی درمانی زیاد از آن انجام می گیرد و خرید و فروش عرق گیاه کاکوتی در اکثر داروخانه های گیاهی و مکان های مشابه انجام می گیرد. در ادامه با ما همراه باشید تا با کاربرد عرق گیاه کاکوتی و نحوه ی تهیه و خرید و فروش آن بیشتر آشنا شوید.
خواص و کاربرد عرق کاکوتی را چه اندازه می شناسید ؟
کاربرد این گیاه در درمان معده چیست ؟
- مصرف عرق کاکوتی در تقویت معده بسیار موثر است و برای رفع دل درد و دل پیچه می توان آن را مصرف نمود. به دلیل خاصیت آرام بخش بودن آن، درد معده و نفخ شکم نیز با مصرف این عرق بهبود می یابد. با به کار بردن عرق این گیاه می توان بر زخم معده ی ناشی از هلیکو باکتر نیز پیشگیری یا درمان نمود.
- برای کسانی که اشتهای غذا خوردن در آنها کم است، با مصرف عرق این گیاه می توانند بر این مشکل خود فائق آیند.
- با مصرف عرق این گیاه می توان به جذب بهتر مواد غذایی در دستگاه گوارش کمک کرد و این عرق بر روی جذب آهن اثرات سو ندارد.
- کاربرد عرق کاکوتی در دستگاه گوارش یکی دیگر از مزایای آن است. روده ها را از باکتری و انگل پاکسازی می کند و ضد قارچ و ضد اسپاسم روده است.
- ترکیبات ضدعفونی کننده ی موجود در عرق این گیاه می تواند برای بهبود اسهال و پاکسازی روده استفاده گردد. در طب سنتی نیز از این عرق برای درمان اینگونه بیماری ها بسیار استفاده می شود.
دیگر کاربرد ها
- درمان تعویق عادت ماهیانه در بانوان یکی دیگر از مزایا عرق کاکوتی می باشد. دل درد و کمردردی که در این دوران به سراغ بانوان می آید می تواند با مصرف گیاه کاکوتی این گیاه التیام پیدا کند و همچنین در افرادی که دچار قاعدگی نامنظم هستند نیز می تواند مورد مصرف قرار بگیرد.
- به دلیل ترکیباتی که در عرق این گیاه وجود دارد مصرف عرق کاکوتی موجب تقویت در قدرت بینایی خواهد شد.
- مصرف عرق این گیاه خلط آور است و همجنین در درمان بیماری هایی مانند سیاه سرفه و برونشیت مورد استفاده قرار می گیرد.
- عرق این گیاه خواص صفراوی دارد و مشکلات مربوط به کارکرد نادرست آن را می تواند برطرف نماید.
- در فصل تابستان استفاده از عرق این گیاه ارزشمند موجب خنکی بدن می شود.
- به دلیل ضد باکتری بودن، عرق این گیاه از سرما خوردگی هم جلوگیری می کند.
- خون دماغ شدن عارضه ای است که بسیار شایع است، برای بند آمدن خون می توان از پنبه های آغشته به عرق گیاه در بینی استفاده نمود.
نکته
- در تحقیقاتی که در مصرف گیاه کاکوتی برای پی بردن به خواص ضد سرطانی آن شده است، متوجه شده اند که عرق این گیاه دارای خواص ضد سرطانیست و تاثیر بسزایی در پیشگیری و حتی درمان بیماری سرطان معده دارد.
- ناتوانی های جنسی و ناباروری در مردان نیز می تواند با مصرف عرق گیاه کاکوتی تا حد زیادی موثر واقع شود.
- بر اساس یافته های محققان وجود ترکیباتی مانند: تیمول، کارواکرول، فلاونوئید، پلی فنول، لیمونن و آلفا ترپینئول در عرق کاکوتی احتمالا با تاثیر گذاشتن بر سیستم اپیوئیدی بدن باعث کاهش درد در آن خواهد شد.
طریقه ی مصرف گیاه کاکوتی را می دانید ؟
عرق این گیاه به دلیل خواص درمانی زیادی که دارد بسیار مورد استفاده ی افراد مختلف قرار می گیرد. طریقه ی مصرف آن بدین صورت است که بعد از هر وعده ی غذایی با مقداری آب رقیق شده و میل گردد. در مصرف عرق کاکوتی باید دقت شود که پس از استفاده ی ۶ روزه از آن، مصرفش به مدت یک روز قطع گردد. اگر مشکل با مصرف ۶ روزه بهبود نیافت و لازم به ادامه ی مصرف عرق کاکوتی شد، بعد از سه هفته استفاده از عرق این گیاه، باید مصرف آن به مدت یک هفته قطع گردد تا از عوارض عرق کاکوتی ممانعت بعمل آید.
این گیاه را تا چه اندازه می شناسید ؟
گیاه کاکوتی گیاهی است با طبع خشک و گرم است. این گیاه در کشور های دیگر با نام ziziphora شناخته می شود. این گیاه از دسته ی نعناییان دارای بویی شبیه به آویشن و پونه است. گل های بنفش رنگ کاکوتی شناخت آن از بقیه ی گیاهان را آساده تر می نماید. این گیاه بوی تند و تیزی دارد و در مناطق کوهستانی ایران مانند:
ارتفاعات قوچان و بجنورد و جاجرم در استان خراسان شمالی می روید. در زبان محلی این استان به آن آنخ می گویند و در استان های آذری زبان هم به کلکوتی مشهور است. از نام های دیگری که برای این گیاه شناخته می شود: پونه ی کوهی، آویشن برگ باریک، علف کبک، کهلیک اوتی و… را نام برد. گل و برگ کاکوتی هر دو مورد استفاده دارد و از آن هم به صورت خشک شده و به عنوان طعم دهنده ی لبنیات، تهیه ی شربت و دمنوش کاکوتی استفاده می شود و هم به کارگاه های عرق گیری فرستاده شده و به صورت عرق کاکوتی مورد استفاده قرار می گیرد.
تاثیر گیاه کاکوتی بر بیماری دیابت چیست ؟
همانگونه که می دانید دیابت یا بیماری قند خون امروزه یکی از شایع ترین بیماری های انسان است. این بیماری خاموش می تواند اثرات نامطلوبی را بر دستگاه ایمنی بدن و همچنین سایر قسمت ها و اندام های دیگر به طور مستقیم و غیر مستقیم ایجاد نماید. مزایا عرق کاکوتی در درمان این بیماری با انجام آزمایشاتی در ایران معرفی شده است. عرق این گیاه با تاثیر بر سلول های بتای پانکراس موجب می شود تا انسولین بیشتری ترشح و وارد خون شود. با وارد شدن انسولین بیشتر به خون، میزان قند خون کاهش پیدا می کند. بنابراین برای کنترل و درمان دیابت نوع دوم می توان از خواص این عرق بهره برد.
آیا گیاه کاکوتی در دوران بارداری می تواند مصرف شود ؟
مصرف گیاهان دارویی از هر نوع در دوران بارداری باید طبق نظر پزشک مربوطه استفاده شود. اما مصرف گیاه کاکوتی در دستگاه گوارش اثر سو نداشته و علاوه بر آن تاثیرات مثبتی بر آن دارد. عرق این گیاه باعث عدم جذب آهن در بدن نمی شود که این مسئله ای مهم در دوران بارداری بشمار می آید.
نکته
گیاه باارزش کاکوتی یکی از بهترین عرقیجات دارویی برای درمان کم خونی در دوران بارداری توصیه شده است؛ عرق این گیاه جذب آهن از مواد غذایی را افزایش می دهد و اینگونه کم خونی ناشی از بارداری را می تواند درمان کند.
با این وجود، عرق این گیاه قاعده آور بوده و ممکن است باعث افزایش خطر سقط جنین در بارداری شود، توصیه به زنان باردار، استفاده ی محدود و زیاده روی نکردن در مصرف این عرق گیاهی می باشد.
آیا کاکوتی خواص ضد تشنجی دارد ؟
تحقیقات نشان می دهد که ترکیباتی با خاصیت بلوک کننده ی گیرنده استیل کولین در گیاه کاکوتی وجود دارند. این ترکیبات موجود در گیاه کاکوتی می توانند بر روی دستگاه عصبی تاثیر گذاشته و تشنج را مهار کنند. هم چنین عرق این گیاه به دلیل داشتن ترکیبات آروماتیک می تواند در کاهش اضطراب نقش ایفا کند و اثر آرام بخشی بر روی سیستم ایمنی بدن بگذارد.
در باره ی خواص آنتی اکسیدانی گیاه کاکوتی شنیده اید ؟
براساس تحقیقات گزارش شده مصرف گیاه کاکوتی سبب افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی می شود. در حقیقت عرق این گیاه با افزایش ضد اكساینده های سلولی مانند بیلی روبین، اسید اوریك و آلبومین می تواند ظرفیت آنتی اکسیدانی را افزایش دهد. وجود تركیبات فنولی موجود در عرق کاکوتی باعث افزایش فعالیت آنزیم های حاوی خواص آنتی اکسیدانی شده و حذف رادیکال های آزاد را تسهیل می کند.
تاثیر گیاه کاکوتی بر کاهش کلسترول چیست ؟
طبق تحقیقات انجام شده مصرف این گیاه می تواند به دلیل دارا بودن ترکیباتی با کنترل فعالیت آنزیم سازنده ی کلسترول در بدن سنتز آن را کمتر نموده و موجب کاهش کلسترول و تری گلیسیرید شود.
تولید عرق گیاه کاکوتی چگونه است ؟
اولین گام در تولید عرق کاکوتی شناخت و جمع آوری گیاه آن است. شناسایی گیاه باید توسط افرادی متخصص و آشنا با این گیاه صورت گیرد. پس از جمع آوری گیاه کاکوتی از مناطق رویش طبیعی یا محل پرورش مصنوعی باید قسمت های مورد استفاده از آن را از بقیه ی قسمت ها جدا نمود. سپس در مرحله شست و شو خاک و مواد دیگر از آن گرفته شده و گیاهان پاک شده ضد عفونی و گند زدایی می شوند.
حالا گیاهان آماده اند تا به مرحله ی تقطیر و تولید عرق کاکوتی منتقل شوند. در فرآیند تقطیر بخارات حاصل از گرما با طی مراحلی تبدیل به قطره های مایع شده و با جمع آوری قطره های ناشی از میعانات عرقی خالص به دست می آید. پس از تولید و تهیه ی عرق گیاه، باید از لحاظ میکروبی و آلودگی مورد بررسی قرار گیرد و با روش های پاستوریزاسیون گندزدایی شود. دراین روش برای پاستوریزه کردن می توان بطری های حاوی عرق گیاه را در دمای مخصوص به مدت یک ربع نگهداری کرد.
عوارض و خطرات گیاه کاکوتی را می شناسید؟
- یکی از عوارض عرق کاکوتی افزایش در فشار خون است. بنابراین افرادی که از فشار خون بالا رنج می برند در مصرف عرق این گیاه باید دقت کافی را به عمل آورند و در مصرف آن زیاده روی نکنند.
- خطرات سقط جنین در زنان باردار هم که در قسمت های قبلی مقاله به وضوح تفسیر شد نیز یکی دیگر از خطرات مصرف عرق این گیاه است.
- در دوران شیردهی نیز در مصرف این عرق باید دقت شود تا اثرات سو بر نوزاد متحمل نگردد. بهتر است در این دوران با اجازه و مشورت پزشک مصرف شود و از زیاده روی نیز خودداری گردد.
خرید و فروش گیاه کاکوتی چگونه انجام می گیرد ؟
بعد از مراحل بسته بندی عرق این گیاه برای فروش به انبار ها و محل های نگهداری منتقل می شود. در این سوله ها از سیستم تهویه ی مطبوع می توان برای حفظ سلامت و خواص این عرق استفاده کرد. وجود جریان هوا و عدم وجود گرما و نور خورشید و همچنین رطوبت از عوامل مهم حفظ کیفیت عرق کاکوتی می باشند. خرید و فروش عرق کاکوتی معمولا در بطری های شیشه ای تیره رنگ یا ظروف پلاستیکی رزینی و ظروف فلزی صورت می گیرد. باید توجه داشت که پس از تهیه ی این عرق نیز باید آن را در جای خشک و خنک و دور از نور خورشید نگهداری نمود تا خواص و عطر و بوی آن حفظ گردد.
قیمت عرق گیاه کاکوتی چگونه است و به چه عواملی بستگی دارد ؟
قیمت عرق کاکوتی به کیفیت آن بستگی دارد. این کیفیت می تواند چه در گیاه اولیه چه در بخش آبیاری و کوددهی آن و چه در بخش عرق گیری، بسته بندی و توزیع باشد. گیاه اولیه اگر دچار پوسیدگی یا عوامل دیگر باشد قطعا کیفیت عرق کاکوتی بدست آمده پایین خواهد آمد. قیمت عرق کاکوتی شرکت های تولید کننده ی مختلف بر همین مبنا با هم فرق می کند. برخی کارخانه های تولیدی، افزایش در کیفیت مواد اولیه و حفظ کیفیت آن در مراحل تقطیر و تولید را دلیل افزایش قیمت عرق کاکوتی خود می دانند.
