کهربا چیست و چگونه می توان کهربای اصل را شناسایی کرد؟

کهربا (amber) در واقع رزین تولید شده توسط درختان در دوران کهن می باشد که فسیل شده است و از زمان نوسنگی به دلیل رنگ و زیبایی طبیعی مورد توجه بوده است. این رزین از دوران باستان تا به امروز به عنوان یک سنگ قیمتی بسیار ارزشمند شناخته شده است و انواع مختلفی از اشیا تزئینی از آن ساخته شده است. کهربا از زمان قدیم تا هم کنون به عنوان ماده سازنده در عطرها ، به عنوان یک عامل بهبودی در طب سنتی و به عنوان جواهرات استفاده شده است. آشنایی خیلی از افراد با کهربا چیست از علوم پنجم دبستان شروع شده است .

کهربا در پنج کلاس وجود دارد که بر اساس ترکیبات شیمیایی تعریف شده اند. از آنجا که منشا آن به عنوان یک رزین نرم و چسبنده درخت است گاهی اوقات حاوی مواد حیوانی و گیاهی می باشد. کهربا که در درزهای زغال سنگ وجود دارد را رزینیت نیز می نامند و اصطلاح آمبریت برای کهربای موجود درزهای زغال سنگ نیوزلند استفاده می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه در ادامه مقاله با ما در نشریه جهان شیمی فیزیک همراه باشید.

کهربا در واقع یک سنگ نیست ، بلکه یک رزین فسیل شده از درختان همیشه سبز مانند کاج است. ولی شبیه یک سنگ قیمتی است و اغلب به عنوان یکی از آن ها رفتار می کند ، زیرا سال ها جزء محبوبی از جواهرات بوده است. این سنگ به طور کلی به رنگ طلایی یا قهوه ای وجود دارد که در زمان گذشته از  آن به عنوان  تسکین دهنده  درد استفاده می کردند. قیمت کهربا بسته به نوع  و کاربرد متفاوت است مثلا گرانترین تسبیح کهربا را می توانید در بین اشیاء ساخته شده از این سنگ پیدا کنید.

تاریخچه و نام کهربا از کجا آمده است؟

کلمه انگلیسی کهربا از عربی عنبر (ʿanbar )، لاتین میانه آمبر و فرانسوی میانه ambre گرفته شده است. این واژه در قرن چهاردهم در انگلیسی میانه به عنوان آنچه در حال حاضر به عنوان آمبرگ (آمبر گریس یا “کهربا خاکستری”) شناخته می شود، به کار رفته است. از اواخر قرن سیزدهم مفهوم این کلمه به کهربا بالتیک (رزین فسیلی) گسترش یافت ، در ابتدا کهربا سفید یا زرد (ambre jaune ) نامیده می شد. در اوایل قرن ۱۵ با کمرنگ شدن استفاده از کهربا ، این مفهوم اصلی کلمه شد.

نام کلاسیک کهربا electrum (ἤλεκτρον ēlektron) بود که به اصطلاح “خورشید تابنده” ، نامیده می شد. طبق  افسانه ها ، هنگامی که فائتون پسر هلیوس (خورشید) کشته شد ، خواهران عزادار او به صنوبر تبدیل شدند و اشک آنها به الکتروم یا کهربا تبدیل شد .

کهربا مخلوطی آمورف (غیر بلوری) از ترکیبات آلی ، از جمله هیدروکربن ها ، رزین ها ، اسید سوکسینیک و روغن ها است. بیشتر این ماده از رزین تولید شده توسط گونه ای از کاج Pinus succinifer  به وجود می آید. با این حال ، گونه های دیگر درختان باستان نیز این گونه  مواد را  تولید کرده اند. کهربا حداقل ۳۰ میلیون سال سن دارد.

 

 

ترکیب و شکل گیری کهربا چگونه است؟

کهربا از نظر ترکیب یک ترکیب ناهمگن می باشد و از چندین جسم رزینی تشکیل شده است که کم و بیش در الکل ، اتر و کلروفرم محلول هستند و با یک ماده قیر مانند نامحلول همراه شده اند. کهربا با پلیمریزاسیون رادیکال آزاد از چندین ماده پیش ساز در خانواده لابدان ، از جمله اسید کمونیک ، کامونول و بیفورمن ، یک ماکرومولکول تشکیل می دهد. این لابدان ها از نوع diterpenes (C _۲۰ H _۳۲ ) و تریین هستند و اسکلت آلی را به سه گروه آلکن برای پلیمریزاسیون مجهز می کنند. با بالغ شدن کهربا در طول سال ها ، پلیمریزاسیون بیشتر و همچنین واکنش های ایزومریزاسیون ، پیوند متقابل و چرخش هایی انجام می شود.

کهربا در دمای بالاتر از ۲۰۰ درجه سانتی گراد (۳۹۲ درجه فارنهایت)  تجزیه می شود و”روغن کهربا” تولید می کند  و یک باقیمانده سیاه باقی می گذارد که به عنوان “کلوفونی کهربا” یا “زمین کهربا” شناخته می شود. هنگامی که در روغن سقز یا روغن بذر کتان حل می شود ،  “لاک الکل” یا “لاک کهربا” به وجود می آید.

روند تشکیل کهربا

پلیمریزاسیون مولکولی ، ناشی از فشارها و دمای زیاد حاصل از رسوبات پوشاننده ، ابتدا رزین را به کوپال تبدیل می کند. گرما و فشار پایدار، ترپن ها(مواد خوشبو کننده) را از بین برده و منجر به تشکیل کهربا می شود.

این رزین  باید در برابر پوسیدگی مقاوم باشد. بسیاری از درختان رزین کهربا را تولید می کنند ، اما در بیشتر موارد این رسوب توسط فرآیند بیولوژیکی و فیزیکی از بین می روند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید ، باران و آب و هوای معتدل  باعث متلاشی شدن  این رزین می شود همچنین میکروارگانیسم هایی مانند باکتری ها و قارچ ها به این روند کمک می کنند. برای اینکه رزین به اندازه کافی زنده بماند تا به کهربا تبدیل شود ، باید در برابر چنین نیروهایی مقاوم باشد یا در شرایطی تولید شود که این عوامل را از بین ببرد.

منشا گیاه شناسی کهربا

رزین های فسیلی به دو دسته تقسیم می شوند ، کهرباهای معروف به بالتیک و دسته دیگری که به گروه آگاتیس شباهت دارند. رزین های فسیلی از قاره های آمریکا و آفریقا ارتباط تنگاتنگی با تیره مدرن Hymenaea دارند ، در حالی که تصور می شود کهربا بالتیک رزین های فسیلی گیاهان خانواده Sciadopityaceae است که قبلاً در شمال اروپا زندگی می کردند.

انواع کهربا

کهربای بالتیک

کهربا بالتیک رایج ترین نوع این رزین است که در خشکی  هاینزدیک دریای بالتیک یافت می شود. به این نوع سنگ سوکسینیت نیز گفته می شود ، زیرا حاوی حداکثر ۸ درصد اسید سوکسینیک است.

کهربا دومنیکن

این سنگ از جمهوری دومنیکن می آید و بر خلاف کهربا بالتیک به طور کلی رنگ شفاف تری دارد و گاهی اوقات حتی می تواند به رنگ های قرمز ، سبز یا آبی نیز پیدا شود.

طبقه بندی کهربای بالتیک

کهربای طبیعی بالتیک – سنگ قیمتی می باشد که فقط تحت عملیات مکانیکی قرار گرفته است (به عنوان مثال: آسیاب ، برش ، تراشکاری یا پرداخت) بدون تغییر در خصوصیات طبیعی آن

کهربای بالتیک اصلاح شده – سنگ های قیمتی که فقط تحت عملیات حرارتی یا پرفشار قرار می گیرند و خصوصیات فیزیکی آنها  از جمله درجه شفافیت و رنگ تغییر می کند.

کهربای بالتیک بازسازی شده (فشرده) – سنگ قیمتی ساخته شده از قطعات کهربای بالتیک که در دمای بالا و تحت فشار زیاد بدون اجزای اضافی فشرده می شوند.

کهربای بالتیک پیوندی – سنگ قیمتی متشکل از دو یا چند قسمت از کهربا بالتیک طبیعی ، اصلاح شده یا بازسازی شده است که با استفاده از کمترین مقدار ممکن از یک چسب بی رنگ بهم پیوند می خورند.

ثبت زمین شناسی کهربا

قدیمی ترین کهربا بدست آمده  مربوط به دوره کربونیفر فوقانی (۳۲۰ میلیون سال پیش) می باشد. تطبیق ترکیب شیمیایی آن با تولید کنندگان آن را دشوار می کند – بیشترین شباهت را به رزین های تولید شده توسط گیاهان گلدار دارد. با این حال ، تا زمان کرتاسه هیچ فسیل گیاه گلداری وجود نداشته است و تا قبل از کرتاسه این گیاهان معمول نبوده اند. کهربا مدت ها بعد از کربونیفر ، در اوایل کرتاسه ، ۱۵۰ میلیون سال پیش  هنگامی که حشرات یافت می شود ، فراوان می شود. کهن ترین کهربا با ترکیبات بندپایان از شام ، لبنان و اردن کشف شده است. این کهربا ، تقریباً ۱۲۵–۱۳۵ میلیون سال قدمت دارد ، از نظر علمی دارای ارزش بالایی است و شواهدی از قدیمی ترین اکوسیستم نمونه برداری شده ارائه می دهد.

در لبنان بیش از ۴۵۰ محصول کهربا کرتاسه توسط دنی آزر ، دیرینه شناس و حشره شناس لبنانی کشف شده است. در میان این رخنمونها ۲۰ ترکیبات بیولوژیکی متشکل از قدیمی ترین نمایندگان چندین خانواده اخیر بندپایان زمینی وجود داشته است. کهربا ژوراسیک حتی قدیمی تر ، اخیراً در لبنان نیز یافت شده است. بسیاری از حشرات و عنکبوت های قابل توجه اخیراً در کهربا اردن کشف شده اند که از جمله آنها می توان به قدیمی ترین زورپاتران و سوسک ها اشاره کرد.

کهربا یا سوسینیت بالتیک (که از نظر تاریخی به عنوان کهربا پروس شناخته می شود) به صورت گره های نامنظم در شن و ماسه گلوکونیتی دریایی یافت می شود که به عنوان خاکی- آبی شناخته می شود و در لایه های الیگوسن پایین سامبیا در پروس یافت شده است.(در منابع تاریخی همچنین به عنوان گلاساریا نیز نامیده می شود). پس از سال ۱۹۴۵ این سرزمین در اطراف کونیگسببرگ به استان کالینینگراد  روسیه تبدیل شد ، جایی که اکنون کهربا به طور سیستماتیک استخراج می شود.

اهمیت دیرینه شناسی کهربا

کهربا حالت منحصر به فردی برای نگهداری است و قسمت های غیر قابل انعطاف موجودات زنده را  حفظ می کند. به همین ترتیب در بازسازی اکوسیستم ها و همچنین موجودات زنده مفید است. با این وجود ، ترکیب شیمیایی رزین در بازسازی میل فیلوژنتیک تولید کننده رزین از کاربرد محدودی برخوردار است.

کهربا گاهی حاوی حیوانات یا مواد گیاهی است که هنگام ترشح در رزین گیر می کند. حشرات ، عنکبوت ها و حتی تارهای آنها ، گل مینا ، قورباغه ها ، سخت پوستان ، باکتری ها و آمیب ها ، میکرو فسیل های دریایی ، چوب ، گل و میوه ، مو ، پر و سایر ارگانیسم های کوچک در کهرباهای مربوط به ۱۳۰ میلیون سال پیش کشف شده اند.

در آگوست سال ۲۰۱۲ مشخص شد که دو کنه که در کهربا نگهداری می شوند  قدیمی ترین حیواناتی هستند که در این ماده یافت شده اند. این کنه ها ۲۳۰ میلیون سال قدمت دارند و در شمال شرقی ایتالیا کشف شده اند.

آیا کهربا یک فسیل است؟

اگرچه از کهربا به عنوان رزین فسیل شده یاد می شود ، اما به معنای دقیق آن فسیل نیست. بیشتر فسیل ها وقتی دفن می شوند که یک حیوان یا گیاه در زمین دفن می شود. طی هزاران سال ، مواد آلی موجود در فسیل ها به آرامی با عناصر موجود در ماده معدنی جایگزین می شوند. در مقابل ، عناصر آلی کهربا جایگزین نشده اند. در عوض ، این رزین دچار یک تغییر شکل شیمیایی شده و به یک پلیمر یا یک پلاستیک طبیعی  تبدیل شده است.

کهربا در انواع مختلف طبقه بندی می شود. نوع دریای آن در زیر دریا یافت می شود. گونه گودالی از زمین ، به ویژه از منطقه بالتیک کنده می شود. انواع دیگر با توجه به شکل ظاهری ، شفاف  ،فانتزی ،ابری ، کف آلود ، چرب مانند و استخوانی یافت می شوند.

شناسایی خصوصیات کهربا

کهربا به دلیل داشتن اجزایی که عمدتاً حشرات ، گرده ها ، برگ ها و سایر بقایای آلی هستند ، مشهور می باشد. میلیون ها سال پیش ، درختان کاج که هنوز زنده هستند ، این اجزا را در مایعات چسبنده و چسبناک خود به دام می اندازند. این موارد شامل نمای چشمگیری از زندگی در آن دوران است. برخی از نمونه های کهربا ریزتر شامل کلنی های موریانه کامل و به دام افتاده است. محفظه های این سازه ها ، ایجاد شده با شبکه بندی هنوز قابل مشاهده است.

علاوه بر پشه ها و موریانه ها ، کهربا می تواند انواع مختلفی از عنکبوت ها ،سوسک ها  ، بندپایان و کنه ها دیگر را  در خود داشته باشد. بعضی اوقات ، یک قطعه می تواند شامل انواع مختلفی از ترکیبات آلی باشد.

تکنیک های آزمایش کهربا

تکنیک های باستانی برای شناسایی کهربا امروزه نیز مفید است. اگر به شدت روی یک تکه پشم مالیده شود ، کهربای واقعی باعث ایجاد یک بار ثابت می شود که می تواند یک قطعه خاکستر کوچک را جذب کند. هنگامی که به اندازه کافی گرم شود ، رایحه ای متمایز و دلپذیر نیز به شما می دهد. این تکنیک ها ممکن است مواد اصلی را از انواع پلاستیکی متمایز کند .

بررسی وزن مخصوص (SG ) همچنین می تواند به شما کمک کند. شما می توانید یک مایع خانگی مفید را با جوشاندن آب و افزودن نمک به هر اندازه که می توانید در آن حل کنید ، درست کنید. این تراکم حدود ۱.۱۳ خواهد داشت. کهربا با SG 1.08 در این محلول شناور می شود. بیشتر پلاستیک ها در این محلول غرق می شوند. با این حال ، چند پلاستیک دارای تراکم کم تا ۱.۰۵ هستند. اگر داخل آنها حباب هوا باشد ، بسیاری از آنها می توانند SG کمتری از کهربا داشته باشند. بنابراین ، اگر نمونه شما غرق شود ، می توانید مطمئن باشید کهربا نیست. اگر شناور باشد ، باز هم باید آزمایشات بیشتری انجام دهید.

آزمایش های مخرب

فقط آزمایش های مخرب را به عنوان آخرین چاره برای شناسایی قطعات ناتمام انجام دهید. کهربا و پلاستیک می توانند بسیاری از خصوصیات بصری را داشته باشند. هر دو می توانند ضریب شکست (RI) 1.540 داشته باشند ، بنابراین خواندن RI قطعی نیست. بنابراین ، مرحله بعدی احتمالاً یک تست نقطه داغ است.

این یک آزمایش مخرب است ، اما اگر با دقت انجام شود ، هیچ اثری قابل مشاهده ای به جای نخواهد گذاشت. ابتدا مکانی را در نمونه خود پیدا کنید که یک علامت تا آنجا که ممکن است نامشخص باشد (به عنوان مثال در پایین ، لبه یا ناحیه ای با خراش های موجود). بعد ، نوک سوزن را گرم کنید تا قرمز شود. نقطه انتخاب شده را فقط به اندازه کافی لمس کنید تا بوی دود آزاد شود. حالا قسمت سخت فرا می رسد. دود را بو کنید اگر اصل باشد ، بوی عود خوبی می دهد. اگر پلاستیکی باشد ، بوی شیمیایی و بدی خواهد داد.

ویژگی کهربای مصنوعی

آمبروید فشرده شده (کهربای مصنوعی) با ذوب شدن عناصر کوچکتر کهربا در گرما و فشار زیاد ایجاد می شود. (کهربا در دمای ۱۵۰ درجه سانتی گراد نرم و در دمای ۳۰۰-۳۵۰ درجه ذوب می شود). علاوه بر این ، کهربا اغلب با افزایش سن به یک رنگ قرمز – قهوه ای کمی تیره تبدیل می شود ، در حالی که آمبروید با افزایش سن ممکن است سفید شود. از قطعات پلاستیکی و شیشه ای بعضاً به عنوان شبیه ساز استفاده می شود.

چگونگی نگهداری و تمیز کردن کهربا

از قرار دادن آن در معرض مواد سخت ، گرما و مواد شیمیایی خودداری کنید. حلال ها و الکل می توانند تا حدودی این رزین  را در خود حل کنند. هرگز از سیستم های تمیزکاری مکانیکی استفاده نکنید . در عوض ، از یک پارچه مرطوب و مواد شوینده  ملایم با آب گرم برای تمیز کردن آن استفاده کنید.

خواص درمانی و نحوه استفاده از کهربا

این رزین طبیعی  برای مواقعی که می خواهید روی سلامتی و شفابخشی تمرکز کنید بسیار مناسب است. گرچه از نظر فنی سنگ قیمتی نیست ، اما اغلب مشابه بلورهای طبیعی مورد استفاده قرار می گیرد و دارای خواص انرژی زا و درمانی مشابه است. قرن هاست که به عنوان سنگ درمانی برای انواع بیماری ها از جمله سردرد ، گلو درد و موارد دیگر استفاده می شود. از نظر انرژی ، از کهربا می توان برای پاکسازی تمام چاکراهای بدن و ایجاد سپر محافظ برای جذب و تبدیل انرژی های منفی استفاده کرد. می توان از گردنبد کهربا یا انگشتر کهربا برای بهره مندی از خواص آن استفاده کرد.

کهربا اغلب به رنگ های خاکی مانند زرد ، نارنجی و قهوه ای طلایی یافت می شود. در فنگ شویی ، این رنگ ها به ناحیه تای چی (سلامتی) نقشه فنگ شویی باگوا متصل می شوند . منطقه تای چی در مرکز باگوا قرار دارد ، بنابراین به تمام قسمت های دیگر خانه و زندگی شما متصل می شود. مراقبت از سلامت جسمی شما بر سایر زمینه های زندگی شما تأثیر می گذارد ، از جمله شغل ، روابط ، توانایی جذب ثروت و موارد دیگر. منطقه تای چی نیز مربوط به عنصر زمین است که همه چیز در مورد زمین ، پایداری و تغذیه می باشد. اگر احساس بی محلی یا اضطراب می کنید ، یا اگر می خواهید روی مرزها کار کنید ، ایده خوبی است که با عنصر زمین کار کنید و همیشه از کهربا استفاده کنید یا آن را بپوشید.

در آخر مهم است که بگوییم کهربا بسیار مورد مطالعه قرار گرفته اما هنوز کاملاً درک نشده است. مشکلات با نام هایی که ماده به وسیله آنها شناخته می شود آغاز می شود: رزین طبیعی، کهربا بالتیک ، رزین فسیلی ، سوکسینیت و رزینیت اگرچه تمام این اصطلاحات برای توصیف مطالب مورد بحث در این فهرست استفاده شده است ، اما به همان اندازه که روشن گر هستند، اشتباهند زیرا به طور کلی پذیرفته شده است که این رزین  از درختانی گرفته شده است که زمانی در جنگل های انبوه زندگی می کردند و اکنون منقرض شده اند. با وجود دهه ها مطالعه ، نتیجه مشخصی در مورد منبع گیاه شناسی ذخایر گسترده کهربا بالتیک وجود ندارد ، همانطور که ژان اچ لانگنهایم اخیراً در خلاصه مقاله خود در مورد رزین های گیاهی چنین می نویسد:

از نظر زمین شناسی ، کهربا در سراسر جهان ثبت شده است  ، بیشترین مقدار آن در رسوبات دوره سوم مربوط به دوران ائوسن ،  و تعدادی از آنها به الیگوسن و میوسن مربوط هستند و هنوز تعداد کمی از آنها در ترایسر وجود دارد. کهربا از رزینی که از پوست درخت خارج می شود تشکیل می شود ، اگرچه در  قلب چوب  نیز تولید می شود. رزین با مسدود کردن شکاف های پوست از درختان محافظت می کند. هنگامی که رزین یک شکاف یا شکستگی ناشی از جویدن حشرات را می پوشاند ، سفت شده و به شکل یک مهر و موم در می آید. خاصیت ضد عفونی کننده رزین از درخت در برابر بیماری محافظت می کند و چسبندگی آن می تواند فک حشرات مهاجم را قفل کند و آنها را اسیر کند.

در جنگل های دوران باستان ، رزین از تنه ها و شاخه ها بیرون می زد و به صورت لکه ها ، ورق ها و استالاکتیت ها در می آمد و گاهی به کف جنگل می چکید. گاهی اوقات رزین خارج شده بر روی جریان های قبلی سرازیر شده و لایه هایی را ایجاد می کرد. این ماده چسبنده ، گرده ها و خاک را جمع می کرد و گاهی موجودات پرنده و خزنده را به دام می انداخت . سرانجام ، پس از سقوط درختان ، چوب های پوشیده شده با رزین توسط رودخانه ها و جزر و مد به دلتاها در مناطق ساحلی منتقل شدند و در آنجا با گذشت زمان در کانسارهای رسوبی دفن شدند. بنابراین بیشتر کهرباها از جایی که پیدا شده اند منشأ نمی گیرند.

قیمت سنگ کهربا

کهربا در اشکال مختلفی وجود دارد و یک پالت رنگی را به نمایش می گذارد که از زرد مایل به سفید کم رنگ تا رنگ های غنی تر زرد، نارنجی و قهوه ای را شامل می شود که می تواند مات یا شفاف باشد. رنگ‌های مختلف کهربا به جذابیت و تنوع بصری آن کمک می‌کند و این جواهر ارگانیک را به یک شگفتی طبیعی با جنبه‌های متعدد تبدیل می‌کند.

کهربای آبی: کهربای آبی منحصراً در جمهوری دومینیکن یک معما باقی مانده است و نادر بودن آن سؤالاتی را در مورد منشاء آن ایجاد می کند. برخی احتمال فلورسانس یا ارتباط با خاکسترهای آتشفشانی را پیشنهاد می‌کنند و رمز و راز جذابی را به این گوهر بی‌نظیر اضافه می‌کنند.

کهربای زرد: کهربای زرد گسترده‌ترین رنگ را به نمایش می‌گذارد، از کم‌رنگ تا قهوه‌ای. تطبیق پذیری آن، آن را به گزینه ای ارزشمند تبدیل می کند و گرما و رنگ های غنی را به تصویر می کشد که تاریخ باستانی این رزین فسیل شده را تداعی می کند.

کهربای سیاه: که به نام آزاباچه نیز شناخته می شود، این گونه اغلب از چوب فسیل شده یا زغال چوب تشکیل شده است. کهربای سیاه فراوان و مقرون به صرفه با حفظ جذابیت جاودانه این گوهر باستانی، جایگزینی در دسترس را ارائه می دهد.

کهربا قرمز: کهربا قرمز که از چیاپاس، مکزیک و جمهوری دومینیکن سرچشمه می گیرد، اعتقاد بر این است که کهربا قرمز که اغلب “کهربای گیلاس” نامیده می شود، از رزین فسیل شده درختان برگریز مانند آلو یا گیلاس به دست می آید.

کهربای سبز: کهربای سبز نسبتاً کمیاب است که عمدتاً از دریای کارائیب می آید و سایه ای متمایز را نشان می دهد. کمیاب بودن و رنگ تسکین دهنده آن، آن را به انتخابی پرطرفدار تبدیل کرده و جوهر منحصر به فرد این جواهر ارگانیک را به تصویر می کشد. هر کدام از رنگ های کهربا با قیمت های مختلفی به فروش می رسند.