قبله نما نوعی قطب نمای اصلاح شده است كه توسط مسلمانان برای نشان دادن جهت کعبه برای اقامه نماز مورد استفاده قرار می گیرد.
اگرچه قبله نما مانند هر قطب نمای دیگری مسیر شمال را نشان می دهد اما جهت قبله با علامت هایی در محیط صفحه قطب نما برای شهرهای مختلف با یک نشانگر ثانویه مشخص می شود که کاربر بنا به مکان زندگی خود آنرا تنظیم می کند.
برای تعیین جهت مناسب قبله فرد باید با کمی دقت از طول و عرض جغرافیایی محل زندگی خود و مکه آگاهی داشته باشد پس از تعیین این موارد مقادیر بر روی یک مثلث کروی ثبت می شود و زاویه نصف النهار محلی به سمت مکه مشخص می گردد تا وضعیت قبله مشخص شود.در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.
اجزاء تشکیل دهنده قبله نما
قبله نما از یک جعبه برنجی گرد با درب لولایی تشکیل شده که دارای قطب نمای مغناطیسی داخلی است. بر روی صفحه این ابزار لیستی از مکانهای مهم اسلامی با طول و عرض جغرافیایی آنها ، در چهار طرف جعبه به زبان عربی نوشته شده است.
قطب نما از یک سوزن استیل آبی رنگ و یک دایره باز برای نشان دادن جهت شمال تشکیل شده است. علاوه بر این یک حلقه برنجی روی لبه قبله نما با حروف ابجد شماره گذاری شده است. این ابزار در اختیار کاربر قرار می گیرد تا جهت صحیح قبله را تعیین کند ، جهتی که مسلمانان هنگام نماز رو به کعبه می ایستند. تاریخچه اولین قبله نماها حداقل به قرن هجدهم برمی گردد. نسخه های جدید قبله نما دارای نمایشگر دیجیتال و همچنین شمارنده های دعا و صلوات نیز هستند.
انواع قبله نما
قبله نماهای موجود خیلی تنوع ندارند ولی اخیراً محققان پاکستانی قبله نمایی اختراع کرده اند که به کاربر اجازه می دهد تا در مسیر حرکت و در سفرهای طولانی از آن برای تعیین جهت قبله به راحتی استفاده کند.
این قبله نمای چرخشی برای یافتن جهت قبله حول محور خود چرخیده و جهت قبله را به صورت اتوماتیک تعیین کند و می توان از آن در داخل یک وسیله نقلیه در حال حرکت نیز استفاده کرد. این وسیله برای سفرهای طولانی بسیار مناسب است و فرد را برای یافتن جهت قبله به دردسر نمی اندازد. این وسیله در واقع یک قطب نمای الکترونیکی است که با استفاده از میدان مغناطیسی اطراف زمین جهت قبله را مشخص می کند.
تعیین جهت قبله
امروزه برای مشخص کردن مختصات یک محل از سیستم های موقعیت یابی جهانی یا GPS استفاده می شود که خیلی سریع تر و دقیق تر هستند. علاوه بر این محققان جهت تعیین دقیق تر قبله و ساعات نماز برخی از فناوری های جدید را با روش های ریاضیاتی ترکیب کرده اند.
تعیین جهت قبله با علم ریاضی
یکی از روش های تعیین جهت قبله استفاده از هندسه مثلث کروی است که توسط دانشمندان مسلمان از جمله النیریزی، الکوحی، ابوالوفا، البیرونی، ابن معاذ و سایرین توسعه یافته است. در این روش با استفاده نقشه گوگل طول و عرض جغرافیایی مکه به شکل زیر مشخص می شود.
ϕ=۲۱∘۲۵‘۲۱.۲۱” LU
λ=۳۹∘۴۹‘۳۴.۵۶” BTλ
سپس با استفاده از روابط مثلثاتی مثلث کروی جهت قبله محل مورد نظر بدست می آید.
روش های تعیین جهت قبله بدون قبله نما
همانطور که گفتیم جهت قبله به سمت کعبه در شهر مکه است و از گذشته تاکنون روش های مختلفی برای تعیین جهت صحیح قبله در یک مکان ناآشنا ابداع شده است که در ادامه شرح داده می شود.
تعیین قبله با استفاده از خورشید
یکی از ساده ترین روش ها برای تعیین قبله استفاده از خورشید است همانطور که هزاران سال است که ناوبران برای تعیین جهت و مکان جغرافیایی خود از این ستاره استفاده می کنند. برای تعیین قبله کافی است بدانید خورشید از کدام سمت طلوع و از کدام جهت غروب می کند.
تعیین قبله با استفاده از ساعت آفتابی
برای تعیین جهت قبله می توانید ساعت آفتابی درست کنید برای این کار در نقطه ای در سطح زمین قبل از ظهر یک چوب یا شی عمودی با ۱ متر ارتفاع قرار دهید. انتهای سایه آنرا روی زمین علامت بزنید و دایره ای به شعاع سایه در دور چوب رسم کنید بدین ترتیب هر چه به ظهر نزدیک تر می شوید سایه چوب کوتاه می شود و از محیط دایره ای که رسم کرده اید دور می شود. با عبور از ظهر سایه مجدداً بلند می شود و محیط دایره را لمس می کند که باید روی محیط دایره علامت بزنید.
با رسم یک خط بین این دو علامت جهت غرب به شرق مشخص می شود. حالا یک خط عمود بر خط غربی-شرقی رسم کنید که شمال و جنوب را نشان می دهد. در ایران کعبه در جنوب غربی واقع شده است حالا قبله را با توجه به خطوط در سمت جنوب غربی پیدا کنید.
تعیین قبله با ساعت
این روش با همه ساعت های آنالوگ که عقربه ساعت شمار و دقیقه شمار دارند قابل انجام است. برای تعیین جهت قبله در نیمکره شمالی ساعت را به صورت افقی طوری نگه دارید که عقربه ساعت به سمت خورشید باشد. در این وضعیت خطی که از وسط عقربه ساعت و عدد ۱۲ ساعت می گذرد سمت جنوب را نشان می دهد حالا می توانید جهات شمال، شرق و غرب و در نهایت قبله را پیدا کنید.
در نیمکره جنوبی نیز مانند قبل ساعت را به صورت افقی نگهداشته و عدد ۱۲ ساعت خود را به سمت خورشید بگیرید. در این حالت خط وسط عقربه ساعت و عدد ۱۲ جهت شمال را نشان می دهد. اکنون می توانید جهات دیگر را مشخص کنید.
تعیین جهت قبله با قطب نما
با استفاده از قطب نما نمی توان جهت قبله را بطور صحیح مشخص کرد اما اگر می دانید مکه نسبت به شما در کدام جهت قرار دارد می توانید از قطب نما استفاده کنید.
بدین منظور جهت جغرافیایی مکه را نسبت به محل خودتان مشخص کنید حالا قطب نما را روی سطح صاف قرار دهید و منتظر بمانید تا عقربه آن ثابت شود حالا قطب نما را بچرخانید تا عقربه آن به سمت مکه قرار بگیرد بدین ترتیب جهت قبله مشخص خواهد شد.
اپلیکیشن های قبله نما
علاوه بر موارد فوق اپلیکیشن های زیادی وجود دارد که می توانید با نصب آنها روی گوشی خود جهت قبله را در همه مکان ها پیدا کنید. برخی از گوشی ها خودبخود این اپلیکیشن را دارند ولی اگر گوشی شما قبله نما ندارد باقی آنها نیز به درستی روی دستگاه شما کار نخواهد کرد.
در هر صورت اگر اپلیکیشن های را نصب کردید و عقربه قطب نمای شما تکان نخورد یا نشانگر آبی قبله و نشانگر قرمز N به سمت بالا باشد یعنی تلفن قادر به تشخیص موقعیت شما نیست. علاوه بر این ممکن است دستگاه شما از قطب نمای دیجیتال پشتیبانی نکند یا نیازمند تنظیمات دستی و استفاده از نشانگر North یا نماد sun باشد.
ویژگی های اپلیکیشن جهت قبله
اگر موفق به نصب اپلیکشن شدید یا اینکه این نرم افزار بر روی تلفن شما نصب بود ابتدا لوکیشن دستگاه را روشن کنید و در نرم افزار گزینه پویا را انتخاب نمایید در این وضعیت نشانگر آنلاین، کعبه را به شما نشان می دهد. یکی از مشکلات این نرم افزارها این است که تحت تاثیر رابط های مغناطیسی ساختمان و هتل ها قرار می گیرند.
روش دیگر استفاده از این اپلیکشن وضعیتی است که شما مختصات محلی که در آن قرار دارید را می دانید. در این صورت لوکیشن تلفن را روشن کنید تا GPS مکان شما را تشخیص دهد در این صورت گزینه استاتیک را انتخاب کرده و تلفن را روی یک سطح صاف قرار دهید تا جهت کعبه را نسبت به شمال نشان دهد.
قبله نما آنلاین گوگل
قبله نما آنلاین گوگل یک وب سرویس، شبیه به قبله یاب است که برای کمک به یافتن جهت مکه یا جهت قبله (جهت روبه رو مسلمانان در طول نماز روزانه آنها) از هر نقطه روی زمین بر اساس کوتاه ترین فاصله یا محاسبه دایره بزرگ با استفاده از نقشه خیابان مورد استفاده قرار می گیرد. تعیین جهت قبله با استفاده از نقشه های گوگل بسیار دقیق است و از دایره بزرگ برای نشان دادن جهت قبله در نقشه گوگل استفاده می کند. هنگامی که مکان خود را وارد کردید، جهت قبله در نقشه گوگل با خط کشیده شده روی نقشه نشان داده می شود. روی نقشه زوم کنید و نقطه عطفی را پیدا کنید تا شما را به سمت قبله هدایت کند این روش تعیین قبله نما با استفاده از قبله نما آنلاین گوگل است.
قبله نما هوشمند آنلاین
این قبله نما یک ابزار کاملا دقیق و کاربردی برای مشخص کردن قبله با توجه به موقعیت جغرافیایی شما است. با استفاده از این ابزار مسلمانان به راحتی می‌توانند با توجه به مکانی که در آن قرار دارند جهت قبله و زاویه مکه و موقعیت مکانی خود را مشخص کنند. این برنامه همچنین می تواند در کنار تعیین محل قبله، اوقات شرعی دقیق را برای شما مشخص کند. شما می توانید با فعال کردن این برنامه به صورت روزانه و به خصوص در مسافرت ها و گردش ها به راحتی جهت قبله را برای نماز خواندن مشخص کنید فقط کافی است که اینترنت خود را فعال کنید و سپس از این برنامه استفاده کنید.
قبله نما برای نماز
قبله نما ابزاری است که مسلمانان از آن برای تعیین جهت قبله برای نماز استفاده می کنند. در دین اسلام برپا کردن نماز یک امر واجب است به همین دلیل مسلمانان برای انجام نمازهای روزانه خود نیازمند تعیین جهت قبله هستند. استفاده از قبله نما دقیق ترین روش برای مشخص کردن مکان قبله است، این وسیله کوچک و کاربردی مانند قطب نما بر اساس میدان مغناطیسی عمل می کند و به شهر مکه و به طور مشخص تری به کعبه؛ قبله تمامی مسلمانان جهان اشاره دارد. برای استفاده از قبله نما با توجه به مختصات مکان خود کافی است آن را بر روی سطح صاف قرار دهید.
قبله نما آنلاین تهران
این یک برنامه آنلاین است که کمک می کند به راحتی جهت قبله را در تهران مشخص کنید. این قبله نما آنلاین با استفاده از نقشه مکان یاب از موقعیت فعلی شما برای جستجو و پیدا کردن مکان قبله استفاده می کند. شما می توانید با استفاده از این قبله نما مکان قبله را هر از محل و موقعیت جغرافیایی مشخص کنید. این برنامه علاوه بر تعیین محل قبله بر انجام نمازهای روزانه می تواند به شما کمک کند تا نزدیک ترین مسجد را برای برپاداشتن نماز خود نیز پیدا کنید. شما برای استفاده از این قبله نما آنلاین به فعال کردن اینترنت نیاز دارید.
نصب قبله نما روی گوشی
برای نصب قبله نما ابتدا باید اینترنت خود را فعال کنید و سپس این برنامه را دانلود و نصب کنید. با نصب قبله نما این برنامه مکان دقیق قبله، تشخیص جهت شمال همراه با جهت قبله، تعیین موقعیت جغرافیایی کعبه، مشخص کردن اوقات شرعی مکان زندگی شما را برایتان فراهم می کند. برنامه های متفاوتی به نام قبله نما در اینترنت وجود دارد که تمامی آنها برای تعیین قبله طراحی شده اند، شما می توانید با توجه به سیستم عامل تلفن همراه خود قبله نما مورد نظر خود را انتخاب و نصب کنید و با تعیین مکان جغرافیایی خود اعلان های برنامه را برای یادآوری اوقات شرعی تنظیم کنید.
قبله نما اندروید
در دنیای امروزه برنامه های بسیار زیادی برای سیستم‌عامل گوش های هوشمند طراحی شده است. کاربران با توجه به نوع سیستم‌عامل تلفن همراه خود می توانند برنامه مورد نظر خود را دانلود و نصب کنند. قبله نما اندروید یک برنامه کاربردی برای تنظیم اوقات شرعی برای مسلمانان در سراسر دنیا است که گوشی های هوشمند آنها سیستم عامل اندروید را ساپورت می کند. با استفاده از این برنامه و مشخص کردن موقعیت جغرافیایی خود به راحتی می توانید قبله را برای انجام نماز روزانه خود مشخص کنید و نگران از دست دادن نماز اول وقت خود نباشید.
قبله نما آنلاین کیش
این برنامه آنلاین برای مشخص کردن قبله در جزیره کیش است. ساکنان جزیره کیش و یا افرادی که قصد مسافرت به این جزیره زیبا را دارند می توانند با دانلود و نصب این برنامه قبله را مشخص کنند. قبله نما آنلاین یک برنامه کاربردی و آنلاین برای افرادی است که نیاز دارند در موقعیت های جغرافیایی مختلف از اوقات شرعی و موقعیت قبله اطلاع داشته باشند. قبله نما آنلاین کیش برنامه ای است که علاوه بر تعیین جهت قبله، می‌تواند تقویم و رویدادهای خاص را هم به شما یادآوری کند برای استفاده از مزایای این برنامه کافی است در قسمت تنظیمات اعلان‌ها را فعال کنید.
نصب قبله نما از بازار
برای نصب قبله نما شما باید در قسمت جستجوی برنامه بازار عبارت قبله نما را سرچ کنید و سپس برنامه قبله نما را دانلود و نصب کنید. استفاده از این برنامه بسیار آسان است و بعد از نصب و انجام تنظیمات می توانید از آن استفاده کنید. برای تنظیم برنامه ابتدا به قسمت تنظیمات بروید و با تنظیم موقعیت مکانی خود قبله را مشخص کنید و سپس با توجه به نیاز خود اوقات شرعی و رویدادهای خاص مندرج در تقویم این برنامه اعلان های مورد نظر را فعال کنید. بعضی از برنامه های قبله نما آنلاین و بعضی دیگر به صورت آفلاین کار می کنند بنابراین بهتر است در هنگام نصب به این نکته نیز توجه کنید.
قبله نما گویا
قبله نما انواع مختلفی دارد و افراد از انواع آن بر اساس ترجیح خود استفاده می کنند. این وسیله مانند یک قطب نمای کوچک است سمت قبله را برای خواندن نماز به شما نشان می دهد. استفاده از قبله نما در هر مکانی می تواند به شما جهت قبله را نشان دهد. این وسیله کوچک به صورت دستی و همچنین دیجیتال در دسترس است و آن را می توانید روی گوشی های تلفن خود نصب کنید و همیشه همراه خود داشته باشید.
در گذشته از روش های دیگری برای تعیین جهت قبله استفاده می کردند که اکنون با استفاده از قبله نما کار افراد راحت تر شده است. این وسیله مانند قطب نمایی است که یک سمت آن به اسم قبله نام گذاری شده است و جهت خانه کعبه را نشان می دهد. استفاده از این وسیله بسیار ساده است و اگر نیاز به آموزش دارید، می توانید در اینترنت آموزش استفاده از آن را ببینید. در حال حاضر انواع مختلفی از این وسیله در بازار موجود است و شما می توانید هر یک را مورد استفاده قرار دهید. این وسیله دقیقا برای مسلمانان طراحی شده است تا شک و شبهه ای در یافتن محل قبله در مکان های مختلف نداشته باشند.
قبله نما گویا به شکل نرم افزار طراحی شده و به راحتی روی گوشی های اندروید قابل نصب است. شما با اجرای این نرم افزار می توانید به راحتی سمت قبله را مشخص کرده و نماز بخوانید. این وسیله در همه مکان ها قابل استفاده است و همه افراد به راحتی می توانند طرز استفاده از آن را یا بگیرند. این وسیله کاربردی را می توانید از اینترنت دانلود کرده و نصب کنید یا با مراجعه به مراکز معتبر نصب نرم افزار آنها را خریداری کنید. برخی از گوشی ها نیز خودبخود به این نرم افزار مجهز هستند و شما می توانید آنها را ارتقا دهید.
