دی استات سدیم چیست و چه کاربردهایی دارد؟

دی استات سدیم همان استات سدیم با کمی طعم اسید استیک است که به عنوان یک ماده ترش و تنظیم کننده pH استفاده می شود.

این ماده از ترکیب: ۵۸٪ استات سدیم (بی آب) و ۴۲٪ اسید استیک گلاسیال تهیه می شود و به آن اسید استیک خشک نیز می گویند.

دی استات سدیم ترکیبی با فرمول NaH (C2H3O2) 2  و در واقع نمک اسید استیک است. این ماده به شکل جامدی بی رنگ با بوی خفیف سرکه است که در چاشنی ها و به عنوان ماده ضد میکروب  و ضد قارچ استفاده می شود.

اسید استیک یا استات ها در اکثر بافتهای گیاهی و حیوانی به مقدار کم  قابل تشخیص هستند. سدیم دی استات یک ماده نگهدارنده ، ترسیب کننده ، اسیدی کننده و طعم دهنده است که برای جلوگیری از کپک و باکتری در صنعت پخت نان استفاده می شود. به این ترکیب  به آن دی استات هیدروژن سدیم نیز گفته می شود. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما بمانید.

کاربردهای دی استات سدیم

سدیم دی استات یک قارچ کش و باکتری کش است که برای کنترل کپک ها و باکتری ها در غلات و دانه های ذخیره شده استفاده می شود. این ماده به عنوان “كمك” تخمیر برای حفظ كیفیت ذرت مزرعه ، یونجه ، سورگوم ، جو دوسر و علف های موجود در سیلو مورد استفاده قرار می گیرد.

استات سدیم از اسید استیک و استات سدیم تشکیل شده است. این ماده به استات ، یون های سدیم و هیدروژن که اجزای طبیعی در ساختار گیاهان ، بدن حیوانات و غذاهای انسانی است ، تبدیل می شود.

استات ها در بدن موجودات زنده در هنگام متابولیسم غذا تشکیل می شوند. استات و اسید استیک مدتهاست که در غذاهای انسانی و حیوانی استفاده می شود ، بدون اینکه اثرات سوء قابل توجهی داشته باشد.

از استات سدیم به عنوان ماده ضد میکروبی در کالاهای پخته شده و سایر مواد غذایی و در تولید دارو و مواد آرایشی به عنوان خوشبو کننده ، طعم دهنده و تنظیم کننده pH استفاده می شود.

دی استات سدیم چگونه تولید می شود؟

این ماده جامد کریستالی سفید و جاذب رطوبت از قسمتهای مساوی استات سدیم و اسید استیک به صورت مولار تشکیل شده است. با محتوای اسید استیک  ۳۹ تا ۴۱٪ و استات سدیم ۵۸ تا ۶۰٪.

به طور کلی دو فرآیند برای تولید این ماده وجود دارد. سنتز گرید تکنیکال آن از واکنش کربنات سدیم با اسید استیک یا واکنش استات سدیم بی آب با اسید استیک برای تولید گرید خاص است.

کاربردهای دی استات سدیم در صنایع مختلف

به طور کلی این ترکیب به دلیل اثر ضد میکروبی ، طعم سرکه ای و تنظیم PH می تواند در غذا ، خوراک ، مواد آرایشی و دارویی استفاده شود که به تفکیک در ادامه شرح داده می شود.

صنایع غذایی

به طور کلی کاربرد گرید غذایی این ترکیبات در محصولات نانوایی ، گوشت و محصولات شور مورد استفاده قرار می گیرد. به علاوه ، فرم جامد این ماده باعث استفاده و حمل و نقل راحت تر آن را نسبت به اسید استیک مایع می شود.

استفاده از صنعت نان

به عنوان ماده نگهدارنده ، از آن به عنوان بازدارنده کپک در خمیر نان استفاده می شود تا عمر مفید آن بیشتر شود. در همین حال ، این ماده یک اثر ضد میکروبی هم افزایی با کلسیم پروپیونات را نشان می دهد.

استفاده در صنایع تولید گوشت

مقادیر کم دی استات سدیم (به عنوان مثال ، زیر ۰.۲٪) می تواند pH سطح محصولات گوشتی را کاهش دهد (مانند گوشت خوک و گوشت گاو) بنابراین مانع رشد کپک ها و باکتری ها  و برخی از عوامل بیماری زای اصلی مواد غذایی  از جمله  لیستریا مونوسیتوژن های می شود.

این امر فقط به دلیل اثر کاهش pH آن نیست ، بلکه به دلیل فعالیت یون استات در محدود کردن رشد لیستریا است. البته ترکیب لاکتات سدیم یا لاکتات پتاسیم با دی استات سدیم در تاخیر رشد میکروبی موثرتر است.

محصولات شور

این ترکیب مانند غلظت بالای اسید استیک (۳۹- ۴۱  درصد) به عنوان ماده طعم دهنده استفاده می شود. می توان آن را به محصولات شور ، مانند کوکی های شور ، چیپس ، چاشنی ها ، سس ها ، سوپ ها ، سیب زمینی ترد و سالادها اضافه کرد.

تنظیم اسیدیته

این ترکیب به عنوان یک عامل بافر کننده برای تنظیم اسیدیته غذا عمل می کند و به راحتی ، به صورت خشک یا مایع قابل استفاده است.

افزودنی خوراک دام

از استات سدیم می تواند به عنوان ماده نگهدارنده در خوراک طیور ، خوک ها و حیوانات خانگی استفاده شود.

لوازم آرایشی

بر اساس گفته بانک اطلاعات کمیسیون اروپا این ماده می تواند به عنوان ماده بافر کننده و پوشاننده در محصولات آرایشی و مراقبت های شخصی عمل کند.

صنایع دارویی

دی استات سدیم نقش مهمی در تنظیم سطح pH محلول دیالیز دارد و فقط به صورت خشک در کلینیک ها ذخیره می شود زیرا نگهداری آن نسبت به شکل مایع راحت تر است.

خطرات احتمالی دی استات سدیم برای سلامتی چیست؟

این معمول است که گاهی اوقات مصرف کنندگان سوال می کنند که آیا استات سدیم برای سلامتی ما مضر است و یا  چه عوارضی دارد. ما درک می کنیم که مصرف کنندگان در مورد ماده نگهدارنده مصنوعی در غذاها استفاده می شود نگران هستند با این حال ، گزارش های کمی در مورد خطر دی استات سدیم وجود دارد. شاید کسی به آن آلرژی یا حساسیت داشته باشد.

لازم به ذکر است که ایمنی این ماده هنگام استفاده به عنوان افزودنی غذایی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) ، سازمان ایمنی غذایی اروپا (EFSA) ، کمیته مشترک مواد افزودنی های غذایی مشترک FAO / WHO  (JECFA) و همچنین سایر مقامات تأیید شده است.