ویتامین B15 (اسیدپنگامیک) چیست؟ ویتامین ب ۱۵ و عوارض کمبود آن برای سلامتی
ویتامین B15 یا اسید پنگامیک ماده ای مغذی مشتق شده از هسته زردآلو بوده و دارای خواص آنتی اکسیدانی است. این ویتامین کمک می کند تا پیری انسان روند طبیعی و سالمی داشته و همچنین مانع از اسید لاکتیکی شدن بافت های عضلانی می شود. کمبود ویتامین B15 منجر به عفونت و ایجاد ناراحتی در کبد، عضو حساس بدن می شود. مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک حاضر ما را با ویتامین B15 یا اسید پنگامیک و فواید آن در بدن آشنا می کند. اسید پنگامیک را به عنوان ویتامینی ضد خستگی شناخته و مصرف آن بین ورزشکاران رایج است.
تاریخچه ویتامین B15 یا اسید پنگامیک
اولین بار ویتامین B15 را ارنست کربس در سال ۱۹۳۸ شناسایی کرده و توانست آن را از دانه های میوه زردآلو استخراج کند. نام این ویتامین نیز توسط این دانشمند و محققان دیگر گذاشته شده است. با این که اسید پنگامیک را در دسته ی ویتامین های B قرار می دهند اما هنوز آن را در جهان به عنوان یک ویتامین نمی شناسند. نقش عمده ویتامین B15 در بدن فعال کردن اکسیژن رسانی در بدن و تنفس سلولی است. اسید پنگامیک این فرایند را به کمک ۸ رادیکال متیل انجام می دهد.
منابع ویتامین B15
ویتامین B15 با دسته بندی در گروه ویتامین های گروه B، برای حیات بدن لازم و ضروری است. اما بدن قادر نیست که این ویتامین را تولید کند، در نتیجه باید در رژیم غذایی روزانه خود آن را جای دهیم. با مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین B15، تامین آن برای بدن به صورت طبیعی انجام می شود. ولی در زمان بارداری و هنگام پیری، تامین این ویتامین باید با رژیم غذایی خاصی زیر نظر پزشک صورت بگیرد. منابع غذایی که حاوی این ویتامین هستند شامل پوسته سطحی برنج، خون گوساله، دانه کنجد، تخمه آفتابگردان، جو، دانه کدو تنبل، جگر اسب، مخمر آبجو و مهمتر از همه هسته زردآلو است. هسته زرد آلو علاوه بر داشتن اسید پنگامیک حاوی ویتامین B17 نیز است.
علاوه بر منابع طبیعی که گفته شد، این ویتامین را می توان با مصرف کپسول وگان سوپر ویتامین B15 تامین کرد. کپسول های غنی از این ویتامین در آب محلول بوده و غیرسمی هستند.
فواید ویتامین B15 یا اسید پنگامیک برای بدن
با انجام تحقیقات ضروری بودن وجود ویتامین B15 در سلامتی انسان ها تایید شده است. در این جا به بیان برخی از فواید مهم این ویتامین برای بدن می پردازیم.
ویتامین B15 مفید در بهبود متابولیسم، انرژی و عملکردهای سلولی
اسید پنگامیک را به عنوان یک اهدا کننده متیل محسوب کرده و ریز مغذی است که در بسیاری از فعالیت های سلولی مانند سنتز پروتئین، ازدیاد DNA و متابولیسم دخالت مهمی دارد. بسیاری از مشکلات فرایندهایی چون متابولیسم انرژی، کبد چرب، مشکلات عضلانی و اختلالاتی که در سنتز پروتئین ها در کبد پیش می آید را به عدم حضور اهدا کننده های متیلی چون ویتامین B15 نسبت می دهند. پس نقش اسید پنگامیک در حیات سلول ها بسیار اساسی بوده و وجود آن باعث کم شدن خستگی، بهتر کردن متابولیسم، کمک به سلامتی کبد و عضلات و همچنین ایجاد مقدار انرژی های بالاتری می شود.
ویتامین B15 یا اسید پنگامیک و سلامت مغز
انجام فعالیت های مغزی نیاز به حضور اکسیژن داشته و در شرایط کم اکسیژنی برای مغز، حالت ایجاد شده به نام آنوکسی و یا کم اکسیژنی است. اگر مقدار کمی اکسیژن به مغز برسد، حالت هیپوکسیک ایجاد می شود و اگر اکسیژن به طور کامل در مغز کمبود داشت، حالت آنکسی پیش می آید. حال در این شرایط کم اکسیژنی که فعالیت های مغز دچار اختلال شده است، انجام تحقیقات نشان داده است که وجود ویتامین B15 می تواند باعث عملکرد طبیعی مغز شود.
برای درک این موضوع، آزمایشی انجام شد که در آن حیوانات را در ارتفاع قرار دادند که در این شرایط بدن آن در حالت کم اکسیژنی بودند. اما بررسی ها نشان داد که در این شرایط، اسید پنگامیک منجر حفظ حالت طبیعی در بدن آن ها می شود. با قابل اجرا بودن این آزمایش در انسان متوجه نقش موثر ویتامین B15 در اکسیداسیون سلولی خواهیم شد.
ویتامین B15 یا اسید پنگامیک به عنوان یک سم زدا
اسید پنگامیک به عنوان یک آنتی اکسیدان برای کبد و اندام های دیگر در بدن است. زیرا مواد با خاصیت آنتی اکسیدانی، در دفع مواد غیرسالم و خطرناکی مانند الکل، کلر و … از کبد به سلول های این عضو و اعضای دیگر بدن کمک می کنند. با کمک این ویتامین، مقابله با تشکیل رادیکال های آزاد سمی در بدن به راحتی صورت گرفته و سم زدایی از بدن انجام می شود. در نتیجه وجود این ویتامین که به سلامت بدن بسیار کمک می کند، در افراد سیگاری و الکلی مفید بوده و بدن افراد را از آلاینده های هوای شهرها در امان نگه می دارد. در معتادان نیز سم زدایی و پاکسازی کبد با استفاده از این ویتامین صورت می گیرد.
ویتامین B15 و کمک به سلامت قلب
یکی از فواید وجود ویتامین B15 در بدن، کمک به کاهش میزان کلسترول خون است. از مهمترین دلایل ناراحتی های قلبی، وجود کلسترول بالا است که منجر به حملات قلبی و عروق کرونر قلب می شود. حتی می توان از این ویتامین به عنوان مکمل در کم کردن میزان کلسترول بالا استفاده کرد. با تحقیقاتی که در کشور لهستان در حیوانات انجام شده، تاثیر ویتامین B15 در کاهش کلسترول تایید شده است. مصرف این ویتامین و انجام ورزش، حفظ وزن سالم و داشتن رژیم غذایی مناسب در کنار هم می تواند به حفظ سلامت قلب با تنظیم میزان کلسترول کمک کند.
اسید پنگامیک و تاثیر آن در پیشگیری از پیری زودرس
یکی از فواید ویتامین B15 این است که می تواند حذف سلول های سالم در بدن را کم کرده و با از بین بردن رادیکال های آزاد مانع از پیری پوست و مو شود. اندام های بدن با مصرف این ویتامین دچار پیری زودرس نمی شود که این موضوع با تحقیقات انجام شده در اروپا و کشورهای دیگر تایید شده است.
ویتامین B15 به عنوان مکمل ورزشی
با استفاده از اسید پنگامیک می توان عملکرد ورزشی را در بدن بهتر کرده و استقامت ورزشکاران را بالا برد. مصرف این ویتامین در ورزشکاران، باعث کم کردن خستگی، بالا بردن انرژی، افزایش اکسیژن رسانی، کم کردن تجمع اسید لاکتیک و تاخیر در خستگی می شود. علت این فواید در خاصیت اهدا کنندگی متیل ویتامین B15 و خاصیت آنتی اکسیدانی آن است. ورزشکاران به منظور ترمیم سلول ها و جهت سم زدایی در بدن نیز از این ویتامین استفاده می کنند.
فواید دیگر ویتامین B15
علاوه بر آنچه از فواید اسید پنگامیک گفته شد، مصرف این ویتامین می تواند مانع سفید شدن موها شود. همچنین باعث افزایش عمر سلول های بدن می شود. همچنین بیزار شدن از الکل، از بین بردن خستگی، مفید بودن برای افراد دارای آسم و آلرژی، بالا بردن سیستم ایمنی بدن، مقاوم کردن کبد در برابر بیماری سیروز و مقاوم کردن بدن در برابر آلاینده های هوا از جمله فواید دیگر مصرف ویتامین B15 است.
مکانیسم عمل اسید پنگامیک
با این که چگونگی تاثیر ویتامین B15 در بدن به طور دقیق مشخص نشده است ولی پیشنهاداتی برای مکانیسم آن شده است که در زیر آمده است.
این ویتامین به ساخت آمینو اسید خاصی به نام میتونین کمک می کند. این اسید آمینه در اکسیداسیون سلولی گلوکز نقش بسیار مهمی دارد. همچنین این ویتامین به عنوان ماده آنتی اکسیدان مانند ویتامین E رفتار می کند. اسید پمگامیک می تواند سیستم آندوکرین و عصبی را آهسته تحریک کند.
