آشنایی با ۷ روش دارویی و غیر دارویی موثر برای درمان جای جوش صورت

جای جوش اثری است که پس از  برطرف شدن جوش و آکنه روی پوست باقی می ماند. جای جوش انواع مختلفی دارد که می توان به نوع قندیلی، اسکار گرد و واگنی اشاره کرد.

روش های مختلفی برای از بین بردن جای جوش وجود دارد. از روش های دارویی می توان قرص آکوتان، پمادهای تتراسایکلین، موپیروسین، هیدروکورتیزون، آنتی بیوتیک سیستمیک، داکسی سایکلین، آزیترامایسین، کلیندامایسین و … را نام برد.

از جمله روش های درمانی غیر دارویی نیز می توان به نانوفت، پانچ، لیزر فرکشنال، روش پی آر پی، میکرونیدلینگ، درماپن، سابسیژن و میکرودرم اشاره کرد. در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی به روش های دارویی و غیر دارویی درمان جای جوش می پردازیم.

دلایل ایجاد جوش و آکنه

جوش یا همان آکنه یکی از شایع ترین بیماری های پوستی است که معمولا از سن بلوغ آغاز می شود. این بیماری دلایل مختلفی داشته و شدت آن در بدن هر فردی با توجه به دلایل آن، متفاوت است.

این بیماری به هیچ عنوان به یک عارضه خطرناک تبدیل نمی شود. اما در صورتی که نسبت به درمان آن اقدام نشود می تواند به یک عارضه آزار دهنده تبدیل شود. هورمون های جنسی، بلوغ، بیماری های مختلف، تغذیه، آلودگی، لوازم آرایشی و بهداشتی، سن بلوغ، استرس و اضطراب و…  از جمله دلایل ایجاد جوش صورت است.

شناسایی انواع جای جوش

جوش ها انواع مختلفی دارند که بنا بر دلایلی چون تغذیه نامناسب، بیماری، استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی نامناسب، آلودگی‌ و… روی صورت و بدن ایجاد می شوند. جای جوش، اثری است که بعد از نابودی و از بین رفتن جوش روی پوست باقی می ماند.

جای جوش قندیلی

این مدل جای جوش، اسکار مثلثی یا قندیلی نامیده می شود. جای جوش قندیلی در لایه میانی پوست ایجاد می شود. در ظاهر به شکلی دیده می شود که گویی یک ابزار تیز پوست را سوراخ کرده است. این نوع جای جوش می تواند به صورت سوراخ های عمیق و کوچک روی سطح پوست ظاهر شود. البته در بسیاری از مواقع، خود را به صورت منافذ باز روی سطح پوست نشان می دهد.

معمولا این اسکار های قندیلی پس از کیست های عفونی، همراه با دیگر ضایعات به سطح پوست صورت می آیند. برای درمان این مشکل از روش برش پانچ و پانچ گرافتینگ استفاده می شود. در برش پانچ پزشک ابتدا سعی می کند تا جوش را برش داده و سپس پوست آن را به یکدیگر بچسباند. از پانچ گرافتینگ هم برای درمان اسکار های بزرگ تر و عمیق تر استفاده می شود.

جای جوش اسکار گرد

این نوع جای جوش فرورفتگی های عمیقی در سطح پوست صورت ایجاد می کند. این نوع جوش معمولا زمانی ایجاد می شود که اسکارهایی در بین پوست و بافت زیر پوستی ایجاد شده است. سپس این رشته ها اپیدرم را به سمت پایین کشانده و موجب ایجاد ناهمواری های بسیاری می شود.

برای درمان این نوع جای جوش معمولا از برش زیر پوستی یا همان سابسیژن استفاده می شود. در این روش پزشک ابتدا یک تیغ مخصوص را به صورت عمودی وارد پوست صورت کرده، سپس رشته های فیبری را قطع می کند.

جای جوش واگنی

این نوع جای جوش به صورت ضایعاتی فرو رفته و گرد دیده می شوند. این اسکار ها با دیواره های عمودی، دهانه بسیار عریضی دارند. هنگامی که یک واکنش التهابی در زیر پوست ایجاد می شود، کلاژن های پوست صورت از بین می روند.

این کلاژن‌ها در زیر پوست قادر به حمل بافت‌های بالایی نیستند. به این ترتیب، به صورت جوش های واگنی خود را نشان می دهند. برای درمان این جای جوش می توان از تزریق ژل یا پانچ گرافتینگ استفاده کرد.

بهترین دارو ها برای از بین بردن جای جوش

آکوتان

آکوتان یک داروی بسیار قوی از ویتامین A است که برای از بین بردن جای جوش های عمیق و اسکار شده بسیار مفید است. توصیه می شود این دارو زیر نظر پزشک متخصص پوست مصرف شود. در غیر این صورت، عوارض بسیاری را برای فرد به همراه دارد.

مصرف این دارو به قدری حساس است که در صورت بارداری باید اقدام به سقط جنین کرد. جنین در زمان مصرف این دارو دچار ناهنجاری های فراوانی می شود.

پماد های آنتی بیوتیک

 یکی از رایج ترین روش های درمان جای جوش، استفاده از دارو و پماد است. اغلب پزشک قبل از هر گونه اقدامی برای بیمار دارو تجویز می کند. اگر دارو نتواند درمان کننده عارضه باشد می توان از روش های دیگر برای از بین برنده جای جوش استفاده کرد.

از بهترین و رایج ترین داروها و پمادها می توان به تتراسایکلین، موپیروسین، هیدروکورتیزون، آنتی بیوتیک سیستمیک، داکسی سایکلین، آزیترامایسین، کلیندامایسین و…. اشاره کرد. برخی از پزشکان در کنار این داروها، دیگر روش های درمانی را هم توصیه می کنند.

مکانیسم عملکرد آنتی بیوتیک ها

مصرف دارو های آنتی بیوتیک تعداد آکنه های ناشی از پروپیونی باکتریوم (PA) را در میان فولیکول ها کاهش می دهند. از این رو، به نظر می رسد که دارای ویژگی های ضد التهابی و کومدولیتیک خفیف است.

لیپاز یک پیش ماده مهم برای رشد باکتری است که مصرف دارو های آنتی بیوتیک، سنتز آن را مهار می کنند. لیپاز آنزیمی است که توسط باکتری های PA، برای هیدرولیز تری گلیسرید های سروم به گلیسرول و اسید های چرب پیش التهابی مورد استفاده قرار می گیرد. با این وجود، این موارد هنوز هم پس از ترکیب شدن با دیگر دارو های موضعی نقش مهمی را در درمان آکنه های خفیف تا متوسط ایفا می کنند.

بنزویل پروکسید یک داروی باکتریوسید است که مصرف آن، باکتری پروپیونی باکتریوم را از بین می برد. این دارو رایج ترین داروی استفاده شده در ترکیب با دیگر آنتی بیوتیک های موضعی است که از ویژگی ضد التهابی خفیف و فعالیت کومدولیتیک برخوردار است.

انجام برخی از تحقیقات نشان می دهد که برای درمان جوش های صورت نباید از اریترومایسین موضعی استفاده کرد. در ایالات متحده آمریکا اریترومایسین موضعی دیگر کارایی ندارد.

چرا که جوش های صورت افراد نسبت به آن مقاوم شده و در صورت استفاده از اریترومایسین موضعی برای درمان جوش، هیچ نتیجه ای مشاهده نمی شود. این ماده فقط مقاومت تمامی باکتری های روی پوست را نسبت به آنتی بیوتیک ها افزایش می دهد.

درمان آکنه و جای جوش با آنتی بیوتیک های موضعی

آنتی بیوتیک های موضعی به دلیل افزایش خطر مقاومت به آنتی بیوتیک در باکتری های پوست، معمولا به عنوان یک درمان واحد توصیه نمی شوند. با این وجود، استفاده از بنزویل پروکسید با یک آنتی بیوتیک موضعی احتمال بروز مقاومت به آنتی بیوتیک را کاهش می دهد.

طول درمان جوش صورت به کمک آنتی بیوتیک

مدت زمان مصرف دارو های آنتی بیوتیک باید در کمترین فاصله ممکن باشد. پزشک متخصص پوست و مو هنگام تجویز مصرف آنتی بیوتیک در برنامه درمانی، آن را برای کوتاه ترین زمان ممکن تجویز می کند. از آن جایی که درمان آکنه فرایندی زمان بر است، این مدت زمان معمولا ۳ تا ۴ ماه است. البته برخی افراد به مدت مصرفی طولانی تری نیاز دارند.

قوی ترین آنتی بیوتیک برای درمان جوش کدم است

ایزوترتینوئین برای درمان آکنه های شدید مورد استفاده قرار می گیرد. ایزوترتینوئین دارویی قوی است که اغلب برای درمان موارد شدید آکنه پیشنهاد می شود. در صورت ابتلا به آکنه شدیدی که به دارو های دیگر پاسخ نمی دهد، پزشک مصرف ایزوترتینوئین را تجویز می کند.

آکنه هورمونی و درمان آن

آکنه هورمونی از نوسان سطح هورمون های بدن به وجود می آید. با این که، این نوع آکنه معمولا با نوسانات هورمونی در دوران بلوغ ارتباط دارد اما می تواند در هر سنی از بزرگسالی نیز ایجاد شود.

این نوع آکنه در زنان شیوع بیشتری دارد. چندین عامل می تواند در این موضوع نقش داشته باشد که یائسگی و قاعدگی از جمله آن ها به شمار می رود. به طور تخمینی، ۵۰ درصد زنان ۲۰ تا ۲۹ سال دچار آکنه هستند.

این بیماری ۲۵ درصد زنان ۴۰ تا ۴۹ سال را تحت تاثیر قرار می دهد. محل بروز جوش های هورمونی بیشتر در صورت، چانه، گردن، سینه، کمر و بازوها است.

روش های سنتی درمان آکنه هورمونی

آکنه های هورمونی به شکل برآمدگی های کیستی هستند که در عمق پوست تشکیل می شوند. به همین دلیل، اغلب دارو های موضعی توانایی دسترسی به آن را ندارند.

دارو های خوراکی از درون بدن هورمون ها را تنظیم کرده و پوست را پاکسازی می کنند. گزینه های درمانی رایج، مصرف دارو های ضد بارداری خوراکی، ضد آندروژن و رتینوئید است.

مصرف دارو های ضد بارداری خوراکی

دارو های ضد بارداری خوراکی مخصوص درمان آکنه حاوی اتینیل استرادیول به همراه یکی از موارد زیر است.

• دراسپیرنون
• نورگستیمات
• نورتیندرون

ترکیب این مواد با یکدیگر می توانند هورمون های مرتبط با بروز آکنه را هدف قرار دهند. این ویژگی مخصوصا در دوره های اوج هورمون ها مانند تخمک گذاری مفید است.

در صورت داشتن سابقه ابتلا به لخته های خونی، فشار خون بالا یا سرطان سینه مصرف دارو های ضد بارداری خوراکی به افراد توصیه نمی شود. در صورت مصرف سیگار، باید از مصرف این دارو ها اجتناب کرد.

مصرف دارو های ضد آندروژن

مصرف دارو های ضد آندروژن، مقدار هورمون مردانه آندروژن را در بدن کاهش می دهند. هم زنان و هم مردان مقادیری طبیعی از این هورمون دارند. وجود مقادیر زیاد آندروژن در بدن، عملکرد فولیکول های مویی را مختل می کند که سلولی های پوستی را کنترل و تولید چربی را افزایش می دهند.

با اینکه اسپرینولاکتون اغلب برای درمان فشار خون بالا کاربرد دارد، اما ویژگی ضد آندروژنی نیز دارد. به عبارت دیگر، این دارو می تواند تولید آندروژن زیاد را در بدن کاهش و سطح هورمون ها را تعدیل کند.

مصرف رتینوئید ها

در صورت خفیف بودن آکنه هورمونی، می توان از رتینوئید های موضعی استفاده کرد. رتینوئید ها دارو هایی برگرفته از ویتامین آ هستند. بسیاری از پماد ها، ژل ها و لوسیون های رتینوئید بدون نسخه در دارو خانه ها به فروش می رسند. با این وجود، در صورت تمایل به دریافت یک رتینوئید قوی باید به پزشک مراجعه شود.

محصولات تجویزی در پاکسازی کامل پوست اغلب بیشترین اثرگذاری را دارند. در صورت افزودن رتینوئید موضعی به رژیم درمانی، استفاده روزانه ضد آفتاب اهمیت دارد. زیرا رتینوئید ها می توانند خطر آفتاب سوختگی را افزایش دهند.

استروژن و کاهش آکنه

در حالی که تستوسترون و هورمون DHT در پاتوژنز آکنه ها نقش مشخصی دارند اما تحقیقات در حال مطالعه نقش استروژن است. مقادیر مناسب استروژن می تواند از تولید سیبوم جلوگیری کند. دیگر مکانیسم های اثر استروژن شامل کاهش اثرات و مهار ترشح تستوسترون است.

دیگر روش های درمان جای جوش

میکرودرم

یکی از روش های درمان جای جوش است که برای از بین بردن جای جوش های سطحی مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا از این روش به صورت ترکیبی برای درمان جای جوش ها استفاده می شود. پزشک معالج پس از استفاده از روش سابسیژن برای درمان جوش های سطحی، از میکرودرم استفاده می کند.

سابسیژن

یکی دیگر از روش های درمان جای جوش است که به صورت ترکیبی با دیگر روش ها مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع استفاده از این روش می تواند اثرگذاری دیگر روش ها را دو برابر کند.

در این روش از آزاد کردن بافت های همبندی استفاده می شود. از سوزن‌های بسیار ریزی در این روش استفاده می شود که می تواند جای جوش های عمیق و سطحی پوست صورت را درمان کند. این روش درمانی با هر نوع پوستی سازگاری داشته و بیشتر برای پوست های صورت کاربرد دارد.

درماپن

استفاده از درماپن برای درمان جای جوش روی صورت، روشی رایج در سال های اخیر است. در این روش سوزن های بسیاری با سطح پوست برخورد می کند. این امر در نهایت می تواند منجر به ساخت کلاژن در سطح پوست شود.

میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ یکی از روش های درمان کننده جای جوش‌های عمیق است. پزشکان برای تاثیر گذاری بیشتر ترجیح می دهند از این روش در کنار سایر روش های درمانی استفاده شود.

روش پی آر پی

این روش به طور قطعی جای جوش را درمان نمی کند و تنها ۹۰ درصد جای جوش را از بین می برد. پی آر پی یک روش دیر بازده است و برای افرادی که جای جوش عمیقی دارند گزینه مناسبی نیست.

لیزر فرکشنال

لیزر فرکشنال به دو صورت سوزنی و غیر سوزنی وجود دارد. پزشک با توجه به نوع و شدت عارضه یکی از این لیزرها را مورد استفاده قرار می دهد. در روش سوزنی لیزر فرکشنال از سوزن‌های ظریفی استفاده می شود که با وارد شدن به لایه های عمیق پوست صورت موجب کلاژن سازی در پوست می شود. برای انجام این روش به سه تا چهار جلسه درمانی نیاز است. برای نتیجه مطلوب تر می توان پس از گذشت ۶ ماه بار دیگر لیزر فرکشنال را انجام داد.

پانچ

زمانی که بیمار از داروهای درمانی نتیجه مطلوب را نگیرد و جای جوش های بسیار عمیقی داشته باشد، باید از روش پانچ استفاده کند. پزشک برای این بیماران یک تا دو جلسه سابسیژن و یک تا سه جلسه پانچ تجویز می کند.

نانوفت

در این روش پزشک با استفاده از روش‌های خاص، فاکتورهای رشد موجود در دیواره سلول های چربی را آزاد می کند. از این روش تنها در از بین بردن جای جوش استفاده نمی شود. از دیگر کاربردهای آن می توان به از بین بردن سیاهی دور چشم، درمان اسکار، آکنه و… اشاره کرد.

روش های خانگی درمان جای جوش

از جمله روش های خانگی برای درمان جای جوش می توان به آبلیمو، روغن درخت چای، جوش شیرین، آب سیب زمینی، آب خیار، آلوئه ورا، زردچوبه، گلاب، گلیسرین، سیر، نارگیل، شنبلیله، روغن زیتون و… اشاره کرد. این ترکیبات روی تمام پوست ها نمی تواند به صورت موثر عمل کند.