شکر مصنوعی و دیابت چه رابطه ای دارند؟ | عوارض مصرف شیرین کننده های مصنوعی

شکر مصنوعی و در کل شیرین کننده های مصنوعی، از جایگزین های مناسب برای شکر در مواد غذایی هستند. شکر مصنوعی با این که می توانند طعم شیرینی خوبی را به فرد دهند، اما کم کالری و یا بدون کالری بوده و برای افراد دیابتی ضرری ندارند. همچنین افرادی که دچار چاقی و اضافه وزن هستند و یا مشکلات متابولیکی دارند، با استفاده از این شیرین کننده ها، مشکلی برای آن ها ایجاد نمی شود. با مطالعه این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک به انواع شکر مصنوعی و  فواید آن ها برای دیابتی ها می پردازیم.

سوکرالوز، آسپارتام و ساخارین نمونه هایی از شکرهای مصنوعی است. قیمت آسپارتام، سوکرالوز و دیگر شیرین کننده ها می تواند تحت تاثیر شرکت های ارائه کننده باشد. این مواد به کاهش وزن کمک کرده و مانع ایجاد بیماری های قلبی و دیابت می شود.

انواع شیرین کننده های جایگزین برای افراد دیابتی

استویا

استویا شیرین کننده کم کالری بوده که خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و از بروز دیابت جلوگیری می کند. نقشی که این شیرین کننده در بدن دارد، میزان گلوکز پلاسما را کم کرده و باعث ایجاد سطح تحمل زیاد در گلوکز می شود. استویا از برگ گیاه استویا تهیه شده و نمی توان آن را شیرین کننده ای مصنوعی دانست.

شیرین کننده های مصنوعی

از جایگزین های دیگر شکر، شیرین کننده های مصنوعی هستند که دارای انواع مختلفی هستند.

آسپارتام

کاربرد آسپارتام به عنوان افزودنی مواد غذایی در سال ۱۹۸۰ توسط ایالات متحده آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی آغاز شد. این شیرین کننده مصنوعی از دو اسید آمینه آسپارتیک اسید و فنیل آلانین ساخته شده است. قدرت شیرین کنندگی آن، ۲۰۰ برابر بیشتر از قند بوده و بعد از مصرف به اسیدهای آمینه سازنده خود تجزیه می شود. اما میزان کمی متانول نیز در این تجزیه تولید می شود. کاربرد مقدار کمی از آسپارتام، باعث شیرین شدن مواد غذایی می شود. اما آسپارتام را نباید در غذاهایی که به مدت زمان زیادی برای پخت دارند، به کار برد. قیمت آسپارتام را نوع برند شرکت هایی که به تولید و یا واردات آن می پردازند، تعیین می کنند. نوسانات قیمت ارز نیز می تواند از عوامل موثر در تعیین قیمت آسپارتام باشد.

آسپارتام را در شیرینی جاتی مانند آب نبات ها، لبنیاتی مانند بستنی و شیرهای کم چرب، نوشیدنی هایی مانند قهوه های فوری و آبمیوه ها، دسرهایی مانند پودینگ ها و ژلاتین های بدون قند، داروهایی مانند ویتامین های ملین و قرص های جویدنی و … استفاده می کنند.

فواید آسپارتام

مصرف آسپارتام در انواع مواد غذایی، به دلیل بی تاثیر بودن بر میزان قند خون، برای افراد دیابتی مناسب است. حتی آسپارتام می تواند به کنترل میزان قند خون نیز کمک کند. از مزایای دیگر کاربرد آسپارتام، کمک به کاهش وزن است در صورتی که عوامل دیگر کنترل شده باشد. با این که آسپارتام، احساس لذت خوب خوش طعمی را در افراد ایجاد می کند، اما کالری اضافی را وارد بدن نمی کند. آسپارتام به اسیدهای آمینه و متانول تجزیه شده و وقتی به روده می رسد، سالم نیست. بنابراین نمی تواند موجب آسیب به میکروبیوم روده شود.

سوکرالوز

یکی دیگر از شیرین کننده های مصنوعی که بسیار مفید برای افرادی با دیابت نوع ۲ است، سوکرالوز است. سوکرالوز مشتق شده از شکر بوده و در مقایسه با شکر، ۶۰۰ برابر شیرین تر است. ۳ مولکول کلری که در ساختار این شیرین کننده قرار گرفته، باعث شده که همانند شکر شکسته نشود. به این ترتیب، سوکرالوز بدون تغییر از بدن دفع می شود. از دلایل برتری کاربرد سوکرالوز نسبت به شیرین کننده های دیگر، مقاوم بودن آن است. همچنین بعد از مصرف آن، هیچ طعم ناخوشایندی در دهان احساس نمی شود. شیرین کننده مصنوعی سوکرالوز در برابر حرارت پایدار بوده و در غذاهای پخته شده و شیرین کردن نوشیدنی های گرم بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.

فواید گفته شده، سوکرالوز را به بهترین شیرین کننده مصنوعی در جهان تبدیل کرده است.

آسه سولفام پتاسیم

شیرین کننده ای دیگر که همراه با آسپارتام کشف شده است، به نام آسه سولفام پتاسیم است که در مقایسه با شکر، ۱۷۰ برابر شیرین تر است. خواص آسه سولفام پتاسیم همانند آسپارتام بوده و در صورت استفاده به شکل ترکیبی با این شیرین کننده، مدت زمان ماندگاری مواد غذایی را بالا می برد. در بسیاری از نوشابه های خارجی از ترکیب این دو شکر مصنوعی به کار گرفته می شود.

از مزایای کاربرد آسه سولفام پتاسیم، عدم تخریب آن در دمای بالا است. همچنین این ماده بدون این که تغییری کند از بدن دفع می شود. از این شیرین کننده مصنوعی در آب میده ها، نوشابه های رژیمی، آب نبات ها و بسیاری از شکلات های دیابتی و قرص های قند دیابتی استفاده می شود.

سخن آخر

افراد دیابتی باید توجه داشته باشند که قبل از مصرف هر شیرین کننده ای اطلاعات کافی درباره آن به دست آورده و با جایگزین کردن شیرین کننده های کم کالری، هم از طعم شیرین آن ها لذت ببرند و هم این که از اثرات منفی شکر و قند در امان باشند. مصرف جایگزین های شکر توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شده است، ولی باز باید میزان مصرف آن ها را در حد مجاز رعایت کنند. در کل افراد دیابتی باید استفاده از غذاهای شیرین را تا حد زیادی کم کنند.