اسانس خوراکی چیست؟ خواص، کاربرد و قیمت خرید آن
اسانس خوراکی یکی از پر مصرف ترین افزودنی های خوراکی است. غالبا در فرآورده های صنایع غذایی و دارویی از این نوع اسانس استفاده می شود . اسانس ها معمولا از انواع گیاهان و میوه ها و خشکبار حاصل می شود. اسانس های میوه ای تنوع زیادی دارند مانند اسانس لیمو، سیب، پرتقال، موز، توت فرنگی و … اشاره کرد. علاوه بر اسانس های میوه ای،اسانس دود ، اسانس دارچین ، اسانس قهوه ، اسانس وانیل و اسانس نارگیل و پسته و بادام و … در دسترس است.
اسانس چیست؟
اسانس یک مایع آب گریز غلیظ است که دارای ترکیبات شیمیایی فرار است که از گیاهان استخراج می شود. اسانس همچنین روغن های اساسی ، روغن های اثیری، اترولئوم یا به عنوان روغن های گیاهی که از آن ها به دست آمده اند، شناخته می شوند. روغن اساسی از این لحاظ ‘اساسی’ است که حاوی ‘ذات’ عطر گیاه است- رایحه مخصوص گیاه که از آن استخراج شده است.
اصطلاح ‘ضروری’ که مورد استفاده قرار گرفته است به معنای بسیار مهم و یا قابل استفاده برای بدن انسان نیست، بلکه مانند اصطلاحات اسید آمینه ضروری و یا اسید چرب ضروری، که اصطلاحا به آن ها گفته می شود.
اسانس ها معمولا با فرایند تقطیرکه اغلب با استفاده ازبخارانجام می شود،استخراج می شوند، فرایند های مختلف دیگر شامل ، استخراج حلال، استخراج مطلق روغن و پرس سرد است. از آن ها در عطرها، لوازم آرایشی، صابون ها و دیگر محصولات، طعم غذا و نوشیدنی ها و افزودن رایحه به بخور و پاک کننده های خانگی استفاده می شوند.
اسانس ها را نباید با عطرها، رایحه ها و غیره اشتباه شوند. زیرا دومی معمولاً حاوی اجزای شیمیایی خالص است، در حالی که روغن های اساسی از گیاهان به دست می آید.
روش های تهیه اسانس
تولیدکنندگان با استفاد ه از راه های مختلف اسانس را استخراج می کنند، مانند:
تقطیر با بخار یا آب
در این روش آب یا بخارگرم را از گیاهان عبور می دهند و ترکیبات اساسی را از گیاه استخراج می کنند.اغلب روغن های اساسی مانند اسطوخودوس، اکالیپتوس، نعناع فلفلی، روغن درخت چای، پاچولی تقطیر می شوند. مواد گیاهی خام که شامل گل ها، چوب، پوست، ریشه، دانه، برگ است.
در دستگاه تقطیر با گرم شدن آب، بخار از نمونه گیاهی عبور می کند و ترکیبات فرار را تبخیر می کند. بخارها از یک سیم پیچ عبور می کنند که در آن جا دوباره به مایع تبدیل می شوند و سپس در ظرف گیرنده جمع می شود. آب تجدید شده هیدروسل، هیدرولات، عرقیات گیاهی یا جوهر آب گیاه نامیده می شود که می تواند به عنوان یک محصول معطر دیگر خریداری شود.هیدروسل شامل گلاب ، اسطوخودوس، بادرنجبویه، مریم گلی و آب شکوفه پرتقال است.هم چنین استفاده از عرقیات گیاهی در لوازم آرایشی در حال افزایش است.
پرس سرد
این سیستم آب و روغن های اساسی را از طریق فشار مکانیکی یا فشرده سازی مواد گیاهی آزاد می کند. یک مثال ساده پوییدن بوی تازه لیمو پس از فشار دادن پوست لیمو.
پس از استخراج ترکیبات فعال از مواد گیاهی، برخی از تولید کنندگان نیز ممکن است آنها را به یک روغن حامل اضافه کنند جهت به دست آوردن محصولات بیشتر از همان مقدار از روغن .
اسانس خوراکی چیست؟
از دیگر استفاده های اسانس خوراکی می توان به استفاده از آن ها در و پیراشکی، ژله، پاستیل، نوشیدنی ها، بستنی، شکلات، روغن، انواع نان و محصولات با طعم های مختلف اشاره کرد. امروزه شکل و نوع اسانس با گذشته متفاوت است و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. اسانس های خوراکی، اسانس های میوه، اسانس صنعتی و اسانس های شیمیایی است که به صورت پودر، اسانس مایع و اسانس روغنی استفاده می شود.
به طور کلی اسانس های خوراکی در ۳ انواع اسانس محلول در آب، اسانس محلول در روغن و اسانس محلول در الکل وجود دارند، نوع اول به طور گسترده ای به صورت مایع در صنایع مواد غذایی استفاده می شود. اسانس های روغنی نیز یکی از پر استفاده ترین اسانس ها هستند. استفاده از اسانس های روغنی نیز در دندان ها و لوازم آرایشی رایج است.
انواع اسانس خوراکی
اسانس میوه
طعم های اسانس بسیار تنوع دارد، از جمله معروف ترین آن ها اسانس میوه است. از معروف ترین اسانس های خوراکی از نوع میوه می توان به مانند اسانس خوراکی سیب، اسانس نعنا، اسانس خوراکی پرتقال ولیمو که از پر طرفدارترین اسانس میوه هستند اشاره کرد.کاربرد اسانس های خوراکی گسترده است و در چای، قهوه،کلوچه، کیک، شیرینی و شکلات یافت می شود.
اسانس های پرطرفدار
اسانس عسل، اسانس دود، اسانس زعفران، اسانس وانیل، اسانس اسطوخودوس، اسانس رز، اسانس گل محمدی
خواص اسانس خوراکی
با توجه به خواص اسانس خوراکی ، این محصول کاربرد گسترده ای در صنایع دارد. از جمله خواص آن ضدعفونی کننده، ضد تشنج، ضد التهاب و ضد تورم، خلط آور، ضد قارچ و ضد باکتری، مسکن دندان، محرک، ضد خارش، محرک گوارشی و ضد رماتیسم نیز قابل ملاحظه است. اگر چه مضرات اسانس خوراکی نیز قابل توجه است اما عطر اسانس باعث افزایش کاربرد آن شده است.
اسانس خوراکی علاوه بر ایجاد تنوع، نقش مهمی در انتخاب و پذیرش محصول نهایی دارد و معمولاً برای ایجاد،اصلاح، تشدید طعم دهنده ها و پنهان کردن طعم های ناخواسته به انواع مواد غذایی افزوده می شود.
مضرات اسانس خوراکی
در کنار مزایای استفاده از اسانس های خوراکی، ما همچنین می توانیم به مضرات این اسانس ها اشاره کنیم. استفاده نادرست از اسانس ها می تواند باعث آلرژی شود. حساسیت به اسانس ها فقط به واکنش آلرژیک پوست محدود نمی شود و می تواند حساسیت های غیر پوستی نیز ایجاد کند.
اما بیشترین حساسیت های اسانس روغنی مربوط به حساسیت های پوستی می شود. سردرد همچنین یکی از شایع ترین عوارض جانبی این نوع اسانس ها هستند. توصیه می شود که اسانس های روغنی را در ظروف پلاستیکی نگهداری نشود. همچنین مصرف اسانس های روغنی برای کودکان و خانم های باردار توصیه نمی شود. یکی دیگر از مضرات اسانس های روغنی این است که آنها بر هورمون ها و باکتری ها در روده تاثیر می گذارد و برای سلامتی مفید نیستند. اما این مضرات اسانس های خوراکی به معنای استفاده نکردن از آن ها نیست. متناوبا, مصرف مناسب و اصولی از اسانس های خوراکی می تواند مضرات اسانس خوراکی را تحت پوشش قرار دهد.لذا روش استفاده از اسانس خوراکی بسیاراهمیت دارد.
نحوه استفاده ازاسانس خوراکی
همان طور که گفته شد اسانس های خوراکی در حقیقت افزودنی هایی هستند که می توانند به صورت مجاز مصرف شوند و با اضافه کردن چند قطره، می توانند طعم و مزه خاصی را به کیک، دسرها و خامه می دهند. این اسانس ها در بسته بندی های کوچک و متوسط در قنادی ها و شیرینی پزی ها با عنوان اسانس میوه و با طعم های موز، توت فرنگی، آلبالو، قهوه ،وانیل، شکلات، انبه، گیلاس و… یافت می شود. امروزه حتی می توان از اسانس کره، کارامل، نسکافه، هسته تلخ گیلاس، مغزبادام تلخ، زردآلو و.. نیز می توان از اسانس های آن استفاده کرد.
اسانس ها بسته به نوع آن نیز در مصارف دارویی استفاده می شود. از اسانس گیاهان دارویی برای خواص درمانی آن استفاده می شود.اسانس هایی از گل های دارویی برای بهبودی برخی بیماری ها استفاده می شود.
امروزه استفاده از اسانس بسیار رایج و دسترسی به آن ها آسان شده است. روش استفاد هاز آن ها ساده است و می توان با خرید، از آن ها استفاده کرد. تهیه انواع اسانس ها از از فروشگا ه های لوازم قنادی امکان پذیر است. البته قیمت اسانس بسته به طعم آنها فرق می کند.
فروش اسانس خوراکی خارجی بیشتر از اسانس ایرانی است . روش استفاده از اسانس خوراکی بر روی بسته بندی توضیح داده شده است ومی توانید راه استفاده از آنها را مطالعه کنید.
اسانس های خوراکی چند نوع اند؟
به طور کلی، این نوع اسانس ها در سه نوع وجود دارد.
- اسانس محلول در آب
- اسانس محلول در روغن
- اسانس محلول در الکل
خرید اسانس خوراکی
اگر قصد خرید اسانس های خوراکی و غیر خوراکی دارید ، حتما به نکاتی توجه شود تا گزینه درستی را انتخاب کنید تا بعد از خرید دچار پشیمانی نشویم.
- توصیه می شود محصول مورد نظر را از مراکز معتبر خریداری کنیم تا اصل و کیفیت آن اطمینان خاطر داشته باشیم.
- نکته مهم دیگر که باید به آن توجه داشته باشید در زمان خرید اسانس ها باید به نوع خوراکی و یا غیر خوراکی بودن آن توجه کنید تا اسانس غیر خوراکی به اشتباه اسانس های غیر خوراکی و یا برعکس خریداری نکنیم.
- محصولی که انتخاب کردید باید دارای نشان استاندارد باشد و مورد تایید وزارت بهداشت باشد.
سخن آخر
اسانس های خوراکی از جمله مواد افزودنی هستند که مورد استفاده در مواد غذایی و خوراکی مجاز با توجه به استاندارد ملی و بین المللی است. استفاده از اسانس های خوراکی در تهیه و تولید مواد غذایی در صنایع غذایی می تواند بسیار رایج باشد، بنابراین به راحتی از چند قطره آن برای طعم و عطر دادن به مواد غذایی استفاده می شود.برخی از انواع این اسانس ها را می توانید به راحتی از فروشگاه های لوازم قنادی تهیه کنید.
تا برای پخت انواع شیرینی ها و ایجاد طعم دلخواه از آن استفاده می شود. این ویژگی های اسانس های خوراکی به افراد کمک می کند تا طعم های مورد علاقه خود را در هر زمان از سال در اختیار داشته باشند و از طعم آن ها لذت ببرند..
