رب گوجه فرنگی چیست؟ طرز تهیه رب گوجه فرنگی خانگی چگونه است؟

رب گوجه فرنگی در واقع همان گوجه ی فرآوری شده و یکی از مهم ترین چاشنی های غذایی است که برای رنگ و طعم بهتر غذا به آن اضافه می شود. این ماده ی غذایی منبعی غنی از ترکیبات آنتی اکسیدان، انواع ویتامین ها و مواد معدنی است.

مصرف رب گوجه فرنگی به تقویت سیستم ایمنی بدن، تقویت سیستم عصبی، بهبود علکرد قلب و مغز و … کمک می کند. برای تهیه ی این رب، دانه ها و پوست گوجه ها را جدا کرده و طی فرآیندهای تخصصی و صنعتی، به صورت ماده ای یکدست و خمیری در می آورند.

در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی به معرفی و بررسی رب گوجه فرنگی، خواص، کاربرد ها و طرز تهیه ی آن می پردازیم.

ارزش غذایی رب گوجه فرنگی

این ماده ی غذایی سرشار از ترکیبات آنتی‌اکسیدان، آهن، پتاسیم و انواع ویتامین های B، A، C، K و سایر ویتامین های موجود در گوجه فرنگی است.

خواص درمانی رب گوجه فرنگی

مصرف گوجه فرنگی علاوه بر این که عطر  و رنگ دلپذیری که به غذا می دهد، در جلوگیری از سرطان، افزایش قدرت حافظه و یادگیری، تقویت سیستم عصبی و مغز، خواب آرام‌، تقویت سیستم ایمنی نقش دارد.

علاوه بر این، مقاومت بدن در برابر دیابت و بیماری های عفونی را افزایش می دهد. این ماده ی غذایی به دلیل داشتن نوعی آنتی اکسیدان به نام لیکوپن، با رادیکال های موجود در بدن که سبب بروز سرطان، پیری زودرس و بیماری های قلبی می شود مبارزه می کند.

نکته

برای این که بتوان تا حد ممکن از خواص، طعم و رنگ گوجه فرنگی برخوردار شد، بهتر است آن را ابتدا در آب حل کرده و سپس به محتویات ظرف غذای مورد نظر اضافه کرد. هر چقدر رب گوجه غلیظ‌ تر باشد، به آب بیشتری برای حل کردن نیاز دارد.

تهیه رب گوجه فرنگی خانگی

همان طور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، رب گوجه فرنگی یک چاشنی غذای پرمصرف و مهم در سراسر جهان است که به عنوان رنگ دهنده و طعم دهنده در اکثر غذاها مانند انواع خورشت ها، آبگوشت و … و ماده اولیه بسیاری از محصولات نظیر سس ها و کنسرو های مختلف کاربرد دارد.

اگر رب گوجه به روش خانگی تهیه شود به دلیل اینکه فاقد مواد افزودنی و نگهدارنده است سالم تر بوده و از ارزش غذایی بالاتری برخوردار است.

مواد لازم

گوجه فرنگی	۱۰ کیلوگرم
نمک	۴۰ گرم
روغن مایع	۱۰۰ گرم

نکته

مقدار مواد ذکر شده برای تهیه حدود ۲ کیلو گرم رب گوجه فرنگی مناسب است. برای تهیه مقدار بیشتر یا کمتر، می توان مقدار مواد را ضرب یا تقسیم کرد.

طرز تهیه

مرحله اول

ابتدا گوجه فرنگی ها را خوب شسته، سپس آن ها را به ۳ یا ۴ تکه تقسیم کنید. گوجه های خرد شده را داخل مخلوط کن یا غذا ساز ریخته و به خوبی له کنید. این عمل باید به گونه ای باشد که پوست و تخم آن دیده نشود.

در این مرحله به جای این که گوجه ها را به کمک دستگاه پوره و آب آن ها را بگیرید، می توانید گوجه های شسته شده را دو قسمت کرده و در یک قابلمه بزرگ بریزید.

سپس قابلمه را روی حرارت قرار دهید تا گوجه ها پخته و پوستشان به راحتی جدا شود. ریختن نمک روی گوجه ها سبب می شود تا هم آب بیاندازد و هم ماندگاری آن افزایش یابد. پس از نرم شدن گوجه ها، قابلمه را از روی حرارت بر داشته و اجازه دهید مواد خنک شود.

مرحله دوم

یک توری سیمی یا صافی با سوراخ خیلی ریز را روی یک قابلمه قرار داده و گوجه فرنگی های آماده شده را از صافی عبور دهید. بهتر است مواد رب را با فشار دست یا قاشق از صافی رد کنید.

این کار سبب می شود تا پوست و تخم های گوجه ها گرفته شود. برای احتیاط بهتر است چند بار مواد را از صافی عبور دهید. زیرا وجود پوست یا تخم سبب می شود رب زود تر کپک زده و خراب شود.

مرحله سوم

گوجه فرنگی های له شده یا آب آن را در یک قابلمه ریخته و روی حرارت زیاد قرار دهید. پس از به جوش آمدن آن، حرارت را کم کنید. درب قابلمه را نگذارید. این کار سبب می شود تا آب اضافی مواد رب خارج و زود تر غلیظ شود. هر چند دقیقه یک بار رب را از ته هم بزنید تا ته نگیرد. چنانچه رب ته بگیرد بوی سوختگی می دهد.

مرحله چهارم

پس از این که رب شروع به قل زدن کرده و کمی غلیظ شد، نمک را به آن اضافه کنید. اگر گوجه ها را با دستگاه پوره کرده‌اید، در این مرحله نمک را به آن اضافه کرده و بچشید.

نمک باید به مقداری باشد که رب خیلی بی نمک و یا خیلی شور نشود. اگر گوجه ها را با حرارت پخته و در مرحله اول نمک را اضافه کردید نیاز نیست در این مرحله به رب نمک بزنید. فقط اگر نمک رب کم بود مقداری به آن اضافه کنید.

مرحله پنجم

برای داشتن رب غلیظ ‌تر باید حرارت را کم کرده و رب را مرتب هم بزنید تا آب آن کاملا تبخیر شود. اگر رب را شل تر بردارید زودتر کپک می زند. هنگامی رب به غلظت مناسب می رسد که قل قل کرده و به بیرون بپاشد. علاوه بر این، می توان با یک قاشق روی رب یک شکاف ایجاد کرد. اگر شکاف دیر پر شد یعنی غلظت رب مناسب است.

مرحله ششم

به ازای هر یک کیلو رب گوجه فرنگی حدود یک قاشق غذاخوری روغن به آن اضافه کرده و آن را هم بزنید. پس از چند دقیقه رب را از روی حرارت برداشته و اجازه دهید تا خنک شود. اضافه کردن روغن به دلخواه است. این کار سبب می شود ماندگاری رب افزایش یابد.

مرحله هفتم

پس از سرد شدن رب آن را در ظرف های شیشه ای تمیز و خشک بریزید. رب به دلیل داشتن خاصیت اسیدی با ظروف فلزی و پلاستیکی واکنش شیمیایی داده و مواد ناسالم تولید می کند.

درب ظرف ها را محکم بسته، در جای خنک و یا داخل یخچال نگهداری کنید. برای پخت انواع غذاها می‌توان از این رب گوجه فرنگی سالم و خانگی استفاده کرد.

رعایت نکات مهم هنگام تهیه رب گوجه فرنگی خانگی

• برای تهیه رب خانگی بهتر است از گوجه فرنگی های آبدار، گوشتی، پوست نازک، قرمز رنگ، کاملا رسیده و نرم استفاده کرد. علاوه بر این، گوجه فرنگی نباید کپک زده یا پلاسیده باشد.
• اضافه کردن نمک به رب از کپک زدن و خرابی رب جلوگیری می کند.
• اضافه کردن روغن باعث یخ نزدن رب در فریزر و خوش رنگ شدن آن می شود.
• بهترین قابلمه یا دیگ برای جوشاندن رب گوجه فرنگی خانگی دیگی از جنس مس یا روح است.
• به طور معمول از هر ۴ کیلوگرم گوجه فرنگی ۱ کیلوگرم رب به دست می آید. البته این میزان به نوع گوجه فرنگی نیز بستگی دارد.

روش های جلوگیری از کپک زدن رب گوجه فرنگی

از آن جایی که رب گوجه فرنگی خانگی فاقد مواد نگهدارنده است ممکن است زودتر کپک بزند. از این رو، با توجه و رعایت نکات زیر می توان از کپک زدن آن جلوگیری کرد.

• هنگام صاف کردن گوجه فرنگی ها دقت کنید تخم یا پوست گوجه فرنگی از صافی عبور نکند.
• اجازه دهید آب رب گوجه فرنگی کاملا گرفته شده و رب غلیظ شود.

  

• پس از هر بار مصرف رب، باید درب ظرف را محکم بسته و آن را در یخچال نگهداری کرد.
• بهتر است روی سطح رب مقداری روغن بریزید تا بتوانید مدت زمان ماندگاری آن را افزایش دهید.
• اگر رب دچار کپک زدگی شد قسمت کپک زده را به صورت عمیق جدا کرده و یک لایه روغن روی سطح آن بمالید. این کار عمل اکسیژن رسانی را متوقف و از تشکیل کپک جلوگیری می کند. در روشی دیگر می توان رب را داخل فریزر نگهداری کرد.

معتبرترین تولید کنندگان رب گوجه فرنگی در ایران

به دلیل مصرف بالای این چاشنی در تهیه ی انواع غذاهای ایرانی، شرکت های بسیاری در ایران در زمینه ی تولید رب گوجه فرنگی فعالیت می کنند. از بهترین و معتبر ترین برند های تولید کننده ی رب گوجه فرنگی می توان به برند های طبیعت، چین چین، بیژن، خوشبخت، پیک، سحر، سمیه، دلپذیر، مهرام، آوازه، ایلیکا و تبرک اشاره کرد.