اسانس توت فرنگی چیست و چه کاربرد هایی دارد؟

اسانس توت فرنگی، ماده ی معطری است که از میوه توت فرنگی استخراج می شود. این اسانس به دو صورت خوراکی و غیر خوراکی تهیه شده و در صنایع غذایی، صنایع دارویی و صنایع آرایشی و بهداشتی نظیر تهیه ی عطر و ادکلن کاربرد دارد.

از خواص درمانی این اسانس می توان به محافظت پوست در برابر اشعه ی UV، رفع چین و چروک، جوانسازی پوست، زیبایی و طراوت مو اشاره کرد. تاکنون به بررسی اسانس میخک، اسانس زیره، اسانس ترخون و اسانس گلپر پرداخته شده است. در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی به بررسی این اسانس، قیمت خرید و فروش، کاربرد، و خواص درمانی آن می پردازیم.

اسانس توت فرنگی چیست

اسانس ها به مواد معطری گفته می شود که در غیاب میوه، می توان از عطر و رایحه ی آن استفاده کرد. به طور کلی، اسانس توت فرنگی از عصاره ی این میوه ی لذیذ به دست آمده و در صنایع آرایشی و بهداشتی، غذایی و دارویی کاربرد دارد.

این اسانس به صورت پودر و مایع تولید شده و مورد استفاده قرار می گیرد. علت استقبال فراوان از این محصول، عطر فوق العاده ی آن و کاربرد فراوان در صنایع مختلف است.

مشخصات گیاه توت فرنگی

توت فرنگی که با نام های چیلک، چلیک یا چیالک جنگلی، چلم و شالکه شناخته می شود، گیاهی گلدار، دو لپه ای و نهان دانه است. این گیاه علفی پایا به راسته گل سرخ سانان، تیره ی گل سرخیان، ریز خانواده ی رزوئیده و سرده توت فرنگی تعلق دارد.

این گیاه در آب و هوای معتدل گرم و در بستر غنی از گیاخاک و خاک اسیدی از رشد بسیار خوبی برخوردار است. گل های گیاه نسبت به سرما به شدت حساس هستند. اما، عطر و طعم میوه ی گیاه با انجماد از بین نمی رود.

قیمت خرید و فروش اسانس توت فرنگی

به دلیل کاربرد و محبوبیت فراوانی که این اسانس دارد، شرکت های مختلفی اقدام به عرضه ی این محصول به بازار می کنند. این محصول به صورت خوراکی  غیر خوراکی و به دو شکل مایع و پودر به فروش می رسد.

به طور کلی قیمت خرید و فروش اسانس توت فرنگی نسبت به سایر اسانس ها مناسب است. اسانس خوراکی نیز نسبت به اسانس غیر خوراکی از قیمت بالاتری برخوردار است.

نکته

خالص بودن اسانس و کیفیت محصول، از کمیت هایی است که هر خریدار به هنگام خرید باید به آن توجه کند.

کاربرد های اسانس توت فرنگی

از این اسانس برای تولید کیک، شیرینی، نوشیدنی، آب نبات، آدامس، ژله، شکلات، ترکیبات دارویی نظیر شربت و قطره و… استفاده می شود. علاوه بر این در صنایع آرایشی و بهداشتی نظیر عطر و ادکلن نیز کاربرد دارد.

طرز تهیه اسانس توت فرنگی

طعم دهنده ی خوراکی ها و اسانس ها کاملا طبیعی نیستند. زیرا، عصاره ی گیاهان و میوه ها به تنهایی ماندگاری زیادی ندارند. درنتیجه، به کمک فرآیند هایی ترکیبات شیمیایی دیگری به این عصاره ها افزوده می شود. این کار برای افزایش ماندگاری و بهتر کردن رایحه ی آن ها انجام می گیرد.

این اسانس پس از تولید، رایحه ای نشاط آور، قوی و ماندگار دارد. به همین دلیل نیز از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است. این طعم دهنده در بسیاری از مواد غذایی کارخانه ای مورد استفاده قرار می گیرد.

اسانس گیاهان را می توان از جاهای مختلف مانند ریشه، برگ ها، ساقه، پوست و حتی دانه ها تهیه کرد. این مسئله در مورد میوه ها کمی پیچیده تر است. درمورد برخی میوه ها می توان از آب آن ها استفاده کرد. سپس به عنوان ماده‌ ای برای تزریق اسانس به کار برده شوند.

برخی دیگر را می توان به کمک تقطیر بخار به دست آورد. میوه ها سرشار از آب، مواد معدنی و ویتامین ها هستند. علاوه بر این، فیبر و کالری آن ها نیز فراوان است. البته این فراوانی درمورد مولکول های اسانس صدق نمی کند.

در مورد طرز تهیه ی این اسانس می توان گفت توت فرنگی را نمی توان به صورت خشک شده استفاده کرد. در نتیجه، استفاده از فرایند تقطیر برای ایجاد اسانس بی فایده است. معمولا پوست میوه جایی است که در آن می توان مولکول های فرار و معطر را یافت. به عنوان مثال، بوی خوش مرکبات را می توان از پوست آن استشمام کرد.

وقتی به رایحه توت فرنگی فکر می‌کنیم، انتظار داریم رایحه ای تازه، شیرین و ترش باشد. عصاره های معطر طبیعی زیادی وجود دارد. این عصاره ها موفق می شوند بویی که به دنبال آن هستید را حفظ کنند.

روش تشخیص اسانس توت فرنگی طبیعی از غیر طبیعی

راه مشخصی برای تشخیص طبیعی یا مصنوعی بودن اسانس توت فرنگی وجود ندارد. این کار را باید توسط شاخصی که برای ما معیاری در نظر دارد انجام دهیم. توجه به ای نکته ضروری است که شاخص ها و معیار‌ های متفاوتی برای این کار وجود دارد.

به عنوان مثال در آمریکا، روش استخراج، طبیعی و مصنوعی بودن آن را مشخص می کند. این در حالی است که در اروپا منبع مواد مهم است. به این صورت که اگر در دستور ساخت یک ماده هیچ یک از موارد طبیعی نباشند، آن ماده مصنوعی تلقی می شود.

آشنایی با انواع اسانس توت فرنگی

به طور کلی دو نوع اسانس توت فرنگی وجود دارد. این اسانس ها از توت فرنگی وحشی (Fragaria vesca) استخراج می شوند. دیگر گونه های کشت شده ی توت فرنگی (Fragaria x ananassa) از توت فرنگی وحشی به دست می آیند.

 اسانس برگ توت فرنگی وحشی (Fragariae folium)

نانانال و میرتنول ترکیبات اصلی این نوع اسانس هستند. نانانال دارای رایحه ای شبیه مرکبات و آهک است. مریتنول دارای رایحه ی پیچیده‌‌ای است. رایحه ای که از نعناع، علفی، خنک کننده و کمی دارویی تشکیل شده است.

از دیگر ترکیبات موجود در این اسانس می توان به کومن، لینالول، سیترونلول، ژرانیول، کارواکرول و دی بوتیل فتالات اشاره کرد. این ترکیبات رایحه ای کمی گلدار، تازه و شیرین به اسانس می دهند.

این اسانس ضد باکتری و ضد ویروس است. می تواند بر سیستم عصبی تاثیر مثبت گذاشته و سبب ایجاد روحیه خوب شود. علاوه بر این، دارای اثرات ضد اسپاسم و آرامش بخش است که می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.

 اسانس گل آذین توت فرنگی وحشی (Fragaria vesca)

به شاخه ها، گل ها و ساقه های گیاه گل آذین گفته می شود. ترکیب اصلی این اسانس مریتنول است. این اسانس دارای بوی کلی دارویی و علفی-نعناع است.

از ترکیبات موجود در این اسانس می توان به کومن، لینالول، نانانال، ترانس پینوکارول، سیترونلول، ژرانیول، کارواکرول و ترپینن-۴-ال اشاره کرد. این ترکیبات رایحه های ظریف گل، ادویه و شیرین را افزایش می دهند.

روغن گل و ساقه توت فرنگی از نظر میزان بالای میرتنول، ضد اضطراب خوبی است. این بدان معناست که می‌تواند اضطراب را آرام کند. سایر ترکیبات موجود در اسانس دارای خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی خوبی هستند. این اسانس می تواند حشرات را دفع کند.

نکته

این اسانس ها به راحتی در دسترس نیستند. بسیاری از تولید کنندگان ترجیح می دهند، روغن معطر یا عصاره معطر را به دلیل رایحه ی دلپذیر آن به فروش برسانند. با این وجود، یافتن یک اسانس خوب ارگانیک و خالص توت فرنگی غیرممکن نیست. توجه داشته باشید که اسانس توت فرنگی عطر میوه ی تازه نمی دهد. آن ها بیشتر برای اهداف دارویی مورد استفاده قرار می گیرند.

خواص درمانی

در رفع چین و چروک پوست موثر است

این اسانس غنی از اسید های چرب و آنتی اکسیدان ها است. این ترکیبات فعالیت رادیکال های آزاد سطح پوست را مهار کرده و پوست را جوان و پرانرژی نگاه می دارد. اسیدهای چرب برای پوست بالغ بسیار مفید بوده و روند پیری را کاهش می دهد.

اسانس توت فرنگی همچنین تولید کلاژن را افزایش می دهد، که به تأخیر افتادن نشانه های پیری کمک می کند تا پوست شما را به شکل سالم نگاه دارد. علاوه بر این، اسانس توت فرنگی مرطوب کننده پوست شماست و آن را صاف و نرم نگه میدارد.

از پوست در برابر اشعه UV محافظت می کند

نور آفتاب برای تامین ویتامین D بدن مورد نیاز است. با این وجود، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید، به علت افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست نگران کننده است.

الاجیک اسید موجود در اسانس توت فرنگی، از پوست در برابر اشعه های مضر UV محافظت می کند. با استفاده از این اسانس که به طور طبیعی تولید می شود، نگران پر شدن پوست با سموم مضر موجود در لوسیون های ضد آفتاب مصنوعی نباشید. این اسانس دارای ترکیبات آنتی اکسیدان است که آسیب ناشی از رادیکال های آزاد و استرس زیست محیطی را کاهش می دهد.

در زیبایی مو موثر است

این اسانس حاوی مقادیر قابل توجهی از منیزیم، اسیدهای چرب امگا و مس است که در زیبایی مو نقش دارند. خاصیت الاجیک اسید موجود در این اسانس به گونه ای است که از ایجاد مشکلات مو نظیر نازک شدن و یا شکستن آن جلوگیری می کند.

علاوه بر این، اسانس توت فرنگی مانند اسانس تایلندی، اسانس چای و اسانس رزماری دارای اثرات ضد قارچی است. این ویژگی به رفع شوره سر کمک می کند. خواص آنتی اکسیدانی این اسانس به حفظ رطوبت مو کمک می کند.

این اسانس به عنوان یک تهویه کننده طبیعی برای موها عمل کرده و آن را براق می کند. برای حفظ شادابی و طراوت مو ها، آن را به طور منظم با این اسانس ماساژ دهید. اسانس توت فرنگی با سیلیس لود می شود. به این ترتیب، از طاسی جلوگیری کرده و به رشد مو کمک می کند.