آشنایی با منافع اقتصادی بازیافت ضایعات سرب و روی

ضایعات سرب و روی حجم بزرگی از ضایعات فلزی جهان را تشکیل می دهند. ضایعات سرب و روی را می توان با بازیافت مجددا مورد استفاده قرار داد و از هدر رفتن این فلزات پرکاربرد جلوگیری کرد.

خریدار ضایعات سرب و روی این فلزات را جمع آوری کرده و آنها را به کارخانه ها و کارگاه هایی تحویل می دهد که در همه جای ایران از جمله تهران ، مشهد ، اصفهان ، کرج ، تبریز ، ساری ، اراک و..  فعالیت می کنند. در این کارگاه ها فلزات تفکیک شده و به طرق مختلف برای استفاده مجدد آماده می شوند.

حجم بالای تولید این ضایعات بازار گسترده خرید و فروش ضایعات سرب و روی را در کل دنیا رونق بخشیده است. لازم به ذکر است که قیمت روز هر کیلو از این ضایعات تابعی از قیمت جهانی سرب و روی و قیمت دلار در ایران است. برای آگاهی بیشتر در این رابطه با ما در نشریه جهان شیمی فیزیک همراه باشید.

خطرات زیست محیطی ضایعات سرب و روی

سرب جزء فلزات سنگین است که جذب طبیعت نمی ‌شود بنابراین در صورت عدم بازیافت و عدم بازگشت به چرخه تولید برای محیط ‌زیست بسیار خطرناک خواهد بود. خوشبختانه سرب یکی از فلزاتی است که قابلیت بازیافت بالایی دارد و به راحتی می توان آنرا مجدد وارد چرخه تولید کرد.

ضایعات سرب از نظر اندازه و حجم خیلی سنگین تر از بقیه ضایعات از جمله آهن هستند و قیمت بسیار بالاتری نیز دارند. بازیافت این فلز برای حفظ محیط زیست و صرفه جویی در منابع بسیار ضروری است و باتری‌ های خودرو یکی از مهمترین منابع سرب بازیافتی هستند. در حال حاضر حدود ۵۰ درصد سرب از راه بازیافت به‌ دست می‌ آید که به آن سرب ثانویه گفته می شود.

روی نیز یکی از فلزات پر مصرفی است که خصوصا برای روکش کردن فولاد به عنوان فلز قربانی جهت جلوگیری از خوردگی مورد استفاده قرار می گیرد.

ضایعات روی به دلیل کاربرد گسترده این فلز خصوصا در خودروسازی حجم زیادی را به خود اختصاص می دهد و می توان با بازگرداندن آنها به چرخه تولید علاوه بر حفاظت از محیط زیست در هزینه های تولید این فلز نیز صرفه جویی کرد.

بازیافت ضایعات سرب و روی در ایران

بازیافت این فلزات به دلیل کاربرد پذیری بالا در کل دنیا بسیار بالاست و در کشور ما نیز سرب و روی دو فلزی هستند که بازیافت آنها مانند میانگین جهانی در حد معقولی بالاست.

در حال حاضر کارگاه ها و شرکت های بازیافت سرب بسیاری  در سراسر کشور مشغول به فعالیت هستند. در این کارگاه ها سرب ثانویه با سرب جدید مخلوط شده و دوباره از آن شمش تولید می کنند. در ایران به طور معمول بازیافت سرب از طریق  باتری ‌های ضایعاتی انجام می‌شود.

عیار سرب ثانویه یا بازیافتی در کارگاه های پیشرفته بطورکلی بالای ۹۵ درصد است اما در کارگاه‌ هایی که به طور سنتی فعالیت می کنند این فلز عیار پایین‌ تری دارد و آنرا با عنوان سرب کارگاهی به کارخانه‌های بزرگ‌ تر می فرستند.

فلز روی را نیز می توان از قراضه های فولاد ، بازیافت مستقیم قراضه های برنج و برنز و همچنین آلیاژهای مختلف بازیافت کرد. ضایعات روی بر اساس عیار و فرآیند بازیافت برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. این فلز را همچنین می توان از گرد و غبار و همچنین محلول ‌های خروجی از فرایند و پساب اسیدی معادن بازیافت کرد.

کاربرد گسترده این فلز در صنایع مختلف لزوم بازیافت آنرا خاطر نشان می کند زیرا با استفاده مجدد از ضایعت آن می توان هزینه های تولید و تصفیه این فلز از سنگ معدن را کاهش داد و با سرعت بیشتری این فلز را به صنایع مختلف تزریق کرد.

اهمیت اقتصادی ضایعات سرب و روی

بازیافت سرب و روی از نظر اقتصادی قطعا به ‌صرفه است زیرا نسبت به  فرآیند تولید آنها از معدن انرژی و هزینه‌ بسیار کمتری مصرف خواهد شد و بدین ترتیب هزینه ‌ها را چندین برابر کاهش خواهد داد. علاوه بر این جمع کردن این فلزات به خصوص سرب از طبیعت به حفظ محیط زیست و در نهایت سلامت انسان و سایر حیوانات کمک خواهد کرد.