فواید ساپونین چیست و چه کاربردی دارد؟

ساپونين نوعی تركيب طبيعی است که منشا گياهی دارد. از خواص ساپونین داشتن می توان به سورفكتانتی و شويندگی آن اشاره کرد. داشـتن بخش های آب دوسـت و چربی ‌دوست به طور همزمان موجب کاربرد ساپونین به گونه ای ویژه شده است. از دیگر ویژگی ساپونین فعاليت سطحی آن است. این ویژگی موجب شده تا به عنوان ماده ای كف كننده همراه با كف مقـاوم شـناخته شود. به خواص سورفاكتانتی این ماده موجب شده است تا در بسیاری از صنايع مانند صنایع آرايشی، بهداشتی و… به کار رود. انواع ساپونین از گیاهان مختلف استخراج و در بازار عرضه می گردد. قیمت ساپونین با توجه به نوع و شرکت تولید و عرضه کننده متفاوت خواهد بود. برای خرید ساپونین می توان به روش های مختلفی اقدام نمود. امروزه خرید از سایت های معتبر روشی بی واسطه و به صرفه ارائه می دهد.

در ادامه این مطلب به بررسی خواص و ویژگی های انواع ساپونین می پردازیم. همچنین نحوه قیمت گذاری و خرید و فروش این ماده گیاهی و عوارض آن نیز بررسی خواهد شد. این نشریه قبلا هم به بررسی ترکیبات دترجنت و سورفاکتانت پرداخته است. در ادامه با ما همراه باشید تا با این ماده گیاهی بیشتر آشنا شوید.

ساپونین چیست

نام ساپونین از کلمه لاتین ساپو گرفته شده که به معنای صابون است. ساپونین گلیکوزیدی با وزن مولکولی زیاد است. محلول بودن در آب ازجمله مهم ترین خواص فیزیکی این مواد است تولید کف می کنند. بنابراین ساپونین ها دارای خواص پاک کنندگی یا دترجنتی هستند. با استفاده از خواص دترجنتی و سورفکتانتی ساپونین ها، مردم اروپا از قرن ها پیش از ریشه گیاه طبی صابونی برای شستشو بهره می بردند. بر اساس ساختمان مولکولی ساپونین ها را می توان به دو گروه گلیکوزیدهای تری ترپنوییدی یا استروئیدی تقسیم بندی نمود. کاربرد ساپونین ها به عنوان امولسيون كننده و خاموش کننده آتش نیز به كار می رود. مصرف خوراكی برخی از ساپونين ها از هايپركلسترولميا نیز ممانعت خواهد نمود. این اثر با تشکیل كمپلكس بين ساپونين و كلسترول صورت می پذیرد.

خواص ساپونین

درواقع خواص ساپونین ها موجب استفاده گسترده از آن ها شده است. در ادامه این مطلب به بررسی برخی از خواص آن ها پرداخته شده است.

• ترکیباتی ضد باکتری هستند.
• خواص آنتی اكسيدانی از خود نشان می دهند.
• ضدسرطان هستند.
• این ترکیبات ضـد دیابت عمل می کنند.
• اثرات ضـد چـاقی دارند.
• دارای اثـرات هموليتک هستند.
• سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.
• این ماده موجب کاهش کلسترول بد یا LDL می گردد.

کاربرد ساپونین در داروسازی

ساپونین ها برای جذب روده ای بهتر سایر مواد دارویی، همراه با آن ها مورد استفاده قرار می گیرند و جذب دارو را بهبود می بخشند. ساپونین های استروئیدی در برخی از گیاهان تیره سوسن، آماریلیس و تیره های دیگر وجود دارند. انواع استروئیدی نقش گسترده ای در صنایع جدید دارویی دارند. مصرف این ترکیبات به ویژه در ارتباط با تولید و عرضه گلیکوزید های قلبی موجود در برخی از گیاهان دیده می شود.

ساپونین عسل

مواد موثرخاصی در درون شهد گیاهان وجود دارد که خواص مطلوبی دارند. یک نوع از این ترکیبات ساپونین ها هستند. این ترکیبات موثر دارای اثرات دارویی بیشماری هم هستند. ساپونین ها به طور طبیعی کف کرده و در عسل های ویژه ای مانند عسل خارشتر، عسل کنار و عسل گارچی دیده می شوند. این ترکیبات در شهد گل ها حضور داشته و از آن طریق به عسل وارد شده اند. گاهی در هنگام برداشت عسل از کندوها زنبورداران با پدیده ای شگفت آور مواجه می شوند. آن ها مشاهده می کنند که در سطح حلب ها و ظرف ها لایه ای از کف تشکیل شده است که به تدریج ته نشین می گردد. نکته جالب این است که در هنگام بسته بندی و هم زدن عسل این کف دوباره مشاهده خواهد شد.

در عسل هایی که مقادیری از شهد گیاهان حاوی ساپونین را دارند، در سطح عسل کف تشکیل شده و این کف اجتناب ناپذیر است. این کف نشان از نامرغوب بودن عسل نیست بلکه به علت وجود ساپونین است که فواید مطلوبی در سلامت دارد. درواقع ساپونین عسل خواص دارویی ویژه ای به آن می بخشد.

ساپونین کینوا چیست

کینوا دانه ای کوچک است که مزه‌ای شبیه به آجیل دارد. این گیاه بافتی پفکی و نرم و کمی هم ترد دارد. برای استفاده بهتر از خواص کینوا می‌توان در هنگام پخت کمی روغن زیتون، نمک دریایی و آب لیموی تازه به آن افزود. کینوا هم مانند برنج و سایر غلات طعم سس های مختلف را به خود می گیرد. کینوا دارای مقدار کمی اسید چرب امگا ۳ بوده و بدون گلوتن و کلسترول است که به صورت ارگانیک تولید می‌ گردد. این گیاه حاوی ساپونین طبیعی است. بنابراین حشرات و پرنده‌ها را از خود دور می‌کند. داشتن این ماده گیاهی موجب می شود تا گیاه در هنگام رشد نیازی به کودهای شیمیایی نداشته باشد. بنابراین محصولی ارگانیک تولید خواهد شد.

البته توجه شود که امکان حساسیت به کینوا نیز وجود دارد. زیرا افرادی هستند که ممکن است به ساپونین حساسیت داشته باشند. در این افراد مصرف کینوا ممکن است با دل ‌درد، خارش، ورم و حتی کهیر پوستی همراه شود.

چه گیاهانی ساپونین دارند

گیاهانی مانند چوبک، کندش یا کندس، ریشه شیرین بیان و بنگ سفید، ریشه گیاه جینسینگ، برگ درخت زبان گنجشک و ریشه آنونین خاردار از گیاهانی هستند که حاوی این ماده دارویی می باشند.

عوارض ساپونین

وقتی ساپونین ها وارد گردش خون می شوند، موجب همولیز گلبول های قرمز خون می شوند. بنابراین مصرف آن ها باید به عنوان ماده ای به نسبت سمی با توجه بیشتری صورت پذیرد.

اما به طور کلی خوردن این مواد زیان خاصی به همراه ندارد. این ترکیبات مدر و ملین و خلط آور بوده و می توان از آن ها به عنوان ضد سرفه نیز استفاده کرد.

در تهیه محلول های مخصوص غرغره نیز از این مواد استفاده می کنند. زیرا این ترکیبات ضد باکتری بوده و بنابراین خواص ضد عفونی کنندگی دارند.

قیمت ساپونین

قیمت ساپونین می تواند مقادیر مختلفی را در بر گیرد. عواملی همچون نوع، درجه خلوص و شرکت تولید کننده بر قیمت این محصول موثرند. برای اطلاع از قیمت این ترکیبات می توان به سایت های معتبر فروش مواد شیمیایی مراجعه کرده و در صورت تمایل اقدام به خرید نمود.

خرید و فروش

به دلیل کاربرد های مختلف این ماده خرید و فروش آن در بازار جهانی از رونق خوبی برخوردار است. برای خرید این محصول می توان به روش های حضوری اقدام نمود. همچنین فروش این محصول از طریق سایت های معتبر فروش مواد شیمیایی صورت می پذیرد. خرید اینترنتی از منابع معتبر علاوه بر اینکه امکان خریدی بی واسطه را فراهم می کند، موجب صرفه جویی در وقت و هزینه هم می شود. نکته قابل توجه در این رابطه خرید از منابع معتبر و تهیه محصولات اصل است. زیرا خواصی که به آن ها اشاره شد تنها مربوط به نوع اصلی این ترکیبات است.

سخن آخر

در این مطلب به بررسی خواص و کاربرد و ویژگی های ساپونین ها و انواع آن ها پرداختیم. همچنین نحوه خرید و فروش و قیمت این ترکیبات نیز بررسی شد. مشخص شد که این ترکیبات به‌ ویژه در سلامت خواص مطلوبی دارند. اما می توانند در برخی از افراد موجب بروز حساسیت هایی شوند. بنابراین باید از آن ها با احتیاط مصرف نمود. نکته مهم دیگر در رابطه با این ترکیبات گیاهی تهیه آن ها از منابع معتبر است. زیرا مصرف ترکیبات تقلبی علاوه بر اینکه خواص مطلوبی ندارد، در برخی از موارد می تواند منجر به عوارض نامطلبوبی گردد.