درخت پول، پاچیرا یا گیاه شانس چیست؟ روش نگهداری و تکثیر آن چگونه است؟

درخت پول که با نام های پاچیرا یا گیاه شانس شناخته می شود گیاهی زینتی و آپارتمانی است. علت نامگذاری این گیاه این است که به خوش شانسی، ثروت و خوش اقبالی معروف است.

این گیاه نسبت به گرما مقاوم بوده و در نور کم به خوبی رشد می کند. از این رو، به راحتی در محیط منزل قابل پرورش است. این گیاه برای رشد به نور متوسط، دمای ۱۶ تا ۲۵ درجه سانتیگراد، رطوبت، خاک سبک، گلدان مناسب و … دارد.

گیاه پاچیرا بومی آمریکای مرکزی و شرق آسیا است. کشور تایوان سابقه ی خوبی در زمینه صادرات این گیاه دارد. به دلیل افسانه های رایج درباره ی این گیاه، کاربرد فراوانی در فنگ شویی چینی دارد. زیرا انرژی مثبت به محیط می بخشد.

در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی به معرفی درخت پول یا پاچیرا، مشخصات، نحوه پرورش و نگهداری، آفات، بیماری ها و … می پردازیم.

مشخصات ظاهری درخت پول

درخت پول یا پاچیرا با نام علمی (Pachira Aquatica) به خانواده پنیرکیان (Malvaceae) تعلق دارد. ارتفاع این گیاه حداکثر به یک متر و نیم می رسد. ساقه های آن صاف، بلند و مرتعج است. به همین دلیل، می توان آن ها را مانند موی انسان‌ بافت. این کار سبب افزایش قیمت گیاه پاچیرا می شود.

دارای برگ های سبز پر رنگ، براق و چرمی است که طولی تقریبا کشیده و شکلی پنجه مانند، باریک و کشیده دارد. گل های آن زرد مایل به نارنجی است. دانه های این گیاه به رنگ قهوه ای روشن است. مصرف خوراکی داشته و مزه ی آن شبیه مزه ی بادام زمینی است.

نکته

نکته ای که در مورد برگ های این گیاه باید مورد توجه قرار گیرد این است که، برای حیوانات خانگی و انسان سمی است. بهه همین دلیل باید دور از دسترس قرار گیرد تا توسط حیوانات خورده نشود.

دیگر نام های درخت پول

این گیاه در فارسی به نام های پاچیرا، درخت پول و گیاه شانس، در زبان انگلیسی به نام هایGuiana Chestnut ،Pachira ، Money tree و نام علمی Pachira Aquatica معروف است.

دلیل نام گذاری درخت پول

دلیل نامگذاری این گیاه به یک داستان و افسانه قدیمی مربوط است. بر اساس این داستان، مردی فقیر برای ثروتمند شدن دعا می کند. در راه، بوته این گیاه عجیب را پیدا کرده، آن را به عنوان نشانه ای نیک و مقدس به خانه می برد. پس از مدتی، از فروش گیاهانی که توسط دانه های این گیاه رشد کرده بودند، ثروتمند می شود.

نحوه پرورش درخت پول

این گیاه برای رشد بهتر به شرایط ویژه ای نیاز دارد. دانستن این شرایط به پرورش و نگهداری بهتر آن کمک می کند.

نور مناسب

درخت پول از جمله گیاهنی است که به نور متوسط اما غیر مستقیم نیاز دارد. به همین دلیل، به راحتی با محیط اتاق و سالن هایی با نور معمولی سازگار است. بهترین نقطه برای قرار دادن این گیاه، پنجره های شمال و شرق است. از این رو، درخت پول یک گزینه ی مناسب برای آپارتمان، محل کار، لابی، ادارات، بانک و … است.

آبیاری مناسب درخت پول

این گیاه علاقه مند حضور در محیط های مرطوب است. اما نباید اجازه داد خاک به طور دایم خیس و غرقابی باشد. زیرا، احتمال بیماری های قارچی و پوسیدگی را افزایش می دهد. دقت کنید بین دو آبیاری، سطح خاک خشک باشد. از ریختن آب روی ساقه و برگ ها هم خودداری شود.

دمای مناسب

مناسب ترین دما برای رشد این گیاه دمای ۱۶ تا ۲۵ درجه ی سانتیگراد است. بهتر است گلدان در سرما یا گرمای زیاد قرار نگیرد.

خاک مناسب درخت پول

درخت پول برای رشد بهتر به خاک سبک با زهکشی بالا نیاز دارد. این ویژگی ها موجب می شود آب در اطراف ریشه جمع نشده و باعث پوسیدگی و از بین رفتن آن نشود. ترکیب پیت ماس و پرلیت یا ترکیبات سبک دیگر مناسب ترین خاک برای این گیاه است.

نکته

اگر میزان پرلیت اندکی بیشتر باشد سبب تهویه و زهکشی مناسب تری خواهد شد.

رطوبت مورد نیاز درخت پول

به طور کلی این گیاه به رطوبت ۵۰ درصد نیاز دارد. به دلیل حساسیت ساقه های آن نسبت به پوسیده شدن، نمی توان از روش اسپری کردن استفاده کرد. بنابراین، بهتر است که با روش جزیره رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین کرد.

روش جزیره برای تامین رطوبت

روش جزیره کردن به این صورت است که یک زیرگلدانی پر از سنگ ریزه می کنیم. سپس روی سنگ ها آب ریخته و گلدان را روی آن قرار می دهیم. تبخیر آب رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین می کند.

نکته

باید توجه داشت که آب اصلا نباید با خاک گلدان تماس پیدا کند.

کود مناسب درخت پول

بهتر است که ماهی یک بار از کود کامل استفاده شود. علاوه بر این، می توان از قطره های تقویتی بنسای بامبو با مشورت با یک متخصص گل و گیاه هم استفاده کرد.

روش تکثیر درخت پول یا گیاه پاچیرا

این گیاه را به دو روش کاشت بذر و قلمه زنی می توان تکثیر کرده و افزایش داد. در ادامه به بررسی هر یک از این روش ها می پردازیم.

کاشت بذر

بذر این گیاه را از ۲۴ ساعت تا ۴۸ ساعت در آب ولرم قرار می دهیم. سپس، آن را در خاک مرطوب تا عمق یک سانتی متری می کاریم. روی گلدان را با یک نایلون پوشانده‌ و سپس آن را در یک اتاق با نور کافی و دمای ۲۴ درجه سانتی‌گراد قرار می دهیم. در این شریط بذر ها جوانه زده و سبز می شوند. پس از جوانه زنی نایلون را برداشته و گلدان را به پنجره شمالی منتقل می کنیم.

قلمه زنی

برای استفاده از این روش در اواخر فصل پاییز یا تابستان، ساقه های جدید با حداقل با دو گز و طول ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر را در آب و یا در خاک پرلیت یا پیت ماس قرار می دهیم.

بهتر است ابتدا در آب قرار داده و پس از ریشه زنی در خاک بگذارید. معمولا پس از چند هفته، قلمه ها ریشه زده و سبز می شوند. بعد از ریشه زدن قلمه آن را به یک گلدان با خاک سبک و غنی منتقل می کنیم.

دانه درخت پول

این گیاه در فضای باز حاوی دانه هایی است که داخل غلاف هایی سبز رشد می کند. هنگامی که این غلاف ها روی زمین می ریزند نشان دهنده ی رسیدن آن ها است. این غلاف ها را می توان باز کرده و دانه های آن را به صورت خام مصرف کرد. این دانه ها مزه ای مانند بادام زمینی و یا بو داده، شبیه به مزه بلوط دارند.

زمان مناسب تعویض گلدان درخت پول

بهترین زمان برای تعویض گلدان هنگامی است که گیاه به خواب رفته باشد. یعنی از اواخر فصل پاییز تا اواخر فصل زمستون برای این کار ناسب است. دلیل آن هم این است که در این فصل گیاه رشد قابل توجهی ندارد. از این رو، به حالت سکون درآمده و به راحتی می توان برای تعویض خاک اطراف ریشه و گلدان اقدام کرد .باید توجه کرد اندازه گلدان یک سایز بزرگتر از سایز قبلی باشد.

کاربرد های درخت پول

مهم ترین کاربرد این گیاه در فنگ شویی و تزئین فضای خانه و محیط کار است. علاوه بر این، از آرد آن برای پخت و پز و یا تهیه ی دمنوش استفاده می شود.

از دیگر خواص درخت پول، تولید رنگ قرمز از پوست آن است. این رنگ در صنايع دستی کاربرد فراونی دارد. چوب آن هم در نجاری و طناب زدن قابل استفاده است.

دلیل زرد شدن برگ درخت پول

دلیل های احتمالی که باعث زرد شدن برگ های این گیاه می شوند عبارتند از:

• آبياری زياد
• زهکشی ضعيف خاک وخارج نشدن آب اضافه از گلدان
• جمع شدن آب در زير گلدانی
• دمای پايين يا کوچک بودن گلدان برای ريشه ها و فضای کم داشتن
• نور کم و نامناسب
• کمبود ازت و مواد غذايی مفید خاک
• تهويه نامناسب خاک
• آفات موجود در خاک
• خشکی هوا

بررسی بیماری های درخت پول

• از بیماری های شایعی که این درخت را تحت تاثیر قرار می دهد، بیماری هایی نظیر کپک پودری و پوسیدگی در قسمت ریشه است. برای رفع این مشکلات باید ظرف گیاه را تمیز و بدون زباله نگاه داشت.
• اگر خاک خیلی مرطوب است آن را خشک کرده و آبیاری را کاهش دهید. قسمت های آلوده و بیمار گیاه را حذف کنید.
• تغییر رنگ برگ ها به رنگ زرد، معمولا به دلیل رطوبت کم یا میزان اشتباه کود است. در صورت لزوم و بروز این مشکل، رطوبت را کم کم افزایش دهید.
• ايجاد لکه روی برگ های گیاه معمولا به علت کمبود پتاسیم است. این مشکل با حذف برگ های بیمار و کود مخصوص به راحتی قابل درمان است.
• پوسیدگی در قسمت ریشه معمولا به علت آبیاری زیاد است. در صورت بروز این مشکل، با حذف ریشه های ناسالم و انتقال گیاه به خاک تازه با زهکشی مناسب می توان این مشکل را برطرف کرد.

معرفی آفت های درخت پول

• در صورت بروز مشکل از طریق آفات، حشرات و یا کنه ها، درمان گیاه را طبق مشورت با استفاده از صابون و محلول های حشره کش مخصوص انجام دهید.
• معمولا آپید ها از آفاتی هستند که در تابستان گیاه درخت پول را درگیر می کنند. برای رفع این مشکل طبق مشورت، دوش گرفتن گیاه با استفاده از روغن چریش است.

  

• آفت بعدی، کنه عنکبوت است که به صورت تار سفید در قسمت های ساقه یا زیر برگ ها قابل مشاهده است. برای درمان و رفع این مشکل هم باید گیاه را شسته شده و رطوبت آن را کم کم افزایش داد.
• فلس حشرات هم آفت درگیر کننده ی بعدی است. این آفت معمولا در فصل زمستان و به صورت برجستگی های نازک روی برگ ها قابل مشاهده است. برای درمان گیاه باید طبق مشورت، از آب و صابون مخصوص یا الکل کمک گرفت.