معرفی و بررسی انواع سماق و خواص آن

یکی از محبوب ترین  چاشنی های سنتی سماق است، که یک جایگاه ویژه ای در میان مواد غذایی دارد، و معمولا طعم آن با مواد غذایی ، طعم خوشمزه و جذابی است. در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی فیزیک قصد داریم به طور کامل و جامع درباره سماق صحبت می کنیم. لطفا ما را همراهی کنید.

سماق چیست؟

سماق Rhus در واقع گونه ای از گیاه درختچه ای است که بیشتر در مناطق کوهستانی رشد می کند. درختچه های سماق از گیاهان خورو هستند و دانه های این گیاه از طریق انتشار در مناطق کوهستانی پخش می شوند و به صورت خودرو رشد می کنند. این گیاه کمتر توسط انسان کاشته یا پرورش داده می شود.

این گیاهان با توجه به نوع آب و هوا و سایر عوامل ، به طور متوسط دارای ارتفاع بین سه تا چهار متر است؛ البته ، از سه متر کمتر هم در برخی از مناطق وجود دارد. این گیاه معمولاً در آب و هوا گرم و خشک رشد می کنند و رطوبت بیش از حد و باران میوه آن را خراب می کند. بنابراین آنها نیاز به باران و آب زیادی ندارند و بیشتر از نور خورشید برای رشد استفاده می کنند. اگر در معرض نور خورشید قرار نگیرد، این درختچه خشک می شوند. میوه این گیاه در ابتدای رسیدن طعم ترش دارد که به مرور این ترشی کاهش می یابد.

این گیاه میوه ای مودار دارد که بعد از آسیاب، بسته به نوع درختچه آن ، رنگ  قرمز متمایل به قهوه ای دارد. میوه آن که خوشه ای است را می چینند. میوه سماق تقریباً جنس سفتی دارد، آسیاب و کوبیده می شود و پس از کوبیده شدن، به عنوان چاشنی مورد استفاده قرار می گیرد و طعم غذا را ترش مزه می کند.

همانطور که گفتیم درختچه سماق اغلب در مناطق کوهستانی مانند کوه های غرب آسیا، آمریکای شمالی و آفریقا می روید.در میان کوه های آسیای غربی، کوه های آذربایجان غربی در ایران سماق های مشهور دارد.بنابراین در تبریز و اردبیل و سردشت این ادویه به صورت چاشنی محلی فروخته می شود.

 اجزای سماق

میوه سماق، مانند بیشتر میوه ها، شامل دو جزء؛ دانه و پوست

دانه

پس از برداشت میوه این گیاه از درختچه، دانه آن را از پوست جدا می شوند و پس از یک عمل انتخابی ، دانه ها را برای آسیاب کردن، می برند می شوند و پس از آسیاب و خرد شدن ، به عنوان چاشنی مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرند

پوست

پوست این گیاه، مانند دانه آن، کاربرد های متنوع و مهمی دارد. پوست سماق زمانی از میوه جدا می شود، معمولا برای صنعت چرم و لباس استفاده می شود. از کاربردهای دیگر این گیاه ساخت رنگ، تولید تنباکو و سیگار، یا عناصر تزیینی استفاده می شود.

انواع سماق

انواع سماق: سماق قرمز

سوماق قرمز بیشتر درنواحی کوهستانی آذربایجان غربی و در آب و هوای آفتابی دیده می شود. البته نوع برداشت میوه تأثیر زیادی بر رنگ آن خواهد داشت. اگر پوست در طول برداشت به طور کامل از سماق جدا نشده باشد، رنگ آن مایل به قرمز خواهد شد که لزوماً سماق قرمز به رنگ قرمز نخواهد بود. ممکن است بنفش و ارغوانی باشد.

نوع قرمز  آن مرغوب تراز سماق قهوه ای است زیرا ازطرف انسان بسیار کمتر دستکاری می شود. سماق قرمز طعم ترش دارد . طعم ترش سماق قرمز بسیار کمتر از سماق قهوهای است. سماق قرمز به سبب رنگ جذابی که دارد از آن به عنوان یکی از عناصر تزئینی استفاده می کنند.

انواع سماق: سماق قهوه ای

اگردر زمان برداشت میوه سماق، پوست آن به طور کامل جدا شود، قهوه ای می شود و مرغوبیت کمتری نسبت به سماق قرمز خواهد داشت. سماق قهوه ای طعم ترش تری نسبت به سماق قرمز دارد.

 

خواص و فواید سماق

 خواص سماق برای پوست

وجود آنتی اکسیدان ها در داخل ترکیبات انواع سماق ها، خاصیت دارویی این گیاه را چندین برابر می کند و آن را برای پوست بسیار مناسب قرار داده است . انواع سماق، به ویژه سماق قرمز، برای از بین بردن کک و کهیر و لکه های روی پوست بسیار مناسب است. مصرف متعادل سماق همچنین می تواند به خارش و حساسیت پوستی رفع می کند؛ پس سماق، به یک نوعی ضد خارش و ضد آلرژی است. از سماق برای درمان زخم های سطحی نیز استفاده می شود. به همین ترتیب  انواع سماق به دلیل خواص آنتی اکسیدان، دارای خاصیت جوان سازی پوست است و می تواند چین و چروک پوست را رفعک ند، و پوست را صاف و شفاف کند.

برای بهره بردن از خواص سماق برای پوست، علاوه بر مصرف آن، می توانید با دم کردن سماق و با پختن شاخه ها و پوست هایش ازآن پماد بسازید و بر روی سطح پوست خود بمالید تا تاثیر خود را بگذارد.

خواص سماق برای خونریزی رحم

خونریزی از زنان در دوران قاعدگی طبیعی است و جای نگرانی نیست. با این حال، اگر خونریزی تا پس از قاعدگی ادامه یابد، می تواند خطرناک باشد. در اون موارد، سماق با خواص خودش می توان دبه داد شما برسد. یکی از خواص سماق، پیشگیری از خونریزی یا قطع خونریزی است. در طب سنتی اسلامی به خواص سماق برای خونریزی رحم اشاره شده است و استفاده از آن برای خونریزی توصیه می شود.

خواص سماق برای مقابله با دیابت

یکی دیگر از خواص بسیار مهم  انواع مختلف سماق ،کاهش قند خون وکنترل دیابت است. سماق به دلیل خواص آنتی اکسیدانی اش قند خون را تا حد اعتدال کاهش می دهد و دیابت را مهار می کند و از آن به عنوان درمان گیاهی برای قند خون نام می برند. در مطالعات منتشر شده، به خواص سماق برای درمان دیابت اشاره شده است.

 خواص سماق برای درمان کبد چرب

یکی از اندام های داخلی پراهمیت در بدن کبد است. سلامت کبد برای همه افراد بسیار مهم است. کبد چرب یکی از شایع ترین مشکلات کبدی است که امروزه تمام گروه های سنی را تحت تأثیر قرار داده است و مشکلات مهمی را برای آن ها ایجاد می کند. بر اساس تحقیقات سماق دارای خواص مهم برای درمان کبد چرب است. استفاده از دمنوش سماق برای درمان کبد چرب می تواند موثر و مفید باشد.

خواص سماق و ماست

سماق به دلیل خواص دارویی و غذایی خاص محبوب همه افراد است. ترکیب محبوب سماق و ماست است تأثیر زیادی در تسریع فرایند کاهش وزن دارد و خوردن آن در غذاهای مختلف می تواند شکم شما را به تدریج کوچیکترکند. این یکی از راه های طبیعی برای کاهش وزن است، اما ورزش و غذا خوردن سالم نیز توصیه می شود. از خواص دیگر سماق و ماست تصفیه سموم از بدن است.

خواص سماق و گشنیز

از ترکیبات مهم دیگ، مخلوط سماق و گشنیز است. گشنیز یکی از مفیدترین گیاهان دارویی است که حاوی انواع ویتامین ها مانند ویتامین c، کلسیم و پتاسیم است. ترکیب سماق و گشنیز می تواند مشکلات گوارشی را رفع کند و هضم روده ها را تسهیل کند.

مصرف سماق در بارداری

یکی از مشکلات که کارشناسان علوم تغذیه در رابطه با آن بحث می‌کنند خواص سماق در بارداری است. در حقیقت مصرف سماق در دوران بارداری باعث افزایش سلامت نوزاد و مادر خواهد شد. همچنین سماق در کنار کباب می‌تواند مشکل تهوع شدید در مادران را برطرف سازد و راه حلی برای این امر باشد.

علاوه بر خواص ذکر شده، مصرف سماق در دوران بارداری می‌تواند باعث بهبود درد و گرفتگی عضلانی که ناشی از بارداری شود.

مضرات سماق در باردار

استفاده سماق در دوران بارداری، مضرات خاصی ندارد. بلکه می‌تواند برای این دوران حساس بسیار مفید باشد.

اما گاهی با توجه به نوع مزاج و حساسیت مادر، استفاده از آن را در دوران بارداری ممنوع می‌کنند. ما پیشنهاد می‌کنیم که شما با پزشک خود مشورت کنید، تا با خیال راحت از سماق در دوران بارداری استفاده کنید.

یک نکته مهم وجود دارد که باید در هنگام مصرف سماق به آن توجه کنید، زیرا سماق تازه دارای سموم خاصی است که می‌تواند مشکلاتی را برای مادر و جنین ایجاد کند.

اغلب سؤالات پرسیده شده

در اینجا برخی از سؤالاتی که اغلب در مورد سماق پرسیده می‌شود را پاسخ داده‌ایم.

 آیا سماق خراب می‌شود؟

سماق مانند ادویه‌های مختلف و چاشنی‌های خشک دیر به دیر فاسد می‌شود یا فاسد نمی‌شود.

اما باید مواظب باشید که سماق را در جای خنک و خشک نگه دارید. نگه داری سماق در محیط مرطوب می‌تواند باعث فاسد شدن سماق شود.

سماق چه طبعی دارد؟

انواع سماغ طبع سرد و خشک دارد. در نتیجه خوردن آن با وعده‌های غذایی گرم می‌تواند کارآمد و مفید باشد.

آیا سماق نفاخ است؟

مصرف سماق در حد اعتدال می‌تواند درمان اسهال و مشکلات گوارشی باشد. با این حال، مصرف بیش از حد از آن، باعث نفخ و یبوست می‌شود.

آیا سماق قند دارد؟

سماق دارای مقدار کمی قند مفید است، که علاوه بر اینکه برای افراد مبتلا به دیابت ضرر ندارد بلکه برای درمان دیابت و قند خون از آن استفاده می‌کنند.

سماق خوب چه ویژگی دارد؟

ازبین سماق قرمز و قهوه‌ای، سماق قرمز دارای مرغوبیت بیشتری است. در صورتی که به اصل بودن سماغ شک دارید، مقداری از آن را در یک لیوان آب حل کنید؛ اگر آب قرمز شود، سماق جعلی است. با این حال، اگر سماق ته نشین شود، سماق واقعی است.

چه کسانی نباید سماق بخورند؟

مصرف سماق برای تمام سنین پیشنهاد می‌شود و مانعی وجود ندارد. اما اگر مبتلا به یبوست و نفخ هستید، میزان مصرف سماق را بسیار کمتر کنید.

مزه سماق چگونه است؟

به‌طور کلی سماق طعم ترشی دارد. این ترشی در سماق قهوه‌ای نسبت به سماق قرمز بیشتر است.

سماق چه ویتامینی دارد؟

سماق دارای مقدار زیادی ویتامین‌های C و A است. همچنین مقدار زیادی کلسیم در آن وجود دارد.

سماق سوغات کدام شهر است؟

به‌دلیل شرایط مساعد در کوه‌های سرددشت و کوه‌های آذربایجان غربی وجود دارد.

سخن آخر

به‌طور کلی سماق یک نعمت مفید الهی است که مصرف آن آن سلامت افراد را در زمینه‌های مختلف تضمین می‌کند. بنابراین مصرف سماق در غذاهای مختلف فراموش نکنید.