خواص دال عدس و روش پخت یک غذای لذیذ با آن!
دال عدس به رنگ قرمز یا نارنجی و کوچکتر از عدس است. دال عدس دارای خواص شفابخش بسیاری است. عدس قرمز که در زبان هندی به آن ماسور دال و در میان ایرانیان به آن دال عدس نیز گفته می شود، در هند بسیار محبوب است. این دانه به دلیل تقویت بدن برای خانم های باردار پیشنهاد می شود. مواد معدنی موجود در دال عدس در حفظ سلامت جنین و مادر موثر است. این شکل از عدس در تمام نقاط کشور ایران کشت می‌شود و به دلیل داشتن خواص سلامتی فراوان در تهیه بسیاری از غذاها از آن استفاده می‌شود.
خواص دال عدس عبارتند از انرژی زایی، کمک به کاهش قند خون، تقویت بینایی، درمان بیماری های گوارشی، رفع یبوست، تقویت قلب، لاغری، درمان درد استخوان و مفاصل، بهبود گردش خون و غیره.
خواص این دانه روی پوست شما بسیار است و می تواند از مشکلاتی از جمله پیری زود هنگام و آکنه (جوش) جلوگیری کنند. دال عدس دانه های کوچکتری نسبت به عدس های معمولی دارد که می تواندبه رنگ قرمز باشد. طعم آن شبیه گوجه فرنگی است. این دانه، همچنین می تواند برای روشن کردن پوست و از بین بردن لکه های قهوه ای استفاده شود.
در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک درباره خواص و مضرات دال عدس و دستور پخت دال عدس می پردازیم. با ما همراه باشید.
ریشه یابی کلمه دال
عبارت دال ریشه در زبان هندی دارد و در هند برای دانه هایی که از وسط نصف می شوند استفاده می شود، بنابراین اگر دانه هایی مانند عدس قرمز، ماش سیاه، نخود و … به نصف تقسیم شوند، برای نام گذاری آن از دال استفاده می کنند.
تفاوت بین عدس و دال عدس
پس از پوست کندن، عدس قهوه ای (که به عدس قرمز گفته می شود) در دو صورت دانه کامل یا دونیم شده مورد استفاده قرار می گیرد.
ارزش غذایی دال عدس
علیرغم این واقعیت که به عدس قرمز در میان حبوبات آنطور که باید ارزش و اهمیتی داده نمی شود، ولی راهی کاملاً ارزان برای دریافت بسیاری از مواد مغذی است. به عنوان مثال،این دانه سرشار از ویتامین B، منیزیم، روی و پتاسیم است. علاوه بر این، بیش از ۲۵ درصد از دال عدس شامل پروتئین است که می تواند جایگزین فوق العاده ای برای گوشت، به ویژه برای گیاهخواران باشد.
عدس قرمز منبع فوق‌العاده‌ای از آهن است که یکی از مواد معدنی ضروری برای سلامتی بدن است. یک فنجان (۱۹۸ گرم) عدس پخته شده شامل مواد مغذی زیر است.
- کالری: ۲۳۰
- کربوهیدرات: ۳۹.۹ گرم
- پروتئین: ۱۷.۹ گرم
- چربی: ۰.۸ گرم
- فیبر: ۱۵.۶ گرم
- تیامین: ۲۲ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- نیاسین: ۱۰ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- ویتامین B6:18درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- فولات: ۹۰ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- اسید پانتوتنیک: ۱۳ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- آهن: ۳۷ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- منیزیم: ۱۸ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- فسفر: ۳۶ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- پتاسیم: ۲۱ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- روی: ۱۷ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- مس: ۲۵ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
- منگنز: ۴۹ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
عدس قرمز یکی از حبوبات غنی از فیبر است که باعث بهبود عملکرد طبیعی روده و رشدباکتری های سالم روده می‌شود و کمک می کند تا مدت طولانی‌تری سیر بمانید،. هم چنین دال عدس شامل ترکیبات متنوعی به نام فیتوکمیکال ها است. که بسیاری از آنها بدن را در برابر بیماری های قلبی و دیابت نوع ۲ محافظت می کنند.
خواص دال عدس برای سلامتی
این دانه که با عدس زرد و قرمز تهیه می شود، خواص فراوانی برای بدن دارد . مهمترین آن ها عبارتند از
دال عدس سرشار از پلی فنول است
عدس قرمز و زرد یکی از بهترین مواد خوراکی و سرشار از پلی فنول است. پلی فنول ها دسته ای از فیتوکمیکال ها هستندکه نقش مهمی در تقویت سلامتی بدن دارند. برخی از پلی فنول های موجود در عدس، از جمله پروسیانیدین ها و فلاوانول ها، دارای خواص محافظت کننده عصبی، آنتی اکسیدانی، ضد التهابی بسیار قوی هستند.
پلی فنول ها همچنین می توانند از افزایش سلول های سرطانی، به ویژه سرطان پوست جلوگیری کنند. مزیت دیگر پلی فنول ها این است که آنها سطح قند خون را بهبود می بخشند.
مفید برای سلامت قلب
مصرف منظم عدس تاثیر زیادی روی سلامت قلب می گذارد و باعث کاهش بیماری قلبی و عروقی می شود. علاوه بر این، پروتئین‌های موجود در عدس، آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین را مسدود می‌کنند، که معمولاً عروق خونی منقبض می کند که فشار خون شما را بالا می برد. غلظت زیاد هموسیستئین احتمال ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد که با مصرف فولات در رژیم غذایی کاهش می یابد. با توجه به اینکه دال عدس منبع غنی از فولات است. می تواند به جلوگیری از تجمع هموسیستئین اضافی در بدن کمک کند.
همچنین، اضافه وزن یا چاقی یکی از مهم ترین علل در رشد بیماری های قلبی است و خوردن عدس قرمز یا انواع مختلف عدس به دلیل داشتن فیبر، می تواند به کاهش مصرف غذا استاندارد کمک کند.
خواص دال عدس برای لاغری
کاهش وزن می تواند با زحمت و سختی همراه باشد. اما، با گنجاندن این دانه به رژیم غذایی خود، بدون عوارض جانبی می توانیدبه راحتی وزن خود را کاهش دهید . دال عدس غنی از فیبر است و به بدن شما کمک می کند تا مواد زائد را سریعتر دفع کند. هم چنین، دال عدس حاوی چربی کمی است. در نتیجه مصرف آن باعث اضافه وزن نمی شود.
خواص دال عدس برای کودکان
مصرف عدس و دال عدس باعث افزایش فعالیت کلیه، تقویت عضلات قلب، خون سازی، تقویت گروه های عضلانی و رشد و نمو کودکان، بهبود عملکرد مغز و افزایش حافظه می شود. این دانه مواد زائد بدن را دفع می کند و باعث بهبود بیماری های گوارشی می شود. با توجه به اینکه نیم فنجان عدس، تقریباً هشت گرم فیبر دارد. . گنجاندن مواد غنی از فیبر در غذای نوزادان به بدن آن ها کمک می کند. با توجه به این واقعیت که این وعده غذایی سرشار از مواد مغذی است. از پایان ۶ ماهگی می توانید عدس و دال عدس را به کودک نوپای خود بدهید.
خواص دال عدس برای پوست
خواص عدس قرمز یا این دانه برای پوست شما بسیار زیاد است و ممکن است شما را از مشکلاتی مانند پیری زودرس و آکنه (جوش) نجات دهد. عدس قرمز همچنین می تواند برای روشن کردن پوست و خلاص شدن از شر لکه های قهوه ای استفاده شود.
با توجه به این واقعیت که عدس قرمز حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان است که می تواند از آسیب سلولی و بافتی که منجر به پیری زودرس می شود، جلوگیری می کند. ماسک خانگی که عدس قرمز، زردچوبه و لیمو است ، خواص زیادی برای پوست صورت دارد. با مالیدن روزانه این خمیر روی پوست می توانید لکه ها ی خشکی را ازبین ببرید.
دال عدس برای معده و یبوست
مصرف دال عدس به دلیل داشتن فیبر زیاد در تقویت دستگاه گوارش و درمان یبوست و التهاب روده بسیار موثر است. عدس قرمز منبع غنی از فیبر است. فیبر باعث تقویت عملکرددستگاه گوارشی می شود و حرکات لوله گوارشی را آسان تر می کند. اگر رژیم غذایی شما سرشار از فیبر باشد، معده شما می تواند بهتر وظایف خود را انجام دهد.
دال عدس در بدنسازی
این دانه یک منبع عالی پروتئین برای گیاهخوران است. علاوه بر پروتئین، دال عدس حاوی کربوهیدرات و چربی نیز می باشد. این دانه حدود ۱۸ تا ۲۲ درصد پروتئین دارد و باقی مانده آن از کربوهیدرات تشکیل شده است. برای برآورده کردن نیاز های پروتئینی خود، می توانید از این دانه به تنهایی استفاده کنید که دارای کربوهیدرات و پروتئین است. برای افرادی که می خواهند عضله بدون چربی داشته باشند، این دانه مکمل پروتئینی همراه با تخم مرغ است.
دال عدس و نقرس
کسانی که نقرس دارند باید مصرف عدس و دال عدس را کاهش دهند زیرا مصرف آنها اسید اوریک بدن را افزایش می دهد.
دال عدس و اسهال
فیبر موجود دراین دانه برای جلوگیری از یبوست و مشکلات مختلف گوارشی مثل دیورتیکولوز را، سندرم روده تحریک پذیر موثر است.
دال عدس و رفلاکس معده
خوردن ماش و عدس و دال عدس معمولاً برای افرادی که ترش هستند و از رفلاکس معده رنج می برند توصیه می شود. مضرات عدس برای بدن
این دانه علاوه بر ترکیبات بسیار مفیدی که به دلیل وجود برخی ترکیباتی که دارد، نباید بیش از اندازه مصرف شود. زیرا این ترکیبات می توانند جذب ویتامین های مختلف را کاهش دهند. تعدادی از این ترکیبات عبارتند از:
تریپسین
عدس حاوی مهارکننده های تریپسین است که مانع از ساخت آنزیمی می شود که معمولاً پروتئین را هضم می کند و از جذب مقدار مناسب پروتئین توسط بدن جلوگیری می کند.
لکتین
لکتین موجود در عدس همچنین می تواند در برابر هضم مقاومت کند و با اتصال به سایر مواد مغذی از جذب آنها جلوگیری می کند. در حقیقت حجم زیاد لکتین در بدن می تواند احتمال بیماری خود ایمنی را افزایش دهد، با این حال ممکن است شواهد علمی کمی برای این موضوع وجود دارد.
لکتین ها دارای خواص ضد سرطان و ضد باکتری هستند. اما اگر می خواهید مقدار لکتین عدس را به حداقل برسانید، سعی کنید عدس را یک شب خیس کنید و پیش از پختن، آب آن را دور بریزید.
تانن ها
یکی دیگر از ترکیبات دیگر عدس ، تانن است و می تواند به پروتئین ها متصل شود. به علاوه این ماده مانع جذب چند ویتامین می شود. این نگرانی وجود داردکه که تانن ها ممکن است جذب آهن را نیز مختل کنند. اما، تحقیقات نشان می دهد که سطح آهن به طور معمول با مصرف تانن کم نمی شود. تانن‌ها دارای آنتی‌اکسیدان‌های فراوانی برای بدن هستند.
اسید فیتیک
اسیدهای فیتیک یا فیتات ها ترکیباتی هستند که با متصل کردن مواد معدنی مانند آهن، روی، کلسیم ، جذب آن ها را کاهش می دهند. ولی این ترکیب دارای آنتی اکسیدان و ضد سرطان بسیار قوی است.
اگرچه این دانه، مانند هر حبوبات دیگر ، حاوی برخی مواد مغذی است، اما باید توجه داشت که پوست کندن و پختن دانه‌ها به میزان قابل توجهی مقدار آن ها را کم می کند و نیازی نیست که شما نگران آن ها باشید. ولی مانند هر ماده دیگری باید آن را به اندازه خورد.
بهترین روش برای طبخ دال عدس
عدس ها، به ویژه دال عدس ، حبوباتی هستند که به راحتی و سریع پخته می شوند. علاوه بر این، بر خلاف سایر حبوبات، این دانه دیگر نمی خواهد از قبل خیس بخورد.
- دال عدس به کمتر از ۲۰ دقیقه زمان لازم دارد تا پخته شود و می توان آن را به عنوان یک وعده غذایی رژیمی، سالم، سریع و بسیار خوشمزه توصیف کرد.
- شستن و آبکشی صحیح آن ها قبل از پختن برای از بین بردن ناخالصی ها و آلودگی ها بسیار ضروری است. سپس آنها را در قابلمه بریزید و به آن آب اضافه کنید و کمی به آن نمک بزنید. زمان پخت آن ۱۵ تا ۲۰ دقیقه است.
- می توانید دال عدس را با آب سرد بشویید تا زیاد پخته نشود یا در همان زمان آن را طعم دار کنید به این صورت که برای یک پیمانه دال عدس، یک عدد پیاز و سیب زمینی را نگینی کرده و به آن اضافه کنید. ادویه جات از جمله پودر سیر یا خود سیر، فلفل و زردچوبه به آن اضافه کنید که طعمی کاملا درجه یک به آن می دهد. در آخر می توانید چند قطره آب لیمو در آن بچکانید تا طعم فوق العاده ای داشته باشد.
سخن پایانی
همانطور که می بینید، انواع عدس وجود دارد که یکی از خوشمزه ترین و مغذی ترین آنها عدس قرمز یا دال عدس است. شما می توانید با آن غذای را با طعم دلچسب خود بپزید یا آن را به روشی که ما به شما آموزش دادیم تهیه کنید و تجربه خود را با ما در میان بگذارید
