کاربرد هیدروژن کلرید چیست؟ قیمت خرید و فروش آن
در دنیای امروزی ترکیبات شیمیایی مختلفی شناخته شده است. با شناخت ترکیبات مختلف و بررسی خواص آن‌ها می‌توان در جهت بهبود صنعت از آن ها بهره برده و عوارض ناشی از مصرف آن‌ها را نیز کاهش داد. هیدروژن کلرید از ترکیباتی است که در صنایع مختلف کاربرد دارد. از خواص هیدروژن کلرید می توان به بوی بسیار تند و آزار دهنده آن اشاره نمود. از دیگر خواص گاز هیدروژن کلرید این است که با فلزات و اکسید های فلزی و هیدروکسید آن ها وارد واکنش می شود. کاربرد هیدروژن کلرید در بسیاری از صنایع مانند صنایع فولاد، الکترونیک، داروسازی، چرم، راه و ساختمان و… دیده می‌شود. در مصرف هیدروژن کلرید باید جوانب اطمینان رعایت گردد. قیمت هیدروژن کلرید در بازار متفاوت بوده و به خلوص آن وابسته است. خرید و فروش هیدروژن کلرید به عنوان یک ماده شیمیایی مهم صنعتی بسیار صورت می پذیرد.
نشریه علمی جهان شیمی فیزیک قبلا هم به بررسی بسیاری از ترکیبات شیمیایی دیگر نظیر اکریلیک اسید، اسید سولفوریک، اسید نیتریک و… پرداخته است. در ادامه این مقاله به بررسی کاربرد هیدروژن کلرید و خواص آن می پردازیم. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
هیدروژن کلرید چیست
گاز HCl بی رنگ و گاهی مايل به زرد است و بوی تند و تحريک كننده ای دارد. این گاز برای حمل و نقل فشرده سازی شده و به شکل مایع در می آید. هیدروژن کلراید مولکولی متشکل از دو اتم، یعنی اتم هیدروژن و اتم کلر است. این دو اتم با پیوند کووالانسی یگانه به یکدیگر متصل گشته‌اند. این ترکیب از ترکیبات بسیار قطبی بشمار می آید. زیرا اتم کلر از اتم های بسیار الکترونگاتیو است و بنابراین پیوند تشکیل شده بین دو اتم بسیار قطبی خواهد بود. با این توضیح مشخص می شود که HCl دارای گشتاور دو قطبی بالایی است. بار جزئی منفی بر روی اتم کلر و بار جزئی مثبت بر روی اتم هیدروژن قرار دارد. این حلال قطبی از ترکیبات بسیار محلول در آب است.
خواص هیدروژن کلرید
- بی رنگ تا کمی زرد است.
- این ماده به شدن خورنده است.
- غیر قابل اشتعال است.
- به سرعت در آب حل می شود.
- طعم اسیدی دارد.
- یک اسید مونوپروتیک محسوب می شود.
- بویی تند و تحریک کننده داراست.
- در هوای مرطوب تشکیل دود سفید می دهد.
- چگالی آن سنگین تر از هواست.
فرمول هیدروژن کلرید
فرمول هیدروژن کلرید به صورت HCl بوده و این ماده شیمیایی در دمای اتاق به صورت گازی بی رنگ است. این ماده اگر با محیط مرطوبی تماس یابد، دود سفید رنگی ایجاد می کند که هیدرو کلریک اسید نیز نامیده می شود. هیدروژن کلرید از ترکیبات بسیار پر اهمیت در تکنولوژی و صنعت است. هیدرو کلریک اسید درواقع همان محلول آبی هیدروژن کلرید است.
واکنش تولید گاز هیدروژن کلرید
بیشترین HCl که در مقیاس صنعتی تولید می گردد، برای تولید هیدروکلریک اسید مورد استفاده قرار می گیرد. گاز کلر خالص اگر در معرض نور UV قرار گیرد با هیدروژن ترکیب و هیدروژن کلرید تولید می شود. معادله واکنش به صورت زیر صورت می پذیرد.
Cl۲(g) + H۲(g) → ۲ HCl(g)
تولید هیدروکلریک اسید با تشکیل ترکیبات آلی کلردار و فلوئور دار همراه است. این روش تولید هیدروکلریک اسید با کاربرد در محل تولید همراه است. در این واکنش های شیمیایی، وقتی اتم های هیدروژنی که روی هیدروکربن ها قرار گرفته اند، با اتم کلر جانشین می شوند، اتم هیدروژن آزاد خواهد شد. این اتم هیدروژن آزاد شده می تواند با اتم کلر باقی مانده ترکیب شده و HCl تشکیل دهد. در واکنش فلوئور دار شدن نیز با جایگزینی فلوئور به جای کلر، هیدروژن کلرید تولید خواهد شد.
واکنش مستقیم میان اسید سولفوریک و نمک نیز می تواند به تولید هیدروژن کلرید منجر شود. واکنش سوختن کلر و هیدروژن نیز از ساده ترین روش های تولید این ماده است. بنابراین هیدروژن کلراید تولید شده را می توان هم به صورت مستقیم و هم محلول در آب، در مقیاس های آزمایشگاهی یا صنعتی مورد استفاده قرار داد.
کاربرد هیدروژن کلرید
بیشترین مقدار HCl در تولید هیدروکلریک اسید استفاده می شود. کاربرد هیدروژن کلرید در صنایع گسترده بوده و در ادامه به برخی از آن ها اشاره شده است.
- کاربرد در هیدرو کلردار شدن لاستیک
- استفاده در تولید کلریدهای وینیلی و آلکیلی
- HCl برای تولید کریستال های نیمه‌رسانا کاربرد دارد.
- از این ماده برای خالص سازی سیلیکون از طریق تری کلروسیلان استفاده می شود.
- برای پرز زدایی از پنبه و جدا کردن آن از پشم نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
- مصرف هیدروژن کلرید می تواند جهت خشک کردن فرم های هیدراته متناظر این مواد به کار رود.
- در تولید کلریدهای معدنی می توان از فواید هیدروژن کلرید استفاده نمود.
- از این ماده به عنوان عامل واکنش دهنده در سنتز دارویی استفاده می شود.
- در تولید انواع ترکیبات غیر آلی می تواند کاربرد داشته باشد.
- در تولید فلزات سخت نیز از این ماده استفاده می شود.
- صنایع چرم و پرداخت چرم از خواص هیدروژن کلرید بهره می برند.
- در جرم گیری سرامیک و کاشی استفاده می شود.
- کاربرد آن در صنعت راه و ساختمان دیده می شود.
- در اسیدی نمودن چاه های نفت به کار می آید.
- از ترکیبات خالص سازی نمک طعام است.
- و…
تفاوت هیدروژن کلرید و هیدروکلریک اسید
این دو ترکیب هیچ تفاوتی خاصی با یکدیگر ندارند و هیدرو کلریک اسید درواقع همان محلول آبی هیدروژن کلرید است.
واکنش های هیدروژن کلرید
- واکنش با فلزات
- انجام واکنش با انواع باز ها
- واکنش با کربنات های فلزی
- انجام واکنش با بی کربنات ها
- واکنش با سولفیت های فلزی
- انجام واکنش با بی سولفیت ها
- واکنش با سولفید فلزی
- انجام واکنش با نیترات نقره و سرب
- و…
واکنش هیدروژن کلرید با فلزات
اسید کلریدریک رقیق با آزاد شدن گاز هیدروژن قادر است با فلزات واکنش دهد. این ماده یک اسید قوی بوده که به‌سرعت در آب تفکیک می گردد. کلسیم، آهن، روی و منیزیم تنها نمونه ای از فلزاتی هستند که می توانند با این ماده وارد واکنش شوند.
کاربرد هیدروژن کلرید در فولاد
هیدروکلریک اسید رقیق در حذف زنگ آهن از فولاد و آهن بسیار مهم است. این ماده قبل از اینکه فولاد و آهن در تولید سیم، پوشش، ورق و نوار و محصولات دیگر مورد استفاده قرار گیرد، زنگ آن ها را حذف می کند. این فرآیند برای همه محصولات فولادی یا آهنی که قبل از مصرف به پردازش نیاز دارند، مورد استفاده قرار می گیرد.
فواید هیدروژن کلرید در تولید ترکیبات
ترکیبات معدنی زیادی را می توان از واکنش هایی برمبنای اسید هیدروکلریک تولید نمود. HCl برای ساخت مواد شیمیایی جهت تصفیه آب نیز به کار می رود. همچنین از این ماده برای کاربرد های صنعتی مختلفی استفاده می شود.
گاز هیدروژن کلرید یک آرنیوس
به بازی که در آب قابل انحلال باشد قلیا گفته می شود. با این حساب محلول ایجاد شده نیز محلول قلیایی نامیده می شود. طبق بیان آرنیوس زمانی که بازها و اسیدها با یکدیگر مخلوط شوند محلولی خنثی به وجود خواهد آمد. اسید ها به عنوان هیدرید نافلزات و یا اکسید هستند که با فلزات به آسانی واکنش می دهند.
تعریف آرنیوس از اسید ماده ای بود که پس از حل شدن در آب یون های کلرید و هیدروژن به وجود آید. به محلولی که این یون ها در آن قرار گرفته اند، هیدروکلریک اسید گفته می شود. pH این ماده بین ۰ تا ۲ بوده و در گذشته اسید سالیس و یا موریاتیک اسید هم نامیده می شده است.
خطرات هیدروژن کلرید
HCl یک اسید قوی با خورندگی بسیار بالاست. بنابراین در مصرف هیدروژن کلرید باید جوانب اطمینان را کاملا رعایت نمود. در صورت عدم احتیاط در حین مصرف این ماده ممکن است عوارض جدی بروز نمایند. برخی از این عوارض ممکن است غیر قابل جبران باشند.
این اسید بسیار خورنده است و نوع غلیظ آن مه های اسیدی بسیار خطرناکی را از خود آزاد می کند. اگر مقدار کمی از آن در بینی، چشم، مجاری تنفسی وارد گردد، در بدن ایجاد التهاب خواهد نمود.
تماس این ماده با دهان می تواند به مخاط دهان و معده آسیب های بسیار جدی وارد نماید. برونشیت مزمن و ورم معده از عوارض قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این ماده شیمیایی است.
در صورت تماس این اسید با پوست باید بلافاصله محل تماس را با آب فراوان شست و شو داده و لباس های آغشته به این ماده را عوض نمود.
اگر این ماده بلعیده شود، باید فورا به پزشک مراجعه شود.
در صورت تماس این ماده با چشم باید فورا چشم را به مدت ۱۵ دقیقه با مقدار زیادی آب شست و شو داده و سریع به پزشک مراجعه شود.
استنشاق بخار اسید کلریدریک خطرناک بوده و بلافاصله به هوای تازه و مراقبت های پزشکی نیاز است.
این اسید با هر غلظتی که استفاده شود می تواند خطر آفرین باشد، بنابراین باید از تجهیزات محفاظتی مانند ماسک و دستکش و روپوش آزمایشگاهی کمک گرفت. نکته حائز اهمیت دیگر این است که استفاده از این اسید در آزمایشگاه های شیمی حتما باید در زیر هود آزمایشگاهی صورت پذیرد.
روش نگهداری هیدروژن کلرید
HCl را معمولا برای نگهداری و حمل و نقل آسان تر به صورت مایع در می آورند. این ماده را باید در مکانی سرد، خشک و با تهویه مناسب نگهداری نمود. عوامل اکسید کننده، فلزات و مواد آلی باید از محل نگهداری این اسید دور باشند. به دلیل خورندگی بالا ظرف نگهداری آن ها باید محکم و در مکانی امن قرار گیرد. این ماده را باید از نور مستقیم خورشید دور نگه داشت.
توجه شود که گاز هیدروژن کلراید ماده ای غیر قابل اشتعال است. اما می تواند در ترکیب با فلزات تولید هیدروژن کرده که ممکن است با هوا تشكیل مخلوط قابل انفجار یا اشتعال بدهد.
قیمت هیدروژن کلرید
همان طور که گفته شد HCl یکی از مواد شیمیایی پرمصرف صنعتی بوده که کاربرد آن در بسیاری از صنایع نیز دیده می شود. قیمت هیدروژن کلرید در درجه اول به خلوص آن وابسته است. قیمت این ماده اگر وارداتی باشد به نرخ ارز نیز می تواند وابسته باشد. عامل مهم دیگر وزن خریداری شده از محصول است. بسته بندی های با وزن بیشتر قیمت های بالاتری را نسبت به بسته بندی های با وزن کمتر دارند. برای اطلاع از قیمت هیدروژن کلراید می توان به روش های مختلفی اقدام نمود. امروزه فروشگاه های اینترنتی کار را راحت تر نموده و به سرعت می توان از قیمت محصول مورد نظر آگاهی پیدا نمود.
لازم به ذکر است که هیدروژن کلراید را می توان به صورت سیلندر های مایع در وزن های ۲ تا ۵۰ کیلویی تهیه نمود. این سیلندر ها توسط شرکت های تولید و پخش کننده مواد شیمیایی عرضه و در دسترس مصرف کنندگان قرار می گیرند.
خرید و فروش هیدروژن کلرید
خرید و فروش هیدروژن کلراید در بازار جهانی رونق فراوانی دارد. زیرا این ماده از ترکیبات مورد استفاده در صنایع است. صنایع زیادی برای اینکه بتوانند فرآیند های صنعتی خود را به درستی هدایت کرده و محصولات با کیفیتی را تولید و عرضه نمایند، نیازمند این ماده هستند. برای خرید هیدروژن کلرید می توان به روش های مختلفی اقدام به خرید نمود. امروزه برای خرید مواد شیمیایی می توان هم به صورت حضوری و هم با مراجعه به سایت فروشگاه ها اقدام به خرید نمود. فروش مواد شیمیایی توسط فروشگاه های معتبر در سراسر جهان صورت گرفته و به راحتی می توان این ترکیبات را تهیه نمود.توصیه می شود که برای خرید هیدروژن کلرید در داخل ایران، این ماده را تنها از فروشگاه های معتبر عرضه مواد شیمیایی تهیه نمایید.
سخن آخر
در این مقاله به بررسی خواص و فواید هیدروژن کلرید و نحوه کاربرد آن پرداختیم. این ماده از ترکیبات مهم صنعتی بوده که در استفاده از آن باید بسیار احتیاط شود. زیرا ماده ای سمی با خورندگی بالاست. کاربرد این ماده در بسیاری از صنایع صورت گرفته و از مواد پراهمیت صنعتی بشمار می آید. این ماده با تمام خواص مفید در صنعت در صورت عدم رعایت ایمنی می تواند به بروز مشکلات جدی در افراد منجر شود. قیمت این ماده در بازار خرید و فروش متنوع بوده و تا حد زیادی به گرید تولید شده وابسته است. و در آخر همواره به این نکته باید توجه شود که مهم ترین عامل در مصرف مواد شیمیایی رعایت ایمنی است.
