شربت فروکتوز چیست؟ قیمت خرید و فروش و کاربرد
امروز در نشریه جهان شیمی فیزیک قصد داریم تا شما را با نوعی شیرین کننده به نام شربت فروکتوز آشنا کنیم. فروکتوز یک قند ساده است که به طور طبیعی در میوه ها، برخی سبزیجات و عسل یافت می شود. همانطور که می دانید سلول های بدن برای سوخت و ساز خود نیاز به قند دارند. این قند توسط مواد خوراکی به سلول ها می رسد. فروکتوز یکی از همین قندهاست که توسط کبد به گلوکز تبدیل شده و به عنوان سوخت سلول ها مورد استفاده قرار می گیرد.
در صنعت از شیرین کننده های مصنوعی برای شیرین کردن انواع محصولات خوراکی مانند بیسکوییت ها و خوراکی های شیرین دیگر استفاده می شود. یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده این شیرین کننده ها فروکتوز است که در قالب شربت ذرت با فروکتوز بالا و شربت آگاو در صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. از این شربت حتی در ساخت داروها نیز استفاده می شود.
البته ذکر این نکته الزامی است که بدن برخی افراد توانایی جذب فروکتوز را نداشته و مصرف آن باعث ناراحتی معده و احتباس گاز در روده های این افراد خواهد شد.
از آنجایی که گلوکز سبب افزایش قند خون می شود، شاید برخی افراد فروکتوز را مانند گلوکز افزایش دهنده قند خون بدانند؛ اما بد نیست بدانید که فروکتوز چنین خاصیتی ندارد. از همین رو، برخی از متخصصان بهداشت، فروکتوز را به عنوان شیرین کننده ی بی خطر برای مبتلایان به دیابت نوع ۲ توصیه می کنند. با این حال، برخی متخصصان نیز هستند که معتقدند زیاده روی در مصرف فروکتوز ممکن است باعث اختلالات متابولیکی در بدن شود.
فواید شربت فروکتوز
شربت فروکتوز دو ویژگی اساسی و مهم دارد که به شرح زیر هستند:
این محصول بهترین جایگزین شکر است.
نیازی به شکسته شدن در بدن ندارد و مستقیم در روده جذب می شود.
از همین رو، این محصول یکی از بهترین شیرین کننده ها در بازار محسوب می شود.
عوارض شربت فروکتوز
متاسفانه شربت فروکتوز عوارضی دارد که عدم توجه به آن می تواند خطراتی به دنبال داشته باشد. از جمله این خطرات و عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:
باعث چاقی و افزایش وزن می شود.
زیاده روی در مصرف آن باعث می شود که کبد فروکتوز را به چربی تبدیل کند.
شربت فروکتوز باعث مقاومت به انسولین می شود که خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد.
چربی خون را با افزایش سطح کلسترول، افزایش می دهد.
همچنین سبب تجمع چربی در اطراف اندام ها و بیماری های قلبی می شود.
اسید اوریک خون را افزایش می دهد.
منجر به نقرس و فشار خون بالا می شود.
باعث کبد چرب می شود.
طرز تهیه شربت فروکتوز
برای تهیه شربت فروکتوز، ابتدا نشاسته ذرت را خالص سازی می کنند. در مرحله دوم، نشاسته ذرت با استفاده از آنزیم آمیلازی به دکستروز تبدیل می شود و سپس با عبور دکستروز از ستون هایی که حاوی آنزیم گلوکز ایزومراز هستند، شربت فروکتوز به دست خواهد آمد. این شربت بر اساس درصد فروکتوز موجود در آن در دونوع ۴۲ و ۵۵ درصد به بازار عرضه می شود.
کاربرد
شربت فروکتوز در صنایع غذایی برای تهیه انواع نوشیدنی ها نظیر نوشابه و آب نبات استفاده می شود.
از این محصول در صنایع دارویی نیز استفاده خواهند کرد.
همانطور که در ابتدای این مقاله گفتیم، میوه ها و سبزیجاتی نیز هستند که به طور طبیعی فروکتوز دارند از جمله این میوه ها می توان به سیب، انجیر خشک، عسل، ملاس، گلابی، آلو و ذرت اشاره کرد. سبزیجاتی نظیر مارچوبه، کاسنی، سیب زمینی ترش، تره فرنگی و پیاز هم دارای فروکتوز هستند.
شربت فروکتوز یک محصول کاملا بی رنگ است و اغلب به صورت شربت مایع هست. با این حال، این محصول در مجاورت هوای سرد ممکن است بلوری شده و تغییر فیزیکی داشته باشد. در چنین شرایطی با قرار دادن آن در مجاورت گرما به حالت اولیه بازگشته و سریع در آب جوش حل می شود.
شربت فروکتوز ماندگاری بالایی دارد و باعث فساد مواد غذایی نمی شود.
یک نکته مهم در رابطه با این محصول این است که میزان قند فروکتوز و گلوکز را با زبان و از طریق چشایی نمی توانید تخمین بزنید و شیرین تر بودن یا نبودن ملاک تشخیص نیست.
به صورت تقریبی هر یک کیلو شربت فروکتوز، می تواند جایگزین ۷۵۰ گرم شکر شود.
فروکتوز بر خلاف شکر هیچ ماده ی شیمیایی ندارد. به همین جهت در تولید مواد غذایی و فرآیندهای مختلف خواص نامطلوب ایجاد نخواهد کرد.
قیمت خرید و فروش
شربت فروکتوز به دلیل اینکه برای کارهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد به مقدار بالا به فروش می رسد و فروش جزیی ندارد. از همین رو یک بشکه ۵۰ کیلویی آن در حال حاضر حدود ۷ میلیون تومان قیمت دارد. البته به دلیل نوسانات دلار و ارز این قیمت در برهه های زمانی مختلف، متفاوت خواهد بود.
