عود معطر چیست؟ از خواص و عوارض آن چه می دانیم؟

عود معطر را می توان ترکیبی از بوی انواع دانه ها، ادویه ها و گل ها دانست که به صورت دستی با یکدیگر ترکیب و روی یک چوب قرار داده می شود. رایحه ی عود های معطر در ایجاد فضای آرام، زیبا، گرم و پر انرژی بسیار تاثیرگذار است. استشمام این رایحه ی مطبوع و دلپذیر در آروماتراپی نقش موثری دارد.

از آن جایی که رایحه ی عود معطر از شمع و اسانس قوی تر است در خانه، عبادتگاه، مکان های زیارتی و فضاهای باز مورد استفاده قرار می گیرد. عود معطر در ایجاد احساس تعالی و مقدس نقش پر رنگی دارد.

سوزاندن عود تنها مربوط به مراسم ها و آیین های دینی نیست. بلکه در بسیاری از فرهنگ ها مانند هندو، بودیسم، بابل باستان، چین، ژاپن، آیین های شینتو، یونان، روم و کلیساهای قرن چهارم انگلستان ریشه دارد.

نکته

عود یا داربوی را در زبان اوستا، وهوکرته  (Vohukereta)و در زبان پهلوی هوکرت  (Hukart)می نامند.

در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی فیزیک به تعریف عود معطر، انواع، خواص و ویژگی های آن می پردازیم.

تعریف عود معطر

عود ماده ای معطر و قابل سوختن است که در اثر سوزاندن آن رایحه ‌ای خوش به وجود می آید. مواد معطر به کار رفته در عود معمولا پایه گیاهی دارند. عود ها را اغلب از صمغ‌، پوست درختان، دانه ها، ریشه ها و گل هایی مانند سرو، دارچین، کندر، سدار، مشک، صمغ مر، مریم گلی، نعنای هندی، چوب صندل و … می سازند.

علاوه بر مواد خوشبوکننده ، موادی قابل اشتعال دیگری نیز در ترکیب عود وجود دارد که موجب تولید دود می شود. زغال یا پودر چوب از جمله مواد قابل‌ اشتعالی هستند که در ترکیب عودها به کار می روند. خواص عود از طریق دود و سوزاندن آن در محیط پراکنده می شود.

۱۰ عود معطر دست ساز و برتر در دنیا

عطر و بوی هر عود متناسب با نوع آن کاملا متفاوت است. رایحه ی متصاعد شده از عود خواص آرام بخشی، تسکین دهندگی، معنوی و در برخی موارد درمانی دارد. انواع متنوعی از عود معطر در بازار موجود است. دراین قسمت به معرفی ۱۰ عود معطر برتر در بازار می پردازیم.

چوب صندل

عطر متصاعد شده از چوب صندل یکی از محبوب ترین عطرهای عود معطر دست ساز است. این عطر، بوی خاک، چوب و ادویه‌های ملایم را در ذهن تداعی می کند. استشمام عطر چوب صندل در افزایش قدرت تمرکز و یادگیری افراد نقش دارد.

اسطوخودوس

استشمام عطر دلنشین و محبوب اسطوخودوس در ایجاد آرامش موثر بوده و فوایدی مانند خواب راحت، احساس آرامش و سلامتی را به همراه دارد. امروزه گیاه اسطوخودوس به دلیل داشتن خاصیت ضد افسردگی طبیعی، از شهرت فراوانی برخوردار است.

در حال حاضر، عود معطر اسطوخودوس یکی از انواع عودهای بهداشتی و درمانی است که طرفداران بسیاری دارد. با وجود این که عطر گیاه اسطوخودوس به سختی در دسترس قرار می گیرد اما، داشتن بویی لطیف با رایحه گل موجب می شود به شیوه ی مطبوعی بوی زندگی را در فضا پراکنده کند.

مریم گلی

از سوزاندن این عود عطر خاک به سرعت در هوا منتشر شد و حس شادابی و سرزندگی را در فرد ایجاد می کند. دود حاصل از سوختن عود معطر مریم گلی انرژی منفی، ناراحتی و تنش عصبی را از محیط دور می کند. از این عود می توان در خانه، محل کار، مکان های زیارتی، مکان های عمومی و حتی مراسم مختلف استفاده کرد.

چاکرا

از عود معطر چاکرا برای مدیتیشن، ریکی و یوگا استفاده می شود. علاوه بر این، عود معطر چاکرا از خاصیت درمانی و آرام بخشی نیز برخوردار است. این عود از چوب بامبوی طبیعی و یا روغن های طبیعی ساخته شده‌ و به تمیزی می سوزند. از این رو، در ایجاد تعادل و احساس مرکزیت در افراد نقش موثری دارد.

این عود فاقد هر گونه ماده شیمیایی تند و زننده مانند محصولات پتروشیمی، ذغال سنگ یا الکل بوده و کاملا سازگار با محیط زیست است. عطر دلپذیر آن یادآور ترکیبی از عطر گیاهان از پاچولی، یاسمن، یلانگ یلانگ، برگاموت، چوب صندل، گل رز، کندر، نعناع فلفلی، مریم گلی و لوتوس است. به همین دلیل، در ارتقا حس صلح داخلی و آرامش موثر است.

کندر و درخت مرمرکی

چوب عود های کندر و درخت مرمرکی کاملا طبیعی و دست‌ساز بوده و آغشته به بهترین رایحه ها است. هر چوب عود دست ساز حداقل به مدت ۴۸ ساعت در روغن های طبیعی خیسانده می شوند. هر چوب عود دارای الیاف طبیعی به قطر ۸ اینچ است که در مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه سوخته و رایحه ی آن تا ۲۴ ساعت در فضای اتاق باقی می‌ماند.

۱۰۰ عدد چوب عود معطر آغشته به روغن کندر و صمغ درخت مرمرکی نشاط و شادی شگفت انگیزی را به ارمغان می آورد. جالب است بدانیم که در کتاب‌های مقدس کندر و صمغ درخت مرمرکی اشاره به سه انسان خردمند دارد که هر کدام نشانگر پاکی، پاکدامنی و پاکسازی بسیاری از عبادتگاه ها است.

پالو سانتو ( Peruvian Palo Santo)

چوب این نوع عود متعلق به نوعی درخت بومی آفریقای جنوبی ( به ویژه پرو) است. بومیان این منطقه بر این باور هستند که چوب پالو سانتو متعلق به چوب درخت مقدس است و تنها باید به شکل طبیعی از میان برود.

در این مناطق درختان زنده پالو سانتو هیچ گاه بریده نمی شوند. شاخه های افتاده درختان پس از گذشت ۳ تا ۵ سال خشک می‌شوند. این چوب ها پس از خشک شدن شیره، به رنگ طلایی یا نارنجی در می آیند.

بومیان آمریکای جنوبی از رایحه ی این عود برای پاکسازی فضا و افزایش انرژی محیط استفاده می کنند. رایحه ی عود مقدس پالو سانتو در افزایش سطح هوشیاری، ایجاد فضای مناسب برای مراقبه و مدیتیشن، رفع اضطراب، رفع افسردگی و دردهای روحی ناخوشایند نقش دارد.

علاوه بر این، رایحه های متصاعد شده از آن که عطری شبیه لیمو، کاج و نعناع دارد به رفع علایم سرماخوردگی، آنفلوانزا، استرس، آسم، سردرد و التهاب استخوان کمک فراوانی می کند. این عود برای دفع حشرات نیز مفید است.

نحوه استفاده از عود معطر پالو سانتو

اندازه هر عود پالو سانتو تقریبا ۳ تا ۴ اینج است و ظاهر متفاوت تری از سایر عودهای موجود دارد. این عود ها با سرعت و شدت بیشتری نسبت به سایر عود ها می‌سوزند. به همین دلیل، پیش از استفاده بهتر است نحوه روشن کردن آن را مطالعه کنید.

نکته

از این نوع عود مقدس برای پاکسازی فضا و دور کردن هر گونه انرژی منفی استفاده می شود. توصیه می شود اگر به تازگی به مکانی جدید نقل مکان کرده‌اید و یا قصد جابه‌جایی دارید برای یک شروع تازه از این نوع عود استفاده کنید.

کلاسیک چینی

عود های کلاسیک چینی از مواد طبیعی و خالص مانند گل گاردنیا و پوست نارون تهیه شده‌ و به تمیزی می سوزند. این عود ها ماندگاری بسیار بالایی داشته و فاقد هر گونه مواد شیمیایی هستند.

عطر و بوی مطبوع عود های کلاسیک چینی رایحه ای دلپذیر از شیرین گل و چوب صندل را در فضای منتشر می کند. هر یک از عود های ۵/۵ اینچی به مدت یک ساعت می سوزند.

ممتاز نیتراج (Nitiraj)

اغلب عود های معطر ممتاز نیتراج در کشور هند تولید می شوند. این عود ها از مواد طبیعی و با بهره گیری از بهترین رزین های طبیعی، عسل و پودر چوب های معطر همراه با روغن پاچولی تهیه می شوند. این نوع عود در مدت زمان تقریبی یک ساعت، به نرمی و آهستگی می سوزد.

رایحه ی دلپذیر این نوع عود ترکیبی از ۸ رایحه ی مختلف چوب صندل، پاچولی، ناگ شامپا، یاسمن، لیموترش، اسطوخودوس و گل رز است. عطر حاصل از سوختن و بخور متصاعد شده از این نوع عود برای مدتی طولانی در فضای اتاق باقی می ماند.

وانیل

این نوع عود بر اساس اصول سنتی و قدیمی تولید می شود. هر عود معطر وانیل تقریبا در مدت زمان یک ساعت می‌سوزد. در ترکیب این نوع عود علاوه بر وانیل، رایحه ی مریم گلی نیز به کار رفته است.

از آن جایی که این عود دست‌ساز به پاکسازی فضا و دفع انرژی منفی کمک فراوانی می کند، پس از روشن کردن تمامی انرژی منفی و احساسات بد را از بین می برد.

مهم ترین خاصیت درمانی عود معطر

سوزاندن عود و استشمام عطر آن از خواص درمانی ویژه ای برخوردار است. در این قسمت به مهم ترین خواص درمانی و دارویی آن اشاره می کنیم.

بر اساس تحقیقی که در سال ۲۰۰۸ انجام گرفت، استشمام عطر عود مانند داروی ضد افسردگی عمل می کند. بع این ترتیب که در صورت درگیری مغز با افسردگی و اضطراب، سبب بروز پاسخ های مثبت شده و گیرنده های دریافت احساس راحتی فعال می شوند.

روش سوزاندن عود معطر چگونه است

عود های معطر در شکل های مختلفی مانند مارپیچی، مخروطی، پودری و میله‌ای تهیه و تولید می شود. برای سوزاندن عود، باید ابتدا آن را به‌آرامی روشن کرد. به عنوان نمونه، برای روشن کردن عود معطر میله ای، ابتدا با فندک یا کبریت باید سر آن را به آرامی آتش زد. پس از آتش گرفتن عود، با فوت کردن شعله ی آن را خاموش کنید. در این صورت، عود می‌درخشد و دود عطرآگینش در هوا پراکنده می شود.

مدت زمان مورد نیاز برای سوختن کامل عود های مختلف متفاوت است. برای نمونه، عود میله ای معمولا طی ۵۰ تا ۹۰ دقیقه می‌سوزد. پس از سوختن کامل، خود عود خاموش می شود.

نکات احتیاطی مهم هنگام سوزاندن عود معطر

سوزاندن عود می تواند با بروز خطر آتش سوزی همراه باشد. به همین دلیل، رعایت نکات زیر به هنگام استفاده از عود از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

• برای سوزاندن عود، داشتن یک پایه برای نگه داشتن آن و ریختن خاکستر الزامی است.
• تحت هیچ شرایطی عود درحال سوختن و دودکردن را به‌حال خود رها نکنید. این کار احتمال بروز آتش سوزی را افزایش می دهد.
• پایه ی عود در جایی قرار داده شود که نسوز باشد و در صورت تماس شعله‌ با آن، سریع شعله‌ ور نشده و خطر آتش سوزی به همراه نداشته باشد.

عوارض جانبی عود معطر کدام است

سوزاندن عود در کنار اثرات مثبتی که در آروماتراپی و حفظ آرامش ذهنی دارد از عوارض جانبی نیز برخوردار است. زیرا، عود حاوی ترکیبات متنوعی است که پس از سوختن می تواند گاز های مختلفی مانند مونو اکسید کربن تولید کند.

دود عود معطر می تواند سرطان زا باشد

عود های معطر متشکل از ترکیبات طبیعی و غیرطبیعی هستند که پس از سوزاندن قابل استشمام هستند. بر اساس تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۰۹، دود عود می تواند سبب بروز سرطان هایی مانند سرطان‌ ریه و مجاری تنفسی شود.

بر اساس پژوهش های انجام شده روی حیوانات و شرایط درون کشتگاهی، وجود ترکیبات سمی مانند بنزن، کربونیل و هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای می تواند سبب بروز این بیماری شود.

احتمال ابتلا به آسم را افزایش می دهد

ترکیبات موجود در عود و دود آن به گونه ای است که استشمام آن می تواند احتمال بروز مشکلات تنفسی مانند آسم را افزایش دهد. در تحقیقی که روی سه هزار دانش آموز صورت گرفت مشخص شد دود عود می ‌تواند با ابتلا به آسم و شکل گرفتن علائمی مانند خس‌خس سینه ارتباط داشته باشد.

در بروز التهاب مزمن نقش دارد

بر اساس یافته های محققان، ترکیبات موجود در دود عود و مقدار این ترکیبات می تواند سبب بروز التهاب مزمن در بدن برخی افراد شود. استشمام دود عود می تواند زمینه ساز بروز التهاب ریه و کبد باشد. با وجود این که این نتایج در اثر تحقیق روی حیوانات به دست آمده است اما باید مورد توجه قرار گیرد.

تاثیری منفی روی سوخت و ساز بدن دارد

همان طور که پیش از این به آن اشاره شد، دود عود می تواند سبب بروز التهاب شود. التهاب می تواند روی سوخت و ساز بدن تاثیر منفی گذاشته و مشکلاتی مانند استرس اکسیداتیو ایجاد کند. به همین دلیل، استشمام بوی عود روی متابولیسم و سوخت و ساز بدن نقش منفی دارد.

می تواند سلامت قلب را با خطر رو به رو کند

محققان سنگاپوری بر این باور هستند که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض دود عود سلامت قلب و عروق را تهدید می کند. در تحقیقی که روی موش ها انجام گرفت نشان داد یکی از معایب دود عود معطر، کاهش وزن غیر طبیعی و کاهش سطح کلسترول خوب در خون است. این عوامل خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش داده و سبب بروز مشکلات قلبی می شوند.

سخن پایانی

عود معطر ترکیبی از بوی انواع دانه ها، ادویه ها و گل ها است که به صورت دستی با یکدیگر ترکیب شده و روی یک چوب قرار داده می شود. رایحه ی عود های معطر در ایجاد فضای آرام، زیبا، گرم و پر انرژی نقش بسیار پررنگی دارد. استشمام این رایحه ی مطبوع و دلپذیر کاربرد فراوانی در آروماتراپی یا رایحه درمانی دارد.

رایحه ی عود معطر از شمع و اسانس قوی تر است. به همین دلیل در خانه، عبادتگاه، مکان های زیارتی و فضاهای باز مورد استفاده قرار می گیرد. استشمام رایحه ی عود معطر در ایجاد احساس تعالی و مقدس نقش پر رنگی دارد.

ترکیبات به کار رفته در عود به گونه ای است که پس از سوختن گازهای مختلفی مانند مونو اکسید کربن تولید می کند. به همین دلیل، در برخی افراد می تواند سبب بروز عوارضی مانند التهاب، آسم، کاهش وزن، مشکلات قلبی و … شود.