گیاه دارویی اسپرک چیست؟ خواص و کاربرد آن چیست؟
گیاه دارویی اسپرک علاوه بر خواص درمانی که دارد. با توجه وجود رنگدانه هایی که دارد از آن برای رنگ کردن مو استفاده می شود. با ماساژ این عصاره روی موهایتان، آن ها به مرور به رنگ بور در می آیند. از خواص درمانی آن می توان به تقویت نیروی جنسی، مسکن درد، خواب آور و ضددرد و …. اشاره کرد. با ما همراه باشید تا شما را با مهمترین خواص شگفت انگیز گیاه اسپرک آشنا کنیم .
خرید گیاه دارویی اسپرک
هنگام خرید گیاهان دارویی به اطلاعات محصول مانند نام محصول، مشخصات تولید کننده، لیست اجزای تشکیل دهنده، میزان ماده موثر و فعال و دستور العمل مصرف آن که باید دقت داشته باشید.
سعی کنید محصولات گیاهی را از مراکز و شرکت های دارویی معتبر خریداری کنید . خرید نوع تقلبی محصولات گیاهی ممکن است اثرات جانبی جبران ناپذیری را به سلامتی بدن وارد کند.اگر همزمان از داروها ی دیگر استفاده می کنید، حتما با پزشک خود مشورت کنید که با داروها ی دیگر تداخل ایجاد نکند.
آشنایی با گیاه دارویی اسپرک
گیاه دارویی اسپرک یا اسفرک با نام علمی RESEDA LUTEOLA از راسته کلم سانان و تیره اسپرکیان است. این گیاه برگ های باریک و دراز دارد و دارای گل های زرد رنگ است که به شکل یک خوشه در انتهای ساقه قرار دارد و مولد رنگ زرد طبیعی است. تعداد کاسبرگ هایش بین ۴ تا ۸ متغییر است.
گیاه اسپرک بیش از ۶۰ گونه دارد که تعداد ۱۰ گونه آن در ایران وجود دارد و دو گونه آن به طور مختص متعلق به ایران است و در دیگر نقاط جهان یافت نمی شود. از مشهورترین گونه اسپرک، اسپرک زرد نما یا اسپرک زرد رنگ با نام علمی رسدا لوتِئولا است. این گیاه از سرده Reseda است که برگرفته شده ازواژه لاتین resēda است. رومیان باستان، این گیاه را دارای خواص درمانی می دانستند. در حقیقت واژۀ لاتین resēdō به معنی درمان کردن و آرام کردن است. در گذشته از اسپرک برای درمان کوفتگی و ضرب دیدگی استفاده می شد.
یکی از کاربردهای این گیاه، استفاده آن در رنگرزی است. نام ماده رنگی در اسپرک فلاونویید است که یک پیگمنت زرد رنگ می باشد. نام ماده رنگی موجود در اسپرک «فلاونویید» که پیگمنت زرد رنگ است می باشد.
از این گیاه برای تولید طیف های مختلف رنگهای زیتونی، لیمویی، سبز، نارنجی با دندانه های مختلف استفاده می شود. از رنگ زرد اسپرک برای رنگرزی الیاف فرش نیز استفاده می شود که تاریخچه دیرینه ای در ایران دارد. در طب سنتی از گل، برگ و ریشه اسپرک برای مصارف درمانی استفاده می شد.
جدول مشخصات گیاه دارویی اسپرک
| نام گیاه دارویی | اِسپَرَک |
|---|---|
| نام انگیسی گیاه دارویی | Resrda |
| نام علمی گیاه دارویی | Reseda |
| نامهای رایج گیاه دارویی | اسفرک، افسانی، ورث، سپرک، پشترک، پشتراغ، شبرق |
| خواستگاه گیاه دارویی | مدیترانه و جنوب غرب آسیا |
| طبع گیاه دارویی | گرم و خشک (صفراوی) |
| اثرگذاری گیاه دارویی | اعصاب و روان, پوست و مو, دستگاه گوارش, میل جنسی |
| خواص گیاه دارویی | آرامبخش, افزایش دهنده قوای جنسی, التیام زخم و سوختگی, بهبود خواب (درمان بیخوابی), بهبود هضم غذا, تسکین درد, درمان اسهال, درمان انگل معده و روده, درمان نفخ معده, رنگ موی طبیعی |
| روش مصرف گیاه دارویی | خوراکی, موضعی |
| عوارض گیاه دارویی | مصرف به اندازه این گیاه عوارض خاصی به همراه ندارد |
خاستگاه گیاه اسپرک
خاستگاه گیاه اسپرک منطقه مدیترانه و جنوب غربی آسیا است. این گیاه به عنوان پوشش گیاهی در مراتع خشک و نیمه خشک مناسب است. اسپرک در خراسان، کرمان، منجیل، شیراز، دامنه های رشته کوهای البرز به صورت خودرو یافت می شود. امروزه از بزرگترین کشورهای صادرکننده اسپرک می توان به ایران، تایلند و هند اشاره کرد.
خواص دارویی اسپرک
گلهای اسپرک خاصیت ضد تشنج و ضد عفونی کننده دارند. این گیاه هم چنین درمان کننده اسهال خونی – ورم معده، سوزش ادرار، برطرف کننده انگل های روده و تقویت معده و برطرف کردن دردهای قولنجی است. یکی دیگر از خواص این گیاه کمک به هضم بهتر غذا و ازبین رفتن گازروده است. برای درمان برخی بیماری های مربوط به چشم مانند ورم پلک می توان از جوشانده برگ و گل اسپرک استفاده کرد. اسپرک دارای خواص ضدعفونی کننده است و افرادی که روی پوست خود جراحتی دارند می توانند از دم کرده اسپرک روی ناحیه مورد نظر استفاده کنند تا از نفوذ میکروب ها به محل زخم جلوگیری شود. این گیاه هم چنین به عنوان ضددرد طبیعی و تقویت کننده نیروی جنسی می توان از آن بهره برد.
ترکيبات شيميايي گیاه دارویی اسپرک
لوته ئولین از مهمترین ترکیب های شیمیایی این گیاه است. رنگ زرد گل های اسپرک به دلیل وجود ترکیب گلو کوزیدی است. در زمان های گذشته از رنگ این گل برای صنعت رنگرزی استفاده می کردند. امروزه از گل ها ی خشک اسپرک لاک های زرد تولید می کنند.
روشن کردن مو با اسپرک
اگر در گروه افرادی قرار دارید که از رنگهای روشن لذت می‌برید و تصمیم دارید موی خود را به رنگ زرد یا بور در آورید بهترین روش استفاده از گیاه اسپرک است. گیاه اسپرک انواع مختلفی دارد که از میان آنها تنها یک نوع برای رنگ‌آمیزی موی سر مناسب است بنابراین به هنگام تهیه این گیاه حتما به فروشنده توصیه کنید که اسپرک برای رنگ مو نیاز دارید. برای تهیه عصاره اسپرک نیز لازم است ۴ قاشق غذاخوری از آن را در ۳ لیوان آب به مدت ۲۰ دقیقه بجوشانید و پس از صاف کردن و سرد شدن آن را روی موهای خود ماساژ دهید. با ماساژ این عصاره روی موهایتان به مرور موها به رنگ زرد و پس از آن به رنگ بور درمی‌آیند.
روش استفاده از اسپرک برای رنگ کردن مو
- ۴ قاشق غذاخوری از آن را به مدت ۲۰ دقیقه در سه لیوان بجوشانید و پس از آن که سرد شد، آن را صاف کرده و روی موهای خود بمالید. با ادامه این کار به مرور زمان موهای شما به رنگ بور در می آید.
- با استفاده از گیاه اسپرک، دانه‌های سماق و پوست پیاز با ترکیب های مساوی می توانید رنگ صورتی بسازید. این ترکیب را از صافی عبور می دهید و آب زیر صافی را روی موهای خود می مالید.تا به مرور زمان تغییر رنگ آن را مشاهده کنید.
- با ماساژ ساقه مو خود با جوشانده گیاه اسپرک و چغندر می توانید مو های خود را به رنگ قرمز در آورید که می تواند جایگزین خوبی برای رنگ های فانتزی آلبالویی و قرمر شود.
نکته ای که قبل از رنگ کردن موها با گیاهان طبیعی وجود دارد، این است که قبل از رنگ کردن کل موها با گیاهان دارویی، کافی است مقدار کمی از موهای سرتان را بچینید و رنگ مورد نظرتان را روی آن امتحان کنید. اگر از رنگ به دست آمده بروی موی سرتان راضی بودید می توانید آن را روی کل موهایتان امتحان کنید.
گیاه دارویی اسپرک را از کجا تهیه کنیم
گیاه اسپرک را می توان از عطاری ها تهیه کرد.
روش مصرف گیاه دارویی اسپرک
گیاه دارویی اسپرک را می توان به دوصورت خوراکی و موضعی مصرف کرد. برای مصرف خوراکی آن کافی است برگ و گل ها ی خشک شده را دم کنید و بعد آن را بنوشید.
رو ش دیگر مصرف اسپرک به شکل موضعی است. افرادی که دچار بیماری درد مفاصل و روماتیسم هستند، می توانند دم کرده یا جوشانده این گیاه را بوسیله یک پارچه تمیز و یا پنبه روی محل بمالید.
از محلول اسپرک برای ضد عفونی کردن و تمیز کردن محل زخم و انواع جراحات پوست استفاده می شود.
عوارض گیاه دارویی اسپرک
مصرف گیاه دارویی اسپرک اگر به اندازه و در دوز مناسب مصرف شود، هیچ گونه عارضه جانبی به د نبال نخواهد داشت. میزان مصرف مجاز این گیاه ۵ گرم در روز است. به یاد داشته باشید محصولات طبیعی همیشه بی خطر نیستند.
هم چنین در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک بخوانید:
تاتوره گیاهی دارویی با خواص و فواید شگفت انگیز
از خواص جادویی و عوارض گیاه دارویی جینسینگ چه می دانید؟
گیاه دارویی یوهیمبین چیست و از فواید و مضرات آن چه می دانید؟
