دم گیلاس، خواص و فواید دارویی فراوان و بی نظیری دارد
دم گیلاس با نام علمی (Cerasus avium L)به ساقه نازک پشت میوه گیلاس گفته می شود که از خوص دارویی فراوانی برخوردار است. دم گیلاس به صورت ساقه ای باریک، مدور و تک شاخه به رنگ قهوه ای روشن است که در دو طرف دارای برجستگی است.
این ساقه نازک عامل تغذیه و اتصال شکوفه و پس از آن میوه گیلاس به درخت است. هنگام برداشت میوه گیلاس، این ساقه همراه با میوه از درخت جدا می شود.
دم گیلاس حاوی پروتئین، ترکیبات کربوهیدرات، مواد معدنی و ویتامین های A و C است. از این رو، خاصیت ضد التهابی داشته و در طب سنتی برای درمان ورم مفاصل، نقرس، کبد چرب، پسوریازیس، کاهش فشار خون، کاهش وزن، افزایش ادرار، دفع سنگ های مجاری ادراری و … استفاده می شود.
دم گیلاس مانند برگ های درخت گیلاس از طبیعت سرد و خشک برخوردار است. برای برخورداری از خواص درمانی دم گیلاس می توان آن را به صورت جوشانده و یا دمنوش مورد استفاده قرار داد.
جالب است بدانیم که
این میوه در زبان های رومی و دمشق قاراسیا و در زبان صربی چراسیا نامیده می شود. مردم مغرب و اندلس آن را با نام حب الملوک می شناسند و در زبان فارسی به گیلاس معروف است.
تاکنون در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک به خواص دارویی گیاهانی مانند گل ساعتی، عروسک پشت پرده، سیم اوتی، تاتوره، انیسون شیرین، برگ سنا، گارسینیا کامبوجیا، جاشیر، گل ماهور، مورد، درمنه، گالگا، جو دوسر، اروانه، بادرشیبو، آویشن شیرازی، برگ بو، برنجاسف، بید و … پرداخته شده است.
در این مقاله به معرفی و بررسی دم گیلاس، فواید و خواص دارویی، کاربرد و عوارض احتمالی آن می پردازیم.
مشخصات ظاهری گیاه گیلاس چیست
گیلاس یا آلوکک با نام علمی Prunus avium مانند میوه هایی نظیر آلو ، هلو ، زردآلو ، آلبالو ، بادام و شلیل به سرده پرونوس تعلق دارد که دارای هسته و بافت گوشت دار است. این میوه گونه های مختلفی دارد که از آن جمله می توان به گیلاس شیرین و گیلاس ترش اشاره کرد.
درخت گیلاس بدون خار و دارای میوه ای گوشت دار و یک هسته ای است. این میوه کوچک، گرد و ملین هنگام چیدن به رنگ قرمز یا سیاه دیده می شود. در طبیعت سه نوع گیلاس به رنگ های قرمز، سیاه و زرد وجود دارد.
میوه گیلاس علاوه بر شکل خام، به صورت مربا و کمپوت نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از دمنوش برگ آن برای درمان بیماری کلیه و کبد استفاده می شود. میوه گیلاس برای سلامت چشم، پوست، جلوگیری از پیری و کاهش وزن بسیار مفید است.
پراکندگی جغرافیایی درخت گیلاس چگونه است
محققان بر این باورند که این گیاه بومی منطقهای بین دریای سیاه و دریای خزر بوده و در زمانهای قدیم از آن جا به اروپا منتقل شده باشد. ترکیه، ایالات متحده آمریکا، ایران، ایتالیا و اسپانیا از عمده تولید کنندگان میوه گیلاس در جهان هستند.
مهم ترین ترکیبات شیمیایی دم گیلاس کدام است
ترکیبات شیمیایی فراوانی در دم گیلاس وجود دارد که از مهم ترین آن ها می توان به پروتئین، کربوهیدرات، فیبر، کلسیم، منگنز، منیزیم، فسفر، پتاسیم، فولات، ویتامین A، ویتامین C، كاتشين تانن ها، گليكوزيدهای سيانوژنيک، فلاونوئيدها و پورين ها اشاره کرد.
قیمت خرید و فروش دم گیلاس چگونه است
به دلیل خواص درمانی فراوانی که در دم گیلاس وجود دارد شرکت های مختلفی اقدام به تهیه ی آن در بسته بندی های مختلف (اغلب ۵۰ گرمی) و عرضه آن به بازار کردند.
این محصول نسبت به سایر محصولات گیاهی از قیمت خرید و فروش ارزانی برخوردار است و به راحتی می توان آن را از عطاری ها و فروشگاه های اینترنتی معتبر خریداری کرد. هنگام خرید باید توجه شود محصول از استاندارد های سازمان غذا و دارو برخوردار باشد.
نحوه مصرف دم گیلاس چگونه است
دم گیلاس را معمولا به صورت دمنوش و یا جوشانده مورد استفاده قرار می دهند. در این قسمت به طرز تهیه ی این دمنوش و جوشانده می پردازیم.
طرز تهیه دمنوش دم گیلاس
برای تهیه ی این دمنوش توصیه می شود پس از تهیه ی مقداری دم گیلاس (چوب گیلاس) آن را به خوبی شستشو داده و سپس خشک کنید. پس از خشک شدن آن را درون قوری ریخته و مقداری آب جوش به آن اضافه و روی حرارت ملایم قرار دهید تا به خوبی دم بکشد.
نحوه مصرف دمنوش دم گیلاس
برای مصرف این دمنوش توصیه می شود سه نوبت در روز و در هر نوبت، به اندازه سه انگشت دم گیلاس را به مدت ۴۰ دقیقه در یک قوری چینی دم کرده و پس از غذا ميل کنید.
طرز تهیه جوشانده دم گیلاس
از آن جایی که دم گیلاس بافتی مانند ساقه درخت دارد بهتر است برای آزاد شدن همه مواد دارویی آن جواشانده شود. برای تهیه ی این جوشانده پس از جمع آوری و شستشو دم گیلاس آن را خشک کرده و به مدت ۲۰ دقیقه روی حرارت ملایم قرار دهید تا به جوش آید.
این جوشانده به دلیل داشتن انواع فلاونوئید خاصیت ضد التهابی قوی دارد. از این رو، مصرف آن در درمان بیماری نقرس و کاهش ورم مفاصل بسیار مفید است.
دم گیلاس از چه خواص درمانی برخوردار است
همان طور که پیش از این نیز به آن اشاره شد مصرف آن از خواص درمانی بیشماری برخوردار است. در این قسمت به مهم ترین خواص درمانی آن می پردازیم.
برای سلامت قلب مفید است
این بخش از گیاه حاوی ترکیباتی مانند فلاونوئید ها و کاروتنوئید و مواد معدنی نظیر فسفر است. این ترکیبات با کنترل ضربان قلب و کاهش کلسترول بد خطر ابتلا به حملات قلبی را کاهش می دهد. مصرف گیلاس و فراورده های آن برای تقویت عضلات بسیار مفید است.
به درمان یبوست کمک می کند
فیبر موجود در دم گیلاس در بهبود حرکات روده موثر بوده و برای پیشگیری و درمان بیماری یبوست بسیار مفید است. میوه گیلاس نیز دارای محتوای فیبر بالا بوده که با بهبود حرکات روده به درمان یبوست که یکی از شایع ترین مشکلات در دوران بارداری است، کمک می کند.
سلامت چشم را تضمین می کند
در دم گیلاس و فراورده های آن آنتیاکسیدانهای مختلفی وجود دارد که در بهبود بینایی موثر است. علاوه بر این، از چشم در برابر التهاب و خشکی چشم و همچنین عفونتهای چشم محافظت می کند.
قوای جنسی مردان را بهبود می بخشد
در این داروی گیاهی ویتامین های مختلفی مانند A و C وجود دارد که با افزایش میل جنسی، درمان ناباروری مردان را به دنبال دارد. علاوه بر این، ویتامین های نام برده باعث افزایش سطح تستوسترون شده و در افزایش حجم اسپرم در مردان موثر است.
در جلوگیری از پارکینسون موثر است
ترکیبات فلاونوئید و کاروتنوئید موجود در این بخش از گیاه گیلاس موجب بهبود حافظه شده و از بروز بیماری های مختلف مانند افسردگی، ناامیدی، اضطراب، پارکینسون و استرس جلوگیری می کند.
کمک فراوانی به درمان نقرس می کند
محققان توانستند رابطه بین مصرف بخش های مختلف گیاه گیلاس و کاهش حملات نقرس را به اثبات برسانند. مقدار اسید اوریک در بیماران مبتلا به نقرس بالا است.
اسید اوریک یک ماده زاید و دفعی است که در اثر هضم و جذب مواد غذایی در بدن به وجود میآید. چنانچه مقدار این ترکیب در بدن افزایش یابد، به کریستال هایی در مفاصل تبدیل شده و در آن قسمت درد و تورم ایجاد می کند.
مصرف دم گیلاس و فراورده های آن نظیر دمنوش و جوشانده مقدار اسید اوریک را در بیماران نقرسی کاهش داده و به درمان این بیماری کمک فراوانی می کند.
به درمان بی خوابی کمک می کند
این ماده حاوی ترکیب ملاتونین است. این ترکیب برای تنظیم ساعت داخلی بدن و چرخه خواب و بیداری بسیار مفید است. از این رو، نوشیدن یک فنجان دمنوش یا جوشانده دم گیلاس در روز به بهبود خواب شبانه کمک می کند. توصیه می شود این دمنوش یا جوشانده را حدود ۳۰ دقیقه بعد از بیدار شدن از خواب و ۳۰ دقیقه قبل از وعده غذایی عصر میل کنید.
در درمان سنگ کلیه مفید است
دم گیلاس منبعی غنی از مواد معدنی به خصوص پتاسیم است. از این رو، به عنوان یک داروی مدر سبب افزایش ادرار شده و از این طریق به تخلیه آب اضافی و سموم بدن کمک می کند.
این عامل در درمان سنگ کلیه و سنگ های مجاری ادراری بسیار مفید است. سنگ کلیه از رسوبات کوچکی تشکیل شده است که سبب ایجاد درد و ناراحتی می شود.
دیگر خواص دارویی دم گیلاس
از دیگر خواص دارویی این ماده می توان به درمان روماتیسم، آرتروز، سلولیت، پاکسازی و سم زدایی خون اشاره کرد.
دم گیلاس برای عفونت ادرار
مصرف دم گیلاس به شکل دمنوش خواص فراوانی دارد و می توانید به راحتی آن را تابستان ها که گیلاس در دسترس است تهیه نمایید. دم گیلاس منظور همان چوب گیلاس است که باید آن را تمیز شسته و خشک کنید سپس به صورت دمنوش برای بهره مندی از مزایای آن استفاده نمایید. یکی از مهمترین فواید دم گیلاس درمان عفونت های ادراری است که بسیار شایع هستند. عفونت های ادراری به خصوص در خانم ها بسیار شایع است و با استفاده از آنتی بیوتیک ها درمان می شود. برای کاهش عوارض داروهای شیمیایی می توانید این بیماری را با داروهای گیاهی درمان کنید. از بین داروهای موجود می توان به دم گیلاس اشاره کرد که کمتر کسی از آن مطلع است.
برای کسب منافع از این گیاه دارویی برای درمان عفونت های ادراری کافی است دمنوش دم گیلاس تهیه کرده و چند بار در روز از آن استفاده نمایید. بهتر است برای روش مصرف این دمنوش از یک کارشناس طب سنتی مشورت نمایید. اگر دم گیلاس در دسترس ندارید می توانید آن را از بازار یا فروشگاه های اینترنتی خریداری کرده و در هر فصلی از آن استفاده نمایید. این دمنوش برای سلامت چشم ها، روده ها، نقرس، سنگ کلیه و بسیاری از بیماری های دیگر مفید است.
عوارض جانبی مصرف دم گیلاس
با وجود خواص فراوانی که مصرف این گیاه به همراه دارد اما افراط در مصرف آن می تواند با بروز عوارض و مشکلات فراوانی همراه باشد. به همین دلیل توصیه می شود مصرف این گیاه و فراورده های آن با نظر و مشورت افراد متخصص در زمینه طب سنتی همراه باشد.
با این وجود تا کنون تحقیقات آکادمیک روی عوارض جانبی دم گیلاس و فراورده های آن صورت نگرفته است اما برای رعایت احتیاط به زنان باردار و شیرده توصیه می شود از مصرف آن بپرهیزند.
سخن پایانی
دم گیلاس با نام علمی (Cerasus avium L) ساقه نازک پشت میوه گیلاس است که از خوص دارویی فراوانی دارد. این بخش از گیاه به صورت ساقه ای باریک، مدور و تک شاخه است که در دو طرف دارای برجستگی بوده و به رنگ قهوه ای روشن دیده می شود.
این ماده حاوی پروتئین، ترکیبات کربوهیدرات، مواد معدنی و ویتامین های A و C ، فیبر، کلسیم، منگنز، منیزیم، فسفر، پتاسیم، فولات، ویتامین A، ویتامین C، كاتشين تانن ها، گليكوزيدهای سيانوژنيک، فلاونوئيدها و پورين ها است. از این رو، خاصیت ضد التهابی دارد.
در طب سنتی از آن برای درمان ورم مفاصل، نقرس، کبد چرب، پسوریازیس، کاهش فشار خون، کاهش وزن، افزایش ادرار، دفع سنگ های مجاری ادراری و … استفاده می شود.
طبیعت دم گیلاس مانند برگ های درخت گیلاس سرد و خشک است. این ماده اغلب به صورت جوشانده و یا دمنوش مورد استفاده قرار می گیرد.