گیاه عروسک پشت پرده (Physalisalkengi L) و خواص دارویی بی نظیر

گیاه عروسک پشت پرده  (Physalisalkengi L)از گیاهان زینتی و دارویی است که با داشتن طبعی سرد و خشک در رده گیاهان تک لپه ای، راسته بادنجان سانان، تیره بادنجانیان، زیر خانواده بادنجان گون ها و سرده فیسالیس قرار می گیرد.

این گیاه که منبعی غنی از انواع ویتامین ها و آنتی اکسیدان است به عنوان یک ضد باکتری، ضد ویروس، ضد التهاب و ضد عفونی کننده قوی شناخته می شود. مجموع این خواص در تقویت سیستم ایمنی بدن تاثیر گذار است.

به همین دلیل، در درمان بیماری هایی مانند هپاتیت، مالاریا، روماتیسم، مشکلات کبد، کلیه، مجاری ادراری، آسم، آلرژی، بواسیر، جوش و آکنه بسیار مفید است. علاوه بر این، گیاه عروسک پشت پرده در جلوگیری از سکته قلبی و سرطان پروستات بسیار موثر است.

گیاه عروسک پشت پرده در فصل تابستان گل و میوه می دهد. میوه این گیاه موجب شادابی و طراوت پوست می شود و در تهیه کرم های آرایشی کاربرد دارد.

جالب است بدانیم که

در سال ۱۹۸۵، تجارت گیاه عروسک پشت پرده در کشور کلمبیا از اهمیت بالایی برخوردار شد. از این رو، با اقدام گسترده به کشت این گیاه و میوه آن در طبیعت و به‌صورت بسته‌بندی جهت بازار فروخته شد. در حال حاضر، کشور کلمبیا و پس از آن آفریقای جنوبی از بزرگ ‌ترین تولید کنندگان و صادر کنندگان این گیاه در جهان شناخته می شوند.

پیش از این در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک خواص گیاه دارویی گل ساعتی بررسی شد. در این مقاله به بررسی خواص دارویی گیاه عروسک پشت پرده، ویژگی و خواص آن می پردازیم.

نام های دیگر گیاه عروسک پشت پرده چیست؟

این گیاه نام های متعددی دارد که از آن جمله می توان به عروسک پس ‌پرده، فیسالیس، کاکنج، حب‌اللهو، لیون، قسولیدون، کاکنه، عشق در قفس، گیلاس جهودان، گیلاس زمستان، کچومن، کرزالمقدس، دوباروج، حب‌الهو، جوزالمزج، گیاه فانوس، کریس الیمود، اسفندولیون، حب‌النوم، عروس در پرده، آلبالوی زمستانی و کاکونه اشاره کرد.

پراکندگی جغرافیایی گیاه عروسک پشت پرده چگونه است؟

این گیاه بومی مکزیک و کلمبیا است. امروزه به دلیل کاربرد های فراوانی که دارد در سراسر اروپا و آسیای مرکزی پرورش می یابد. در ایران گیاه عروسک پشت پرده بیشتر در نواحی مرکزی، مناطق جنگلی استان‌های شمالی و شمال غربی، فارس و اصفهان کشت می شود.

گیاه شناسی گیاه عروسک پشت پرده

این گیاه علفی دارای گونه های یک ساله و چند ساله است که اغلب ارتفاع ساقه های آن به ۵۰ تا ۱۰۰سانتی متر می رسد. ساقه های زاویه دار به رنگ قرمز دیده می شود.

برگ های سبز رنگ آن متناوب، بیضوی، نامنظم، نوک ‌تیز و دارای دمبرگی دراز است. طول دم برگ ها بین ۴ تا۵ سانتی متر و پهنک برگ به ابعاد ۶ در ۵/۳ سانتی متر است.

گل‌های گیاه به صورت منفرد روی ساقه و در راس دم گلی کوتاه و خمیده می روید. این گل ها به رنگ های سفید، آبی، زرد و ارغوانی دیده می شود. مادگی گل‌های آن شامل تخمدانی بیضوی، بدون ‌کرک و دو خانه است.

این گل ها پس از رسیدن به میوه‌ای از نوع سته، دارای رنگ های زرد طلایی، نارنجی روشن و قرمز و به بزرگی گیلاس است. این میوه در پوششی از کاسبرگ محصور شده است به همین دلیل به آن عروسک پشت پرده می گویند. این پرده از به هم پیوستن و رشد کاسه گل به وجود می‌آید.

میوه عروسک پشت پرده از نوع سته بوده و این میوه دارای رنگ های است و مقدار زیادی دانه به رنگ دارد. لازم به ذکر است. داخل میوه دانه‌های متعدد کوچک، مسطح و به رنگ های سفید یا قهوه ای مایل به زرد وجود دارد. طول میوه تقریبا ۳ سانتی متر و قطر آن حدود ۵/۲ سانتی متر است.

گونه ای از این گیاه زینتی است. اندازه میوه بزرگ و پوشش آن به رنگ سبز است. این گیاه زینتی در گل فروشی ها به نام گرین بال شناخته می شود.

بخش قابل استفاده گیاه عروسک پشت پرده کدام است؟

علاوه بر کاربردی که گل این گیاه در گل فروشی دارد از میوه، کاسه گل، برگ و ساقه های آن به عنوان دارو برای درمان برخی از بیماری ها استفاده می شود.

مهم ترین ترکیبات موجود در گیاه عروسک پشت پرده کدام است؟

از مهم ترین ترکیبات شیمیایی موجود در این گیاه می توان به ویتاستروئیدها، کاروتنوئیدها، ویتامین‌های A ،E ،C و ویتامین‌های B کمپلکس، مواد معدنی مانند آهن، پتاسیم، فسفر و منیزیم، جوهر لیمو قند های مختلف اشاره کرد.

در میوه گیاه اسید اسکوربیک، اسید سیتریک و قند وجود دارد. برگ‏ ها حاوی ماده تلخى به نام فیزالین،‏ کاسبرگ ‏ها و میوه آن نیز حاوی ماده رنگى به نام فیزالى‏این‏ است.

با خواص درمانی گیاه عروسک پشت پرده آشنا شویم

در تنظیم چرخه ی قاعدگی موثر است

 گیاه عروسک پشت پرده مانند گیاهانی چون خوشاریزه، کهور و جعفری برای تنظیم چرخه قاعدگی مفید است. این گیاه دارای اثر استروژنی یا آنتاگونیست استروژنی است که می‌تواند اثر مثبت یا منفی روی سطح هورمون های بدن و در نتیجه چرخه ی قاعدگی داشته باشد.

برای این منظور، توصیه می شود ۲ گرم از گیاه را در ۲۰۰ سی‌ سی آب‌ جوش دم کرده، به مدت ۳ روز و روزی ۳ فنجان از آن میل کرد.

برای جلوگیری از بارداری مفید است

بسیاری از زنان برای جلوگیری از بارداری به استفاده از دارو های شیمیایی روی می آورند. مصرف این دارو ها در کنار تغییر میزان هورمون های جنسی بدن می تواند عوارضی مانند افسردگی و … را به دنبال داشته باشد.

به همین دلیل است که امروزه، استفاده از دارو های گیاهی بسیار فراگیر است. توصیه می شود برای پیشگیری از بارداری پس از اتمام دوره ی قاعدگی، ۷ عدد از میوه این گیاه مصرف شود.

به درمان سنگ کلیه کمک فراوانی می کند

بیماری سنگ کلیه از جمله بیماری های شایعی است که افرادی زیادی به آن مبتلا می شوند. در این بیماری ممکن است فرد چندین بار سنگ کلیه و مشکلات ناشی از ان را تجربه کند.

روش های سنتی و گیاهی مختلفی وجود دارد که به درمان سنگ کلیه کمک می کند. یکی از این روش ها استفاده از گیاه عروسک پشت پرده است. برای رفع این مشکل توصیه می شود ۲ گرم از ترکیب این گیاه با گیاه دم اسب و مرغ خزنده را در یک لیتر آب جوشانده و روزانه تا ۴ فنجان مصرف کرد.

در  درمان جوش و آکنه موثر است

همان طور که گفته شد این گیاه با داشتن انواع آنتی اکسیدان ها از خاصیت ضد باکتریایی برخوردار است. به این ترتیب، با مهار فعالیت باکتری های سطح پوست مانع از ایجاد جوش و آکنه شده و به داشتن پوستی سالم و زیبا کمک می کند.

برای درمان جوش و آکنه و لک های ناشی از آن، توصیه می شود میوه گیاه را سوزانده و پس از مخلوط کردن سوخته ی آن با روغن، روی جوش قرار دهید.

موجب شادابی و لطافت پوست می شود

علاوه بر انواع آنتی اکسیدان ها، ویتامین های مختلفی نیز در این گیاه وجود دارد که در لطافت و زیبایی پوست بسیار موثر است. برای این منظور توصیه می شود از برگ های گیاه به عنوان کرم استفاده شود.

به عنوان داروی ادرارآور شناخته می شود

از دیگر ویژگی های این گیاه ادرار آور بودن آن است. به این ترتیب، بهتر است ۳ گرم از میوه ی گیاه را در ۳۰۰ میلی لیتر آب جوشانده و سپس از صافی عبور داد. بهتر است محلول به دست آمده را یک فنجان صبح به صورت ناشتا و ۲ فنجان در فواصل روز میل کرد.

در جلوگیری از سکته قلبی موثر است

 

همان طور که پیش از این نیز به آن اشاره شد این گیاه سرشار از منابع طبیعی آنتی‌ اکسیدان‌ها و ویتامین‌ های  A، E،C  و B یا بیوفلاونوئید ها است. این ترکیبات فعالیت رادیکال‌ های آزاد را مهار می کند. علاوه بر این، به دلیل فیبری که دارد میزان کلسترول خون را کاهش می دهد و مانع از بروز بیماری سکته قلبی می شود.

در تقویت سیستم دفاعی بدن نقش دارد

برگ‌های این گیاه سرشار از آنتی‌اکسیدان و ویتامین های A ،E ،C و بتاکاروتن است. علاوه بر این، بیوفلاونوئید های موجود در آن به بدن در جذب ویتامین C کمک میکند. این ترکیبات خاصیت ضد باکتریایی، ضد التهابی و ضد عفونی کنندگی به گیاه بخشیده و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک فراوانی می‌ کنند.

به عنوان داروی تب بر قوی شناخته می شود

خاصیت ضد التهابی و مدر بودن این گیاه موجب رفع عفونت بدن شده، در نتیجه کمک فراوانی به کاهش تب می کند. به همین دلیل، از گذشته های دور از این گیاه به عنوان داروی تب بر استفاده می شود.

در درمان برونشیت و رفع تنگی ‌نفس مفید است

خاصیت ضد التهابی گیاه عروسک پشت پرده کمک فراوانی به رفع تنگی نفس و برونشیت می کند. از این رو، توصیه می شود مقدار ۲ گرم از این گیاه را در ۲۰۰ میلی لیتر آب‌ جوش به مدت ۲۰ دقیقه قرار داده تا به خوبی دم‌ بکشد.

با عبور دادن محتویات درون قوری از صافی محلولی به دست می آید که آماده مصرف است. بهتر است این دمنوش به صورت روزانه و روزی ۲ فنجان مصرف شود.

در رفع انگل مفید است

وجود انگل در سیستم گوارش منشا مشکلات بسیاری است و می تواند سرآغاز بیماری های دیگری نیز باشد. مصرف ۲ گرم از میوه ی خشک شده این گیاه در رفع انگل بسیار موثر است.

به رفع مشکلات کبدی کمک فراوانی می کند

 

مصرف جوشانده ی این گیاه عملکرد کبد را تقویت کرده و در رفع بیماری های کبدی موثر است. جوشانده گیاه عروسک پشت پرده به همراه مغز فلوس، التهاب کبد را کاهش داده و به درمان ورم کبد کمک می کند. علاوه بر این، مصرف روزانه ۲ گرم از عصاره میوه رسیده ی آن، بیماری یرقان را درمان می کند.

به عنوان تصفیه کننده خون عمل می کند

خاصیت ضد باکتریایی و ضد عفونی کنندگی این گیاه موجب می شود مانند گیاه خلنگ، نقش موثری در تصفیه خون داشته باشد.

توجه

علاوه بر موارد گفته شده، مصرف این گیاه و فراورده های آن در درمان بواسیر، زگیل، هپاتیت و نقرس بسیار موثر است.

نحوه و مقدار مصرف گیاه عروسک پشت پرده چگونه است؟

نحوه مصرف این گیاه به صورت دم کرده یا جوشانده است. متخصصان طب سنتی برای درمان بیماری‌های مختلف، مقدار مشخصی از آن را تجویز می ‌کنند.

در یک روش توصیه می شود در هر وعده مقدار ۵ تا ۱۰ گرم از گیاه را در یک لیوان آب جوش جوشانده و یا دم کرد و روزی سه بار مورد استفاده قرار داد.

در روشی دیگر توصیه می شود ۲ گرم از این گیاه را در ۱۵۰ میلی لیتر آب ‌جوشانده و مصرف کرد. از آن جا که این گیاه سمی است، توصیه می شود مقدار ۲ گرم در ۱۰۰ میلی لیتر آب‌جوش استفاده کرد.

عوارض مصرف گیاه عروسک پشت پرده چیست؟

مصرف این گیاه و فراورده های آن علاوه بر خواص دارویی فراوانی که دارد می تواند با بروز مشکلاتی نیز همراه باشد. از این رو، باید از مصرف خورد سرانه آن پرهیز کرده و با نظر و مشورت افراد متخصص در زمینه طب سنتی مورد استفاده قرار داد.در این قسمت به برخی از عوارض مصرف این گیاه اشاره می کنیم.

• از آن جا که گیاهی قاعده آور است مصرف آن به زنان باردار توصیه نمی شود، زیرا خطر سقط جنین را افزایش می دهد.
• مصرف خودسرانه و بدون دلیل از گیاه عروسک پشت پرده مانع از بارداری می‌شود.
• به دلیل طبع سردی که دارد مصرف بدون مصلح آن به افراد سرد مزاج توصیه نمی شود.
• در مصرف هر چیزی باید اندازه استاندارد و طبیعی را رعایت و از زیاده روی پرهیز کرد. مصرف بیش از ۱۰ گرم این گیاه در روز مرگ آور و کشنده است. مصرف بیش از ۵ گرم نیز، اختلال عقل و ضعف اعصاب را به دنبال دارد.

سخن پایانی

گیاه عروسک پشت پرده با نام علمی  Physalisalkengi Lاز گیاهان زینتی و دارویی است که طبعی سرد و خشک دارد. منبعی غنی از انواع ویتامین ها و آنتی اکسیدان است و به عنوان یک ضد باکتری، ضد ویروس، ضد التهاب و ضد عفونی کننده قوی شناخته می شود.

مصرف این گیاه کمک فراوانی به درمان بیماری هایی مانند هپاتیت، مالاریا، روماتیسم، مشکلات کبد، کلیه، مجاری ادراری، آسم، آلرژی، بواسیر، جوش و آکنه می کند. علاوه بر این، گیاه عروسک پشت پرده در جلوگیری از سکته قلبی و سرطان پروستات بسیار موثر است.