دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که در مغز ساخته می شود. اساسا، این ماده به عنوان یک پیام رسان شیمیایی بین نورون ها عمل می کند. دوپامین با لذت و پاداش مرتبط است. البته، به این سادگی ها نیست. در حقیقت، چیزهای بیشتری در مورد این ماده شیمیایی پیچیده وجود دارد.
دوپامین در عملکرد عصبی و فیزیولوژیکی نقش دارد. این یک عامل موثر در عملکرد حرکتی، خلق و خو و حتی تصمیم گیری ما است. همچنین با برخی اختلالات حرکتی و روانی مرتبط است. در نشریه جهان شیمی فیزیک مقالات مفیدی در مورد هورمون، هورمون گیاهی، هیپوتالاموس و مغز منتشر شده است. در این مقاله نقش دوپامین در بدن را بررسی میکنیم.
دوپامین چیست
دوپامین نوعی انتقال دهنده عصبی است. بدن شما آن را تولید می کند و سیستم عصبی از آن برای ارسال پیام بین سلول های عصبی استفاده می کند. به همین دلیل گاهی به آن پیام رسان شیمیایی می گویند.
این هورمون در احساس لذت ما نقش دارد. این بخش بزرگی از توانایی منحصر به فرد ما در تفکر و برنامه ریزی است. به ما کمک می کند تا تلاش و تمرکز کنیم.
مقدار زیاد یا کم آن می تواند منجر به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی شود. برخی از آنها جدی هستند، مانند بیماری پارکینسون.
زمان ترشح دوپامین
دوپامین زمانی آزاد می شود که مغز شما انتظار پاداش دارد. وقتی می خواهید یک فعالیت خاص را با لذت مرتبط کنید. فقط پیش بینی کافی برای افزایش سطح این هورمون کافی است. این می تواند یک غذای خاص، رابطه جنسی، خرید یا هر چیز دیگری باشد که از آن لذت می برید.
به عنوان مثال، فرض کنید غذای شما کوکی های دو تکه شکلاتی خانگی است. هنگامی که بوی پخت آنها به مشام شما میرسد یا کوکی های زیبا را می بینید که از فر بیرون می آیند. مغز شما ممکن است این هورمون را افزایش دهد. وقتی آنها را می خورید، سیل دوپامین این میل را تقویت می کند. این چرخه ای از انگیزه، پاداش و تقویت است.
اما وقتی از طرف یک کنفرانس رد شده اید. ناامیدی ممکن است سطح این هورمون شما را کاهش داده و روحیه شما را تضعیف کند.
ساختار دوپامین
دوپامین در مغز طی یک فرآیند دو مرحله ای ساخته می شود. ابتدا اسید آمینه تیروزین را به ماده ای به نام دوپا و سپس به دوپامین تبدیل می کند.
عملکرد دوپامین
جدا از عملکرد احساس خوب، این هورمون در بسیاری از عملکردهای بدن نقش دارد.
این بر بسیاری از رفتارها و عملکردهای فیزیکی تاثیر می گذارد، مانند:
- یادگیری
- انگیزه
- ضربان قلب
- عملکرد عروق خونی
- عملکرد کلیه
- شیردهی
- خواب
- حالات روحی
- توجه
- کنترل تهوع و استفراغ
- پردازش درد
- هضم
- عملکرد اجرایی
- حافظه و تمرکز
- خلق و خو و احساسات
- کنترل موتور
- پردازش درد
- عملکرد لوزالمعده و تنظیم انسولین
- رفتار لذت و پاداش
- پاسخ به استرس
به خاطر داشته باشید که این هورمون به تنهایی عمل نمی کند. این هورمون با سایر انتقال دهنده های عصبی و هورمون ها مانند سروتونین و آدرنالین کار می کند. مجموعه ای از عوامل محیطی نیز بر سلامت جسمی و روانی شما تاثیر می گذارد.
نقش دوپامین در سلامت روان
به سختی می توان یک علت واحد برای بیشتر اختلالات و چالش های سلامت روان را مشخص کرد. اما اغلب آنها با این هورمون زیاد یا خیلی کم در قسمت های مختلف مغز مرتبط هستند. نمونه ها عبارتند از:
روانگسیختگی
دهه ها پیش، محققان معتقد بودند که علائم ناشی از یک سیستم دوپامین بیش فعال است. در حال حاضر ما می دانیم که برخی از آنها به دلیل وجود بیش از حد این ماده شیمیایی در قسمت های خاصی از مغز است. شامل توهم و هذیان است. کمبود آن در قسمت های دیگر می تواند علائم مختلفی را ایجاد کند، مانند عدم انگیزه و تمایل.
اختلال نقص توجه و بیش فعالی ADHD
هیچ کس به طور قطع نمی داند چه عواملی باعث اختلال نقص توجه و بیش فعالی ADHD می شوند. برخی تحقیقات نشان می دهد که ممکن است به دلیل کمبود این هورمون باشد. این مشکل ممکن است به دلیل ژن های شما باشد. داروی ADHD متیل فنیدات (ریتالین) با افزایش دوپامین عمل می کند.
دوپامین و مواد مخدر
داروهایی مانند کوکائین می توانند باعث افزایش سریع و سریع دوپامین در مغز شما شوند. این سیستم پاداش طبیعی شما را تا حد زیادی ارضا می کند. اما مصرف مکرر مواد مخدر آستانه این نوع لذت را نیز افزایش می دهد. این بدان معناست که شما باید مقدار بیشتری را بگیرید تا بتوانید به همان میزان بالا برسید. در همین حال، داروها باعث می شوند بدن شما قادر به تولید این هورمون به طور طبیعی نباشد. هنگامی که هوشیار هستید، این امر منجر به کاهش احساسات می شود.
نقش دوپامین در بیماریهای دیگر
همچنین در بیماریهایی که به سلامت روان مرتبط نیستند، نقش دارد. از این موارد بیماری پارکینسون و چاقی را میتوان اشاره کرد. انجمن پزشکی آمریکا آن را در سال ۲۰۱۳ به عنوان بیماری طبقه بندی کرد.
بیماری پارکینسون
دوپامین نورون های مغز شما را قادر می سازد تا ارتباط و کنترل حرکت را انجام دهند. در پارکینسون، یک نوع نورون به طور پیوسته رو به زوال است. دیگر سیگنالی برای ارسال ندارد، بنابراین بدن شما هورمون کمتری تولید می کند. عدم تعادل شیمیایی باعث ایجاد علائم جسمی می شود. این موارد شامل لرزش، سفتی، کندی حرکت خود به خود، تعادل ضعیف و هماهنگی ضعیف است. پزشکان این علائم را با داروهایی که سطح این ماده شیمیایی را افزایش می دهند درمان می کنند.
چاقی
بیشتر اوقات، اگر کالری بیشتری نسبت به کالری دریافتی دریافت کنید، وزن خود را افزایش می دهید. بنابراین چرا افراد چاق نمی توانند به سادگی کمتر غذا بخورند و لاغر شوند؟ پاسخ به این سادگی نیست آنها ممکن است با موانعی روبرو شوند که دیگران ندارند. آنها می توانند با سیستم پاداش طبیعی خود مشکل داشته باشند. این می تواند بر مقدار غذایی که آنها قبل از احساس سیری می خورند تاثیر بگذارد. افراد چاق ممکن است دوپامین و سروتونین آزاد نکنند.
نقش ثانویه دوپامین در بدن
این ماده شیمیایی معمولا نقش ثانویه ای در بدن ایفا می کند. اما در شرایط خاص پزشکی، به معنای واقعی کلمه نجات دهنده است. پزشکان برای درمان موارد زیر از این هورمون استفاده می کنند:
- فشار خون پایین
- خروجی ضعیف قلب (هنگامی که قلب خون کافی را پمپ نمی کند).
- جریان خون ضعیف به اندام های حیاتی
- شوک سپتیک
عوارض احتمالی دوز زیاد دوپامین
عوارض احتمالی هر دارویی وجود دارد. حتی اگر تحت نظارت دقیق مصرف شود. موارد اصلی مرتبط با این هورمون عبارتند از:
- ضربان قلب نامنظم
- ضربان قلب سریعتر
- مشکل در تنفس
- درد قفسه سینه
- تهوع و استفراغ
- سردرد
از آنجا که بسیاری از داروها با آن تداخل دارند، مهم است که پزشک شما تمام داروهایی که مصرف می کنید را بداند.
دوپامین چه احساسی به شما می دهد
مقدار مناسب این هورمون معمولا همراه با روحیه بسیار خوب است. برای یادگیری، برنامه ریزی و بهره وری ایده آل است.
دوپامین به احساسات زیر کمک می کند:
- هوشیاری
- تمرکز
- انگیزه
- شادی
سیل این هورمون می تواند احساس سرخوشی موقت ایجاد کند.
کمبود دوپامین
کاهش دوپامین یکی از دلایلی است که ممکن است در بهترین حالت قرار نداشته باشید. ممکن است داشته باشید:
- کاهش هوشیاری
- مشکل در تمرکز
- انگیزه و اشتیاق کمتر
- ضعف هماهنگی
- مشکلات حرکتی
کمبود خواب و کاهش سطح دوپامین
کمبود دوپامین می تواند شما را خواب آلود کند. اما نخوابیدن نیز ممکن است این هورمون را کاهش دهد.
یک مطالعه کوچک در ۲۰۱۲ منبع معتبر نشان می دهد که کمبود خواب می تواند منجر به کاهش قابل توجه در دسترس بودن گیرنده های دوپامین در صبح شود.
افزایش سطح دوپامین
سطوح بسیار بالای دوپامین می تواند شما را در صدر جهان قرار دهد، حداقل برای مدتی. همچنین می تواند شما را در معرض خطر جدی قرار دهد.
دوپامین بیش از حد، ممکن است یک عامل موثر در موارد زیر باشد:
- شیدایی
- توهم
دوپامین زیاد ممکن است در موارد زیر نقش داشته باشد:
- چاقی
- اعتیاد
- روانگسیختگی
تاثیر دارو بر سطح دوپامین
برخی از داروها ممکن است با دوپامین تداخل داشته باشند به گونه ای که تبدیل به عادت شود.
نیکوتین، الکل یا سایر داروها با ویژگی های اعتیادآور چرخه دوپامین را فعال می کند.
این مواد می توانند باعث دوپامین سریعتر و بسیار شدیدتر از آنچه که از کوکی های شکلاتی دوتایی دریافت می کنید، شوند.
به عنوان یک عادت، مغز با کاهش دوپامین پاسخ می دهد. اکنون برای رسیدن به همان سطح لذت به ماده بیشتری نیاز دارید.
فعالیت بیش از حد گیرنده های دوپامین را به نحوی تحت تاثیر قرار می دهد که باعث می شود علاقه شما به سایر موارد از بین برود. شما کمتر قادر به مقاومت در برابر استفاده از این مواد هستید.
وقتی بیشتر از نیاز مصرف شود، این اعتیاد است. اگر سعی کنید متوقف شوید، ممکن است علائم ترک فیزیکی و احساسی را تجربه کنید.
حتی اگر استفاده از این مواد را برای مدت طولانی متوقف کرده اید. قرار گرفتن در معرض این ماده ممکن است میل شما را برانگیزد و شما را در خطر عود بیماری قرار دهد.
دوپامین تنها مسئولیت ایجاد اعتیاد را ندارد. ژنتیک و عوامل محیطی نیز نقش دارند.
تاثیر هورمون دیگر بر سطح دوپامین
دوپامین همچنین با دیگر انتقال دهنده های عصبی و هورمون ها تداخل دارد. به عنوان مثال، انتقال دهنده عصبی گلوتامات در چرخه لذت و پاداش در مغز نقش دارد.
یک منبع در سال ۲۰۱۴ به بررسی نحوه تاثیر استرس و هورمونهای جنسی بر انتقال عصبی دوپامین در دوران نوجوانی پرداخت.
محققان خاطرنشان کردند که تستوسترون، استروژن و گلوکوکورتیکوئیدها با یکدیگر تداخل دارند و سطح دوپامین را تحت تاثیر قرار می دهند. این می تواند بر بلوغ مغز و عملکرد شناختی در نوجوانی و بزرگسالی تاثیر بگذارد.
یک منبع معتبر در سال ۲۰۱۵ اشاره کرد که انتقال دهنده های عصبی تحت تاثیر بسیاری از عوامل قرار دارند. محققان نوشتند که هورمونهای جنسی بسیار درهم تنیده با موارد زیر هستند:
- دوپامین
- سروتونین
- گابا
- گلوتامات
این تعاملات پیچیده هستند و قابل درک نیستند. برای درک کامل نحوه تعامل دوپامین با سایر انتقال دهنده های عصبی و هورمون ها، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
راهکار برای افزایش سطح دوپامین
دوپامین یک پیام رسان شیمیایی مهم در مغز است که عملکردهای زیادی دارد.
در پاداش، انگیزه، حافظه، توجه و حتی تنظیم حرکات بدن نقش دارد.
هنگامی که دوپامین در مقادیر زیاد ترشح می شود. احساس لذت و پاداش ایجاد می کند که به شما انگیزه می دهد یک رفتار خاص را تکرار کنید.
در مقابل، سطوح پایین دوپامین با کاهش انگیزه و کاهش اشتیاق برای مواردی که بیشتر افراد را هیجان زده می کند مرتبط است.
سطح دوپامین به طور معمول در سیستم عصبی به خوبی تنظیم می شود. اما مواردی وجود دارد که می توانید به طور طبیعی سطح آن را افزایش دهید.
در ادامه روش افزایش سطح دوپامین به طور طبیعی آورده شده است.
افزایش مصرف پروتئین
پروتئین ها از آمینو اسیدها ساخته شده اند.
۲۳ آمینو اسید مختلف توسط بدن سنتز میشود و بعضی از راه غذا وارد بدن میشوند.
اسید آمینه تیروزین در ستز دوپامین نقش دارد.
آنزیم ها در تبدیل تیروزین به دوپامین نقش دارد. سطوح کافی تیروزین برای سنتز دوپامین ضروری است.
تیروزین از فنیل آلانین ساخته شده است.
تیروزین و فنیل آلانین در بوقلمون، گوشت گاو، تخم مرغ، لبنیات، سویا و حبوبات وجود دارد.
افزایش سطح تیروزین و فنیل آلانین در رژیم غذایی سطح دوپامین در مغز زیاد شده و حافظه را بهتر میکند.
اگر رژیم غذایی فاقد فنیل آلانین و تیروزین باشد، سطح دوپامین کاهش میابد.
مصرف زیاد یا کم اسیدهای آمینه بر سطح دوپامین تأثیر گذاشته است.
دوپامین از اسیدهای آمینه تیروزین و فنیل آلانین تولید می شود که هر دو را می توان از غذاهای غنی از پروتئین به دست آورد. مصرف زیاد این اسیدهای آمینه ممکن است سطح دوپامین را افزایش دهد.
کاهش مصرف چربی اشباع
برخی از تحقیقات روی حیوانات نشان داده است که چربی های اشباع شده، مانند چربی های حیوانی، کره، لبنیات پر چرب، روغن پالم و روغن نارگیل ممکن است هنگام مصرف زیاد در سیگنالینگ دوپامین در مغز اختلال ایجاد کند.
تا کنون، این مطالعات فقط بر روی موش ها انجام شده است، اما نتایج جالب است.
یک مطالعه نشان داد موش هایی که ۵۰ درصد کالری خود را از چربی اشباع مصرف می کردند. در مقایسه با حیواناتی که به همان میزان از چربی اشباع شده کالری دریافت می کردند. سیگنال دوپامین را در مناطق پاداش مغز خود کاهش داده بودند.
جالب است که این تغییرات حتی بدون تفاوت در وزن، چربی بدن، هورمون ها یا سطح قند خون نیز رخ داده است.
برخی از محققان این فرض را مطرح می کنند که رژیم های سرشار از چربی اشباع ممکن است التهاب را در بدن افزایش داده و منجر به تغییراتی در سیستم دوپامین شود، اما تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
مطالعات نشان داده است که رژیم های غذایی سرشار از چربی اشباع می تواند سیگنالینگ دوپامین را در مغز کاهش دهد و منجر به پاسخ پاداش محو شود. با این حال، مشخص نیست که آیا این امر در انسان ها نیز صادق است یا خیر. تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
مصرف پروبیوتیک
در سال های اخیر، دانشمندان کشف کرده اند که روده و مغز ارتباط تنگاتنگی با هم دارند.
در حقیقت، روده گاهی مغز دوم نامیده می شود. زیرا حاوی تعداد زیادی سلول عصبی است که مولکول های پیام رسان عصبی زیادی از جمله دوپامین را تولید می کند.
اکنون مشخص شده است که گونه های خاصی از باکتری هایی که در روده شما زندگی می کنند نیز قادر به تولید دوپامین هستند که ممکن است بر خلق و خو و رفتار شما تاثیر بگذارد.
تحقیقات در این زمینه محدود است. با این حال، چندین مطالعه نشان می دهد که با مصرف مقادیر زیاد، گونه های خاصی از باکتری ها می توانند علائم اضطراب و افسردگی را در حیوانات و انسان کاهش دهند.
ارتباط واضحی بین خلق و خو، پروبیوتیک ها و سلامت روده وجود دارد.
به احتمال زیاد تولید دوپامین در چگونگی بهبود خلق پروبیوتیک ها نقش دارد ، اما تحقیقات بیشتری برای تعیین میزان تأثیر آن ضروری است.
مکمل های پروبیوتیکی با بهبود خلق و خوی در انسان و حیوانات مرتبط است. اما تحقیقات بیشتری برای تعیین نقش دقیق دوپامین مورد نیاز است.
لوبیا بخورید
لوبیا، همچنین به عنوان Mucuna pruriens شناخته می شود. به طور طبیعی حاوی مقادیر بالایی L-dopa ، مولکول پیش ساز دوپامین است.
مطالعات نشان می دهد که خوردن این حبوبات ممکن است به طور طبیعی به افزایش سطح دوپامین کمک کند. به ویژه در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، اختلال حرکتی ناشی از سطح پایین دوپامین.
مصرف ۲۵۰ گرم لوبیا دوپامین خون را افزایش داده و علائم پارکینسون کم می شود.
به طور مشابه ، چندین مطالعه بر روی مکمل های Mucuna pruriens نشان داد که ممکن است حتی بیشتر از داروهای سنتی پارکینسون موثرتر و ماندگارتر باشند و عوارض جانبی کمتری نیز داشته باشند.
به خاطر داشته باشید که لوبیا در مقادیر زیاد سمی است.
لوبیا منابع طبیعی L-dopa، مولکول پیش ساز دوپامین است. مطالعات نشان می دهد که ممکن است به اندازه داروهای پارکینسون در افزایش سطح دوپامین موثرتر باشد.
ورزش کنید
ورزش برای افزایش سطح اندورفین و بهبود خلق و خو توصیه می شود.
بهبود خلق و خو را می توان پس از ۱۰ دقیقه فعالیت هوازی مشاهده کرد ، اما پس از حداقل ۲۰ دقیقه به بیشترین میزان خود می رسد.
در حالی که این تاثیرات احتمالا به دلیل تغییرات در سطح دوپامین نیست. تحقیقات روی حیوانات نشان می دهد که ورزش می تواند سطح دوپامین را در مغز افزایش دهد.
در موش ها، دویدن با تردمیل باعث آزاد شدن دوپامین می شود و تعداد گیرنده های دوپامین را در نواحی پاداش مغز تنظیم می کند.
در یک مطالعه، جلسه ۳۰ دقیقه ای دویدن با تردمیل با شدت متوسط باعث افزایش سطح دوپامین در بزرگسالان نشد. یک ساعت یوگا در هر روز هفته دوپامین را افزایش می دهد.
تمرینات هوازی مکرر همچنین برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون مفید است. وضعیتی که در آن سطوح پایین دوپامین توانایی مغز در کنترل حرکات بدن را مختل می کند.
چندین مطالعه نشان داده اند که ورزش شدید منظم چندین بار در هفته به طور قابل توجهی کنترل حرکتی را در مبتلایان به پارکینسون بهبود می بخشد و نشان می دهد که ممکن است تاثیر مفیدی بر سیستم دوپامین داشته باشد.
تحقیقات بیشتری برای تعیین شدت، نوع و مدت ورزش که در افزایش دوپامین در انسان موثرتر است مورد نیاز است.
ورزش می تواند خلق و خو را بهبود بخشد و در صورت انجام منظم سطح دوپامین را افزایش دهد.
به اندازه کافی بخوابید
هنگامی که دوپامین در مغز آزاد می شود، احساس هوشیاری و بیداری ایجاد می کند.
مطالعات نشان می دهد که دوپامین به مقدار زیاد صبح هنگام بیدار شدن ترشح می شود و سطح آن به طور طبیعی در عصر هنگام زمان خواب کاهش می یابد. کمبود خواب ریتم های طبیعی بدن را مختل می کند.
وقتی افراد مجبور می شوند تا شب بیدار بمانند. در دسترس بودن گیرنده های دوپامین در مغز تا صبح روز بعد به طور چشمگیری کاهش می یابد.
با این حال، مصرف کمتر دوپامین معمولا عواقب ناخوشایندی دیگر مانند کاهش تمرکز و هماهنگی ضعیف را به دنبال دارد.
داشتن خواب منظم و با کیفیت بالا ممکن است به حفظ تعادل سطح دوپامین شما کمک کند و به شما کمک کند در طول روز هوشیارتر و عملکرد بیشتری داشته باشید.
بنیاد ملی خواب ۷ تا ۹ ساعت خواب هر شب برای سلامت مطلوب بزرگسالان و بهداشت مناسب خواب توصیه می کند.
بهداشت خواب را می توان با خوابیدن و بیدار شدن هر روز همزمان، کاهش سر و صدا در اتاق خواب، اجتناب از مصرف کافئین در عصر بهبود بخشید.
کمبود خواب می تواند حساسیت دوپامین را در مغز کاهش دهد و منجر به احساس خواب آلودگی بیش از حد شود. استراحت شبانه خوب ممکن است به تنظیم ریتم طبیعی دوپامین بدن شما کمک کند.
گوش دادن به موسیقی
گوش دادن به موسیقی می تواند راهی سرگرم کننده برای تحریک ترشح این هورمون در مغز باشد.
یک مطالعه کوچک که تاثیر موسیقی بر دوپامین را مورد بررسی قرار داد. افزایش ۹ درصدی سطح دوپامین مغز را هنگام گوش دادن به آهنگ های سازنده که باعث لرز آنها می شد ، نشان داد.
از آنجا که موسیقی می تواند سطح دوپامین را افزایش دهد. حتی گوش دادن به موسیقی به افراد مبتلا به بیماری پارکینسون در بهبود کنترل حرکتی خوب آنها کمک می کند.
در تمام مطالعات روی موسیقی و این هورمون از آهنگ های ابزاری استفاده شده است تا بتوانند مطمئن شوند که افزایش دوپامین به دلیل موسیقی ملودیک است.
تحقیقات بیشتری لازم است تا ببینیم آیا ترانه هایی با اشعار دارای تاثیرات یکسان یا بالقوه بیشتر هستند.
مدیتیشن کنید
مدیتیشن عبارت است از پاکسازی ذهن، تمرکز بر درون و اجازه دادن به افکار شما برای قضاوت و وابستگی.
این کار را می توان در حالت ایستاده، نشسته یا حتی راه رفتن انجام داد و تمرین منظم با بهبود سلامت روحی و جسمی همراه است.
در یک مطالعه که شامل هشت معلم مجرب مراقبه بود، ۶۴ درصد افزایش تولید این هورمون پس از مدیتیشن به مدت یک ساعت، در مقایسه با زمان استراحت بی سر و صدا مشاهده شد.
تصور می شود که این تغییرات ممکن است به مدیتیشن ها کمک کند تا روحیه مثبتی داشته باشند و انگیزه خود را برای ماندن در حالت مدیتیشن برای مدت زمان طولانی حفظ کنند.
مشخص نیست که آیا این اثرات تقویت کننده این هورمون فقط در مدیتیشن های با تجربه اتفاق می افتد یا در افرادی که تازه شروع به مدیتیشن کرده اند نیز رخ می دهد.
مدیتیشن سطح این هورمون را در مغز افراد مدیتیشن با تجربه افزایش می دهد. اما مشخص نیست که آیا این تاثیرات در افرادی که تازه شروع به مدیتیشن کرده اند نیز رخ می دهد یا خیر.
دریافت کافی نور خورشید
اختلال عاطفی فصلی شرایطی است که در آن افراد در فصل زمستان وقتی در معرض نور کافی خورشید قرار نمی گیرند احساس ناراحتی یا افسردگی می کنند.
یک مطالعه روی ۶۸ فرد بزرگسال سالم نشان داد کسانی که بیشترین نور خورشید را در ۳۰ روز گذشته دریافت کرده اند دارای بیشترین تراکم گیرنده های این هورمون در مناطق پاداش و حرکت مغز خود هستند.
در حالی که قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است سطح دوپامین را افزایش داده و خلق و خو را بهبود بخشد. رعایت نکات ایمنی بسیار مهم است. زیرا آفتاب زیاد می تواند مضر و احتمالا اعتیادآور باشد.
یک مطالعه در مورد برنزه کننده های اجباری که حداقل دو بار در هفته به مدت یک سال از تخت های برنزه دیدن می کردند. نشان داد که جلسات برنزه کردن منجر به افزایش قابل توجه سطح این هورمون و تمایل به تکرار رفتار می شود.
علاوه بر این، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید می تواند باعث آسیب پوست و افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست شود ، بنابراین اعتدال مهم است.
به طور کلی توصیه می شود قرار گرفتن در معرض نور خورشید در ساعات اوج مصرف که تابش ماوراء بنفش قوی ترین است ، معمولا بین ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر ، و استفاده از کرم ضد آفتاب در زمانی که شاخص UV بیش از ۳ است.
مصرف مکمل دارویی
بدن برای سنتز دوپامین به آهن، نیاسین، فولات و ویتامین B6 نیاز دارد.
آزمایش خون می تواند تعیین کند که آیا شما در هر یک از این مواد مغذی کمبود دارید. در این صورت، می توانید در صورت لزوم مکمل را افزایش دهید تا سطح خود را بالا ببرید.
این مکمل ها شامل منیزیم، ویتامین D، کورکومین، عصاره پونه کوهی و چای سبز است.
داشتن مقادیر کافی آهن، نیاسین، فولات و ویتامین B6 برای تولید دوپامین مهم است. مطالعات اولیه نشان می دهد که برخی مکمل ها نیز ممکن است به افزایش سطح دوپامین کمک کنند، اما تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
کمبود دوپامین در بدن
دوپامین یک ماده شیمیایی است که به طور طبیعی در بدن انسان یافت می شود. این یک انتقال دهنده عصبی است ، به این معنی که سیگنال هایی را از بدن به مغز ارسال می کند. تعادل دوپامین برای سلامت جسمی و روحی بسیار مهم است.
عملکردهای حیاتی مغز که بر خلق و خو، خواب، حافظه، یادگیری، تمرکز و کنترل حرکتی تاثیر می گذارد. تحت تاثیر سطوح این هورمون در بدن فرد قرار دارد. کمبود دوپامین ممکن است مربوط به برخی شرایط پزشکی از جمله افسردگی و بیماری پارکینسون باشد.
کمبود این هورمون می تواند به دلیل کاهش میزان تولید دوپامین در بدن یا مشکل در گیرنده های مغز باشد.
علائم کمبود دوپامین
کمبود دوپامین با افسردگی همراه است. اما محققان هنوز در حال بررسی این ارتباط پیچیده هستند.
علائم کمبود دوپامین به علت زمینه ای بستگی دارد. به عنوان مثال، یک فرد مبتلا به بیماری پارکینسون به دلیل استفاده از دارو علائم بسیار متفاوتی را با فردی با سطح دوپامین پایین تجربه می کند.
برخی علائم و نشانه های مربوط به کمبود این هورمون عبارتند از:
- گرفتگی عضلات، اسپاسم یا لرزش
- درد ها
- سفتی در ماهیچه ها
- از دست دادن تعادل
- یبوست
- مشکل در خوردن و بلعیدن
- کاهش وزن یا افزایش وزن
- رفلاکس معده
- ذات الریه مکرر
- مشکل در خواب یا اختلال در خواب
- انرژی کم
- ناتوانی در تمرکز
- حرکت یا صحبت کردن آهسته تر از حد معمول
- احساس خستگی
- احساس بی انگیزگی
- احساس غم انگیز یا اشک آور
- نوسانات خلقی
- احساس ناامیدی
- داشتن عزت نفس پایین
- احساس گناه
- احساس اضطراب
- افکار خودکشی یا افکار خودآزاری
- میل جنسی پایین
- توهم
- عدم بصیرت یا خودآگاهی
علل کمبود دوپامین
کمبود دوپامین ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد. شرایط موجود، سوء مصرف مواد مخدر و رژیم غذایی ناسالم ممکن است همه عوامل باشند.
کمبود این هورمون با اختلالات متعدد سلامت روانی مرتبط است اما به طور مستقیم این شرایط را ایجاد نمی کند.
شایع ترین شرایط مرتبط با کمبود دوپامین عبارتند از:
- افسردگی
- روانگسیختگی
- روان پریشی، از جمله توهم یا هذیان
- بیماری پارکینسون
در بیماری پارکینسون، از دست دادن سلول های عصبی در قسمت خاصی از مغز و از دست دادن این هورمون در همان ناحیه وجود دارد.
همچنین تصور می شود که سوء مصرف مواد می تواند سطح این هورمون را تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات نشان داده است که استفاده مکرر از دارو می تواند آستانه های مورد نیاز برای فعال سازی و علامت دهی سلول های دوپامین را تغییر دهد.
آسیب ناشی از سومصرف مواد مخدر به این معنی است که این آستانه ها بیشتر است و بنابراین برای افراد دشوارتر است که اثرات مثبت این هورمون را تجربه کنند. مصرف کنندگان مواد مخدر همچنین کاهش قابل توجهی در گیرنده های دوپامین D2 و ترشح دوپامین را نشان داده اند.
رژیم های سرشار از قند و چربی های اشباع شده می تواند دوپامین را سرکوب کند و کمبود پروتئین در رژیم غذایی افراد می تواند به این معنی باشد که آنها به اندازه کافی l-tyrosine ندارند ، که یک اسید آمینه است که به ساخت این هورمون در بدن کمک می کند. یک مطالعه جالب نشان داد افراد چاق و دارای ژن خاصی هستند. احتمال کمبود این هورمون نیز بیشتر است
تشخیص کمبود دوپامین
هیچ روش قابل اعتمادی برای اندازه گیری مستقیم سطح دوپامین در مغز افراد وجود ندارد.
روشهای غیرمستقیمی برای تعیین عدم تعادل سطح دوپامین در مغز وجود دارد. پزشکان می توانند چگالی حمل کننده های دوپامین را که با سلول های عصبی استفاده کننده از دوپامین ارتباط مثبت دارند، اندازه گیری کنند. این آزمایش شامل تزریق یک ماده رادیواکتیو است که به حمل کننده های این هورمون متصل می شود که پزشکان می توانند با استفاده از دوربین آن را اندازه گیری کنند.
پزشک علائم بیماری، عوامل سبک زندگی و سابقه پزشکی فرد را بررسی می کند تا مشخص شود که آیا وی دارای بیماری مربوط به سطح پایین این هورمون است یا خیر.
درمان کمبود دوپامین
درمان کمبود دوپامین توسط مکمل های اسید چرب امگا ۳ ممکن است به طور طبیعی به افزایش سطح دوپامین کمک کند.
اگر فرد مبتلا به بیماری روانی مانند افسردگی یا اسکیزوفرنی تشخیص داده شود، پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به علائم تجویز کند. این داروها ممکن است شامل داروهای ضد افسردگی و تثبیت کننده خلق باشند.
درمان های کمبود دوپامین موارد زیر است:
- مشاوره
- تغییر در رژیم غذایی و شیوه زندگی
- فیزیوتراپی برای سفتی ماهیچه ها و مشکلات حرکتی
مکمل ها برای افزایش سطح ویتامین D، منیزیم و اسیدهای چرب ضروری امگا ۳ نیز ممکن است به افزایش سطح این هورمون کمک کنند. اما باید تحقیقات بیشتری در مورد موثر بودن آن انجام شود.
همچنین تصور می شود فعالیتهایی که به فرد احساس شادی و آرامش می دهد باعث افزایش سطح این هورمون می شود. اینها ممکن است شامل ورزش، ماساژ درمانی و مدیتیشن باشد.
تفاوت بین دوپامین سروتونین
دوپامین و سروتونین هر دو مواد شیمیایی طبیعی در بدن هستند که در خلق و خو و سلامت فرد نقش دارند.
سروتونین بر روحیه و احساسات فرد، الگوهای خواب، اشتها ، دمای بدن و فعالیت هورمونی مانند چرخه قاعدگی تاثیر می گذارد.
برخی از محققان معتقدند که سطوح پایین سروتونین به افسردگی کمک می کند. رابطه بین سروتونین و افسردگی و سایر اختلالات خلقی پیچیده است و بعید است که تنها به دلیل عدم تعادل سروتونین ایجاد شود.
علاوه بر این، این هورمون بر نحوه حرکت افراد تاثیر می گذارد. اما هیچ ارتباط روشنی با نقش سروتونین در حرکت وجود ندارد.
کلام آخر
دوپامین یک ماده شیمیایی مهم مغز است که بر روحیه و احساس پاداش و انگیزه شما تاثیر می گذارد. همچنین به تنظیم حرکات بدن کمک می کند. شهرت دوپامین ناشی از تأثیر آن بر خلق و خو و لذت و همچنین چرخه تقویت انگیزه و پاداش است.
کمبود این هورمون می تواند تاثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد، چه از نظر جسمی و چه از نظر روحی. بسیاری از اختلالات سلامت روانی با سطوح پایین دوپامین مرتبط است. سایر شرایط پزشکی، از جمله بیماری پارکینسون ، نیز با کاهش دوپامین ارتباط دارد.
سطح آن به طور کلی توسط بدن به خوبی تنظیم می شود. اما تعدادی رژیم غذایی و شیوه زندگی وجود دارد که می توانید سطح خود را به طور طبیعی افزایش دهید.
یک رژیم متعادل که حاوی پروتئین کافی، ویتامین ها و مواد معدنی، پروبیوتیک ها و مقدار متوسط چربی اشباع شده باشد. می تواند به بدن شما در تولید این هورمون مورد نیاز کمک کند.
برای افراد مبتلا به بیماریهای کمبود دوپامین، مانند پارکینسون، خوردن منابع غذایی طبیعی L-dopa مانند لوبیا ممکن است به بازگرداندن سطح دوپامین کمک کند.
انتخاب شیوه زندگی نیز مهم است. رژیم غذایی متعادل و شیوه زندگی در افزایش این هورمون در بدن و کمک به عملکرد مغز موثر است.
