دانه چیا/ چیا سید –  خواص و فواید، کاربرد و قیمت خرید و فروش

دانه چیا، چیا سید و یا تخم چیا، دانه های کوچکی هستند که از گیاهی به نام سالویا هیسپانیکا (Salvia Hispanica) به دست می آیند. این دانه ها که به رنگ های قهوه ای، خاکستری، سیاه و سفید دیده می شوند دارای طبیعت سرد و تر است.

دانه چیا به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی، خاصیت ضد التهابی دارد. این دانه ها سرشار از مواد مغذی مانند فیبر، پروتئین، چربی، مواد معدنی و انواع ویتامین ها بوده و در تامین انرژی بدن بسیار مفید است.

سابقه استفاده از دانه چیا به قرن ها پیش باز می گردد. در طب سنتی توصیه می شود از این دانه ها برای کاهش وزن، کاهش فشار خون، کاهش قند خون، کاهش التهاب، تقویت استخوان، افزایش کلسترول خوب (HDL) ، پیشگیری از سرطان و پیری پوست استفاده شود.

جالب است بدانیم که

دانه های چیا از لحاظ ظاهری بسیار به تخم شربتی شباهت دارند. در تمدن های مایا و آزتک به عنوان منبعی عالی و بی نظیر برای تامین انرژی بدن مورد استفاده قرار می گرفت. کلمه چیا در زبان مایا به معنی قدرت است. میزان ارزش و اهمیت این دانه ها به قدری است که در گذشته به جای پول مورد استفاده قرار می گرفت.

نکته

این دانه ها به تنهایی طعم ویژه ای ندارند. از این رو، می توان آن را به صورت خام، ترکیب با مایعاتی مانند شیر گاو، پخته به شکل حلیم، پودینگ، اسموتی و یا روی نان و شیرینی مورد استفاده قرار داد. علاوه بر این، می توان آن را به همراه صبحانه، ماست، سالاد و برنج مصرف کرد.

چیا سید لعاب زیادی تولید می کنند. می توانند آب و چربی را جذب کرده و در تهیه سس، آشپزی و شیرینی پزی به جای تخم مرغ استفاده شوند.

نکته

مهمترین کاربرد این دانه، استفاده از آن به عنوان مکمل غذایی در ماست و نیز به عنوان یک بخش مهم در فرآورده های غلات مانند بیسکوییت، پاستا، نان و اسنک است.

توجه

چیا سید فاقد گلوتن یا غلات است. از این رو، می توان آن را در رژیم غذایی بدون گلوتن مورد استفاده قرار داد.

نکته

گیاه چیا با نام علمی .L Hispanica Salvia گیاهی است یک ساله و علفی که به خانواده نعناعیان و جنس سالویا (مریم گلی) تعلق دارد. این گیاه به نور خورشید حساس بوده و می تواند تا ارتفاع ۱ متر رشد کند. با این وجود، در برابر یخبندان مقاوم نیست.

برگ های این گیاه به صورت دندانه دار و متقابل است. طول آن به ۴ تا ۸ و پهنای آن به ۳ تا ۵ سانتی متر می رسد. گل های چیا به رنگ های سفید، آبی و یا بنفش دیده می شود. این گل ها به صورت دو جنسیتی (نر و ماده) و سنبله  بوده و در نوک ساقه رشد می کند. اندازه این گل ها ۳ تا ۴ میلی متر است.

دانه های چیا بسیار ریز و بیضی شکل است. طول دانه ها ۲ میلی متر، پهنای آن ۱ تا ۵/۱ و ضخامت کمتر از ۱ میلی متر است.  سطح این دانه ها صاف و براق است و به رنگ های سیاه یا سفید تا خاکستری – قهوه ای با لکه های سیاه پراکنده دیده می شود.

نکته

تفاوت بین دانه های سیاه و سفید چیا به قدری جزئی است که بیشتر این دو را یکسان در نظر می گیرند. مطالعات نشان می دهد ارزش غذایی این دانه ها نیز یکسان است. تفاوت جزئی دانه های سیاه و سفید در مورفولوژی (ریخت شناسی) آن ها است. دانه های سفید در مقایسه با دانه های سیاه بزرگ تر، ضخیم‌ تر و عریض ‌تر هستند.

در مقاله پیش رو از نشریه علمی جهان شیمی فیزیک به معرفی و بررسی دانه چیاه/ چیا سید، خواص، فواید، کاربرد ها و قیمت خرید و فروش آن می پردازیم:

• دانه چیا/ چیا سید حاوی چه ترکیباتی است؟
• قیمت خرید و فروش دانه چیا/چیاسید چگونه است؟
• دانه چیا/ چیا سید از چه خواصی برخوردار است؟
• مقدار مصرف دانه چیا/ چیا سید چگونه است؟
• نحوه مصرف دانه چیا/ چیا سید به چه صورت است؟
• دانه چیا/ چیا سید چه تفاوت هایی با تخم شربتی (دانه ریحان) دارد؟
• دانه چیا/ چیا سید چه عوارضی دارد؟

دانه چیا/ چیا سید حاوی چه ترکیباتی است؟

این دانه های مغذی و پرکاربرد را می توان منبعی غنی از فیبر، پروتئین، چربی، کلسیم، منگنز، منیزیم، پتاسیم، فسفر، مقدار کمی زینک، ویتامین B_۳، ویتامین B_۱ (تیامین)، ویتامین B_۲ ، آنتی اکسیدان های طبیعی مانند توکوفرول ها، فیتو استرول ها، کاروتنویید ها و ترکیبات فنولی مانند کلروژنیک اسید، کافییک اسید، میرستین و کویرستین دانست.

قیمت خرید و فروش دانه چیا/چیاسید چگونه است؟

این دانه ها به دلیل داشتن فواید بی نظیر طرفداران فراوانی دارد. از این رو، شرکت های تولیدی بسیاری در داخل کشور آن را در بسته بندی های مختلف تهیه و به بازار عرضه می کنند.

قیمت خرید و فروش این دانه ها مانند سایر دانه ها و بذر های گیاهی است . به همین دلیل، برای تهیه ی آن نیازی به پرداخت هزینه های گزاف نیست.

این دانه ها را می توان به راحتی از عطاری ها و فروشگاه های اینترنتی معتبر مانند دیجی کالا و … خریداری کرد. هنگام خرید باید به این نکته توجه داشت که محصول خریداری شده مورد تایید وزارت بهداشت بوده و از استاندارد های لازم برخوردار باشد .

دانه چیا/ چیا سید از چه خواصی برخوردار است؟

عملکرد دستگاه گوارش را تقویت می کند

این دانه ها منبعب غنی از فیبر به حساب می آیند. از این رو، مصرف آن عملکرد روده را تقویت می کند. توانایی دانه چیا در جذب مقادیر زیاد آب موجب می شود تا فرد برای مدت طولانی تری احساس راحتی کند و خطر پرخوری را به حداقل می رساند.

وزن را کاهش می دهد

وجود مقادیر بالای فیبر، کربوهیدرات، پروتئین گیاهی، چربی و عدم وجود کلسترول موجب می شود تا چیا سید به عنوان یک محصول غذایی عالی، در کاهش و کنترل وزن بسیار موثر باشد.

بر اساس مطالعات انجام شده، افزودن یک وعده دانه چیا به رژیم غذایی، در سوزاندن چربی شکم موثر است. این دانه ها بافت چربی احشایی یا بافت چربی شکمی را کاهش داده و موجب کاهش متابولیسم بدن می شود.

علاوه بر این، چیا سید می تواند تا ۱۰ برابر وزنش آب جذب کند. این خصوصیت در بهبود جذب مواد مغذی و الکترولیت ها موثر بوده و بدن را برای مدتی طولانی هیدراته نگه می دارد.

در کنترل و درمان دیابت موثر است

کربوهیدرات و نشاسته موجود در دانه چیا در مقایسه با وعده های معمولی به آرامی در بدن آزاد می شوند. به این ترتیب، این مواد توسط هر سلول بدن به صورت بهینه جذب شده و میزان وابستگی به انسولین برای کنترل قند خون کاهش می یابد.

از بروز بیماری های قلبی جلوگیری می کند

این دانه ها سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. امگا ۳ میزان امگا ۶ خون را به اندازه چشمگیری کاهش داده و احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را به حداقل می رساند.

با سرطان دهانه رحم و سینه مبارزه می کند

وجود اسید آلفا لیپوئیک یا ALA در دانه چیا که یک نوع اسید امگا ۳ محسوب می شود رشد سلول های سرطانی را در سرطان دهانه رحم و سینه به حداقل می رساند. این ترکیب بدون تأثیر منفی بر سلول های سالم، موجب مرگ سلول های سرطانی می شود.

سلامت دندان را افزایش می دهد

وجود کلسیم، فسفر، روی و ویتامین  A در این دانه ها، موجب تقویت دندان می شود. این ترکیبات مانع از تجمع رسوب در اطراف دندان ها شده و از پوسیدگی آن جلوگیری می کند. علاوه بر این، خاصیت ضد باکتریایی آن، فعالیت باکتری های دهان را مهار کرده و در رفع بوی بد دهان موثر است.

فشارخون را کنترل می کند

یکی از بزرگترین دلایل بیماری هیپرتانسیون، فشار خون بالا است. مصرف دانه های چیا فشار خون را کنترل کرده و جایگزین مناسبی برای دارو های تنظیم فشار است.

از آرتروز جلوگیری می کند

آلفا لنولیک اسید یکی از اسیدهای چرب امگا ۳ است که به عنوان یک ماده ضد التهاب عمل می کنند. این ترکیب التهاب شریان ها و مفاصل را کنترل کرده و در کنترل و جلوگیری از آرتریت موثر است.

بارداری سالم را تسهیل می کند

دانه های چیا سرشار از انواع ویتامین ها، مواد معدنی و اسید های چرب است. تامین این ترکیبات در دوران بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این دانه ها روند تبدیل کربوهیدرات ها و قندها را کند کرده و در تامین انرژی بسیار موثر است.

علاوه بر این، چیا سید با تولید ماده ای مانند ژلاتین درون معده هضم را کند می کند. این روند به پایداری سطح قند خون کمک کرده و مانع از ایجاد نوسان می شود.

نکته

چیا سید، غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ بوده که در فرایند رشد مغزی جنین موثر است. با وجود اینکه ماهی نیز منبع خوبی از امگا ۳ محسوب می شود اما جیوه موجود در آن می تواند تأثیر منفی روی جنین داشته باشد.

در افزایش کلسترول خوب  (HDL)موثر است

افزایش کلسترول خوب (HDL) در مقابل کاهش کلسترول بد (LDL) تاثیر فوق العاده ای در جلوگیری از بیماری های قلبی و عروقی دارد. مصرف دانه های چیا به افزایش سطح HDL یا همان کلسترول خوب در بدن کمک کرده و می تواند راه حلی مناسب برای رژیم باشد.

در جلوگیری از خستگی نقش دارد

وجود ترکیبات موجود در این دانه ها، برای بدن ضروری بوده و بسیاری از عملکردهای بدن را فعال می سازد. بر اساس مطالعات مصرف این دانه ها جایگزین خوبی برای نوشیدنی های انرژی زا است. این ماده سوخت و ساز بدن را تقویت کرده، انرژی بدن را افزایش داده در نتیجه باعث کاهش و جلوگیری از خستگی می شود.

به هضم آسان کمک می کند

مصرف این دانه ها به دلیل فیبر بالایی که دارد به گوارش کمک فراوانی می کند. لعابی که چیا سید در معده تولید می کند در هضم سریع و آسان بسیار موثر است.

التهاب مزمن را کاهش می دهد

 

التهاب واکنش طبیعی بدن در برابر عفونت و جراحت است که معمولا با قرمزی و یا ورم پوست همراه است. این واکنش به بدن کمک می‌کند تا با باکتری‌ها، ویروس‌ها و دیگر عوامل عفونت مبارزه کرده و خود را التیام دهد. با این وجود گاهی هم ممکن است مضر باشد.

التهاب مزمن می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی و سرطان را افزایش دهد. این نوع التهابات معمولا علامت قابل مشاهده‌ای ندارند و تنها با بررسی شاخص‌های التهابی در خون قابل تشخیص است. سیگار کشیدن، ورزش نکردن و یا داشتن رژیم غذایی ناسالم، می‌تواند خطر ابتلا به التهاب شدید را افزایش دهد.

تحقیقات انجام شده روی ۲۰ فرد دیابتی در مدت زمان ۳ ماه نشان داد، مصرف ۳۷ گرم دانه چیا به طور روزانه، شاخص التهابی hs-CRP خون را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد.

مقدار مصرف دانه چیا/ چیا سید چگونه است؟

برای مصرف این دانه ها توصیه می شود روزانه تا ۲۰ گرم چیا سید را دو بار در روز، قبل از هر وعده غذایی و یا به عنوان میان وعده مورد استفاده قرار داد.

نحوه مصرف دانه چیا/ چیا سید به چه صورت است؟

دانه های چیا را می توان به شکل های مختلف مورد استفاده قرار داد. از این دانه ها به صورت خیس خورده در آب، برای تهیه انواع شربت و اسموتی، سالاد، ماست میوه ای و انواع سوپ و آش استفاده می شود. علاوه بر این، می توان از پودر چیا سید در تهیه نان، کیک، پودینگ، سس سالاد، چای و دمنوش استفاده کرد.

دانه چیا/ چیا سید چه تفاوت هایی با تخم شربتی دارد؟

با وجود شباهت های بسیاری که دانه های چیا با تخم شربتی دارد اما تفاوت هایی نیز بین آن ها مشاهده می شود که دانستن آن ها کمک فراوانی به تشخیص این دانه ها می کند. در این قسمت به تفاوت های چیا سید با تخم شربتی می پردازیم:

• چیا سید معمولا به رنگ های خاکستری، سیاه، سفید و گاهی قهوه ای دیده می شود در حالیکه تخم شربتی یا دانه ریحان بیشتر به رنگ سیاه است.
• چیا سید در آب تا ۱۰ بار بیشتر از وزن خود آب جذب می کند در صورتی که تخم شربتی در آب، تنها یک لایه ی موسیلاژی بی رنگ در اطراف خود ایجاد کرده و بزرگ می شود.
• دانه چیا هیچ طعم و مزه ویژه ای ندارد اما تخم شربتی دارای عطر ریحان است.
• دانه های چیا را می توان به صورت خام یا خیس خورده مورد استفاده قرار داد اما تخم شربتی را حتما باید خیس خورده مصرف کرد.

دانه چیا/ چیا سید چه عوارضی دارد؟

با وجود تمام خواص و فواید بی نظیری که این دانه ها دارند اما زیاده روی در مصرف آن می تواند با مشکلاتی همراه باشد. به همین دلیل توصیه می شود مصرف این دانه های مغذی با نظر و مشورت افراد متخصص در زمینه طب سنتی همراه باشد. در این قسمت به مهم ترین عوارض مصرف این دانه ها می پردازیم:

سبب بروز مشکلات گوارش و معده می شود

این دانه ها از نظر فیبر غلظت بالایی دارند. به همین دلیل، زیاده روی در مصرف آن سبب بروز مشکلات گوارش و معده می شود. اگر چیا سید در مقادیر متوسط مصرف شود نوشیدن آب زیاد، احتمال بروز این مشکلات به حداقل می رسد.

غلظت خون را کاهش می دهد

افرادی که دچار اختلال رقیق بودن خون یا اختلال خونریزی هستند نباید از دانه های چیا به صورت خودسرانه استفاده کنند. این افراد قبل از استفاده دانه های چیا در رژیم غذایی خود، باید با پزشک مشورت کنند.

موجب بروز حساسیت می شود

برخی افراد ممکن است به این دانه ها حساسیت داشته باشند. این حساسیت می تواند با علائمی مانند استفراغ، اسهال، خارش لب و یا زبان همراه باشد. در صورت مشاهده هر یک از علائم آلرژیک، مصرف چیا سید باید متوقف شود.

اعتیادآور است

مواد شیمیایی موجود در دانه های چیا می تواند در برخی افراد اعتیاد ایجاد کند. برای رفع این مشکل ابتدا مقدار کمی از آن را مصرف کرده و پس از مدتی دوباره شروع به مصرف دانه ها کنید تا مانع از اعتیاد شود.

ماده ای نفاخ است

مصرف بیش از حد دانه های چیا می تواند موجب ایجاد نفخ شود زیرا معده با گاز پر می شود. به همین دلیل توصیه می شود روزانه فقط یک تا یک و نیم قاشق غذاخوری از این دانه ها استفاده کرد.

می تواند مسمومیت ایجاد کند

مصرف دانه هایی که با انواع آفت کش های شیمیایی رشد می کنند سبب بروز مسمومیت می شود. بنابراین بهتر است محل مناسب برای خرید دانه های چیا انتخاب شود.

فشار خون را کاهش می دهد

این دانه ها فشار خون را پایین می آورد. توصیه می شود افرادی که فشار پایین دارند از مصرف آن صرف نظر کنند.