دی اتانول آمین چیست؟ کاربرد و قیمت خرید و فروش
دی اتانول آمین (Diethanolamine) ماده ای است که در فرمولاسیون محصولات مراقبت از پوست و لوازم آرایشی برای تنظیم pH و بهبود ثبات و کف محصول استفاده می شود. این ترکیب شیمیایی که با عنوان DEA نیز شناخته می شود به طور کلی در تولید محصولاتی مانند مرطوب کننده ها، کرم های ضد آفتاب، شامپوها، پاک کننده ها و نرم کننده ها استفاده می شود.
دی اتانول آمین به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد و هنگام استفاده از آن در مقادیر بسیار کمی استفاده می شود تا از ملایم بودن محصول و تحریک نکردن آن، اطمینان حاصل شود.
DEA به دلیل وجود دو گروه هیدروکسیل که در ساختار مولکولی آن وجود دارد، یک دی الکل است. این ترکیب شیمیایی در تولید نمک اسیدهای چرب زنجیره بلند مورد استفاده قرار می گیرد و به محصولات هیدراته اجازه می دهد تا کف کنند. دو ترکیب مشابه دیگر از جمله تری اتانول آمین و مونو اتانول آمین نیز وجود دارند که در فرمولاسیون مراقبت از پوست استفاده می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه در ادامه مقاله با ما در نشریه جهان شیمی فیزیک همراه باشید.
ویژگی های کاربردی دی اتانول آمین
DEA یک ترکیب آلی است که از واکنش اتیلن اکسید و آمونیاک سنتز شده است و از اوایل دهه ۱۹۳۰ در مقادیر زیاد صنعتی تولید شده است. این ترکیب شیمیایی در دمای اتاق یک مایع شفاف و جاذب رطوبت است که رطوبت را از هوا جذب می کند و یا یک جامد کریستالی سفید است که با افزایش دما می تواند بویی شبیه آمونیاک ایجاد کند.
این ترکیب شیمیایی می تواند برای بسیاری از اهداف تجاری استفاده شود، اما مهمترین آنها به عنوان یک عامل مرطوب کننده متوسط در لوازم آرایشی و بهداشتی و زیبایی مانند شامپو است. به دلیل وجود این ترکیب لوسیون ها و کرم ها، هنگامی که با آب مخلوط می شود یا روی سطح پوست پخش می شوند، یک قوام ضخیم یا نرم ایجاد می کنند.
دی اتانول آمین همچنین در تولید منسوجات، داروها و علف کش ها نیز استفاده می شود. یکی از کاربردهای مهم صنعتی استفاده از آن به عنوان اسکرابر گاز در صنایع نفت و گاز طبیعی برای حذف محصولات جانبی خطرناک مانند گاز سولفید هیدروژن تولید شده در طول پالایش است.
در مورد استفاده از دی اتانول آمین به دلیل ادعای ارتباط آن با سرطان، اختلاف نظرهایی وجود دارد. با این حال، بزرگترین خطر برای سلامتی انسان به عنوان یک عنصر در محصولات آرایشی است که به طور مستقیم و مکرر روی پوست اعمال می شود.
تحقیقات نشان داده است که با گذشت زمان، DEA با سایر ترکیبات موجود در این محصولات واکنش شیمیایی نشان می دهد و یک ماده شیمیایی سرطان زا بسیار قوی به نام nitrosodiethanolamine (NDEA) ایجاد کند. مطالعات نشان داده است که NDEA در ۴۴ گونه مختلف از حیوانات آزمایشی سرطان زا و سمی است.
خواص شیمیایی و فیزیکی دی اتانول آمین
ظاهر- مایع غلیظ قهوه ای یا قرمز رنگ
نقطه جوش- ۳۶۰ درجه سانتی گراد
شماره CAS- 13961-86-9
چگالی – ۱.۰۰ گرم در سانتی متر مکعب
جرم مولکولی – ۳۸۷.۵۹ گرم/مول
فرمول مولکولی – C ۱۸ H ۳۴ O ۲
انحلال پذیری – محلول در آب
فواید کاربرد دی اتانول آمین در صنایع مختلف
تولید کف
DEA عمدتا برای بهبود قوام یا قابلیت کف کردن در محصولات مراقبت از پوست، مو و فرمول های محصولات آرایشی استفاده می شود. کف کردن یک محصول بهداشتی بخش مهمی از فرمولاسیون آن است، زیرا به محصول کمک می کند تا کثیفی و روغن را به طور موثرتری برطرف کند و همچنین لذت بخش بودن محصول را افزایش دهد.
تعدیل pH محصول
pH محصول یکی از ملاحظات مهم هنگام فرموله شدن محصولات آرایشی و بهداشتی است. از آنجا که PH طبیعی پوست در حدود ۴.۷ – ۵.۷۵ است، محصولاتی که برای پوست استفاده می کنید، باید تقریبا در این محدوده قرار بگیرند تا مانع طبیعی پوست را تحریک یا مختل نکنند.
سد طبیعی پوست شامل روغن ها، سرامیدها، کلسترول، اسیدهای آمینه و سلول های پوست است که به محافظت از پوست در برابر از دست دادن رطوبت، تحریک، آلرژن ها و باکتری ها کمک می کند. هنگامی که سد پوستی از بین می رود، ممکن است در فرد بثورات تحریک کننده، جوش و حساسیت بوجود آید.
اختلال در سد طبیعی پوست با شرایطی مانند درماتیت و اگزما در ارتباط است. به همین دلیل است که pH محصول بسیار مهم است. اگر یک محصول بیش از حد اسیدی یا بیش از حد بازی باشد، می تواند به یکپارچگی این سد آسیب برساند. دی اتانول آمین، به عنوان یک پایه، به کاهش اثرات مواد اسیدی و افزایش pH محصول کمک می کند.
موارد استفاده دی اتانول آمین
دی اتانول آمین (DEA) متعلق به دسته اتانول آمین ها است و عمدتا در تولید مواد شیمیایی کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد، اما در تولید مواد شوینده و محصولات بهداشتی نیز کاربرد دارد. این ترکیب شیمیایی از طریق واکنش اتیلن اکسید و آمونیاک بدست می آید. این واکنش شیمیایی همچنین مونو اتانول آمین و تری اتانول آمین را به عنوان محصولات فرعی تولید می کند.
اتانول آمین ها ترکیبات شیمیایی متعلق به گروه آمین ها و الکل ها هستند. این خاصیت منجر به خاصیت منحصر به فرد این ترکیبات برای واکنش با هر دو گروه می شود. در شکل الکل، این ترکیب شیمیایی جاذب رطوبت است و می تواند به شکل استرها واکنش نشان دهد، در حالی که در شکل آمین ها، کمی قلیایی هستند و با اسیدها به نمک ها و صابون ها واکنش نشان می دهند.
زمینه های کاربردی دی اتانول آمین بسته به منطقه مورد استفاده در جهان متفاوت است. متداول ترین کاربرد این ترکیب شیمیایی در سراسر جهان، تولید مواد شیمیایی زراعی و به ویژه علف کش ها (به عنوان مثال گلیفوزات) است. DEA به شکل محلول در آب اغلب به عنوان جاذب در اسکراب گاز (اسکراب آمین) استفاده می شود.
علاوه بر این، DEA یک محصول شیمیایی واسطه در تولید مواد شوینده و پاک کننده است. سایر زمینه های کاربردی این ترکیب شیمیایی شامل روان کننده ها، افزودنی های سیمان و تولید لوازم آرایشی است. DEA همچنین در تولید و رنگ آمیزی کاغذ نیز نقش دارد.
بهتر است بدانید:
لیست محصولاتی که ممکن است حاوی DEA باشند واقعا گسترده است. علاوه بر محصولات ذکر شده در بالا مانند لوازم آرایشی، شوینده ها و مواد تمیز کننده، این ترکیب شیمیایی همچنین ممکن است در بسیاری از محصولات کشاورزی، محصولات مراقبت از خودرو، محصولات تصفیه آب، محصولات پلاستیکی و بسیاری دیگر از محصولات وجود داشته باشد.
دلایل اینکه این ماده شیمیایی همه کاره به انواع مختلفی از محصولات اضافه می شود، بسته به محصول مورد نظر متفاوت است. همانطور که قبلا بحث کردیم، DEA می تواند کشش سطحی یک مایع را کاهش داده و توانایی پخش شدن آن را افزایش دهد که اغلب باعث می شود شامپوهای ما زیبا و کف دار و لوازم آرایشی مورد استفاده نرم و براق باشند. همچنین این ترکیب شیمیایی به خنثی سازی اسید موجود در بسیاری از محصولات آرایشی و پاک کننده کمک می کند تا آنها را برای پوست ایمن سازد.
بنابراین به راحتی می توان فهمید که چرا دی اتانول آمین یک ترکیب محبوب و گسترده است. اما همانطور که دیدیدم، ممکن است کاملا بی خطر نباشد. اگر نگران استفاده از این ترکیب شیمیایی هستید و دوست دارید بدانید در چه محصولاتی مورد استفاده قرار می گیرد باید نام های دیگر این ترکیب شیمیایی را بدانید که در ادامه ذکر شده است:
- Cocamide DEA
- DEA-Cetyl Phosphate
- DEA Oleth-3 Phosphate
- Lauramide DEA
- Myristamide DEA
- Oleamide DEA
بازار جهانی دی اتانول آمین
انتظار می رود عواملی مانند افزایش استفاده از دی اتانول آمین در تولید کالاهای مصرفی، از جمله لوازم آرایشی، مواد شوینده ها و غیره، بازار جهانی این ترکیب شیمیایی را برمی انگیزد. علاوه بر این، استفاده از دی اتانول آمین در صنعت نساجی به عنوان نرم کننده نیز رو به افزایش است. علاوه بر این، انتظار می رود افزایش استفاده از دی اتانول آمین به عنوان علف کش و محصولات شیمیایی باعث رشد بازار این ترکیبات شیمیایی می شود.
این ترکیب شیمیایی همچنین به عنوان صابون و سورفاکتانت نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از این ترکیب شیمیایی در تولید محصولاتی همچون مایع لباسشویی و شوینده های ظرفشویی، لوازم آرایشی، شامپوها، نرم کننده مو، حلال های پارچه و مایعات فلزکاری استفاده می شود. همچنین در صنایع مصرف کننده نهایی مانند صنایع شیمیایی، نساجی و کالاهای مصرفی نیز کاربرد دارد.
انتظار می رود آسیا و اقیانوسیه در تولید و مصرف دی اتانول آمین پیشرو باشند. بیشترین مصرف این ترکیب شیمیایی در کشورهایی مانند چین و هند است. تقاضا برای محصولات مراقبت شخصی، لوازم آرایشی و دارویی در این مناطق بسیار زیاد است، زیرا بیش از نیمی از جمعیت جهان در این مناطق زندگی می کنند.
علاوه بر این، بازار نساجی در این مناطق بسیار بزرگ است، زیرا از دی اتانول آمین به دلیل قلیائیت کم آن به عنوان عامل نمره گذاری برای پشم و ابریشم استفاده می شود و انتظار می رود تقاضا را در منطقه برای این ترکیب شیمیایی افزایش دهد.
خرید و فروش دی اتانول آمین
قیمت دی اتانول آمین به فاکتورهای مختلفی از جمله ایرانی یا خارجی بودن آن بستگی دارد. مثلا دی اتانول آمین شازند قیمت پایین تری نسبت به انواع وارداتی دارد. فروش متیل دی اتانول آمین از طریق سایت ها و شرکت های تولید و توزیع مواد شیمیایی صورت می گیرد و به راحتی قابل خریداری است.
عوارض جانبی مصرف دی اتانول آمین
این ترکیب شیمیایی توسط آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا به عنوان یک ماده سرطان زا طبقه بندی شده است. همچنین سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا دی اتانول آمین را آلاینده خطرناک هوا می داند و این ماده را در فهرست انتشار سموم (مجموعه ای از موادی که تهدیدی برای سلامت انسان یا محیط زیست هستند) ذکر کرده است.
نگرانی دیگر در مورد این ترکیب شیمیایی احتمال آلودگی آن است. در فرمولاسیون محصولات مختلف، دی اتانول آمین می تواند باعث تشکیل نیتروزامین ها شود که از محصولات جانبی تولید شده در محصولات هستند. نیتروزامین ها نگران کننده هستند، زیرا مشخص شده است که با بروز سرطان ارتباط مستقیم دارند.
