زندگینامه آلفرد نوبل بنیان گذار جایزه صلح نوبل

تولد و تحصیل 

آلفرد نوبل متولد سال ۱۸۳۳ در استکهلم، پایتخت سوئد بود. که همراه با خانواده خود سن‌پترزبورگ شد. پدر و مادر آلفرد در سال ۱۸۲۷ با هم ازدواج کردند . آنها صاحب هشت فرزند بودند. اما بیماری های شایع درآن دوران باعث شده بود که فقط آلفرد و سه برادرش بتوانند زنده بمانند و به سن جوانی برسند. پدر نوبل یک مهندس خودساخته بود که در آن زمان فردی متمول بود، به همین دلیل آلفرد به مدسه نمی رفت و معلم های خصوصی اورا آموزش می دادند. نوبل فقط ۱۸ ماه به مدرسه رفت . او بدون حضور در مدرسه توانست دردرس شیمی و زبان‌های انگلیسی‌، فرانسوی،‌ آلمانی و روسی مهارت پیدا کند. او در سال ۱۸۵۰ عازم پاریس شد و در ۱۸ سالگی برای تحصیل در رشته شیمی به امریکا رفت.

او در آمریکا زیر نظر دانشمند و مخترع آمریکایی جان اریکسون به تحصیل پرداخت. جان اریکسون از بزرگترین مخترعین زمان خود بود که توانست کشتی جنگی آیرونکلاد در حین جنگ‌های داخلی آمریکا اختراع کند. سفر نوبل به آمریکا و اروپا زمینه آشنایی او را با ماده انفجاری نیتروگلیسیرین فراهم کرد.

ثبت اولین اختراعات نوبل

چاشنی انفجار نوبل

نوبل توانست در سال ۱۸۶۴ اختراع دیگی را به نام خود ثبت کند او چاشنی انفجار را برای نیتروگلیسیرین اختراع کرد. او از یک استوانه چوبی که داخل یک قالب فلزی قرار می گیرد. در داخل قالب فلزی ، نیتروگلیسیرین قرار داده می شد. اولین انفجار در داخل استوانه چوبی صورت می گیرد و منجر به انفجار نیتروگلیسیرین مایع می شود.

اختراع دینامیت

دینامیت به معنای قدرت است که از کلمه یونانی دینامیس (Dynamis) گرفته شده است. دینامیت از مشهورترین اختراعات نوبل بود . او در ابتدا تصور می کرد که اختراعش در جهت مقاصد صلح آمیز استفاده می شود . او دراین زمینه بیان کرد که دینامیت راه حلی برای انفجار کنترل شده نیتروگلیسیرین است.

وی دینامیت را با ترکیب نیتروگلیسیرین و سیلیکات اختراع کرد . این دینامیت پوشش کاغذی و به شکل ساده ای داشت.  دینامیت قدرت انفجار کمتری نسبت به نیتروگلیسیرین داشت.

 

ماده‌ی انفجاری جدید من با نام دینامیت، ترکیب ساده‌ی نیتروگلیسیرین با ماده‌ی شدیدا متخلخل سیلیکات است. این ماده رنگی نارنجی و حالتی نرم و پلاستیکی دارد که در محفظه‌های کاغذی با پوشش محکم پرس شده است.

اختراع من یعنی دینامیت به زودی بیش از هزاران کنوانسیون بین‌المللی به صلح کمک خواهد کرد. وقتی مردم بفهمند که هر ارتشی در یک لحظه انفجار احتمال نابودی دارد، ناچار به سمت صلح می‌روند.

اختراع ژلینیت

آلفرد در سال ۱۸۷۵ میلادی،اختراع دیگری به نام را ثبت کرد. ژل انفجاری یا ژلینیت از ترکیب گلیسیرین ژلاتینه و نیتروسلولز ساخته شده است. تفاوت  ژلینیت با دینامیت این است، که ژل انفجاری در فضای زیر آب قدرت انفجاری دارد.  نقطه ضعف دینامیت این بود که درمعرض گرما یا تعریق، بدون اختیار فرد منفجر می شد. ولی در ساخت ژلینیت این مشکل رفع شد.

ژلینت مزیت های زیادی نسبت به دینامیت داشت، ژلینیت تغییر شکل حالت می داد ، قابل حمل و امن بود و دربرابر آب مقاومت داشت. این اختراع دستاورد بزرگی در صنعت انفجار بود.

اختراع بالیستیت

اختراع نظامی دیگر نوبل بالیستیت بود که در انگلستان و هم درآمریکا به ثبت رسید . بالستیت نسبت به دو ماده انفجاری قبل دود کمتری داشت. آلفرد درزمان اختراع بالیستیت در فرانسه زندگی می کرد ولی دولت فرانسه از اختراع او استقبال که نکرد ، با حملات رسانه ای ، تمامی مواد و آزمایش های او را توقیف کرد و متعلقات وی توسط دولت مسدود شد. بالیستیت ماده‌ای محرک بود که در گلوله‌ و خمپاره‌ استفاده می شد. این موضوع باعث شد که نوبل تصمیم بگیرد که برای همیشه فرانسه را ترک کند . او در سال ۱۸۹۱ فرانسه را به مقصد ایتالیا ترک کند.

سایر اختراعات نوبل

نباید تصور شود که همه اختراعات نوبل به مواد منفجره منتهی می شد. او در زمینه چرم و ابریشم مصنوعی موفیقیت های زیادی کسب کرد و مخصوصا آخرین سال های زندگی اش را صرف این حوزه کرد.

جایزه‌ی نوبل :

پارادوکسی که در زندگی نامه نوبل وجود دارد ، این است که چرا این مرد دنیای نظامی که اختراعات زیادی در تولید ملزومات جنگی و کشتار داشته، با نام صلح پیوند خورده است.

زندگی این دانشمند همیشه با تضاد های درونی همراه بود . او خود مردی صادق، پرتلاش، دانشمند تصور می کرد، ولی از نظر مردم ، اوفردی فاسدبود که نفرت افراد صلح طلب را برمی انگیخت.نوبل برخلاف اینکه جیب های خود را از ثروت کارخانه های ساخت مواد منفجره پر می کرد،همیشه در فکر حمایت از برنامه ها صلح آمیز و تشویق جامعه علمی بود.

او رفته رفته به فکر پایان کار خویش افتاد و خود را در برابر تصویری که مردم از او ساخته بودند، قرار می داد. سرانجام تصمیم گرفت که ۹۴ درصد از ثروت خود را که مقدار زیادی نیز بود، برای اهدای جوایز سالانه به مفاخر حوزه های  شیمی، فیزیک پزشکی،ادبیات و … اختصاص داده و بنیاد صلح نوبل را تاسیس کرد.برای اهدای جوایز سالانه در موضوعات علمی متعدد همچون شیمی، فیزیک، علوم پزشکی و ادبیات اختصاص داد.

به گواهی تاریخ برثا کینسکی دستیار و معشوق آلفرد نقش بسیاری در گرفتن تصمیم صلح جویانه او داشت. نوبل علاقه شدیدی به این زن داشت، اما نتوانست پاسخ مثبت ازدواج را از او دریافت کند. برثا کینسکی از تلاش های نوبل بهره برد و توانست در سال ۱۹۰۵ برنده جایزه نوبل شود.ولی اولین جایزه نوبل در سال ۱۹۰۱ اهدا شد. سایر جوایز نوبل به دسته بندی صلح تعلق داشت که با توضیح زیر بیان می شد.

هر فرد یا گروهی که بهترین خدمات را در جهت برابری جهانی و کاهش ارتش‌های بین‌المللی ارائه دهد یا به تأسیس و پیشرفت سازمان‌های حامی صلح کمک کند.

نکته قابل توجه درباره مقاصد کشفیات و اختراعات نوبل ، این است که اکثر مواد انفجاری آلفرد نوبل برای مقاصد صلح آمیز مانند راه اندازی سد، تونل،کانال های دریایی استفاده می شد که پیشرفت زیادی را برای تمامی جوامع بشری به همراه داشت.

زندگی شخصی و مرگ آلفرد نوبل

تا شروع دهه‌ی ۱۸۸۰، نوبل توانسته بود، ثروت عظیمی را از کارخانه های متعددش بدست آورد. اکثر اوقات در حال مسافرت و بازدید از تجارت کاخانه ها بود.

آلفرد زندگی اشرافی خود را به تنهایی می گذراند و در ماجراهای عشقی به هیچ وجه موفق نبود. او در سال ۱۸۷۶ و درسن ۴۳ سالگی دل باخته دختر ۲۰ ساله ای به نام سوفیا هس شد.

نوبل برای ملاقات این خانم به اتریش سفر می کرد و خبر از رابطه ای که با این خانم داشت، به دوستان پاریسی خود نداده بود. سوفی در سال ۱۸۹۴باکمک های مالی با شخص دیگری ازدواج کرد.

این دانشمند درسال ۱۸۸۴ به عضویت آکادمی سلطنتی علوم سوئد درآمد. بعد ها این آکادمی مکان و مرجع انتخاب کننده جایزه صلح نوبل شد.

آلفرد نوبل در سال های پایانی عمر خود از بیماری قلبی رنج می برد و در نهایت درسال ۱۸۹۶ میلادی با سکته ی قلبی دار فانی را وداع گفت. از افتخارات این دانشمند این است که ۳۵۵ پتنت را به‌صورت بین‌المللی به نام خود ثبت کرد و در زمان مرگش، صاحب ۹۰ کارخانه‌ی تولید تجهیزات نظامی بود.

بخش اعظمی از سرمایه نوبل صرف جایزه نوبل شد . او برای خانواده خود هیچ ارثی را به جای نگذاشت . او اعتقاد داشت که اقوامش به منظور تحصیلات عالی مستحق کمک مالی هستند.  نوبل وصیت کرده بود که جسد با اسید تجزیه شود. اما بعد از مرگ او ، جسدش را سوزاندند و در گورستان  Norra begravningsplatsen  در کشور سوئد دفن شد.در شهر سن‌ پترزبورگ روسیه ، یادبود ماندگاری از آلقرد نوبل ساخته و از آن درسال ۱۹۹۱ از آن رونمایی کردند.