رنگ اپوکسی چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟
رنگ اپوکسی نوع خاصی از رنگ است و از سخت ترین و بادوام ترین مواد رنگی ساخته شده است . کاربرد های این رنگ بسیار وسیع است . این رنگ به علت مقاومتی که دارد بهترین جایگزین پوشش های محافظتی برای مکان هایی است که به مقاومت ویژه ای در برابر سایش ، اصطکاک، عوامل جوی ، عوامل شیمیایی نیاز دارد. از این رنگ می توان برروی تمامی سطوح فلزی، چوبی و سیمانی داخلی و خارجی استفاده کرد.
از مزایای خرید رنگ اپوکسی این است که پس از خشک شدن کامـلا” قابل شست و شو می باشد و به دلیل ویژگی انعطاف پذیری در برابر تغییر شکل های سازه مقاومت بالایی دارد . این رنگ هم چنین نسبت به ضربه بسیار مقاوم است. رنگ از سازه درمقابل نفوذ آب و رطوبت محافظت می کند و هیچ گاه پوسته پوسته نمی شود. در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی فیزیک به بررسی ویژگی های رنگ اپوکسی و تعدادی از کاربردهای بالقوه این رنگ اپوکسی می پردازیم. با ما همراه باشی:
تعریف رنگ اپوکسی
این رنگ یک محصول دو جزیی است که بر پایه رزین اپوکسی و هاردنر پلی آمیدی است . این رنگ از رنگ های گرما سخت یا ترموست است که طی واکنش رزین اپوکساید با هاردنرهای پلی آمید یا پلی آمین حاصل می شود . رنگ های اپوکسی دارای خواص بسیار خوب چسبندگی است و مقاومت بالایی در برابر عوامل محیطی و شیمیایی دارد و به دلیل دامنه خواص گسترده ای که دارد ، تولیدات رنگ صنعتی اپوکسی در حوزه وسیعی به خود اختصاص داده است.
از مهمترین ویژگی که از رنگ اپوکسی در سازه های صنعتی و دریایی استفاده می شود ، خاصیت ضد خوردگی این رنگ است که می تواند از سازه ها در برابر عوامل مخرب محیطی و شیمیایی محافظت کند.
نقطه ضعف رنگ های اپوکسی این است که دربرابر اشعه یو وی خورشید ناپایدار هستند. بنابرای از آن ها نمی توان به عنوان رنگ پوشش و رویه در محیط هایی که در معرض نور مستقیم خورشید هستند استفاده کرد . در صورت بی توجهی به این موضوع
رنگ دچار تخریب شده و باعث گچی‌شدن (chalking) خواهد شد که یک عیب در رنگ‌ها به شمار می‌آید.
ساختار رنگ‌های اپوکسی
- مایع (برای پوشش‌های صنعتی و حفاظتی)
- جامد (برای مثال رنگ‌های پودری الکترواستاتیک در خودروها)
در این بخش به بررسی رنگ های اپوکسی مایع می پردازیم . رزین های اپوکسی از بر هم کنش بیس فنول A و اپی‌کلروهیدرین(ECH) تولید می شود. در واقع ترکیب اپی‌کلروهیدرین(ECH) مایعی بی رنگ و شفاف است که در ساختار خود دارای گروه های اپوکساید می باشد. بیس فنول A ترکیب شیمیایی با دو گروه فعال هیدروکسی فنیل است که به صورت پودر سفید رنگی می باشد. البته به جای بیس فنول A، می‌توان از بیس فنول F نیز استفاده کرد که سبب ایجاد تغییراتی در خواص فیزیکی و شیمیایی آن می شود.
رنگ های رویه اپوکسی از دسته رنگ های دو جزیی هستند. رنگ های دو جزئی (Two-component or 2K) به وسیله واکنش های شیمیایی خشک و سخت می شود. جزء اول این رنگ به عنوان پایه Base و جزء دوم آن به عنوان عامل پخت یا هاردنر (Hardener) است. رنگ‌های اپوکسی، اکریلیک، پلی یورتان و … از متداول ترین رنگ های دو جزئی می باشد. رنگ های اپوکسی پوشش دهی و خشک شدن به هارد نر( سخت کننده ) نیاز است. جزء اول این رنگ شامل رزین، افزودنی و پیگمنت و… بوده و جزء دوم معمولاً از یک پلی آمین یا پلی امید است که عمل سخت کننده رنگ است.
ترکیب پلی آمین دارای گروه عاملی (NH۲) است . زمانی که رزین اپوکسی با عامل آمین واکنش می دهد ، مقدار ویسکوزیته افزایش می یابد و ایجاد پیوند های عرضی باعث پوشش حفاظتی سخت می شود.
انواع رنگ اپوکسی
- رنگ میانی پلی آمین
- رنگ میانی پلی آمید
- رنگ میانی پلی آمید HB
- رنگ میانی پلی آمید (مخصوص آب آشامیدنی)
- رنگ میانی پلی آمید HB MIO
- رنگ میانی پلی آمید MIO
- رنگ میانی پلی آمین
- رنگ میانی پلی آمین (مخصوص آب آشامیدنی)
- پرایمر زینک ریچ اپوکسی ۲ جزئی
- پرایمر زینک ریچ اپوکسی ۳ جزئی
- پرایمر زینک فسفات اپوکسی
- پرایمر زینک کرومات اپوکسی
- پرایمر اکسید آهن اپوکسی پلی آمید
- پرایمر اپوکسی کولتار اپوکسی پلی آمید
- پرایمر اپوکسی فنولیک
- پرایمر اپوکسی ضد خوردگی
- پرایمر اپوکسی
- رنگ اپوکسی استر هوا خشک
- رنگ رویه اپوکسی پلی آمید براق
- رنگ رویه اپوکسی پلی آمید نیمه مات
- رنگ رویه اپوکسی پلی آمید مات
- رنگ رویه اپوکسی پلی آمید (مخصوص آب آشامیدنی)
- رنگ رویه اپوکسی پلی آمین
- رنگ رویه اپوکسی فنولیک
- رنگ رویه اپوکسی پلی آمین glass flake
- رنگ رویه اپوکسی پلی آمین (مخصوص آب آشامیدنی)
ویژگی رنگ های اپوکسی
- دوام و ماندگاری بالا
- مقاومت الکتریکی
- مقاومت حرارتی
- ضد خوردگی
- تشکیل فیلم رنگ با چسبندگی مطلوب
- واکنش پذیری بالا
- خواص محافظتی مطلوب در برابر خوردگی
- مقاومت شیمیایی_مکانیکی
- ضد خش
- مقاومت در شرایط متفاوت آب وهوایی
- مقاوم در برابر سایش
- چسبندگی بالا
- مقاومت در برابر آب
کاربردها
این رنگ از سخت ترین و بادوام ترین رنگ های موجود در بازار است . اگر بخواهید به کف زمین کمی درخشندگی بدهید ، این رنگ بهترین انتخاب است . از این رنگ برای درزگیر کف سیمانی ، پوشاندن گاراژ، زیر زمین و ایوان حیاط خلوت استفاده می شود. از انواع اپوکسی ها برای دوام بالایی که دارند ، در زمینه های مانند رنگ کردن فولاد ، زمین های بتنی ، کاربرد های صنعتی مورد توجه هستند. برای مثال در سطوح فولاد ، اسکلت‌ها مخصوصا در کارهای ساختمانی ، سطوح فلزی که در محیط باز، تاسیسات دریایی و زیردریایی ، خط های لوله و مخزن‌های فلزی،برای خط های لوله و مخزن‌های فلزی ، کانال های محیط‌های صنعتی کاربرد بسیاری دارد.
حمام
یکی از رایج ترین کاربرد های این رنگ، استفاده آن در محیط حمام است. این رنگ در برابر رطوبت دوام و مقاومت خوبی دارد و به همین دلیل گزینه خوبی برای حمام است. همانطور که می دانید حمام مقدار قابل توجهی رطوبت و بخار دارد و در طول یک دوش حمام ممکن است رطوبت زیادی به دیوار ها نفوذ کند . اگر شما رنگی را برای حمام خود انتخاب کرده اید ، که با رطوبت میانه خوبی ندارد ، احتمال اینکه دچار مشکل شوید زیاد است . اگر از رنگ اپوکسی در حمام استفاده کنید ، به شما این امکان را می دهد از هر گونه آسیب آبی و یا رطوبتی در هوا جلوگیری کنید.
سونا
از کاربرد های دیگر این رنگ می توان به استفاده آن در اتاق سونا اشاره کرد . رنگی که برای اتاق سونا انتخاب می کنید نباید مانند رنگ اتاق معمولی شما باشد . رنگ دیواره اتاق سونا باید دما و رطوبت بسیار بالایی را تحمل کند . این رنگ می تواند به خوبی برای دیوار سونا اجرا شود که دیوار های آن هیچ گونه آسیبی از رطوبت و حرارت نبینند . استفاده از سایر رنگ ها برای اتاق سونا منجر به ترک خوردن و پوسته پوسته شدن و نیاز به دوباره رنگ کردن آن می شود.
اتاق استخر
اتاق استخر جزء اتاق هایی است که با رطوبت بالا سرکار دارد . بنابراین شما به رنگی نیاز دارید که در مقابل مقدار زیاد رطوبت مقاوم باشد و به طور منفی تحت تأثیر قرار نگیرد . رنگ اپوکسی به طور اختصاصی برای این منظور ساخته شده است .
کف گاراژ
گاراژ محیطی است که بسیار پر رفت و آمد می باشد و اتفاقات زیادی در آن می افتد . مردم به طور مداوم روی زمین راه می روند و تردد ماشین ها نیز در آن زیاد است . بنابرای کف زمین مستعد آسیب های مختلف است .رنگ رویه اپوکسی راه حل مناسبی برای این سناریو است. این نوع رنگ توانایی زیادی در مقاومت در برابر سایش و وسایل سنگین دارد که بر روی آن در حال غلتیدن هستند.
کاربرد تجاری
این رنگ علاوه براینکه کاربردهای مسکونی دارد معمولاً در کاربرد های تجاری نیز بسیار مفید است . به کاربردن این رنگ برروی دیوار ، سطحی را به شما ارائه خواد داد که در مقابل فرسایش و آسیب محیطی بسیار مقاوم است . با توجه به ترددو رفت و آمد ها و ترافیک های زیاد در مراکز تجاری . این رنگ راه حل مناسبی برای در این مورد است .
دسته بندی انواع رنگ اپوکسی
این رنگ به ۷ گروه دسته بندی می‌شود
- پرایمر
- ضد زنگ
- کولتار
- آستر
- رویه
- میانی
- زینک ریچ
مزایا رنگ اپوکسی
• مقاوم: این رنگ بسیار مقاوم است و می تواند گرما ، مواد شیمیایی ، شوک شدید ، رطوبت را تحمل کند و در گاراژهایی که ماشین ها مواد شیمیایی خورنده از آن ها خارج می شود.
• مقرون به صرفه:این رنگ را می توان برروی کفپوش فعلی خود اضافه کرد و بسیار به صرف است و در زمان و پول شما صرفه جویی می کند.
• ماندگار: این پوشش عمر کاربردی بالایی دارد و به سختی از بین می رود و در برابر حجم زیادی از ترافیک و شلوغی مقاوم است .
• حفاظت: این رنگ پوشش مقاوم در برابر ترک ، لکه ، پاره شدن است و از لایه زیرین خود محافظت می کند.
• تعمیر و نگهداری: تعمیر و نگهداری آن بسیر آسان است .
سایر مزایا
- چسبندگی عالی به سطوح زیرین
- شستشوی آسان
- ضد گرد و غبار
- اجرای سریع و آسان
- تعمیرات اندک
- مقاومت عالی در برابر مواد شیمیایی نظیر اسید و باز
- مقاومت عالی در برابر تنش ها و سایش ها
- مقاومت خوب در برابر زنگ زدگی و پوسیدگی
- خاصیت ضد جلبک برای سازه فلزی کشتی رانی می باشد
معایب رنگ اپوکسی
• لغزنده: این رنگ اگر برای کف پوش استفاده می شود. برای مناطقی که با ریزش جوی و یا آب روی زمین مواجه هستند، احتمال سر خوردگی وجود دارد.
نگهداری: اگر چه این پوشش مقاوم و دارای طول عمر بالایی هستند ولیکن در این رنگ در نهایت امکان آسیب دیدگی وجود دارد و شما باید پوشش دیگری از اپوکسی اضافه کنید تا اطمینان حاصل کنید پوشش کاملاً سالم و ایمن است.
• اجرا: این رنگ نیاز به آماده سازی زیادی دارد. باید تمام ترک ها پر شود و تمام گریس ها با دقت تمیز شود. فرایند خشک شدن رنگ هم ممکن است چند روز طول بکشد.
• حذف: تغییر رنگ، طراحی و یا حذف اپوکسی می تواند پرهزینه و دشوار باشد.
