رشته دانشگاهی مهندسی شیمی چیست ؟ بازار کار و درآمد آن
رشته دانشگاهی مهندسی شیمی از مجموعه رشته های ریاضی فیزیک بوده و برای قبولی در آن باید از طریق کنکور سراسری ریاضی فیزیک اقدام نمود. هدف رشته دانشگاهی مهندسی شیمی به کار گیری علوم پایه در پیاده سازی فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی در صنعت می باشد. مطالعه اصلی رشته دانشگاهی مهندسی شیمی اختلاط، مهندسی واکنش و جداسازی می باشد. بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی مهندسی شیمی را می توان در بسیاری از مراکز صنعتی و کارخانه‌ها و سازمان های مختلف جستجو نمود. درآمد رشته دانشگاهی مهندسی شیمی مناسب بوده و میزان آن می تواند به عوامل گوناگونی وابسته باشد. در ادامه این مقاله به معرفی رشته دانشگاهی مهندسی شیمی و بررسی فرصت های شغلی، ادامه تحصیل، گرایش ها، دروس، دانشگاه ها، درآمد و … آن می پردازیم. با ما همراه باشید.
نشریه علمی جهان شیمی فیزیک پیش تر هم به بررسی و مطالعه رشته های دانشگاهی پرداخته است. رشته هایی همچون : مهندسی کامپیوتر، مهندسی برق، شیمی کاربردی، علوم مهندسی، علوم کامپیوتر، ریاضیات و کاربردها، شیمی محض و… در این نشریه بررسی شده اند.
معرفی رشته دانشگاهی مهندسی شیمی
رشته دانشگاهی مهندسی شیمی (Chemical engineering) به کار گیری علومی مانند : ریاضی، فیزیک، شیمی و زیست شناسی برای پیاده سازی فرآیند های شیمیایی و فیزیکی در صنعت می باشد. این شاخه از مهندسی با طراحی، ساخت و بهره برداری از فرایندها و همین‌طور کارخانه‌های مرتبط با صنایع شیمیایی مرتبط می باشد. به آن دسته از صنایعی که در آن ها تغییری شیمیایی، فیزیکی یا بیولوژیکی بر روی مواد خام صورت گرفته و محصولات با ارزش صنعتی تبدیل می‌کنند، صنایع شیمیایی گفته می شود. مطالعات یک مهندس شیمی بیشتر در سه حوزه : اختلاط، مهندسی واکنش و جداسازی قرار دارد.
بسیاری از صنایع مستقیماً از کاربردهای رشته دانشگاهی مهندسی شیمی بهره می‌برند مانند : واحدهای پالایشگاهی، پتروشیمی، صنایع پلیمر، صنایع چوب و کاغذ، صنایع داروئی و تجهیزات پزشکی، صنایع غذایی، صنایع سلولزی، صنایع شیمیایی معدنی و… . به بخشی از مهندسی شیمی که با فرایندهای صنعتی شیمیایی در مقیاس بزرگ مرتبط است، در اصطلاح مهندسی فرایند نامیده می شود.
در مهندسی شیمی سه قانون فیزیکی اساسی وجود دارد : اصل بقای جرم، اصل بقای انرژی و اصل بقای اندازه حرکت. مهندسین شیمی از اصول ترمودینامیک و سینتیک واکنش و پدیده‌های انتقال استفاده می کنند.
علم جدید مهندسی این رشته، علومی فراتر از مهندسی فرایند را در برمی‌گیرد. این رشته از دانش فیزیک و ریاضیات استفاده کرده و مواد و محصولات بهتری را برای دنیای امروز تولید می کند. امروزه مهندسین شیمی نه‌تنها در فرایندهای تولید مواد اولیه پایه شرکت دارند بلکه در تولید و گسترش محصولات ارزشمند و متنوع تر نیز شرکت دارند.
وظایف فارغ التحصیلان رشته دانشگاهی مهندسی شیمی چیست ؟
- تحقیق و پژوهش در بخش تحقیق و توسعه (R&D) شرکت ها و کارخانه های صنایع
- بررسی فرآیند های فیزیکی و شیمیایی مراحل تولید و نظارت بر آن‌ها
- طراحی نمودن سیستم ها و دستگاه هایی که برای تولید محصولات شیمیایی نیاز است.
- اصلاح و بهبود محصولات از طریق آزمایش
- تولید محصولات جدید مورد استفاده در صنایع
توانایی ها و مهارت های رشته دانشگاهی مهندسی شیمی برای ورود چیست ؟
- علاقه مندی : علاقه شخصی از ملزومات ورود به هر رشته دانشگاهی ازجمله این رشته دانشگاهی می باشد.
- هوش و استعداد تحصیلی : از توانایی های مهم در این رشته قوی بودن در دروسی مانند ریاضیات و فیزیک بوده و داوطلب باید به دروس دبیرستان مرتبط با ریاضی و فیزیک کاملاً مسلط بوده و در آن‌ها بنیه علمی مناسبی داشته باشد.
- خلاقیت : به دلیل اینکه مهندسان این رشته با طراحی سروکار دارند بنابراین داوطلبان ورود به این رشته باید از قدرت خلاقیت بالایی برخوردار باشند.
- تجزیه و تحلیل : قدرت تجزیه و تحلیل از ملزومات ورود به رشته های مهندسی می باشد.
- آشنایی با کامپیوتر : داوطلبان این رشته باید به کار کامپیوتر و اجرای برنامه های کاربردی آشنا باشند زیرا کامپیوتر جایگاه ویژه‌ای در این رشته داراست.
- روحیه کار گروهی : مهندسان این رشته با مجموعه ای از کارمندان و کارگران و … ارتباط داشته و در کنار آن ها کار می کنند. برای نتیجه خوب در محیط های کاری داشتن توانایی و روحیه کار گروهی الزامی می باشد.
- آشنایی با زبان انگلیسی : در واقع آشنایی با زبان انگلیسی لازمه ورود به هر رشته دانشگاهی می باشد، زیرا کمک می کند همواره جدید ترین مقالات علمی دنیا را بتوان مطالعه و علم خود را به‌روز نمود.
دروس رشته دانشگاهی مهندسی شیمی برای قبولی چیست ؟
رشته دانشگاهی مهندسی شیمی از مجموعه رشته های گروه ریاضی فیزیک بوده و در زیر گروه ۲ مجموعه رشته های آن قرار گرفته است. پذیرش رشته دانشگاهی مهندسی شیمی دانشگاه آزاد و دولتی، امکان‌پذیر بوده و برای پذیرش باید رتبه قبولی این رشته را کسب نمود. برای قبولی در این رشته دانشگاهی باید به دروس دبیرستان تسلط داشت. مهم ترین درس برای این رشته، درس ریاضی با ضریبی برابر با ۴ در کنکور سراسری این رشته است. دروس مهم دیگر، فیزیک و شیمی هستند که هرکدام ضریبی برابر با ۳ در کنکور سراسری دارا هستند. البته باید توجه نمود که برای قبولی در دانشگاه های معتبر به دلیل رقابتی بودن کنکور سراسری، تسلط به تمامی دروس دبیرستان الزامی می باشد.
ادامه تحصیل و گرایش های رشته دانشگاهی مهندسی شیمی چیست ؟
در هنگام ورود به کارشناسی مهندسی شیمی گرایش خاصی وجود ندارد اما دانشجویان این رشته با توجه به مهارت و استعدادهای خود، بعد از گذشت دو سال از تحصیل خود می توانند در یکی از گرایش های کارشناسی این رشته ادامه تحصیل دهند. گرایش های این رشته در مقطع کارشناسی عبارت است از :
- صنایع پتروشیمی
- بیوتکنولوژی
- نانوتکنولوژی
- مهندسی فرایند
- صنایع نفت و گاز
- صنایع غذایی
فارغ التحصیلان این رشته پس از اتمام کارشناسی رشته دانشگاهی مهندسی شیمی می توانند تحصیلات خود را در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، هم در ایران و هم در خارج از کشور ادامه دهند. گرایش های رشته دانشگاهی مهندسی شیمی متنوع بوده و در دانشگاه آزاد و دولتی ارائه می شوند. در ادامه به برخی از گرایش های این رشته اشاره شده است.
- مهندسی شیمی – طراحی فرآیندهای صنعت نفت
- مهندسی شیمی – ترموسینیتیک و کاتالیست
- مهندسی شیمی – پدیده‌های انتقال و فرآیندهای جداسازی
- مهندسی شیمی – مدل سازی، شبیه‌سازی و کنترل
- مهندسی شیمی – صنایع غذایی
- مهندسی شیمی – بیوتکنولوژی
- مهندسی شیمی – پتروشیمی
- مهندسی شیمی – پلیمر
- مهندسی شیمی – صنایع گاز
- مهندسی شیمی – محیط زیست
- مهندسی شیمی – نانو
- مهندسی شیمی – صنایع شیمیایی معدنی
- مهندسی شیمی – فناوری
دروس دانشگاهی رشته دانشگاهی مهندسی شیمی چیست ؟
پس از پذیرش در این رشته دانشگاهی جهت اخذ مدرک کارشناسی رشته دانشگاهی مهندسی شیمی، دانشجو موظف به گذراندن حدود ۱۴۲ واحد درسی می باشد. این واحد ها شامل: ۲۲ واحد دروس عمومی، ۴۴ واحد دروس پایه، ۵۸ واحد دروس اصلی، ۱۴ واحد دروس تخصصی و ۶ واحد دروس انتخابی می باشد. در ادامه به برخی از دروس این رشته اشاره شده است.
دروس عمومی : ادبیات فارسی، زبان عمومی، مبانی نظری اسلام، اخلاق اسامی، انقلاب اسلامی، تاریخ و تمدن اسلامی، آشنایی با منابع اسلامی، تربیت بدنی ۱و۲.
دروس پایه : ریاضی ۱و۲، معادلات دیفرانسیل، ریاضیات مهندسی، محاسبات عددی، فیزیک ۱، فیزیک ۲، آزمایشگاه فیزیک ۱، آزمایشگاه فیزیک ۲، شیمی عمومی مهندسی شیمی، آزمایشگاه شیمی عمومی، شیمی آلی مهندسی شیمی، آزمایشگاه شیمی آلی مهندسی شیمی، شیمی تجزیه، آزمایشگاه شیمی تجزیه، کارگاه عمومی، نقشه کشی صنعتی، برنامه نویسی کامپیوتر، استاتیک و مقاومت مصالح، کارگاه نرم افزار مهندسی.
نکته
دروس اصلی : آشنایی با مهندسی، موازنه انرژی و مواد، ترمودینامیک مهندسی شیمی ۱، ترمودینامیک مهندسی شیمی ۲، شیمی فیزیک مهندسی شیمی، سیالات ۱، مکانیک سیالات ۲، آزمایشگاه مکانیک سیالات، انتقال حرارت ۱و۲، آزمایشگاه انتقال حرارت، انتقال جرم، عملیات واحد ۱و۲، آزمایشگاه عملیات واحد، کنترل فرآیندهای ۱، کنترل فرآیندهای ۲، آزمایشگاه کنترل فرآیندها، آزمایشگاه شیمی فیزیک، سینتیک و طرح راکتور، کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی، کارگاه نرم افزار مهندسی شیمی، طرح و اقتصاد کارخانه، پروژه، کارآموزی.
دروس تخصصی : فرآیندهای پالایش نفت، فرآیندهای گاز، فرآیندهای پتروشیمی، فرآیندهای مواد معدنی، فرآیندهای پلیمری، زیست فناوری، فرآیندهای نو در مهندسی شیمی.
دروس انتخابی : تعیین مشخصات و انتخاب دستگاه ها، روش های اندازه گیری کمیت‌های مهندسی، خواص مواد و خوردگی، ایمنی در صنایع شیمیایی، مدیریت صنعتی، فناوری پودر، مهندسی محیط زیست، سیستم های انرژی، مبانی کارآفرینی.
دانشگاه های رشته دانشگاهی مهندسی شیمی چیست ؟
دانشگاه های زیادی در کشور ما ایران در دوره های روزانه و شبانه و غیرانتفاعی و پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی اقدام به جذب دانشجو در این رشته دانشگاهی می کنند. در ادامه به برخی از این دانشگاه ها اشاره شده است.
دانشگاه تهران، دانشگاه تهران (محل تحصیل دانشکده فنی کاسپین واقع در رضوان شهر استان گیلان)، دانشگاه تهران (محل تحصیل دانشکده فنی فومن واقع در شهرستان فومن استان گیلان)، دانشگاه صنعتی شریف – تهران، دانشگاه علم و صنعت ایران – تهران، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه صنعتی امیرکبیر – تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر – تهران (محل تحصیل پردیس بندر ماهشهر)، دانشگاه شهید باهنر – کرمان، دانشگاه صنعت نفت (محل تحصیل آبادان)، دانشگاه صنعت نفت (محل تحصیل اهواز)، دانشگاه گیلان – رشت، دانشگاه ایلام، دانشگاه خلیج فارس – بوشهر، دانشگاه کردستان – سنندج، دانشگاه رازی – کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا و… .
بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی مهندسی شیمی چیست ؟
آینده شغلی و بازار کار رشته دانشگاهی مهندسی شیمی بسیار گسترده بوده و فارغ التحصیلان این رشته با داشتن مهارت توانمندی های لازم می توانند در مؤسسات و سازمان های دولتی و خصوصی فرصت های شغلی مناسبی به دست آورند. در ادامه به برخی از مشاغلی که فارغ التحصیلان این رشته می توانند در آن فعالیت کنند اشاره شده است.
- اشتغال در صنایع تولید رنگ و رزین
- اشتغال در صنایع مواد غذایی
- اشتغال در صنایع پلیمر
- اشتغال در پتروشیمی
- اشتغال در صنایع داروسازی
- اشتغال در صنایع بازیافت فلزات و عناصر گران‌بها
- اشتغال در صنایع استخراج فلزات باارزش
- اشتغال در تولیدهای انواع باتری های صنعتی
- اشتغال در صنایع بایومدیکال و بیوتکنولوژی
درآمد رشته دانشگاهی مهندسی شیمی چیست ؟
درآمد رشته دانشگاهی مهندسی شیمی می تواند به عوامل گوناگونی از جمله محل اشتغال و میزان مهارت مهندسین شیمی وابسته باشد. اشتغال در بخش دولتی حقوقی معین داشته و معمولاً این حقوق از قبل توسط سازمان مربوطه تعیین شده است. مراکز خصوصی نحوه پرداخت حقوقشان متفاوت تر بوده و حقوقی متناسب با مهارت و تجربه پرداخت می کنند. بنابراین مهندسینی که با تجربه تر و از لحاظ علمی و مهارتی قوی‌تر هستند، می توانند درآمد و حقوق بیشتری کسب نمایند.
سخن آخر
انتخاب رشته دانشگاهی همواره یکی از مهم ترین انتخاب ها و دغدغه های دانش آموزانی که در آستانه ورود به دانشگاه قرار دارند، بوده است. برای یک انتخاب مناسب و اصولی باید نکاتی را مورد توجه قرار داد تا در آینده موجبات موفقیت و رضایت فرد را به ارمغان آورد.
شناخت علایق فردی : از مهم ترین نکاتی که در انتخاب رشته دانشگاهی باید مورد توجه قرار گیرد، علایق شخصی می باشد. داوطلب باید بداند که به چه زمینه های درسی و کاری علاقه‌مند است.
شناخت روحیات : برای انتخاب رشته دانشگاهی داوطلب باید روحیات خود را بشناسد و با توجه به آن اقدام به انتخاب رشته نماید، در غیر این صورت در صورت عدم سازگاری روحی با رشته مورد نظر، نمی تواند در آن پیشرفت کرده و دل‌زده خواهد شد.
شناخت استعداد های شخصی : با شناخت استعداد های شخصی می توان رشته ای را انتخاب نمود که با استعداد های فردی وی تناسب داشته و به موفقیت داوطلب در تحصیل و کار کمک نماید.
شناخت رشته های دانشگاهی : پس از شناخت روحیات و استعداد ها و علایق شخصی، باید به سراغ رشته های دانشگاهی رفت. با شناخت بازار کار، فرصت های شغلی، دروس و دانشگاه ها و گرایش ها و میزان درآمد رشته‌های دانشگاهی می توان به انتخاب یک رشته مناسب برای داوطلب کمک نمود.
