خواص و فواید پرکاربرد روغن اسطوخودوس در طب سنتی

روغن اسطوخودوس روغنی است که از گل های گیاه اسطوخودوس به دست می آید . نام این گیاه برگرفته از کلمه لاتین  (Lavender) به معنی شستن است . گل های این گیاه به رنگ بنفش و به صورت سنبله هستند که رایحه ی بسیار مطبوعی دارند .

گیاه اسطوخودوس در بیشتر مناطق به صورت خودرو می رویند و در مناطق مدیترانه ، جنوب فرانسه و قسمت هایی از کانادا به وفور دیده می شود .

روغن اسطوخودوس از تقطیر گل و سرشاخه‌های گلدار این گیاه به دست می‌آید . این روغن مایعی به رنگ زرد یا زرد مایل به سبز است که طعم تلخ و بوی بسیار مطبوعی دارد . به همین دلیل است که در صنعت عطر سازی بسیار پرکاربرد است .

نکته :

سابقه ی استفاده از این روغن به قرن ها پیش باز می گردد و در طب سنتی به استفاده از آن توصیه ی فراوان شده است . در ایران ، یونان و روم باستان از گیاه و یا روغن اسطوخودوس در آبگرم ها استفاده می شد .

این روغن به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی ، ضد باکتریایی و ضد ویروسی به عنوان یک ضد عفونی کننده ی قوی ، بسیار پرکاربرد است و برای درمان مشکلاتی مانند  بیماری های تنفسی ، گوارشی ، گردش خون ، سرطان ، پوست و مو بسیار مفید است .

مهم ترین ترکیبات شیمیایی موجود در روغن اسطوخودوس

این روغن دارای ترکیبات شیمیایی مختلف و متنوعی است اما مهم ترین آن ها که نقش تعیین کننده ای در خواص آن دارند عبارتند از : استات لینالیل ، اسید بوتیریک ، اسید پروپیونیک ، اسید والریک ، لینالول آزاد و ژرامبول .

طرز تهیه روغن اسطوخودوس چگونه است ؟

 

این روغن به صورت صنعتی و خانگی قابل تهیه است . تهیه ی آن در منزل نیازی به ابزار ها و روش های پیچیده ندارد . علاوه بر این از میزان خلوص و ارگانیک بودن روغن هم می توان مطمئن بود . در این قسمت به یک روش ساده استخراج روغن اسطوخودوس اشاره می کنیم :

• در مرحله اول به اندازه ی سه تا چهار پیمانه گلبرگ گل اسطوخودوس تهیه می کنیم . گلبرگ ها را به درون یک ظرف شیشه ای در دار انتقال داده و به اندازه یک سانت روغن حامل به آن اضافه می کنیم .
• در ظرف را محکم بسته و ظرف را حداقل به مدت دو روز در مکانی گرم قرار می دهیم . هر چند وقت یکبار ظرف را تکان می دهیم تا مواد به خوبی ترکیب شوند . پس از این مدت ، روغن استخراج شده از عطر آن قابل تشخیص است .
• به جای قرار دادن ظرف شیشه ای در محل گرم می توانیم آن را در آب گرم قرار دهیم و هر چند وقت یک بار شیشه را تکان دهیم . در این مدت باید مدام آب اطراف ظرف را عوض کنیم و اجازه دهیم که شب تا صبح بماند .
• پس از این مرحله محتویات درون ظرف را از یک پارچه نخی تمیز به عنوان صافی عبور می دهیم . به این ترتیب ناخالصی ها جدا شده و روغن خالص باقی می ماند .
• روغن به دست آمده را به ظرف شیشه ای در دار تیره رنگی انتقال داده و در مکانی خنک قرار می دهیم . در این شرایط می توان روغن را تا حدود یک سال به راحتی نگهداری کرد .

نکته :

بهتر است در تهیه ی روغن از گل های تازه تر استفاده شود که عطر بیشتری دارند .

خواص درمانی روغن اسطوخودوس

 

پیشگیری از سرطان با روغن اسطوخودوس

تا کنون تحقیقات بسیاری درباره تاثیر روغن اسطوخودوس در ترکیب با سایر روغن های ضروری برای جلوگیری از وقوع سرطان سینه در موش انجام شده است . نتایج این مطالعات می تواند نشانه ای از افزایش احتمال درمان سرطان سینه با روغن اسطوخودوس باشد.

نقش روغن اسطوخودوس در بهبود گردش خون

استفاده این روغن در آروماتراپی اثرات شگفت انگیزی بر گردش خون در عروق کرونر دارد . این روغن با افزایش سطح اکسیژن خون ، فشار خون را کاهش داده و علاوه بر افزایش قدرت عضلانی ، خطر ابتلا به حمله قلبی و تصلب شریان را کاهش می دهد .

روغن اسطوخودوس و درمان مشکلات گوارشی

استفاده از این روغن تولید شیره معده و صفرا را افزایش داده و حرکات دودی شکل روده را تحریک می کند . به این ترتیب به هضم غذا کمک کرده و مشکلاتی مانند دردهای گوارشی ، درد معده ، کولیک ، استفراغ ، تهوع و اسهال را درمان می کند .

روغن اسطوخودوس کاهش دهنده نفخ معده

نفخ معده به دلیل رشد باکتری های بد در بدن است . این روغن به دلیل داشتن انواع پلی فنول موجب کاهش باکتری های بد در خون شده از ایجاد نفخ معده جلوگیری می کند .

افزایش ایمنی بدن با روغن اسطوخودوس

این روغن به دلیل داشتن خاصیت های ضد باکتریایی و ضد ویروسی مقاومت بدن را در برابر انواع بیماری های عفونی مانند سل ، تیفوئید و دیفتری افزایش می دهد .

روغن اسطوخودوس و کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی

اغلب زنان از علائم سندرم پیش از قاعدگی یا PMS رنج می برند . درد شکم ، کمر ، ضعف ، خستگی و افسردگی از علائم این سندرم هستند . استفاده از روغن اسطوخودوس در آروماتراپی موجب کاهش اثرات این سندرم می شود .

درمان بی خوابی با روغن اسطوخودوس

روغن اسطوخودوس دارای اثر آرام بخشی است . اسپری کردن بالش با محلول این روغن و استشمام عطر خوب آن پیش از خواب به کاهش استرس و افزایش آرامش فکری کمک می کند . به این ترتیب در درمان بی خوابی بسیار موثر است .

روغن اسطوخودوس تقویت کننده سیستم عصبی

روغن اسطوخودوس به عنوان یک آرامش بخش و تسکین دهنده کاربرد فراوانی دارد . عطر و طعم ویژه ی آن در کاهش خستگی عصبی ، بی حسی و افزایش فعالیت ذهنی موثراست.  از این رو ، با تأثیر خوبی که بر سیستم عصبی دارد، می تواند در درمان میگرن ، سردرد ، افسردگی ، تنش عصبی و استرس عاطفی بسیار اثرگذار باشد .

روغن اسطوخودوس درمان جوش و آکنه

افزایش مقدار چربی و فعالیت باکتری های سطح پوست از مهم ترین عوامل ایجاد جوش و آکنه هستند . بر هم خوردن تعادل هورمون های بدن در سن بلوغ ، ترشح چربی پوست را افزایش می دهد . باکتری های سطح پوست از این چربی تغذیه می کنند و باعث ایجاد جوش و آکنه در منافذ پوست می شوند .

مصرف خوراکی روغن اسطوخودوس سطح هورمون های بدن را کنترل می کند . علاوه بر این ، خاصیت ضد باکتریایی آن فعالیت باکتری ها را مهار کرده از ایجاد جوش و آکنه جلوگیری می کند . به همین دلیل توصیه می شود این روغن را به کرم ها یا پماد های پوستی اضافه کرده و مورد استفاده قرار داد.

در درمان مشکلات پوستی نقش دارد

ویژگی ضد التهابی و آنتی اکسیدانی این روغن موجب می شود در ترمیم بافت های آسیب دیده بسیار مفید باشد . از این رو برای درمان مشکلات پوستی مانند اگزما ، آکنه ، چین و چروک ، پسوریازیس ، زخم ، برش ، سوختگی و آفتاب سوختگی بسیار مفید است .

تسکین دهنده درد روغن اسطوخودوس

این روغن به عنوان یک ضد التهاب و آرام بخش در تسکین درد های عضلانی ، روماتیسم ، پیچ خوردگی ، کمر و سر موثر است . ماساژ منظم قسمت های درگیر با روغن اسطوخودوس در کاهش این درد ها موثر است .

اختلالات تنفسی را کاهش با روغن اسطوخودوس

روغن اسطوخودوس دارای ویژگی ضد باکتریایی است و می تواند عفونت های دستگاه تنفسی را برطرف کند . علاوه بر این ، می تواند خلط را از بین ببرد و موجب افزایش سرعت بهبودی شود . به همین دلیل این روغن برای درمان عفونت گلو ، آنفولانزا ، سرفه ، سرماخوردگی ، آسم ، احتقان سینوسی ، برونشیت ، سرفه کدر ، لارنژیت و لوزه مورد استفاده قرار می گیرد.

توصیه می شود برای رفع مشکلات تنفسی بخار این روغن ، استشمام و یا به صورت موضعی به پوست گردن ، قفسه سینه و پشت مالیده شود .

اختلالات ادراری را درمان می کند

این روغن به دلیل اثر تحریک کنندگی بر تولید ادرار ، برای درمان اختلالات ادراری مفید است . علاوه بر این ، روغن اسطوخودوس در ایجاد تعادل هورمونی و کاهش سیستیت (Cystitis) یا التهاب مثانه موثر است .

روغن اسطوخودوس ار بین برنده شوره سر

شوره سر به دلیل خشکی پوست سر و پوسته پوسته شدن آن ایجاد می شود . در این حالت پوسته های جدا شده از سطح پوست سر بین موها تجمع یافته و ظاهری نامناسب ایجاد می کند .

توصیه می شود ۱۵ قطره روغن اسطوخودوس را با ۲ قاشق غذاخوری روغن زیتون یا بادام مخلوط کرده و ۱۰ ثانیه حرارت دهید . سپس پوست سر را با مخلوط گرم این روغن ماساژ داده و با کلاه حمام سرتان را بپوشانید . پس از یک ساعت می توان سر را با یک شامپوی ملایم مورد شستشو قرار داد .

روش استفاده از روغن اسطوخودوس چگونه است ؟

 

برای استفاده از این روغن روش های مختلفی وجود دارد . در این قسمت به چند روش رایج استفاده از آن اشاره می کنیم :

• برای استفاده از آن به عنوان یک آرام بخش بهتر است چند قطره از آن را روی لباس یا کف دست چکانده و استشمام کرد . اسپری کردن این روغن در هوا هم بسیار موثر است .
• برای اثرگذاری روی پوست بهتر است ۱ تا ۴ قطره از این روغن را با لوسیون مخلوط کرده و در قسمت های متفاوتی از پوست ماساژ داد تا نتیجه ی مطلوب حاصل شود . افرادی که پوست خشک دارند بهتر است از مخلوط این روغن با روغن مخصوص پوست های خشک استفاده کنند .
• برای کاهش درد های عضلانی توصیه می شود چند قطره از این روغن را با یک لوسیون مخلوط کرده و روی ناحیه زخم شده ، ماساژ دهید . در روشی دیگر بهتر است یک حوله را در آب گرم خیس کنید . سپس کمی روغن روی آن چکانده و به صورت کمپرس روی محل آسیب دیده قرار دهید .
• برای درمان زخم بهتر است کمی از این روغن را با یک روغن دیگر مانند روغن نارگیل یا جوجوبا مخلوط و مورد استفاده قرار داد .
• جهت درمان مشکلات تنفسی مانند سرماخوردگی ، آنفولانزا ، سرفه و یا احتقان سینوسی باید این روغن را با یک روغن دیگر مخلوط کرده و روی گردن ، سینه و پشت ماساژ داد . بخور روغن اسطوخودوس نیز به درمان مشکلات تنفسی کمک می کند .
• ریزش مو را می توان با ترکیب این روغن با شامپو به مقدار قابل توجهی کاهش داد .
• برای کاهش درد های قاعدگی بهتر استروغن اسطوخودوس را به مدت ۱ روز کامل در فریزر قرار داده ، سپس چند قطره از آن را روی مچ دست یا گردن مالید .

عوارض جانبی روغن اسطوخودوس چگونه است ؟

 

استفاده از این روغن مانند سایر روغن های طبیعی ، علاوه بر خواص درمانی می تواند با عوارضی همراه باشد . به همین دلیل توصیه می شود مصرف آن با مشورت پزشک متخصص صورت پذیرد . در این قسمت به برخی از عوارض روغن اسطوخودوس می پردازیم :

• مصرف این روغن در برخی افراد سبب بروز استفراغ ، حالت تهوع ، سردرد ، مشکل تنفس و سوزش چشم می شود.
• استفاده از این روغن به زنان باردار و شیرده توصیه نمی شود .
• بیماران مبتلا به دیابت باید از مصرف آن اجتناب کنند .
• زیاده روی در مصرف آن می تواند موجب اختلال هورمون های بدن و رشد غیر طبیعی سینه در پسران جوان شود .
• در افرادی که پوست حساس دارند موجب بروز حساسیت های آلرژیک مانند آکنه ، التهاب ، خارش و قرمزی می شود.

 قیمت خرید و فروش روغن اسطوخودوس در بازار

روغن اسطوخودوس را به راحتی می توان از بازار و فروشگاه های آنلاین خریداری نمود . در ایران شرکت های مختلف تولید غذا و دارو این روغن را به صورت صنعتی تولید می کنند . معمولا روغن را در ظرف های کمتر از ۱۰۰ میلی لیتری ارائه می دهند که قیمت بالاتری نسبت به روغن های معمولی و آفتابگردان دارد .

بهتر است این روغن از شرکت هایی تهیه شود که مجوز سازمان غذا و دارو دارند . در این صورت می توان از اصالت محصول مورد نظر مطمئن بود .