روغن گشنیز و تمام آنچه که باید درباره خواص آن بدانید!
روغن گشنیز یکی از انواع روغن های ضروری است که از دانه های رسیده گشنیز به دست می آید و به رنگ زرد یا بی رنگ بوده و عطر خنک و طعمی قوی دارد. از این روغن برای کاهش دردهای ناشی از روماتیسم و آرتروز و درمان گرفتگی ماهیچه ها و رفع بسیاری از مشکلات گوارشی استفاده می شود. هم چنین در داروسازی و صنایع غذایی و در تهیه عطر و محصولات آرایشی و بهداشتی از روغن گشنیز استفاده می کنند .در ادامه همراه نشریه علمی جهان شیمی فیزیک باشید تا با نحوه تهیه روغن گشنیز و فواید آن برای سلامتی، پوست و مو بیشتر آشنا شوید.
گیاه شناسی گشنیز :
گشنیز نوعی گیاه گلدار از عضو خانواده جعفری است . با نام علمی این گیاه «Coriandrum sativum» است. گشنیز گیاهی یک ساله است که تا ارتفاع نیم متر رشد می کند . این گیاه ظاهری مانند جعفری دارد ولی برگ های آن لطیف تر و دندانه های بیشتری دارد. تمام قسمت های این گیاه قابل خوردن است ، اما اغلب برگ و دانه های آن را استفاده می کنند. گشنیز برای اولین باردر ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد کشت شد.
جدول مشخصات
نام گیاه دارویی | گشنیز |
---|---|
نام انگیسی گیاه دارویی | Coriander, cellender , Chinese parsley |
نام علمی گیاه دارویی | Coriandrum sativum L |
نامهای رایج گیاه دارویی | گشنیز ، تخم گشنیز، عرق گشنیز، روغن گشنیز |
خواستگاه گیاه دارویی | جنوب غربی آسیا ، شمال آفریقا و جنوب اروپا |
طبع گیاه دارویی | سرد و خشک (سوداوی) |
اثرگذاری گیاه دارویی | اعصاب و روان, پوست و مو, پیشگیری از سرطان, دستگاه تنفسی, دستگاه گوارش, زنان, سرشار از آنتی اکسیدان, قلب و عروق, کاهش وزن, کلیه و مجاری ادراری, کنترل دیابت, میل جنسی |
خواص گیاه دارویی | افزایش دهنده قوای جنسی, التیام زخم و سوختگی, بهبود خواب (درمان بیخوابی), بهبود عفونتهای ادراری, بهبود هضم غذا, پیشگیری از آلزایمر, پیشگیری از سرطان, پیشگیری و درمان سنگ کلیه و مثانه, جوانسازی پوست, درمان اگزما, درمان چاقی, درمان خشکی پوست, درمان سرفه و سرماخوردگی, درمان نفخ معده, رفع جوش و آکنه, سرشار از آنتی اکسیدان, قاعده آور, کاهش تب, کاهش چربی و کلسترول, کاهش فشار خون, کنترل دیابت, مدر (ادرار آور) |
روش مصرف گیاه دارویی | خوراکی, موضعی |
عوارض گیاه دارویی | احتیاط مصرف در زنان باردار و افراد دارای فشار خون پایین ، احتمال تداخل دارویی با داروهای دیابت، مصرف بیش از اندازه گشنیز باعث خواب آلودگی، احساس خستگی، گنگی و بی حسی می شود |
خاستگاه گشنیز :
گشنیز بومی غربی آسیا ، اروپای جنوبی و آفریقای شمالی است.
در ایران ۶۵ درصد گشنیز تولیدی کل کشور از نهاوند استان همدان و سایر شهرستان هایی مانند اقلید برداشت می شود.
روغن گشنیز:
روغن گشنیز بوی شیرین، تند دارد. این روغن از دانه های رسیده گشنیز تهیه می شود و ظاهرا از رنگ بی رنگ به رنگ زرد کم رنگ است و دارای ویسکوزیته آبدار است. این روغن طبعی سرد دارد، درنتیجه آن را با روغن هایی که طبع گرم دارند ترکیب می کنند تا متعادل شود. این روغن ضد نفخ ، ضدعفونی کننده وضد باکتری و قارچ و کمک کننده به قوای جنسی است. پس خواص یک روغن ایده آل را برای مراقبت از پوست و مو رادارد. از این روغن کمتر در آشپزی استفاده می شود و اغلب از آن به صورت موضعی بر روی پوست و مو استفاده می کنند.
استخراج روغن گشنیز :
این گیاه به روش تقطیر تخریبی یا تقطیر بخار استخراج می شود و حدود ۰.۸ تا ۱.۰٪ روغن تولید می کند. این روغن بدون رنگ و یا به رنگ زرد بسیار روشن است . رایحه آن خنک، شیرین است.
طبع روغن گشنیز :
این روغن داری طبعی سرد و خشک است.
ترکیبات روغن گشنیز :
براساس آنالیز و تجزیه روغن گشنیز با استفاده از GC-MS انجام شده است . حدود سی و چهار ترکیبات مختلف در روغنهای اساسی آن شناسایی شده است .. لینالول (۹/۷۹. ۹/۴۰ درصد) ، نیتیل استات (۲/۳−۱۴،۲ درصد) ، γ-ترپینن (۶/۱−۱۳/۶ درصد) و α-پینن (۷/۱/۱ درصد ۱/۱ درصد) به عنوان اجزای اصلی در روغن فشرده گشنیز مشخص شدند.
مصرف منظم از این روغن می تواند به سلامتی بدن و درمان بعضی از بیماری ها کمک کند. براساس تحقیقات انجام شده نشان داده شده است که
اجزای اصلی شیمیایی این روغن شامل فلهلندرین، پینن و ترپینولن، بورنول، لینالول، سینوئل، سیمن، ترپینول، دیپنتن می شود. هریک این ترکیبات می توانند تأثیرات مثبتی بر روی سلامتی بدن داشته باشند. وجود این ترکیبات مقوی باعث شده است تا از این گیاه داروهای مختلفی تهیه کرد. روغن گشنیز در اکثر فرهنگها به عنوان دارو از آن یاد می کنند.
مهمترین خواص روغن گشنیز :
- درمان کننده آکنه
- درمان کننده درد قاعدگی
- شاداب کننده پوست
- رفع کدری پوست
- درخشان کننده پوست
- ضد چروک دست و صورت
- افزایش گردش خون
- درمان کننده انواع بیماری های عفونی
- ضد قارچ
- ضد باکتری
- پاکسازی محیط دهان
- پاکسازی دستگاه گوارش
- از بین برنده درد های عضلانی
- از بین برنده درد مفاصل
- از بین برنده ترک های ناشی از چاقی
- جلوگیری از مسمومیت غذایی
- از بین برنده درد های عضلانی
- دافع سموم بدن
- جلوگیری از رشد قارچ
- برطرف کننده عفونت های تنفسی
- افزایش رشد مو
- از بین برنده بوی بد دهان
- درمان کننده سوء هاضمه
- از بین برنده نفخ معده و روده
- ضد تشنج
- اشتها آور
- تحلیل ورم های باد سرخ و گرم
- ضد اسپاسم و زکام
- ازبین بردن اقار سرخک و آبله
خواص روغن گشنیز برای پوست :
ترکیباتی مانند سینول و اسید لینولئیک در روغن گشنیز وجود دارد که خاصیت ضد التهابی دارد . به نظر شما روغن گیاهی گشنیز چه اثری می تواند روی زیبایی پوست بگذارد ، که امروزه طرفداران زیادی پیدا کرده است؟ روغن گشنیز سرشار از آنتی اکسیدان، مواد معدنی و ویتامین C است ، به علاوه دارای خواص ضد قارچی، ضد باکتریایی، ضد عفونی کننده، ضد التهابی می باشد. این روغن باعث جوانسازی پوست می شود . جوش های سر سیاه و لک پوست را از بین می برد، این روغن به عنوان مرطوب کننده پوست عمل می کند و از خشکی پوست جلوگیری می کند . این روغن باعث بهبود و التیام زخم می شود و پوست را صاف می کند. براساس تحقیقات گفته می شود مصرف این ماده ۶% روی پوست باعث بهبود قارچ پا یا (Tinea Pedis) می شود.
خواص روغن گشنیز برای مو :
مشکل ریزش مو به دلیل کمبود ویتامین ها و مداد معدنی در رژیم غذایی و محیط آلوده است.روغن گشنیز دارای ویتامین ها و آنتی اکسیدان زیادی است که برای رشد و تقویت مو مفید است. با مصرف منظم از این روغن می توان باعث رشد و تقویت مو شد و از ریزش مو جلوگیری کرد.
تأثیرخواص روغن گشنیز روی روماتیسم و آرتروز :
امروزه آرتروز و روماتیسنم در افراد بسیار شایع شده است .این مشکل با افزایش سن رایج تر می شود. روغن گشنیز دارای خواص ضد درد و ضد التهابی است . با ماساژ این روغن می توان گرفتگی ماهیچه ها و دردهای ناشی از روماتیسم و آرتروز را کاهش داد. روغن گشنیز بی حس کننده است و درد را گرم و آرام می کند.
بهبود عملکرد سیستم گوارشی :
روغن گشنیز از دانه های رسیده آن استخراج می شود . این روغن به هضم سریع تر و سالم تر غذا کمک می کند. گشنیز علائم گوارشی ناخوشایند مانند نفخ و سوء هاضمه را کاهش می دهد. این روغن محرک اشتها است و باعث افزایش اشتها می شود. این روغن هم چنین خواص ضد باکتری و ضد عفونی کننده دارد ، و به دلیل وجود این ویژگی با باکتری هایی مانند سالمونلا مقابله می کند و از مسمومیت غذایی جلوگیری می کند.
براساس گزارش تحقیقات بر روی ۳۲ نفر بیمار گوارشی که قبلاً حدود ۳۰ قطره از روغن گشنیز مصرف می کردند . بعد از گذشت ۸ هفته، این افراد در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف می کردند ، اختلالات گوارشی کمتری داشتند. بنابراین، اگر با هضم نادرست و مشکلات گوارشی مواجه شدید ، روغن گشنیز مصرف کنید.
تقویت کننده سیستم ایمنی:
آنتی اکسیدان ها موادضروری مورد نیاز بدن انسان ها هستند. آن ها بدن را از صدمات رادیکال آزاد حفظ می کنند. رادیکال های آزاد ، اتم های ناپایدار هستند که به سلول های بدن آسیب وارد می کنند و در بدن باعث بروز و تشدید بیماریهایی مانند آلزایمر، سرطان، تصلب شریان می شود. اگر می خواهید از آسیب های رادیکال آزاد جلوگیری کنید. شما را به مصرف منظم روغن گشنیز توصیه می کنیم ، زیرا سرشار از آنتی اکسیدان است. این آنتی اکسیدان ها شامل توکوفرول ها،ترپینن،کوئرستین هستند. ثابت شده است که این آنتی اکسیدان ها دارای ضد سرطان هستند و تقویت کننده سیستم ایمنی می باشند.
روغن گشنیز میل جنسی را افزایش می دهد:
روغن گشنیز نقش مؤثری در افزایش میل جنسی دارد . این روغن روابط شما را با همسرتان در زندگی پر رنگ می کند. توانایی تحریک در هر دو جنس را تقویت می دهد. روغن گشنیز باعث بهبود ناتوانی جنسی موقتی و مسائل جنسی مانند اختلال نعوظ می شود. داشتن زندگی جنسی و زناشوئی ایده آل با روغن گشنیز از طرف پزشکان بسیار سفارش شده است ؛ بنابراین، اگر شما دچار این مشکل هستید، باید به دنبال روغن گشنیز بروید و آن را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
روغن گشنیز و پاکسازی خون :
روغن گشنیز به عنوان یک سم زدا عمل می کند و به بدن کمک می کند تا سم ها و مواد زائد خود را دفع کند . این روغن یک ماده آلی است و خاصیت پاک کنندگی وضدعفونی کنندگی قوی دارد . سموم وارد شده به خون شما مانند اسید اوریک، فلزات سنگین، سرطان زا و سایر هورمونهای سمی که توسط خود بدن تولید می شود را از بین می برد. به دلیل خاصیت از بین بردن سموم به عنوان دستگاه تصفیه خون شناخته می شود.
روغن گشنیز اسپاسم ها و گرفتگی ها را درمان می کند:
آیا به دلیل گرفتگی و اسپاسم های مکرر عضلات خود نمیتوانید ورزش حرفه ای خو د را ادامه دهید؟ اگر برای تمام شدن این وضعیت از روغن گشنیز استفاده می کنید، می توانید یکی از بهترین ها باشید. این روغن گیاهی و مقوی با خواص معجزه آسای خود می تواند کمک مؤثری برای گرفتگی و اسپاسم بدن شما باشد. برای این مظور کافی است مقداری از این روغن را در محل مورد نظر بریزید و آن را ماساژ دهید ، به مرور زمان متوجه بهبود گرفتگی و اسپاسم خواهید شد. ولی سعی کنید همیشه قبل از استفاده از این روغن با پزشک خود مشورت کنید، زیرا او اطلاعات بیشتری در مورد فیزیولوژی بدن شما می داند.
روش های مناسب استفاده از روغن گشنیز :
استحمام، کمپرس، استنشاق، ماساژ و بخور.
موارد و طریقه مصرف روغن گشنیز :
روش های مختلفی برای به حداکثر رساندن استفاده از خواص روغن گشنیز وجود دارد، زیرا آنرا می توان به صورت موضعی و آروماتراپی (رایحه درمانی) استفاده کرد. که در ادامه چند نمونه از آن را شرح می دهیم:
- این روغن را با آب مخلوط کنید و آن را به عنوان دهانشویه استفاده کنید تا از بوی بد دهان جلوگیری شود.
- آن را به عنوان روغن ماساژ استفاده کنید و باعث افزایش گردش خون شوید . ۵ قطره روغن کنجد و ۱۰ قطره روغن گشنیز مخلوط کنید و آن راروی محل مورد نظر ماساژ دهید. این ترکیب باعث کاهش دردهای عضلانی می شود.
- دو قطره روغن دانه گشنیز را در آب حمام بریزید این کار باعث افزایش میل جنسی می شود.
- چند قطره از این ماده را به یک دستگاه بخور اضافه کنید. عطر آن آرام بخش اعصاب است.
- برای درمان اختلالات گوارشی آن را مستقیم به پشت خود بمالید .
- این ماده یک پاک کننده طبیعی پوست است و شادابی و طراوت به پوست شما می بخشد.
- این روغن را برای کاهش درد بیماری روماتیسم بر روی نواحی دارای درد بمالید.
عوارض مصرف روغن گشنیز :
- عوارض خاصی برای این گیاه گزارش نشده است ولی اگر در مصرف آن زیاده روی کنید ، ممکن است عوارضی را به دنبال داشته باشد.
- افرادی که داروهای دیابت استفاده می کنند و یا قند خون پایینی دارند ، در مصرف این روغن احتیاط کنند.
- مصرف بیش از اندازه این ماده باعث خواب آلودگی، احساس خستگی، گنگی و بی حسی می شود.
- زنان باردار و شیرده نباید از آن استفاده کنند.
- قبل از استفاده از روغن آن را با روغن حامل رقیق کنید تا از سوختگی پوست جلوگیری شود.
- این روغن سمی و حساسیت زا نیست و اگر به صورت رقیق استفاده شود سبب بروز التهابات پوستی نمی شود
- این روغن را از دسترس کودکان دور نگه دارید.