روغن نعناع پرکاربرد با خواص و فواید بی نظیر
روغن نعناع روغنی است که از برگ های گیاه نعناع به دست می آید و طبیعت گرم و خشک دارد . گیاه نعناع گیاهی معطر است که عطر و طعم تندی دارد . این گیاه انواع مختلفی دارد که نعناع فلفلی و پونه را می توان از خانواده ی آن به حساب آورد . سابقه ی استفاده از گیاه نعناع به هزاران سال پیش باز می گردد و به دلیل داشتن خواص درمانی ، در طب سنتی به استفاده از آن توصیه ی فراوان شده است .
عطر دلپذیر و فواید درمانی بی نظیر این گیاه موجب شده در آشپزی ، صنایع غذایی ، صنایع بهداشتی و آرایشی بسیار پرکاربرد باشد و در تولید مواد غذایی مانند آدامس و شکلات و مواد بهداشتی مانند دهانشویه ، صابون ، خمیر دندان و … مورد استفاده قرار گیرد .
جالب است بدانیم که :
این روغن سرشار از انواع آنتی اکسیدان ها ، ویتامین ها ، اسید های چرب مفید و مواد معدنی است . به همین دلیل خاصیت ضد التهابی ، ضد میکروبی ، ضد قارچی و خنک کنندگی دارد و در درمان بیماری هایی مانند سندروم روده تحریک پذیر، حالت تهوع ، مشکلات گوارشی ، سرماخوردگی ، خارش ، درد های عضلانی و سردرد بسیار موثر است .
نکته :
روغن نعناع را می توان به صورت روغن نعناع رقیق شده ، اسانس نعناع و کپسول روغن نعناع استفاده کرد .
در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی فیزیک سعی داریم به معرفی کامل روغن نعناع ، خواص ، فواید و کاربرد های آن می پردازیم .
مهم ترین ترکیبات شیمیایی موجود در روغن نعناع
این روغن منبعی غنی از انواع آنتی اکسیدان ها ، منتول ، منتون ، ویتامین A ، ویتامین C ، منگنز ، آهن ، منیزیم ، کلسیم ، فولات ، پتاسیم ، مس و اسیدهای چرب امگا ۳ است که موجب می شود به عنوان یک ماده پرکاربرد و پرطرفدار شناخته شود .
روش تهیه روغن نعناع چگونه است ؟
روغن نعناع را می توان به راحتی از عطاری ها و فروشگاه های آنلاین خریداری نمود . تهیه ی این روغن نیاز به ابزار ها و روش های پیچیده ندارد و به راحتی در منزل قابل تهیه است . لذا توصیه می شود این کار در منزل انجام شود تا با اطمینان ، روغنی خالص و ارگانیک به دست آید . در این قسمت به روش تهیه ی این روغن می پردازیم :
- در مرحله ی اول مقداری برگ نعناع تهیه می کنیم . باید دقت شود برگ ها به رنگ کبود نبوده ، تمیز و بدون آفت باشند .
نکته :
اگر برگ های نعناع از باغچه منزل تهیه می شود بهترین زمان هنگام صبح ، پس از تبخیر شبنم و قبل از طلوع آفتاب است . بهتر است قبل از شروع گلدهی برای جمع آوری برگ ها و تهیه ی روغن اقدام شود .
- پس از جمع آوری برگ ها ، آن ها را با آب سرد شسته در برابر آفتاب قرار می دهیم تا خشک شود .
- برگ ها را در یک هاون ریخته به آرامی روی آن ها می کوبیم تا روغن خارج شود .
- برگ های کوبیده شده را درون یک ظرف شیشه ای در دار می ریزیم .
- به درون ظرف روغن حامل اضافه می کنیم . روغن حامل می تواند روغن انگور ، جوانه گندم ، بادام یا نارگیل باشد . بهتر است روغن حامل به اندازه ای اضافه شود که تمام برگ ها را بپوشاند .
- ظرف را به مدت ۲۴ ساعت در محلی گرم و در برابر نور آفتاب قرار می دهیم .
- پس از این مدت محتویات درون ظرف را از صافی عبور داده و صاف می کنیم .
نکته :
برای داشتن روغنی با کیفیت تر می توانیم مجددا همان مقدار نعناع را به روغن اضافه کرده و به مدت ۲۴ ساعت در مکانی گرم و در برابر نور آفتاب قرار دهیم . این کار را می توانیم ۲ تا ۳ بار تکرار کنیم .
روغن نعناع از چه خواص درمانی برخوردار است ؟
درمان سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS)
IBS یک بیماری مزمن دستگاه گوارش است که می‌تواند با علائمی مانند درد شکم ، اسهال و یبوست همراه باشد . انجام یک آزمایش نشان داد با استفاده از روغن نعناع می توان سندروم روده تحریک‌پذیر را درمان ، درد شکم و سایر علائم این بیماری را کاهش داد .
پزشکان معتقدند روغن نعناع با خاصیت ضد التهابی ، موجب شل شدن عضلات صاف دستگاه گوارش ، تاثیرگذاری بر باکتری‌های مفید و کاهش اسهال ، یبوست و درد می شود .
در درمان سوء هاضمه موثر است
یکی از مهم‌ترین علائم سوء هاضمه ، نفخ و درد در ناحیه‌ی معده است . روغن نعناع به دلیل داشتن منتول تاثیر فوق العاده ای در درمان این بیماری دارد . مطالعات محققان نشان می دهد ترکیب روغن نعناع و زیره می‌تواند با تسکین علائم مرتبط با سوء‌هاضمه ، به کاهش شدت و طول مدت درد کمک کند .
در درمان تهوع بعد از عمل جراحی موثر است
یکی از عوارضی است که پس از عمل جراحی اتفاق می‌افتد حالت تهوع است . نتایج یک تحقیق میدانی نشان می دهد استشمام روغن نعناع بر تهوع بعد از عمل ، تاثیر مثبت داشته و آن را کاهش می دهد . اغلب زنان در ماه های اول بارداری دچار تهوع می شوند . تحقیقات انجام شده نشان می دهد استفاده از این روغن در آروماتراپی ( رایحه درمانی ) تاثیر مثبتی در کاهش تهوع و استفراغ ابتدای بارداری ندارد .
به تسکین درد کمک می کند
منتول به عنوان یک ترکیب ضد درد شناخته می شود . از داروهایی که حاوی این ماده هستند برای درمان سردرد‌های عصبی و میگرن استفاده می‌شود . پزشکان معتقدند ماساژ پیشانی و گیجگاه در کاهش تهوع، درد و حساسیت افراد موثر است . تحقیقی دیگر نشان داد با مالش پیشانی به وسیله ی روغن نعنا ، حداقل تا ۲ ساعت می توان از شدت درد کم کرد . علاوه بر این ، مطالعات محققان نشان می دهد مصرف قرص روغن نعناع توسط افراد مبتلا به مشکل بلع و درد قفسه‌ی سینه غیر قلبی ، تاثیر چشمگیری در کاهش مشکلات دارد .
خارش پوست را درمان می کند
این روغن به دلیل ترکیباتی که دارد از خاصیت ضد التهابی برخوردار است . محققان برای بررسی اثرگذاری این روغن بر خارش و التهاب پوست یک آزمایش طراحی کردند . نتایج این آزمایشات نشان می دهد مصرف محلول یک درصد روغن نعناع باعث بهبود شدت خارش و کاهش مدت زمان آن می شود .
یکی از مشکلات دوران بارداری خارش های پوستی است . اگر محلول ۵.۵ درصد روغن نعنا ، دوبار در روز و به مدت دو هفته استفاده شود در کاهش شدت خارش بسیار موثر است .
به تقویت مو کمک می کند
منتول و دیگر ترکیبات موجود در این روغن علاوه بر خاصیت ضد التهابی و خنک کنندگی ، به تقویت و رشد مو کمک می کنند . بررسی های انجام شده نشان می دهد ماساژ پوست سر و موها با یک یا دو قطره روغن سه درصد ، موجب تقویت ریشه ی مو ، خنکی و تمیزی مو می شود . به همین دلیل در بسیاری از محصولات زیبایی و شامپو‌ها ، روغن نعناع مورد استفاده قرار می گیرد .
توجه :
استفاده از غلظت های بالای این روغن موجب التهاب و سوزش می شود . اگر این حالت قابل تحمل نباشد باید استفاده آن را متوقف کرد .
به عنوان یک ضد باکتری قوی شناخته می شود
روغن نعناع دارای خاصیت ضد میکروبی و ضد قارچی است . مطالعات انجام شده نشان می دهد این روغن در مهار بسیاری از گونه‌های باکتری مانند استافیلوکوکوس اورئوس که نسبت به برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم هستند ، موثر است و سم حاصل از آن‌ها را از بین می برد .
جوش و آکنه را کاهش می دهد
فعالیت باکتری های سطح پوست موجب تجمع چربی در منافذ پوست شده ، آلودگی های محیط را جذب کرده و سبب ایجاد جوش و آکنه می شود . روغن نعناع به دلیل داشتن خاصیت ضد میکروبی ، فعالیت باکتری ها را مهار کرده از ایجاد آکنه و جوش های عمیق جلوگیری می کند . ماساژ صورت با چند قطره از این روغن به پاکسازی پوست کمک می کند و موجب شفافیت پوست می شود .
یک ضد آفتاب طبیعی است
قرار گرفتن پوست در برابر نور مستقیم آفتاب موجب می شود اشعه ی ماوراء بنفش به سلول های پوست آسیب رسانده و مشکلاتی مانند آفتاب سوختگی و در موارد حاد تر سرطان پوست ایجاد کند . روغن نعنا علاوه بر خاصیت خنک کنندگی ، آرام بخشی ، ضد میکروبی و ضد التهابی ، دارای SPF است و به عنوان یک لایه ی محافظ ، پوست را در برابر اشعه ماورا بنفش نور خورشید محافظت می کند .
ضد عفونی کننده دهان و دندان است
باکتری های موجود در دهان عامل عفونت ، بوی بد دهان و پوسیدگی دندان ها هستند . روغن نعناع از خاصیت ضد میکروبی و ضد قارچی قوی برخوردار است . به این ترتیب ، فعالیت باکتری ها و قارچ هایی مانند استافیلوکوک اورئوس ، انتروکوک فکالیس ، اشرشیاکلی و کاندیدا آلبیکنز را خنثی کرده ، مانع از ایجاد بوی بد دهان و پوسیدگی دندان ها می شود .
در درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک موثر است
این بیماری نتیجه ی به هم خوردن تعادل هورمون های بدن خانم ها است که در نتیجه ی آن ، تعداد زیادی توده های سلولی (کیست) ایجاد می شود . ترکیبات فعال موجود در این روغن باعث تعادل هورمون های بدن زنان شده و احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد .
استرس و افسردگی را کاهش می دهد
این روغن به دلیل داشتن خاصیت آرام بخشی به کاهش استرس و اضطراب کمک می کند . به همین دلیل توصیه می شود هنگام استرس ، گیجگاه و پیشانی با چند قطره روغن نعناع ماساژ داده شود . این کار در کاهش اضطراب و افسردگی بسیار موثر است .
به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک فراوانی می کند
این روغن علاوه بر خاصیت ضد میکروبی و ضد قارچی قوی ، گردش خون را افزایش می دهد . به این ترتیب سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و خطر ابتلا به بیماری های عفونی را کاهش می دهد .
به چه روش هایی می توان استفاده کرد
روش های مختلفی برای استفاده از روغن نعنا وجود دارد که در این قسمت به چند روش رایج اشاره می کنیم :
- برای خوشبو کردن و پاکسازی فضای منزل یا محیط کار از آلودگی ، بهتر است ۵ قطره روغن نعناع در یک دستگاه بخور ریخته شود .
- برای کمک به عملکرد دستگاه گوارش توصیه می شود ۱ قطره روغن نعناع را به انواع نوشیدنی ها و آب میوه های طبیعی اضافه کرد .
- ماساژ بدن با ترکیب روغن نعناع و روغن بادام یا روغن زیتون به رفع خستگی و ایجاد حس خنکی و آرام بخشی کمک فراوان می کند.
- برای تقویت پوست سر و ریشه ی مو بهتر است ۲ تا ۳ قطره روغن نعناع را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به آرامی روی مو ها و پوست سر ماساژ داده و سپس با آب گرم و شامپو شستشو داد .
- به عنوان اسکراب صورت ، ۴ قطره روغن نعناع را با ۲ قاشق غذاخوری روغن زیتون و ۳ قاشق چای خوری نمک خوراکی ترکیب می کنند . توصیه می شود ترکیب به دست آمده را به صورت حرکات دایره ای روی پوست صورت ماساژ داده و سپس با آب گرم شست .
از چه عوارضی برخوردار است ؟
روغن نعناع مانند سایر روغن های طبیعی و ارگانیک در کنار فواید بی نظیری که دارد می تواند با عوارضی نیز همراه باشد . از این رو مصرف این روغن باید با مشورت افراد متخصص صورت گیرد . در این قسمت به عوارض احتمالی مصرف این روغن اشاره می کنیم :
- مصرف آن به صورت موضعی برای نوزادان و کودکان توصیه نمی شود . در صورت استفاده بهتر است با یک روغن حامل مانند روغن نارگیل رقیق شود .
- بهتر است زنان در دوران بارداری و شیردهی از مصرف خوراکی و موضعی روغن نعناع پرهیز کنند .
- استفاده از این روغن در افرادی که مبتلا به کمبود آنزیم G6PD هستند می تواند تداخل دارویی ایجاد کند . به همین دلیل قبل از مصرف باید با پزشک مشورت شود .
قیمت خرید روغن نعناع در بازار
روغن نعناع را می توان به راحتی از بازار و فروشگاه های آنلاین خریداری نمود . در ایران شرکت های مختلف تولید غذا و دارو این روغن را به صورت صنعتی تولید می کنند . معمولا این روغن را در ظرف های کمتر از ۱۰۰ میلی لیتری ارائه می دهند که قیمت بالاتری نسبت به روغن های معمولی و آفتابگردان دارد .
توصیه می شود این روغن را از شرکت هایی خریداری نمود که مجوز سازمان غذا و دارو دارند . در این صورت می توان از اصالت محصول مورد نظر مطمئن بود .
