رشته دانشگاهی کاردرمانی چیست ؟ معرفی و آینده شغلی آن
رشته دانشگاهی کاردرمانی (ارگوتراپی) از مجموعه رشته های پیراپزشکی و توانبخشی بوده و در زیرگروه رشته های علوم تجربی قرار گرفته است. هدف از رشته دانشگاهی کاردرمانی، درمان جسمانی و روانی بیمار بر اساس تشخیص و معرفی پزشک بوده و به بیماران در درمان و بهبود عملکردشان یاری می رساند. بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی کاردرمانی به دلیل وابستگی به درمان بسیار خوب می باشد و فرصت های شغلی مرتبط با رشته دانشگاهی کاردرمانی در بسیاری از شهرها وجود خواهد داشت. در ادامه این مقاله به معرفی رشته دانشگاهی کاردرمانی و بررسی میزان درآمد و ادامه تحصیل و دانشگاه ها و دروس این رشته دانشگاهی پرداخته ایم. با ما همراه باشید.
در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک رشته های دانشگاهی دیگری نیز بررسی شده اند. رشته هایی همچون : فیزیوتراپی، بینایی سنجی، شنوایی سنجی، فوریت های پزشکی، علوم آزمایشگاهی، پرتو درمانی و … .
معرفی رشته دانشگاهی کاردرمانی
رشته دانشگاهی کاردرمانی (ارگوتراپی) که نام آن بر گرفته از واژه انگلیسی Occupational Therapy می باشد، در مجموعه رشته‌های گروه علوم تجربی قرار دارد. این رشته تحصیلی در توان بخشی بیماران بسیار کاربرد داشته و در کشورهای مختلف برای سلامتی جامعه بسیار مفید می باشد. برای حفاظت از سلامت مردم در هر جامعه ای، سه سطح از خدمات بهداشتی تدوین شده است.
هدف از اولین سطح خدمات بهداشتی، حفظ سلامت افراد جامعه از طریق رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی می باشد. مختصصان بهداشت محیط، بهداشت حرفه‌ای و بهداشت عمومی در این سطح از درمان فعالیت دارند. در این حوزه از سلامت، وضعیت بهداشتی محیط های زندگی و کار و بهداشت مواد غذایی بررسی خواهد شد.
هدف از سطح دوم خدمات بهداشتی، ارائه خدمات درمانی به افرادی است که به هر دلیل دچار بیماری شده و نیاز به خدمات درمانی پیدا می کنند. این سطح بخش بزرگی از خدمات بهداشت و درمان را شامل شده و افراد زیادی نظیر : فارغ التحصیلان پزشکی، پرستاری و همکاران پاراکلینیک و… در این حوزه فعالیت دارند.
سطح سوم خدمات بهداشتی در آخرین مرحله از درمان حضور دارد. پس از انجام درمان‌های لازم جهت کنترل بیماری در فاز حاد، جهت بازگشت بیمار به زندگی عادی، نیاز به مراقبت ها و آموزش هایی است که متخصصین رشته دانشگاهی کاردرمانی می توانند به بیماران در این زمینه کمک کنند. هدف از رشته دانشگاهی کاردرمانی آموزش کنار آمدن با مشکلات به وجود آمده از بیماری و شروع زندگی جدید بر اساس توانایی‌های باقی مانده در بیماران می باشد. در این سطح متخصصان حوزه توانبخشی و کاردرمانی وارد شده و خدماتی را برای توان بخشی به فرد ارائه می‌دهند.
توجه
اتفاق خوب و مورد توجهی که در سال‌های اخیر افتاده است، استفاده از رشته های توان بخشی در هر ۳ حوزه خدمات درمانی کشور است. در واقع این متخصصان در هر سه سطح : پیش‌گیری، درمان حاد و تحت حاد به ارائه خدمات به مراجعین و بیماران می پردازند. این امر حوزه مداخلات این رشته و فرصت‌های شغلی بیشتر را برای این متخصصان گسترش خواهد داد. متخصصان کاردرمانی به افرادی که محدودیت‌های جسمی، ذهنی و روانی دارند کمک کرده تا بتوانند از حداکثر توانایی های خود استفاده کنند.
در کشور ما ایران رشته های توانبخشی دیگری نیز در شش رشته اصلی وجود دارد. این رشته ها: کاردرمانی، گفتاردرمانی، فیزیوتراپی، اعضا مصنوعی(ارتوز و پروتز)، شنوایی‌شناسی و بینایی‌سنجی را شامل می شوند.
چه دروسی برای قبولی رشته دانشگاهی کاردرمانی لازم است ؟
برای اینکه بتوانید در این رشته دانشگاهی راه پیدا کنید باید دروس دبیرستان را به خوبی مطالعه نموده و فرا گیرید. رقابت در این رشته زیاد بوده و علاقه‌مندان زیادی دارد، بنابراین باید همه دروس را به‌خوبی فرا گیرید. این رشته دانشگاهی در زیرگروه ۱ علوم تجربی قرار گرفته است و درس زیست شناسی با ضریب ۴ در کنکور سراسری، مهم ترین درس برای قبولی بشمار می آید. درس شیمی با دارا بودن ضریب ۳ در جایگاه بعدی اهمیت قرار دارد. دروس ریاضی و فیزیک نیز با داشتن ضریبی برابر با ۲ از دروس مهم دیگر بشمار می آیند.
معرفی دانشگاه های رشته دانشگاهی کاردرمانی
- دانشگاه علوم پزشکی ایران (تهران)
- دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی (تهران)
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی (تهران)
- دانشگاه علوم پزشکی تهران (تهران)
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (اصفهان)
- دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز (اهواز)
- دانشگاه علوم پزشکی شیراز (شیراز)
- دانشگاه علوم پزشکی تبریز (تبریز)
وظایف رشته دانشگاهی کاردرمانی چیست ؟
توانبخشی و کمک به بهبود اختلالات جسمی
- بهبود اختلالات جسمی در کودکان مانند: تأخیرات حرکتی
- اصلاح الگو های حرکتی نادرست در کودکان
- کمک به درمان دررفتگی مادرزادی ران، گردن کجی و…
- کمک به بهبود اختلالات نورولوژیک در بزرگسالان مانند : پارکینسون، ام اس، سکته مغزی و…
- ارائه درمان هایی برای بهبود اختلالات ارتوپدی مانند : ضایعات تاندونی، انواع سوختگی ها، بیماری های روماتیسمی و… .
کمک به بهبود اختلالات ذهنی کودکان
- بهبود اختلالات توجه و تمرکز
- بهبود اختلال های یادگیری
- بهبود بیش فعالی
- بهبود مشکلات حافظه
- کمک به بهبود مشکلات شناختی و…
کمک به بهبود اختلالات روانی که بزرگسالان و کودکان را شامل می شود :
- بهبود اختلالات کودکان مانند : رفع و بهبود مشکلات رفتاری، کمک به درمان اختلال هذیان و بی قراری، اسکیزوفرنی دوران کودکی، فوبیا و… .
- بهبود اختلالات بزرگسالان مانند : کمک به بهبود اسکیزوفرنی، سوءمصرف مواد مخدر (شیشه و کراک و …) بهبود عوارض سالمندی، بهبود اختلالات خلقی و… .
چرا افراد به توانبخشی نیاز پیدا می کنند ؟
مشکلات زیادی وجود دارد که می تواند منجر شود تا افراد به فارغ التحصیلان رشته دانشگاهی کاردرمانی مراجعه کنند.
- صدمه یا تصادف
- بیماری جسمی
- تعارض
- اختلالات مادر زادی
- فشار روانی
- اختلال عاطفی
- تأخیر رشدی
خدمات کار درمانی به ارائه خدمات توانبخشی از دوره کوتاه مدت مراقبت در دوران حاد بیماری تا توانبخشی در دوره های جبرانی و طولانی مدت می پردازد.
چه ویژگی هایی برای رشته دانشگاهی کاردرمانی لازم است ؟
توانایی جسمی و روحی مطلوب و انگیزه، از مهارت های لازم برای این رشته تحصیلی بشمار می آید. فارغ التحصیلان این رشته باید بتوانند با بیماران با ناتوانی های مختلف و گروه های سنی مختلف ارتباط برقرار نموده و به درمان و بهبودشان کمک کنند.
یکی از مهم ترین ویژگی های کار درمانگران عشق و علاقه به انسان ها و کمک به آنهاست.
صبر و حوصله از مهارت های ضروری دیگر در این رشته بشمار می آید. در خدمات توانبخشی معمولاً دوره های طولانی مدت درمان طی می شود، بنابراین افرادی که صبر و حوصله کافی نداشته و به سادگی ناامید شوند، قادر نخواهند بود تا بیماران خود را در طول دوره توانبخشی به خوبی یاری کنند.
ادامه تحصیل و گرایش های رشته دانشگاهی کاردرمانی چیست ؟
ادامه تحصیل رشته دانشگاهی کاردرمانی در کشور ما ایران و بسیاری از کشور های دیگر دنیا در مقاطع کارشناسی و دکتری امکان پذیر می باشد و علاقه‌مندان به علم و دانش می توانند در این رشته، تحصیلات خود را ادامه دهند. گرایش های این رشته در مقاطع بالاتر :
- کار درمانی
- مدیریت توانبخشی
- سلامت و رفاه اجتماعی
- سلامت سالمندی
- علوم تشریحی
- ارگونومی
- پدافند غیرعامل در نظام سلامت
دروس دانشگاهی رشته دانشگاهی کاردرمانی چیست ؟
دروس پایه : فیزیولوژی عمومی، آناتومی اندام ها، آناتومی سطحی، آناتومی سر و گردن و تنه، آناتومی سیستم اعصاب، مقدمه‌ای بر روان‌پزشکی، روانشناسی مرضی، روانشناسی رشد، مقدمه ای بر ارتوپدی، نورولوژی، کمک های اولیه، فیزیولوژی اعصاب، مقدمه‌ای بر روان‌پزشکی کودک، بیماری های داخلی، آشنایی با مبانی آزمایش‌های پاراکلینیک، آمار.
دروس تخصصی : ارزشیابی عضلانی و اندازه گیری دامنه حرکتی مفاصل، کاردرمانی در بیماری های کودکان، کاردرمانی در اختلالات روانی اجتماعی ۱ و ۲، فعالیت های روزمره زندگی، مدیریت کاردرمانی، زبان تخصصی، مبانی کاردرمانی و توانبخشی، تئوری فعالیت، بیومکانیک ۱ و ۲ و ۳، کاردرمانی در عقب ماندگی ذهنی، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در کاردرمانی، مشاوره در کاردرمانی، ساخت انواع اسپلینت (آتل)، فعالیت های هدفمند و تجزیه و تحلیل آن‌ها ۱ و ۲ و ۳ و ۴، رشد کودک، وسایل کمکی و اعضای مصنوعی در کاردرمانی، بازی و تفریح در کاردرمانی، جامعه شناسی در کاردرمانی، تکنیک های حرکت درمانی، گروه و روابط بین فردی، سمینار.
دروس مربوط به دوره کارآموزی : کارآموزی در عرصه (مشاهده بالینی روانی)، کارآموزی در عرصه (مشاهده بالینی جسمانی)، کارآموزی در عرصه مستقل، کارآموزی در عرصه روان ۱ و ۲، کارآموزی در عرصه جسمانی ۱و ۲ و ۳.
مهارت های تخصصی رشته دانشگاهی کاردرمانی چیست ؟
به روز بودن علم و دانش: این رشته نسبت به سایر رشته های حوزه درمان رشته ای نوپا بوده و علوم آن وابسته به علوم جدید است که به سرعت در حال پیشرفت می باشند. کار درمانگر ماهر، باید علم خود را با یادگیری و شرکت در دوره‌های تخصصی به‌روز گرداند تا بتواند خدمات مناسبی را برای مراجعان ارائه دهد.
ارائه درمان مراجع محور: کار درمانگران در درجه اول باید دغدغه‌ها و اولویت‌های خانواده‌ی بیمار بخصوص در درمان کودکان را در اولویت های درمانی قرار دهند.
درمان بر اساس شواهد علمی: تمام مراحل درمان باید بر اساس منابع علمی و مورد تائید انجام شود. درمانگر باید بتواند با ذکر دلایل منطقی، نحوه کار خود را برای خانواده توجیه نموده و اطمینان خاطر مراجعین را فراهم کند.
فعالیت درمانی: کار درمانگری فقط استفاده از تجهیزات و تمرین برای درمان نیست و استفاده از فعالیت برای درمان از راه های درمانی دیگر یک متخصص مجرب می باشد.
درک مراجع: یکی از دغدغه‌های کلینیک‌های کاردرمانی طراحی محیط به گونه‌ای است که مراجعین احساس کنند به خوبی در آن فضا درک می‌شوند.
توانایی تجزیه و تحلیل: داشتن توانایی بررسی تمام جنبه‌های محیطی، جسمی، روانی، خانواده و… از مهارت های اساسی کار درمانگران بشمار می آید. این توانایی ها باید هم در سطوح کوچک و هم در سطوح بزرگ به کار برده شده و بتواند به‌خوبی مراحل درمانی مراجعین را تجزیه و تحلیل نماید.
یک کاردرمانگر ماهر دائماً در حال تجزیه و تحلیل مراجعین بوده و مراحل درمان و عکس‌العمل های بیمار را تا جلسه بعدی و حتی در طی جلسه درمان، تجزیه و تحلیل می کند. البته این مهارت مستلزم انرژی و انگیزه بالایی می باشد.
بازارکار و آینده شغلی رشته دانشگاهی کاردرمانی چگونه است ؟
آینده شغلی و بازار کار رشته دانشگاهی کاردرمانی به دلیل وابستگی به درمان و اینکه جز رشته های توانبخشی بوده، در حال حاضر بسیار خوب می باشد. امروزه به دلیل مشکلات جسمی و روانی که در بسیاری از جوامع وجود دارد، افراد زیادی برای رفع اختلالات به مراکز توانبخشی کاردرمانی مراجعه می کنند.
از فرصت های شغلی این رشته تحصیلی دریافت مجوز وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و سازمان بهزیستی برای تأسیس کلینیک‌های خصوصی روزانه و یا شبانه روزی می باشد.
از دیگر فرصت های شغلی کار درمانگران می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- اشتغال در کلینیک های توانبخشی سازمان بهزیستی ایران
- اشتغال در مراکز هلال احمر
- اشتغال در بیمارستان ها و کلینیک ها
- اشتغال در مراکز نگهداری کودکان کم‌توان ذهنی
- خانه سالمندان
- مدارس استثنایی
- مؤسسات پژوهشی و مراکز تحقیقاتی
- مراکز آموزش پزشکی معلولین و…
درآمد رشته دانشگاهی کاردرمانی چگونه است ؟
درآمدبسیار خوب پیش بینی می شود. معمولاً رشته های وابسته به درمان در کشور ما ایران درآمد و حقوق نسبتا خوبی را دریافت می کنند. میزان درآمد این رشته تحصیلی تا حد زیادی بستگی به محل خدمت دارد. اینکه کار درمانگر در محیط های دولتی یا خصوصی مشغول به کار باشد روی درآمد مؤثر خواهد بود.
از عوامل تأثیرگذار دیگر مهارت و تجربه و ارتباطات اجتماعی می باشد. هرچه فرد مهارت بیشتری در رشته دانشگاهی خود داشته باشد می تواند تقاضای دریافت حقوق بیشتری بخصوص از مراکز خصوصی داشته باشد. البته افرادی که مراکز شخصی توانبخشی تأسیس می کنند از درآمد بسیار بالایی برخوردار خواهند شد بخصوص اگر روابط خوبی با پزشکان داشته باشند.
سخن آخر
برای انتخاب رشته دانشگاهی که یکی از مهم ترین انتخاب های زندگی هر فرد بشمار می آید باید دقت و توجه فراوانی داشت. انتخاب رشته دانشگاهی می تواند برآینده شخص تأثیر مستقیم داشته باشد. برای انتخاب رشته‌ی مناسب ابتدا فرد باید علایق و استعداد ها و روحیات خود را به‌طور کامل بشناسد. گام بعدی تحقیق در باره آینده شغلی، بازار کار و درآمد رشته های دانشگاهی می باشد. قطعاً بیشتر افراد به دنبال رشته تحصیلی هستند که بتواند آینده شغلی مناسبی را برایشان فراهم کند. بنابراین برای این انتخاب مهم و اساسی تمام تلاش خود را بکار گیرید تا انتخاب درست و مناسبی داشته باشید که در آینده شما را پشیمان نکند.
