روغن کاکوتی – خواص و کاربردها ی درمانی آن
روغن کاکوتی کاربرد وسیعی در درمان انواع بیماری های مختلف دارد. گیاه کاکوتی با نام های مشک طرامشک و آنخ شناخته می شود و در طب سنتی از گیاهان دارویی پرکاربرد برای درمان بیماری های تنفسی ، معده درد ، دل پیچه ، اسهال استفاده می کنند. از این گیاه به غیر از استفاده دارویی و زیبایی در پخت و پز هم استفاده می شود.در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی فیزیک به خواص و کاربردهای روغن کاکوتی می پردازیم.
کاکوتی گیاهی چندساله با نام علمی Ziziphora از تیره نعناعیان است و عطر تند و گرمی مانند آویشن و نعناع دارد. ارتفاع این گیاه به ۱۰ تا ۴۰ سانتیمتر می رسد. برگ های سبز آن از کرک پوشیده شده است . ساقه گیاه کاکوتی کرکدار است و از قسمت یقه دارای انشعابات کوتاه تا نسبتاً بلند است. گل کوچک این گیاه به رنگ سفید یا صورتی یا ارغوانی، بدون دمگل می باشد.
جدول مشخصات
نام گیاه دارویی | کاکوتی |
نام انگیسی گیاه دارویی | ziziphora |
نام علمی گیاه دارویی | ziziphora |
نامهای رایج گیاه دارویی | کاکوتی، مُشکِ طرامشک، آنخ، کلنجه ، کهلیک اُتی ، کلکوتی |
خواستگاه گیاه دارویی | آسیا، اروپا و شمال غربی آفریقا |
طبع گیاه دارویی | گرم و خشک (صفراوی) |
اثرگذاری گیاه دارویی | اعصاب و روان, پوست و مو, دستگاه تنفسی, دستگاه گوارش, زنان, سرشار از آنتی اکسیدان, کنترل دیابت, گیاهان معطر, میل جنسی |
خواص گیاه دارویی | آرامبخش, افزایش دهنده قوای جنسی, بهبود هضم غذا, تسکین درد قاعدگی, تسکین درد, درمان آنفولانزا, درمان اسهال, درمان افسردگی, درمان اگزما, درمان انگل معده و روده, درمان دلدرد و دلپیچه, درمان زخم معده, درمان سرفه و سرماخوردگی, درمان نفخ معده, رفع جوش و آکنه, سرشار از آنتی اکسیدان, قاعده آور, کنترل دیابت, |
روش مصرف گیاه دارویی | خوراکی, موضعی |
عوارض گیاه دارویی | منع مصرف در زنان باردار، افزایش فشار خون ، اختلال در جذب آهن |
خاستگاه :
گیاه کاکوتی بیش از ۱۸ گونه مختلف دارد و این گیاه بومی مناطق اروپا ، آسیا و شمال غربی آفریقا است .
این گیاه در اکثر نقاط کوهستانی ایران مانند خراسان شمالی، فارس ، چهار محال و بختیاری رویش می کند
طبع روغن کاکوتی :
گیاه کاکوتی دارای طبع گرم و خشک هستند .
ترکیبات گیاه کاکوتی :
ترکیبات فلاونوئیدی
تیمول
لیمونن
آلفا تریپنئول
کارواکرول
خواص درمانی روغن کاکوتی :
- تقویت قوای جنسی در مردان
- پیشگیری از آنفولانزا و سرما خوردگی
- جلوگیری از خونریزی بینی
- کاهش درد پریود و قاعدگی
- پیشگیری و درمان اسهال
- درمان دردهای رماتیسمی
- رفع مشکلات گوارشی
- پاکسازی پوست صورت و بدن
- خونریزی بینی
- نگهدارنده طبیعی مواد غذایی
- جلوگیری از التهاب
- بهبود هضم غذا
خواص روغن کاکوتی برای مو :
داشتن مو زیبا و سالم یکی از فاکتورهای زیبایی چهره فرد می باشد . مشکلات زیادی وجود دارد که باعث آسیب رسیدن به موهای شما می شود.را های مختلفی وجود دارد که بتوان به بهتر شدن مو کمک کند . یکی از این راه های مؤثر استفاده از روغن کاکوتی است.
روغن کاکوتی ، مواد غذایی حیاتی ( آنتی اکسیدان ها) را مو ها می رساند و باعث ترمیم و تحریک رشد مو می شود. با ماساژ دادن مو با روغن ولرم کاکوتی باعث بهبود گردش خون در پوست سر می شود و موجب تقویت پیاز مو و درخشان شدن آن نیز می شود.
روغن کاکوتی و رفع گرفتگی عضلانی :
روغن کاکوتی خاصیت ضد التهاب و ضد اسپاسم دارد. این ماده به عنوان تسکسن دهنده طبیعی عمل می کند و به بهبود گرفتگی عضلات کمک می کند . این روغن هم چنین خاصیت ضددرد دارد و مصرف موضعی آن باعث تسکین درد های خارجی بدن می شود.این روغن در درمان بیماری های مربوط به استخوان ها مانند رماتیسم و آرتروز، دردهای استخوانی و مفصلی نقش مؤثری دارد.
درمان سرماخوردگی و آنفولانزا :
سرماخوردگی یک نوع عفونت قسمت فوقانی دستگاه تنفسی است . از راه های ساده و خانگی برای تسکین و بهبود سرماخوردگی ، استفاده از روغن کاکوتی است.طبق برخی مطالعات مشخص شده است . گیاه کاکوتی دارای خاصیت ضد درد و ضد ویروسی است و می تواند به بهبودی آنفولانزا و سرماخوردگی کمک کند و باعث کاهش بهبود عفونت در سرماخوردگی شود و حتی به طور مؤثری آن را تسکین می دهد.
روغن کاکوتی و خواص ضد افسردگی :
طبق تحقیقات انجام شده ترکیبات آروماتیک کاکوتی باعث کاهش اضطراب و تنشهای روانی و بهبود حالات روحیه انند افسردگی می شود. طبق نظریات محققین این تاثیرات به دلیل افزایش انتقال دهندههای عصبی سروتونرژیک می باشد. هم چنین خواص ضد افسردگی و آرامش بخش این روغن ناشی از وجود پولگون است.برای استفاده از خواص این روغن کافی است چند قطره از این روغن را در بخور ریخته و آن را استنشاق کنید و از اثرات درمانی آن استفاده کنید.
روغن کاکوتی و سلامتی پوست :
پاکسازی پوست : روغن کاکوتی خواص ضد باکتری و ضد عفونی قوی دارد و از بهترین روغن های گیاهی برای پاکسازی پوست است. این ماده سلول های مرده ، تمام چربی های اضافه ، کثیفی ها و آلودگی های گوست را از بین می برد و باعث روشن تر شدن پوست می شود . هم چنین این روغن از بروز آکنه و جوش نیز جلوگیری می کند.
ضد چین و چروک : روغن کاکوتی سرشار از آنتی اکسیدان است . آنتی اکسیدان ها از سلول های پوست در برابر آسیب های رادیکال آزاد محافظت می کند. رادیکال آزاد ، اکسیژن سلول های پوست را می دزدند و به این طریق باعث چین و چروک و خشک شدن پوست می شوند. به همین دلیل متخصصان توصیه می کنند که با استفاده مداوم از این روغن از چین و چروک و پیری زودرس پوست جلوگیری کنید.
ضد آفتاب طبیعی :روغن کاکوتی با وجود آنتی اکسیدان هایی که دارد ، مانند یک ضد آفتاب طبیعی عمل می کند و از پوست در مقابل پرتو های مضر فرابنفش خورشید و رادیکال های آزاد محافظت می کند.
روغن کاکوتی و دئورانت طبیعی :
دئودورانت و ضد عرق در روزهای گرم تابستان بسیار مورد استفاده قرار می گیرد . از دئورانت های طبیعی می توان به روغن کاکوتی اشاره کرد .روغن کاکوتی بوی تندی دارد و خواص ضدالتهابی و ضد میکروبی دارد و باکتری های بد بوی بدن را می کشد .
مراقبت از زخم :
روغن کاکوتی برای مراقبت از زخم بسیار مناسب است. خواص ضد التهابی ، ضد عفونی کننده و ضد باکتریایی این روغن باعث سرعت بخشیدن به زمان بهبود زخم می شود. کاکوتی از ورود عفونت به زخم ها جلوگیری می کند .
خاصیت لاغر کنندگی :
این ماده باعث افزایش متابولیسم و گرمای بدن می شود .از این روغن با توجه به گرما بخش بودن و افزایش میزان تعریق در مصرف موضعی و همچنین افزایش گردش خون در موضع مورد مصرف، به عنوان لاغر کننده هم استفاده میگردد.
زمان ماندگاری :
روغن کاکوتی مانند سایر روغن گیاهان دارویی به نور و حرارت حساس هستند و برای حفظ کیفیت و خواص آنها بهتر است در مکانی تاریک و خنک نگهداری شود زیرا نور و گرما بر کیفیت روغن تاثیر می گذارد و روند فساد آن را افزایش می دهد.
عوارض احتمالی استفاده روغن کاکوتی :
از مصرف این ماده در دوران بارداری و شیردهی خودداری کنید. زیرا کاکوتی باعث کاهش جذب آهن در دوران بارداری می شود. این گیاه خاصیت قاعده آوری دارد و احتمال سقط جنین دردوران بارداری افزایش می دهد. استفاده طولانی مدت از این روغن توصیه نمی شود.