بیماری مالاریا چیست و چه علائمی دارد؟
مالاریا (Malaria) یک بیماری بالقوه جدی و خطرناکی است که توسط انگلهای پلاسمودیوم ( Plasmodium parasites ) ایجاد می شود. پلاسمودیا با گزش پشه آنوفل (Anopheles ) که حامل انگل های پلاسمودیوم می باشد به انسان منتقل می شود .
انگل های پلاسمودیوم وقتی وارد جریان خون انسان می شوند ، به داخل کبد می روند و به سرعت تولید مثل می کنند. در برخی از اشکال بیماری مالاریا ، برخی از انگلها به داخل جریان خون راه می یابند و سلول های قرمز خون را که اکسیژن حیاتی را به بافت های بدن می رسانند ، از بین می برند ، این مسئله می تواند منجر به کم خونی (کاهش تعداد گلبول های قرمز خون) در فرد بیمار شود.
انگلهایی که در کبد می مانند ، تولید مثل خود را ادامه داده و به صورت دوره ای انگل بیشتری را به جریان خون می فرستند و این عمل منجر به حملات مکرر علائم شبه آنفولانزا در هر بار انتشار انگل های جدید در خون می شود و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع ، این بیماری می تواند سالها تکرار شود و سرانجام ، سیستم ایمنی بدن ممکن است در برابر این حملات خسته شود و نتواند به خوبی این حملات را دفع کند. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.
شیوع مالاریا در دنیا
مالاریا بیشتر در کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری شایع است . حدود نیمی از جمعیت جهان در مناطقی که در معرض خطر ابتلا به بیماری مالاریا هستند زندگی می کنند . این بیماری در ایالات متحده بسیار نادر است ، اگرچه پشه آنوفل (Anopheles ) در قسمت غربی و جنوب شرقی کشور آمریکا یافت می شود . بیشتر موارد ابتلا به این بیماری در ایالات متحده در افرادی رخ می دهد که به خارج از کشور و به مناطق پر خطر سفر کرده اند.
مالاریا یک بیماری بسیار جدی می باشد که می تواند منجر به ایجاد عوارضی مانند کم خونی و مالاریای فالسیپاروم ( falciparum malaria ) شود که تهدید کننده برای زندگی خواهد بود . این بیماری با مصرف دارو قابل پیشگیری است ، بنابراین مهم است که قبل از سفر به یک منطقه نیمه گرمسیری یا گرمسیری جهان که این بیماری در آن شایع است ، به دنبال مراقبت های پزشکی برای خود باشید.
علائم بیماری مالاریا چیست؟
علائم و نشانه های این بیماری ، نتیجه تولید مثل انگل های پلاسمودیوم در کبد و انتشار آنها در جریان خون است. در جریان خون ، انگل ها گلبول های قرمز خون را از بین می برند و برخی از انگل ها در کبد می مانند و به تکثیر ادامه می دهند و به طور دوره ای انگلی بیشتری را به جریان خون می فرستند.
در بیشتر اشکال این بیماری ، این فرآیند منجر به تکرار علائم می شود زیرا انگل به طور دوره ای در جریان خون آزاد می شود و علائم این بیماری برای اولین بار در حدود هشت تا ۳۰ روز پس از گزش پشه آلوده ظاهر می شود. حملات یا حملات مکرر هر دو تا سه روز یک بار اتفاق می افتد و علائمی مشابه بیماری آنفولانزا ایجاد می کند و به طور معمول شامل موارد زیر است :
- تب و لرز
- هذیان
- خستگی
- سردرد
- حالت تهوع
- تعریق
علائم جدی مالاریا چیست؟
علائم جدی این بیماری که ممکن است نشان دهنده وضعیت تهدید کننده برای زندگی باشد :
در برخی موارد ، این بیماری می تواند به یک عارضه تهدید کننده برای زندگی به نام مالاریای فالسیپاروم تبدیل شود که در آن مقدار زیادی انگل پلاسمودیوم به طور همزمان در جریان خون آزاد می شود. اگر شما یا کسی که با او در ارتباط هستید ، هریک از علائم زیر را مشاهده کردید ، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی برای خود یا دیگران باشید :
- تغییر در سطح هوشیاری ، مانند از دست دادن تکلم یا عدم پاسخگویی
- تغییر در وضعیت ذهنی یا تغییر رفتار ناگهانی ، مانند گیجی ، هذیان ، بی حالی و توهم
- تنفس به صورت شدید و ناراحتی تنفسی ، مانند تنفس سخت ، خس خس در سینه یا تنفس نکردن و خفه شدن
چه عواملی باعث ایجاد بیماری مالاریا می شوند؟
این بیماری توسط انگل ریز و میکروسکوپی ایجاد می شود که متعلق به خانواده پلاسمودیوم است . P. vivax و P. falciparum دو گونه رایج هستند که باعث ایجاد بیماری مالاریا می شوند. انگل های پلاسمودیوم با گزش پشه آنوفل که به این انگل آلوده شده اند ، به انسان منتقل می شوند .
مالاریا یک بیماری مسری نیست که مستقیماً از فردی به فرد دیگر منتقل شود . با این حال ، مادر آلوده می تواند انگل بیماری مالاریا را قبل یا حین زایمان به کودک خود منتقل کند و علاوه بر این ، این بیماری از طریق فرآورده های خونی (مانند انتقال خون ) قابل انتقال است ، اگرچه این یک اتفاق بسیار نادر خواهد بود .
ریسک فاکتورهای ابتلا به بیماری مالاریا چیست؟
ریسک فاکتورها برای ابتلا به این بیماری شامل زندگی یا مسافرت به مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیری جهان می باشد که در آنجا این بیماری شیوع بسیار زیادی دارد ، این مناطق عبارتند از :
- آفریقا
- جزایر کارائیب
- آمریکای مرکزی و جنوبی
- چین
- هند
- خاورمیانه
- اقیانوس آرام جنوبی و مرکزی
- جنوب شرقی آسیا
چگونه می توان خطر ابتلا به بیماری مالاریا را کاهش داد؟
اقدام بسیار مهمی که خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد ، کنترل جمعیت پشه ها در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری در جهان می باشد که در آنجا این بیماری بسیار شیوع دارد. همچنین ممکن است بتوانید خطر قرار گرفتن در معرض گزش پشه آنوفل را با استفاده از موارد زیر کاهش دهید :
تخلیه مناطق و اشیایی که می توانند آب راکد را در خود نگه داشته و به یک محل تولید پشه ها تبدیل شوند ، مانند لاستیک های قدیمی ، گودال ها و ظرف های حمام پرندگان
- مصرف داروهای ضد بیماری مالاریا همانطور که برای پیشگیری از بیماری توصیه می شود
- استفاده از دفع کننده حشرات حاوی مواد شیمیایی DEET ، پیکاریدین ( picaridin ) یا روغن اکالیپتوس لیمو ( oil of lemon eucalyptus )
- پوشیدن لباس محافظ که کل بدن را بپوشاند
بیماری مالاریا چگونه درمان می شود ؟
این بیماری با مصرف داروهای ضد مالاریا درمان می شود و برای بهبود کامل این بیماری اغلب به ترکیبی از داروهای ضد مالاریا نیاز خواهد بود . داروهای ضد بیماری مالاریا شامل موارد زیر می باشد :
- آرتمر-لومفانترین ( Artemether-lumefantrine )
- Atovaquone-proguanil
- کلروکین ( Chloroquine )
- مفلوکوئین ( Mefloquine )
- کینیدین ( Quinidine )
- کینین ( Quinine )
برای درمان موارد شدید این بیماری و عوارض تهدید کننده برای زندگی مانند کم خونی شدید و مالاریای فالسیپاروم نیاز به بستری شدن در بیمارستان و تجویز وریدی داروها خواهد بود .
عوارض احتمالی بیماری مالاریا چیست؟
در بعضی موارد ، این بیماری می تواند به یک عارضه تهدید کننده برای زندگی منجر شود. در مالاریا فالسیپاروم ، تمام انگل هایی که در کبد تولید مثل کرده اند همزمان در جریان خون آزاد می شوند ، که منجر به حملات شدید مالاریا در فرد مبتلا می شود. علائم و عوارض احتمالی این بیماری عبارتند از:
- عوارض جانبی درمان دارو های ضد مالاریا
- رفتن به کما
- گیجی
- نارسایی کلیه
- نارسایی کبدی
- مشکلات تنفسی
کم خونی شدید (کاهش تعداد گلبول های قرمز خون) ، در حالی رخ می دهد که تعداد زیادی انگل ، سلول های قرمز خون را از بین می برد . بقایای گلبول های قرمز تخریب شده به هم می پیوندند و رگ های خونی را مسدود می کنند و این می تواند منجر به آسیب مغزی یا کلیوی شود.
