رشته دانشگاهی بهداشت عمومی – معرفی و بازار کار و درآمد آن
رشته دانشگاهی بهداشت عمومی مهم ترین زیر مجموعه علوم بهداشتی بشمار می آید و برای ورود به آن باید دیپلم علوم تجربی داشته و کنکور آن شرکت نمایید. هدف از تأسیس رشته دانشگاهی بهداشت عمومی ارتقا بخشیدن به سطح سلامت در جامعه می باشد. با معرفی رشته دانشگاهی بهداشت عمومی سلامت افراد جامعه تضمین‌شده و می توان از حوادث و اتفاقاتی که سلامت جامعه را به خطر می اندازد جلوگیری نمود. اهمیت و بازارکار رشته دانشگاهی بهداشت عمومی امروزه به دلیل شیوع بسیاری از بیماری ها و جلوگیری از گسترششان بیش از پیش گسترش یافته است.
به دلیل اهمیت این رشته در سلامت جامعه و علاقه‌مندی بسیاری از افراد به این رشته در ادامه این مقاله به بررسی، آینده‌ی شغلی، بازار کار و درآمد و گرایش های رشته دانشگاهی بهداشت عمومی می پردازیم. قبلاً هم در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک به بررسی برخی دیگر از رشته های دانشگاهی مانند : رشته دانشگاهی رادیولوژی، رشته دانشگاهی علوم آزمایشگاهی، رشته دانشگاهی پرستاری، رشته دانشگاهی علوم و مهندسی صنایع غذایی، علوم تغذیه و … پرداخته شده است. با ما همراه باشید.
معرفی رشته دانشگاهی بهداشت عمومی
به اقداماتی که برای حفظ سلامتی انسان انجام می گیرد در واقع بهداشت گفته می شود. سازمان WHO تمام روش هایی که به حفظ سلامت فردی یا اجتماعی می انجامد را بهداشت نام‌گذاری می کند. در واقع اولین پایه های بهداشت عمومی زمانی نهاده شد که انسان توانست پیشگیری از بیماری را از درمان بیماری جدا نماید. درواقع بهداشت عمومی رشته‌ی پایه و اساس شاخه های دیگر بهداشت بشمار می آید. برخلاف پزشکان و کادر درمان که تمام تلاششان درمان بیمار و بهبود حال بیمار است، متخصصین بهداشت بیشترین تلاششان در پیدا کردن روش هایی است که مردم بیمار نشوند.
بنابراین کسانی که به ادامه تحصیل در رشته دانشگاهی بهداشت عمومی می پردازند در پیشگیری فعالیت دارند نه درمان. هدف از رشته دانشگاهی بهداشت عمومی این است که افرادی متخصص وارد جامعه شوند که بیماری ها را بشناسند، با نحوه شیوع بیماری های گوناگون و چگونگی کنترل گسترش آن‌ها آشنا باشند و بتوانند آموخته های خود را به افراد جامعه انتقال داده و مانع گسترش بیماری ها شوند.
افرادی که وارد رشته دانشگاهی بهداشت عمومی می شوند چه خصوصیاتی دارند ؟
سلامت عمومی و بهزیستی جامعه از مهم ترین وظایف و خصوصیات متخصصان بهداشت عمومی می باشد. از فارغ التحصیلان رشته دانشگاهی بهداشت عمومی انتظار می رود در هر مکان و هر شغلی که در آینده برمی گزینند برخی از صلاحیت های حرفه ای را داشته باشند. ویژگی ها و مهارت های لازم در بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی بهداشت عمومی به شرح زیر می باشد :
- مهارت ارتباطی مناسب چه کلامی و چه کتبی.
- اخلاق حرفه ای
- روحیه کار تیمی
- انعطاف پذیری و سازگاری در کار گروهی
- آشنایی با کامپیوتر
- نوآوری و ابتکار در حرفه
- مهارت‌های بین فردی
- قدرت تحلیل مسائل
- داشتن مهارت های فنی برای تحقق بخشیدن به اهداف سازمان
- مهارت و توانایی حل مسئله
توانمندی های مورد نیاز رشته دانشگاهی بهداشت عمومی چیست ؟
- از مهم ترین توانایی هایی که یک کارشناس باید داشته باد، ارتباط با مجامع علمی و دانشگاهی و بسیاری از سازمان ها ست.
- کارشناسان بهداشت مسئولیت حفظ و ارتقای سلامت جامعه را عهده دارند، بنابراین، هم باید از علم روز دنیا مطلع باشند و هم به دنبال روش های جدید برای به‌کارگیری در سازمان ها و نهاد های بهداشتی باشند.
- از دیگر ملزومات و توانایی های یک کارشناس حس انسان دوستانه نسبت به همنوعان خود است. او باید در کار خود صداقت داشته باشد و در رابطه با مشکلاتشان کمال رازداری را به عمل آورد.
- نگاه توسعه محور و نهادینه نمودن سبک های زندگی سالم و با کیفیت در جامعه از دیگر توانمندی‌های یک کارشناس می باشد.
- همواره به مراجعین احترام گذاشته و با این کار باعث ایجاد حسن خوشایند و مثبت در جامعه گردد.
معرفی درس های رشته دانشگاهی بهداشت عمومی
رشته بهداشت عمومی نیز مانند سایر رشته های کارشناسی دوره ای ۴ ساله می باشد. برای کارشناسی پیوسته تقریباً ۱۳۰ واحد درسی را باید بگذرانید تا موفق به کسب مدرک کارشناسی شوید. این تعداد واحد ها مربوط به دانشجویان کارشناسی ناپیوسته نبوده و آن‌ها تعداد واحد های درسی کمتری را می گذرانند. واحد های درسی کاردانی این رشته نیز بسیار کمتر از کارشناسی خواهد بود. تعداد واحد ها برای کارشناسی به شرح زیر است :
دروس عمومی ۲۰ واحد، دروس پایه و اصلی ۳۲ واحد، دروس اختصاصی و اجباری ۶۰ واحد، کارآموزی ۱۶ واحد.
دروس اختصاصی :
روان‌شناسی و بهداشت روان، اقتصاد بهداشت، بهداشت دهان و دندان، تغذیه کاربردی، بهداشت دانش آموزان و مدارس، مدیریت و نظارت در مراکز بهداشتی درمانی، بهداشت روانی و اعتیاد (انواع اعتیاد مانند اعتیاد تریاک و شیشه)، بهداشت محیط ۱ و ۲ و ۳ ، آموزش بهداشت و ارتباطات، بهداشت باروری، بهداشت مادران و کودکان، اصول برنامه‌ریزی بهداشتی، کاربرد کامپیوتر در تجزیه و تحلیل داده‌های بهداشتی، اپیدمیولوژی بیماری های شایع در ایران، بهداشت حرفه ای، حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین بیماری.
ادامه
بیماری‌های شایع کودکان و شیوه‌های پیشگیری، نظام‌های سلامتی در ایران و جهان، بهداشت سالمندان، اصول مدیریت در خدمات بهداشتی، تکنولوژی آموزشی، آشنایی با سموم آفت‌کش، برنامه ملی مبارزه با بیماری های غیر واگیردار و اپیدمیولوژی آن‌ها، بیماری‌های ارثی و مشاوره ژنتیکی، پاتولوژی جغرافیایی ایران و معرفی بیماری‌های شایع، روش تحقیق در علوم بهداشتی، زبان تخصصی، بهداشت مواد غذایی و اقدامات بهداشتی و کمک های اولیه در شرایط اضطراری است.
گرایش های رشته دانشگاهی بهداشت عمومی چیست ؟
فارغ التحصیلان رشته ی دانشگاهی بهداشت عمومی در مقطع کارشناسی می توانند به ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد این رشته اقدام نمایند. گرایش های مختلفی از رشته دانشگاهی بهداشت عمومی وجود دارد که در ادامه به چندی از آن ها اشاره شده است :
- بهداشت و ایمنی مواد غذایی
- رفاه اجتماعی
- آموزش بهداشت
- انفورماتیک پزشکی
- آمار زیستی
- اپیدمیولوژی
- اکولوژی انسانی
- ارزیابی فناوری سلامت
- تاریخ علوم پزشکی
- حشره‌شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین بیماری
- زیست فن‌آوری پزشکی و سم شناسی
- سلامت سالمندی
- مدیریت توان بخشی
- فناوری اطلاعات سلامت
- نانو تکنولوژی پزشکی و …
ادامه تحصیل در مقطع دکتری رشته دانشگاهی بهداشت عمومی
با توجه به عنوان مدرک کارشناسی ارشد بهداشت، متقاضیان ادامه تحصیل در این رشته، می توانند نسبت به ثبت نام آزمون دکتری وزارت بهداشت در رشته مورد علاقه‌شان ثبت نام نمایند. متقاضیان پس از شرکت در آزمون و کسب نمره علمی در آزمون کتبی در نهایت به مصاحبه دکتری وزارت بهداشت دعوت می شوند. متقاضیان توجه نمایند که مرحله مصاحبه بسیار مهم تر از آزمون کتبی بوده و باید اطلاعات علمی بالایی برخوردار باشند. در صورت قبولی در مصاحبه در دانشگاه پذیرفته و قادر به ادامه تحصیل در مقطع دکتری خواهند شد.
نکته
همه ساله تعداد زیادی از افراد علاقه‌مند به تحصیل در رشته پزشکی وجود دارند که به دلایلی موفق به تحصیل در این در این رشته تحصیلی نشده اند. برای این افراد فرصتی در نظر گرفته شده است تا پس از دریافت مدرک کارشناسی خود بتوانند در آزمون لیسانس به پزشکی که معاونت آموزشی دانشگاه تهران برگزار می کند، شرکت نمایند و به خواسته خود برسند. بنابراین فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته بهداشت عمومی می توانند با شرکت در آزمون لیسانس به پزشکی، به ادامه تحصیل در رشته پزشکی بپردازند.
وظایف کارشناسان رشته دانشگاهی بهداشت عمومی چیست ؟
نقش آموزشی :
نقوش آموزشی به افراد جامعه شاید بدیهی ترین وظایف یک کارشناس بهداشت باشد. مردم تا آموزش نبینند نمی توانند از بیمار شدن خود و اطرافیانشان جلوگیری نمایند. برخی از وظایف آموزشی کارشناسان این رشته :
- مشاوره های پیش از ازدواج، این مشاوره ها می تواند تا حد زیادی از بسیاری از بیماری ها و عدم اطلاع زوجین از آن ها جلوگیری بعمل آورد.
- آموزش مادران، با آموزش صحیح به مادران می توان آن ها را از بیماری ها آگاه نمود و این‌گونه آن ها با اولین نشانه های بیماری مراجعه نموده و بیماری پیشرفت نخواهد کرد.
- آموزش کاردان ها، با آموزش کاردان ها آن ها می توانند کار های تکمیلی متخصصان بهداشت را در عدم حضورشان به خوبی بررسی و انجام دهند.
- آموزش بهورزهای مراکز بهداشت، هرچه تعداد افراد آموزش دیده بیشتر باشد سلامت جامعه بیشتر خواهد بود.
نقش پژوهشی :
کارشناسان رشته بهداشت در بخش پژوهش نقش هایی مانند : انجام مصاحبه های پژوهشی ، آموزش به پرسشگران سلامت، تدوین اطلاعات، طراحی طرح های پژوهشی در زمینه HS را بر عهده خواهند داشت.
نقش مراقبتی:
نقش های مراقبتی کارشناسان بهداشت در شبکه های بهداشتی بسیار ملموس می باشد. آن‌ها با دقت کامل مادران باردار را شناسایی نموده و مراقبت های قبل و بعد از زایمان مادران و در ادامه مراقبت از سلامت کودکان، زمان تزریق واکسن و بررسی رشد کودک و در صورت نیاز ارجاع به پزشک را بر عهده دارند.
نقش اجرایی :
کارشناسان اجرایی بهداشت پرونده های خانواده های تحت پوشش شبکه بهداشت را بررسی می کنند، خدمات تنظیم خانواده به خانوارهای تحت پوشش ارائه می دهند، در برنامه های بهداشت مدارس حاضر شده و به توضیح و بررسی بهداشت عمومی در مدارس می پردازند.
میزان حقوق و درآمد رشته دانشگاهی بهداشت عمومی چیست ؟
درآمد رشته دانشگاهی بهداشت محیط تا حد زیادی بستگی به محل اشتغال دارد. اما چون این رشته از رشته های زیر شاخه علوم پزشکی بشمار می آید، درآمد و بازار کار خوبی برای آن پیش‌بینی می شود. محل اشتغال می تواند با توجه به اینکه خصوصی و یا دولتی باشد حقوق متفاوتی به یک متخصص بهداشت بدهد، اما چیزی که بدیهی است هرچه تجربه و دانش فرد بیشتر و به روز تر باشد کارفرما مجبور است برای جذب نیروی کارآمد حقوق بیشتری بپردازد.
طرح دوساله مشمول رشته دانشگاهی بهداشت عمومی می شود ؟
باید گفت در این رشته می توان در مراکز بهداشتی اقدام به گذراندن طرح دو ساله نمود، اما طرح دو ساله برای این رشته به هیچ وجه اجباری نبوده و برخی از فارغ التحصیلان رشته بهداشت عمومی برای کسب مهارت و تجربه و ورود راحت تر به بازار کار این طرح ها را می گذرانند.
بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی بهداشت عمومی چیست ؟
آینده شغلی رشته دانشگاهی بهداشت عمومی در ایران به دلیل اینکه در لیست رشته های استخدامی وزارت بهداشت قرار گرفته است از جایگاه خوب و مناسبی برخوردار است.
بازار کار رشته دانشگاهی بهداشت عمومی به چهار گروه : آموزشی، پژوهشی، اجرایی و مراقبتی می توان تقسیم نمود که پیش‌تر به بررسی آن ها پرداختیم.
آینده شغلی رشته دانشگاهی بهداشت عمومی چیست ؟
- در مدارس به عنوان مربی بهداشت
- مربی خدمات بهداشتی
- کارشناس مبارزه با بیماری
- کارشناس پیشگیری از بیماری ها
- کارشناس بهداشت خانواده
- کمک به سلامت سالمندان
- کار در درمانگاه ها
- قسمت بهداشت و ارائه خدمات بهداشتی به بانوان باردار و کودکان
- کلینیک های ترک اعتیاد
مزایا و معایب رشته دانشگاهی بهداشت عمومی چیست ؟
بازار کار رشته دانشگاهی بهداشت عمومی ممکن است به دلیل جذب بیش از حد دانشجویان بدون آزمون، اشباع شده و برخی از فارغ التحصیلان این رشته نتوانند به فرصت شغلی مناسب دست پیدا کنند.
توزیع نامناسب کارشناس یکی دیگر از مشکلات است و خانه های بهداشت در مناطق محروم و دور افتاده با کمبود نیرو کارشناس مواجه هستند.
مزایای رشته دانشگاهی بهداشت عمومی قبلاً اشاره شد، اما مزایای این رشته امروزه با گسترش و شیوع بیماری کرونا بیش از پیش روشن و بدیهی است. بهداشت عمومی با ارائه روش های پیشگیرانه توانسته به افراد جامعه چگونگی مصون ماندن و پیشگیری کرونا، این ویروس منحوس را آموزش دهد.
سخن آخر
انتخاب رشته یکی از مهم ترین و تأثیر گذارترین انتخابات زندگی هر فردی می باشد، زیرا به طور مستقیم بر کیفیت زندگی انسان تأثیر می گذارد. اگر رشته ی بهداشت را انتخاب نمایید در صورتی که به آن علاقه و یا استعداد و توانایی کافی ندارید، در ادامه ی زندگی مجبور به تحمل آن بوده و نمی توانید از شغل و آینده شغلی رشته دانشگاهی بهداشت عمومی لذت ببرید. بنابراین در انتخاب رشته تحصیلی دقت ویژه ای به عمل آورید.
